2022_RVBAGSO_00104 - MINAVO - Tarieven voor de leerlingen voor-, middag- en naschoolse opvang in het gewoon en buitengewoon basisonderwijs - Goedkeuring

Vlaamse overheid

Op 3 mei 2019 keurde het Vlaams parlement het ‘Decreet houdende de organisatie van buitenschoolse opvang en de afstemming tussen buitenschoolse activiteiten’ goed. Het opzet van het decreet is een geïntegreerd aanbod van buitenschoolse activiteiten voor álle kinderen en gezinnen. Dit wil zeggen dat alle lokale spelers, of ze nu vanuit Onderwijs, Welzijn, Cultuur of Jeugd en Sport worden georganiseerd, zo goed mogelijk samenwerken. Het decreet legt de regie voor dit geïntegreerde aanbod in handen van het lokaal bestuur, waarvan verwacht wordt dat het met de verschillende partners een lokaal buitenschools beleid uitstippelt.

Het decreet heeft drie doelstellingen:

• kinderen speelmogelijkheden en ontplooiingskansen bieden, maar ook keuzevrijheid en recht op rust.
• ouders de mogelijkheid geven om werk, opleiding en gezin vlot te combineren.
• een aanbod buitenschoolse opvang en activiteiten voorzien dat toegankelijk en betaalbaar is voor iedereen. Het draagt op die manier bij tot een harmonieuze samenleving.

Stad Antwerpen

Het decreet legt de regie voor dit geïntegreerde aanbod in handen van het lokaal bestuur (2021_CBS_06220) waarvan verwacht wordt dat het met de verschillende partners een lokaal buitenschools beleid uitstippelt. De stad Antwerpen wil de regierol over de vrijetijdsactiviteiten van kinderen en jongeren opnemen en een beleid uittekenen, rekening houdend met de bestaande initiatieven.

Het decreet trad in werking op 1 januari 2021. Vanaf 2026 kent de Vlaamse overheid de subsidies voor de realisatie van Buitenschoolse Opvang en Activiteiten (BOA) rechtstreeks toe aan het lokaal bestuur, waarbij het lokaal bestuur verantwoordelijk wordt voor de besteding van de beschikbare financiële, personeels- en infrastructurele middelen.

Op 30 juli 2021 besliste het college om als stad de lokale regierol op te nemen over de vrijetijdsactiviteiten van kinderen en jongeren binnen het kader van de uitrol van het decreet buitenschoolse opvang en activiteiten. Het college keurde de acht doelstellingen in functie van de regie over de vrijetijdsactiviteiten van kinderen en jongeren goed en de aanvraag van de subsidie voor de overgangstermijn bij het Agentschap Opgroeien.

1. het kind / de jongere staat centraal in het uittekenen van een nieuw model;

2. elk kind / elke jongere heeft recht op een kwalitatief aanbod;

3. elk kind / elke jongere heeft recht op een aanbod op maat van zijn of haar noden;

4. elk kind / elke jongere moet op een gelijkwaardige manier toegang hebben tot een vrijetijdsaanbod;

5. het aanbod is toegankelijk en betaalbaar;

6. kinderen en jongeren hebben een stem in hun vrijetijdsaanbod;

7. de vrijetijdsbesteding van kinderen biedt ouders ook kansen om te werken of zich te ontwikkelen;

8. kinderen en jongeren krijgen ook fysiek de ruimte om zich te ontwikkelen.

Tijdens de overgangstermijn wordt ingezet op de uitwerking en ontplooiing van dit beleid in samenwerking met een lokaal samenwerkingsverband.

AG SO

We willen ervoor zorgen dat alle kinderen de kans krijgen om deel te nemen aan kwaliteitsvolle betaalbare opvang. We willen deze opvang organiseren binnen onze grootstedelijke context die kinderen keuzevrijheid, speelmogelijkheid en ontplooiingskansen geven. We streven er naar om te voldoen aan de eisen van het kwaliteitslabel voor de kleuteropvang. Dit initiatief past binnen A'rea Up waar gestreefd wordt naar de stad als een open leerlab met kwalitatieve, gevarieerde en toegankelijke vrijetijdsinvulling die kinderen en jongeren kansen biedt om te spelen en te genieten van hun vrije tijd (2021_CBS_04988).  De voor-, middag- en naschoolse opvang wordt op een kwalitatieve en efficiënte manier georganiseerd dankzij een gecoördineerde kwaliteitsvolle aanpak en verlaagt zo de werkdruk bij onze schoolteams. Deze aanpak draagt bij aan het aantrekkelijk maken van onze scholen als leer- en leefomgeving en draagt zo bij om onze ouders de mogelijkheid te geven om een vlotte combinatie van privé en werkcontext te realiseren. 

Pilootprojecten

De overgangsfase wordt gebruikt om via pilootprojecten een vrijetijdsbeleid op maat van alle kinderen en jongeren uit te werken, voor en na de schooluren. Voor het voor- en naschoolse vrijetijdsbeleid lanceert de stad in 2022 een aantal pilootprojecten. Hierbij wordt gefocust op een kwalitatieve en toegankelijke voor- en naschoolse opvang (2022_CBS_01132).

