Terug
Gepubliceerd op 01/02/2022

2022_RVBAGSO_00008 - Patrimonium vastgoedprojecten - SO/22/planonnummer - Herontwikkeling site Santiagostraat - Stedelijke basisschool Sportomundo - nieuw schoolgebouw voor 480 leerlingen - Ambitienota - Goedkeuring

Raad van Bestuur AG Stedelijk Onderwijs
vr 28/01/2022 - 16:00 de Pit
Goedgekeurd

Samenstelling

Aanwezig

Koen Daniëls; Mie Branders; Peggy Pooters; Carine Leys; Jinnih Beels, Voorzitter; Bavo Smits; Marc Swyngedouw; Paul Cordy; Greet Valck; Ikrame Kastit; Sanne Descamps; Greet De Vrij; Veronique Van Langenhove, Kabinetschef schepen onderwijs; Jeff Van Poppel, Zakelijk directeur; Karolien Naert, Manager Juridische Zaken; Fabienne Fell, Medewerker kabinet onderwijs; Gonda Verhaert, Bedrijfsdirecteur

Afwezig

Elke Verhaert

Secretaris

Greet De Vrij

Voorzitter

Jinnih Beels, Voorzitter
2022_RVBAGSO_00008 - Patrimonium vastgoedprojecten - SO/22/planonnummer - Herontwikkeling site Santiagostraat - Stedelijke basisschool Sportomundo - nieuw schoolgebouw voor 480 leerlingen - Ambitienota - Goedkeuring 2022_RVBAGSO_00008 - Patrimonium vastgoedprojecten - SO/22/planonnummer - Herontwikkeling site Santiagostraat - Stedelijke basisschool Sportomundo - nieuw schoolgebouw voor 480 leerlingen - Ambitienota - Goedkeuring

Motivering

Algemene financiële opmerkingen

Dit besluit heeft geen financiële gevolgen. De goedkeuring van deze ambitienota impliceert nog geen financieel engagement. In de meerjarenplanning 2020-2025 van het AG SO werd nog geen budget gereserveerd voor dit project. 

Om de achterstand in scholenbouw weg te werken, lanceerde Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts op 23 november 2021 een eerste oproep naar de schoolbesturen om deel te nemen aan een nieuw scholenbouwprogramma. Deze projectoproep kadert binnen een volledig nieuw DBFM-programma en staat dus los van het DBFM-programma Scholen van Morgen en het projectspecifiek DBFM-programma. De Vlaamse Regering plant met dit DBFM-programma Scholen van Vlaanderen deze legislatuur een bijkomende investeringsgolf. 

Momenteel wordt onderzocht of het project in de Santiagostraat in aanmerking komt voor de realisatie via deze nieuwe DBFM-procedure Scholen van Vlaanderen.  Het relatief eenvoudige en stabiele programma sluit aan bij de voorwaarden om gebruik te maken van deze procedure. Een belangrijke voorwaarde is wel dat het AG SO onafhankelijk van de andere partners op de site haar project zal kunnen realiseren. Dit laatste dient verder onderzocht te worden, gezien in een recente ruimtelijke studie voorzien werd dat sport, school en vereiste parkeermogelijkheden verweven zijn op de site.

Bij de opmaak en goedkeuring van het projectvoorstel zullen de procedure, de timing, de te realiseren oppervlaktes en de financiële consequenties van de architectuuropdracht verder uitgewerkt worden. Het projectvoorstel zal ter goedkeuring worden voorgelegd aan de raad van bestuur van het AG SO. De totale projectkost (inclusief btw, studiekosten en werkingsmarges, exclusief indexeringen en prijsherzieningen) wordt voorlopig op basis van een te bouwen bruto vloeroppervlakte van 4 385m² ingeschat op ongeveer 12 948 062,99 euro. 

Regelgeving: bevoegdheid

Financiële bevoegdheid:

Gezien het engagement met betrekking tot een investeringsproject met een projectkost groter dan € 250 000 incl. btw betreft heeft de raad van bestuur de beslissingsbevoegdheid.

Inspraak

Bij de opmaak van het projectvoorstel en het uitwerken van het project zal zowel het schoolteam als de buurt betrokken worden.

Aanleiding en context

Situering

Het scholencomplex in de Columbiastraat in Antwerpen bestaat uit drie naast elkaar gelegen blokken, die ongeveer sinds de jaren 60 in gebruik zijn als schoolgebouwen. De schoolgebouwen zijn opgenomen binnen het bouwkundig geheel ‘Sociale woonwijk Luchtbal’ op de vastgestelde inventaris. 

Sinds ingebruikname van deze gebouwen, werden er geen grootschalige renovaties meer uitgevoerd. Intussen zijn de gebouwen in de Columbiastraat 4-6-8 in zeer slechte staat (volledig verouderd en diverse bouwfysische problemen). Eerder werd in het masterplan van AG Stedelijk Onderwijs (MP2014-2019) een retrofit voorzien voor deze locatie, echter verder onderzoek gaf aan dat een retrofit alleen onvoldoende zou zijn, een totaalrenovatie dringt zich op.

