Spoor Oost was al langer een spoorwegknooppunt gelegen aan het vroeger Foorplein en de voormalige huizenwijk ter hoogte van de Buurtspoorweglei zo leert ons wat geschiedenis op volgende website http://users.skynet.be/bs906999/index.htm
Sinds 2013 is er een discussie bezig om van de voormalige NMBS-site Spoor Oost een groene invulling te geven voor geheel Borgerhout intra-muros en Antwerpen-Noord. Want al jaren snakt Borgerhout naar meer groen. Masterstudenten stedenbouw maakten in die periode ook al hun eerste schetsen en ontwerpen van wat Spoor Oost kon worden zoals zijn grote broer 'Park Spoor Noord' (zie volgende link).
Wie herinnert zich nog een eerste rondgang met voormalig schepen Rob Van De Velde samen met voormalig stadsbouwmeester Kristiaan Borret en leden van dit districtsbestuur (https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20130321_00513770)? Vanuit diverse invalshoeken rond welzijn & gezondheid, klimaat, leefbaarheid, blijft de eigenlijke hoofdinvulling sindsdien overreind. Een groene, ontharde zone voor recreatie voor bewoners die bijdraagt tot een klimaatbestendig Antwerpen ... die het tekort aan groen oplost in het meest dichtbevolkte deel van Antwerpen en letterlijk ademruimte kan geven. Een zone die als buffer kan dienen tegen de Oosterweelverbinding, de luchtvervuiling,... Zowel voormalige stadsbouwmeester Kristiaan Borret, buurtvereniging Park Spoor Oost, het Schijnverbond, het Vlaams agentschap voor Zorg en Gezondheid, 2900 burgers die in 2014 een petitie ondertekenden, de stedelijke diensten in het stedelijk groenplan van 2017, het toekomstverbond en vele anderen erkennen dat de besliste korte-termijn invulling van 2015 (parking, eventruimte en park) geen goede invulling is.
Binnenkort zijn we 10 jaar bezig met een lange-termijn invulling te bedenken maar blijft Spoor Oost slechts ten dele bruikbaar en bereikbaar voor de buurt. De voornamelijk betonnen vlakte dient voor 2300 parkeerplaatsen i.f.v. het Sportpaleis die in pre-coronatijdperk slechts heel beperkt bezet werd op basis van de parkeercijfers. Daarvoor maakte de stad een bruikleenovereenkomst op met het Sportpaleis die elk jaar stilzwijgend wordt verlengd. Ze zijn ter beschikking gesteld van het Sportpaleis zodat zij hun vernietigde milieuvergunning konden rechtzetten. De grote parkeerzone is op vlak van mobiliteit achterhaald en klimaatbestendig is het al helemaal niet. In de zomer is er een groot hitte-eiland effect dat veel bijdraagt aan de lokale opwarming en droogte van Borgerhout intra-muros.
Natuurlijk evolueren ook de geesten en andere dossiers. Tussen de beslissing over de korte-termijn invuling werden ook nog eens verschillende lange-termijn plannen bedacht al dan niet in overleg met de buurt bv. in kader van Vlaamse subsidieprojecten rond stedenbeleid. Ook losse opportuniteiten zoals de plaatsing van de scheldehangars zagen plots het licht helaas niet vertrekkend vanuit een geïntegreerd plan. Het laatste richtinggevend 'plan' dateert van 2017. In september 2017 werkten verschillende ontwerpteams, onder leiding van de overkappingsintendant, samen met buurtbewoners voorstellen uit voor de overkapping van de Ring. Dat deden ze ook voor het segment aan Borgerhout. Voor Spoor Oost kwamen daar interessante voorstellen, pistes en plannen uit voort: een spoorpark langs de volledige binnenkant van het huidige Spoor Oost (grenzend van het Terloplein tot aan de Kortrijkstraat en verder), een waterpark in combinatie met aquafin, een rechtstreekse doorgang van het Terloplein naar het huidige Spoor Oost,...
Dat resulteerde onder meer in het plan 'Nieuw Oost' dat in 2018 als leefbaarheidsproject werd opgenomen in kader van 'Over de ring'. Wel zonder (overkappings)buget en ter verantwoordelijkheid van de stad (projectontwikkeling met autonome financiering). Sindsdien is het stil. We zijn ondertussen 2021, de corona-pandemie maakte van Spoor Oost een tijdelijk test-dorp en vaccinatiecentrum. En ondertussen mogen en moeten we opnieuw de post-corona visie voor Spoor Oost op de rails krijgen. Want één ding maakte de coronacrisis opnieuw duidelijk. Er is te weinig openbare ruimte en groen in Borgerhout.
In al deze plannen is er zeker één constante en dat zijn de majestueze gele overslagkranen die containers van het spoor overzette op vrachtwagens en omgekeerd. Zij komen overal en op elk gemaakt plan/onderzoek voor als landmark. Ze vormen dan ook een indrukwekkend monument. Deze kranen kwamen, na het stopzetten van de activiteiten op Spoor Oost, in onbruik en zouden zijn overgekocht met de bedoeling om het te laten smelten voor nieuw staal. Maar deze situatie is nog altijd niet in uitvoering. Maar we weten ook nog niet of ze kunnen blijven en permanent deel kunnen uitmaken van Spoor Oost. Daarom vragen we dat de stad Antwerpen een onderzoek opstart om deze kranen te erkennen en/of beschermen als (industrieel) erfgoed en desgevallend de kranen overkoopt om het definitieve eigendom te verwerven. Als dat laatste nog niet het geval is.
De districtsraad van Borgerhout neemt daarom volgende motie aan:
Art. 1. De districtsraad van Borgerhout vraagt aan het college van burgemeester en schepenen van de stad Antwerpen om de gele overslagkranen voor containers op Spoor Oost te erkennen en beschermen als industrieel erfgoed.
Art. 2. De districtsraad van Borgerhout vraagt aan het college van burgemeester en schepenen van de stad Antwerpen om de gele overslagkranen voor containers op Spoor Oost aan te kopen zodat ze in eigendom komen van de stad.
Art. 3. Een raadscommissie in te richten over hoever het staat met de plannen over de inrichting van een park op Spoor Oost of 'Nieuw Oost'