De krijtlijnen van de pilootprojecten kwamen tot stand in overleg met de vertegenwoordigers van de onderwijsnetten (klankbordgroep). Vanuit de onderwijspartners kwam de vraag om de scholen ook te ondersteunen in het opzetten van samenwerkingen met organisaties die een rol kunnen opnemen in het organiseren van de voor- en naschoolse opvang. Dit resulteerde in een lijst van organisaties die scholen kunnen aanspreken om mee de organisatie op zich te nemen (2022_CBS_01751).

Pilootproject 1: Kwaliteitsvolle voor- en naschoolse opvang

Doelstelling van deze pilootprojecten is het verder uitbouwen van de kwaliteit van de voor- en naschoolse opvang. Dit door een samenwerkingsverband van scholen op te richten, eventueel in samenwerking met een externe organisaties, die samen instaan voor een kwalitatief verrijkend aanbod voor onze leerlingen. Daarnaast wil de stad de Antwerpse scholen erkennen, ondersteunen en ook ontzorgen in de maatschappelijke rol die zij opnemen door het organiseren van een kwaliteitsvolle voor- en naschoolse opvang. De ondersteuning in het kader van de oproep dient voor de personeelskost van een kwaliteitscoördinator die de coördinerende rol van de voor- en naschoolse opvang opneemt.

Pilootproject 2: Toegankelijke voor- en naschoolse opvang

Met het pilootproject 'toegankelijke voor- en naschoolse opvang' zoekt de stad Antwerpen scholen, individueel of in een samenwerkingsverband, die willen werken aan de toegankelijkheid van hun voor- en naschoolse opvang.  De scholen engageren zich om, met ondersteuning van de stad Antwerpen, een toegankelijkheidsplan op te stellen en een kansentarief van 0,20 cent per begonnen halfuur in te voeren. De stad Antwerpen compenseert minstens de helft van de inkomstenderving door de toepassing van het kansentarief via het principe van de solidaire kostendeling.

De pilootprojecten rond de voor- en naschoolse opvang starten vanaf het schooljaar 2022-2023, met de mogelijkheid om al in het voorjaar '22 voorbereidingen te treffen en effectief te starten in september '22, en lopen gedurende twee schooljaren. De pilootprojecten worden na één jaar geëvalueerd en bijgestuurd en kunnen verlengd worden.

De scholen en de schoolraad geven aan dat niet alle leerlingen evenveel kansen krijgen om deel te nemen aan vrijetijdsactiviteiten. Een aantal kinderen vallen uit de boot omdat er geen stimulans van thuis uit is om hieraan te participeren of het voor de ouders te moeilijk is om dit praktisch mogelijk te maken in combinatie met hun beroepswerkzaamheden. Binnen vrijetijdsactiviteiten kunnen kinderen immers tal van nuttige competenties, normen en waarden verwerven. Directies nemen de coördinatie van de opvang op gezien het maatschappelijk belang ervan. Dit behoort echter niet tot de kerntaak van onderwijs. We willen dan ook een antwoord bieden om deze verantwoordelijkheid te verminderen.

Uit welzijnsbevragingen blijkt dat de huidige organisatie van de opvang één van de grootste items is die zorgen voor verhoging van de werkdruk bij directies, secretariaatsmedewerkers en leerkrachten. Directies nemen de coördinatie van de opvang op gezien het maatschappelijk belang ervan. Dit behoort echter niet tot de kerntaak van onderwijs. We willen dan ook een antwoord bieden om deze verantwoordelijkheid te delen.

Tarieven leerlingen

Binnen 90% van onze scholen worden dezelfde tarieven voor de opvang gehanteerd (een aantal scholen werken met een externe partner en wijken daardoor af van de onderstaande tarieven). De huidige tarieven zijn voor iedere leerling hetzelfde en maken geen onderscheid op basis van de economische situatie van de leerlingen. De huidige tarieven wijzigen amper of een leerling een uur of twee uur ( + 0,25€) in de opvang blijft. AG SO hanteert een tarief van 0,50 € per half uur voor alle scholen die deelnemen aan de pilootprojecten. We enten ons hiermee op de goedgekeurde prijzenvork (0,50 € - 1,20 €) in het college van 1 februari 2022. We hanteren de minimum tarieven van 0,50 € per half uur in functie van de toegankelijkheid van onze aanbod. We voeren een sociale correctie in voor alle leerlingen met een verhoogde tegemoetkoming van 0,20 € per half uur (de stad compenseert minstens de helft van de inkomstenderving door de toepassing van het kansentarief via het principe van de solidaire kostendeling). In het kader van AG SO als aantrekkelijke werkgever stellen we onze leerkrachten die opvang uitvoeren maar ook kinderen hebben op de eigen school vrij van betaling.

We willen als AG SO inzetten om kwaliteitsvolle en toegankelijke opvang voor onze leerlingen te realiseren. We zijn dan ook actief betrokken geweest in het uitdenken van de krijtlijnen van de pilootprojecten en motiveerde onze scholen om hierover mee na te denken. We dienden dan ook 2 projecten voor kwaliteitsvol aanbod in (8 basisscholen en 1 buitengewone basisschool zijn betrokken) en 3 scholen hebben een aanvraag voor toegankelijkheid ingediend. Deze projecten zetten in om het aanbod te verbreden door samen te werken met (externe) partners (DKO, jeugd, sport,...), inhoudelijk kwaliteitsvoller te maken, te linken met de bestaande schoolvisie en de praktische organisatie efficiënter en effectiever te maken. Het college van burgemeester en schepenen keurde op 13 mei en 20 mei de projecten goed onder voorbehoud van de nominatieve goedkeuring op de gemeenteraad van mei voor kwaliteitsvolle opvang en de gemeenteraad van juni voor de toegankelijke opvang. 

Decreet van 3 mei 2019 houdende de organisatie van buitenschoolse opvang en de afstemming tussen buitenschoolse activiteiten, artikel 4, artikel 6, tweede lid, artikel 8, vijfde lid, artikel 11, artikel 12, vierde lid, artikel 15, derde lid en artikel 16, tweede lid.

Besluit van de Vlaamse Regering over het lokaal beleid, de samenwerking en de subsidie voor buitenschoolse opvang en activiteiten.

Besluit van de Vlaamse Regering tot de toekenning van een kwaliteitslabel aan organisatoren van kleuteropvang.

De raad van bestuur is verantwoordelijk voor de algemene afspraken over leerlingen.

Op 1 januari 2021 ging het decreet in. 

Tot 1 januari 2027 voorziet het decreet een overgangsperiode. 

Op 9 juli 2021 worden in het Besluit van de Vlaamse Regering de overgangsbepalingen bepaald dat er een subsidie wordt toegekend tijdens de overgangstermijn aan de lokale besturen die hiervoor in aanmerking komen op basis van volgende criteria:

• het gemiddeld percentage kwetsbare gezinnen dat in de gemeente gedomicilieerd is in de periode van 1 januari 2018 tot en met 31 december 2020;
• het gemiddeld aantal kinderen dat naar een basisschool gaat in de gemeente in de periode van 1 januari 2018 tot en met 31 december 2020.

Op 4 oktober 2021 kende het Agentschap Opgroeien een jaarlijkse subsidie van 1.635.277,81 EUR toe aan de stad Antwerpen voor de periode van 1 september 2021 tot en met 31 december 2025.

Op 28 januari 2022 keurde de klankbordgroep van de verschillende onderwijsnetten de prijzenvork van 0,50 € tot 1,25 € goed voor de pilootprojecten.

Op 11 februari 2022 keurde het college de oproep tot pilootprojecten en organisaties die opvang kunnen ondersteunen goed.

Op 30 april 2022 dienden 8 scholen van het AG SO een pilootproject in rond kwaliteitsvol aanbod en toegankelijkheid.

Op 13 mei 2022 en 20 mei 2022 keurde het college van burgemeester en schepenen de aanvragen goed (onder voorbehoud van goedkeuring door de gemeenteraad op de zitting van mei voor pilootprojecten rond kwaliteit en van juni voor toegankelijkheid).

Bij de organisatie van de voor- middag- en naschoolse opvang zijn verschillende actoren betrokken. Er werd dan ook overleg gepleegd met:

- directeurs van het stedelijk basisonderwijs via de college directeurs, klankbordgroep met vertegenwoordigers vanuit de verschillende scholengemeenschappen, de stuurgroep 

- leerkrachten werden bevraagd / betrokken door de directeurs

- ouders / leerlingen worden in de uitrol van de pilootprojecten betrokken

- andere onderwijsnetten in de klankbordgroep naschoolse opvang

- stad Antwerpen via diverse overlegmomenten.

Tarieven leerlingen

De tarieven die leerlingen gaan betalen in de scholen die een pilootproject uitvoeren veranderen (onder voorbehoud van goedkeuring Stad Antwerpen). Er wordt per begonnen half uur 0,50 € aangerekend (met uitzondering van de middagopvang die 0,50 € blijft). Leerlingen met een VT-statuut genieten een voordeeltarief van 0,20 € per half uur. De stad Antwerpen compenseert minstens de helft van de inkomstenderving door de toepassing van het kansentarief via het principe van de solidaire kostendeling. In de tabel hieronder wordt een inschatting gemaakt wat dat voor een aantal scholen die een pilootproject indienden financieel zou betekenen (zonder rekening te houden met het VT statuut).

Pilootprojecten

Onder voorbehoud van goedkeuring van de pilootprojecten door de gemeenteraad van de Stad Antwerpen (mei/juni 2022) worden onderstaande middelen toegekend:

- Pilootproject 1: kwaliteitsvol aanbod: Speelvogel, Baronneke, Koekatoe, De Kangoeroe, Leerexpert Schotensesteenweg - 62.500 € per samenwerkingsverband

- Pilootproject 1: kwaliteitsvol aanbod: Musica, Wereldreiziger, Alberreke - 62.500 € per samenwerkingsverband

- Pilootproject 2: toegankelijkheid: Musica, Wereldreiziger, Alberreke  - 10.000 € per school