Momenteel zijn er twee scholen op deze site gehuisvest namelijk stedelijke basisschool Sportomundo (Columbiastraat 4-6) en stedelijke school voor buitengewoon lager onderwijs De Leerexpert (Columbiastraat 8). 

Het Lokaal Overleg Platform Antwerpen signaleerde op 06/05/2021 ernstige capaciteitstekorten in het buitengewoon onderwijs voor het schooljaar 2021-2022. Het AG Stedelijk Onderwijs richtte dan ook in 2021 extra aanbod buitengewoon basisonderwijs type 2 in, binnen de stedelijke basisschool voor buitengewoon onderwijs Columbiastraat 8, 2030 Antwerpen. (2021_RVBAGSO_00105)

In functie van deze noodcapaciteit werden 2 nieuwe, doch tijdelijke vestigingsplaatsen opgericht, nl.  Decrolystraat en Quebecstraat, in 2030 Antwerpen. Hier werden vanaf oktober 2021 in totaal 32 extra plaatsen opengesteld.  Het is de bedoeling dat deze plaatsen uiteindelijk gehuisvest worden in de gerenoveerde gebouwen in de Columbiastraat.

Om op een duurzame manier capaciteitsuitbreiding te realiseren voor het buitengewoon onderwijs wenst AG SO het aanbod in de bestaande school van De Leerexpert Columbiastraat uit te breiden en te evolueren naar een campus met een breed onderwijsaanbod in het buitengewoon onderwijs.

Om het campusverhaal te kunnen realiseren wenst AG SO de volledige site in de Columbiastraat ter beschikking te stellen voor het buitengewoon Onderwijs en zal er voor de bestaande basisschool Sportomundo een nieuwbouw opgericht worden. Een opportuniteit in de onmiddellijke nabijheid van de huidige school biedt zich aan nl. verdichtingslocatie 1 aan de Noorderlaan in 2030 Antwerpen (Santiagostraat 2,2030 Antwerpen). 

Het college keurde op 25 juni 2021 (2021_CBS_05205) de principebeslissing goed om het noordelijk deel van het perceel gelegen in 2030 Antwerpen, Santiagostraat 2, kadastraal gekend als 7de afdeling sectie G nummer 2178 P, grenzend aan de stedelijke sporthal, te bestemmen voor het bouwen van een school voor AG SO met parkeerinfrastructuur voor zowel de school als de sporthal.

Het dominodossier Columbiastraat - Santiagostraat resulteert in volgende projecten / fasen:

  • Project 1: Oprichten van een nieuwbouw aan de Santiagostraat voor de basisschool Sportomundo. Na realisatie van dit project kan deze school verhuizen van de Columbiastraat naar de Santiagostraat waardoor een deel van de Columbiastraat komt leeg te staan.
  • Project 2: Het lege gebouw ten gevolge van project 1 biedt de opportuniteit om de ganse site in de Columbiastraat aan te pakken in verschillende fasen waardoor het voorzien van tijdelijke huisvesting (mobiele units) kan vervallen. Tevens kan op deze site de nodige capaciteitsuitbreiding voorzien worden.

Dit besluit betreft de goedkeuring voor de ambitienota van project 1, Santiagostraat.

Beleidsvisie patrimonium 2020-2050 en programma aantrekkelijke schoolomgeving

Het Stedelijk Onderwijs bouwt mee aan de stad van morgen door het realiseren van voldoende, gezonde, duurzame en inspirerende leer- en werkomgevingen voor haar lerenden en medewerkers. Duurzame en inspirerende schoolgebouwen verhogen het welbevinden, wat bijdraagt tot betere leerprestaties. Aantrekkelijke schoolomgevingen en -gebouwen faciliteren het leerproces. Zo zorgen we ervoor dat schoolteams zich kunnen concentreren op hun kerntaak.

Deze uitdagingen vragen om een doordachte aanpak en een heldere richting. Het Stedelijk Onderwijs expliciteerde hiervoor haar beleidsvisie op het onderwijspatrimonium. (2019_RVBAGSO_00163) De visienota biedt een inspirerend kader. Ze geeft aan waar het Stedelijk Onderwijs op lange termijn (perspectief 2020-2050) met haar schoolgebouwen naar toe wil. Ze geeft richting aan zowel grote nieuwbouwprojecten als renovaties, preventief onderhoud, kleine herstellingen en het dagelijks beheer van het patrimonium.

Binnen de ambitienota 2020-2025 van het Stedelijk Onderwijs is de beleidsvisie patrimonium concreet vertaald in het programma aantrekkelijke schoolomgeving (PROG 4.1) en in het masterplan onderwijspatrimonium.

Strategisch kader onderwijsaanbod AG SO

Ter voorbereiding van de concrete acties in de nieuwe bestuursperiode 2020-2025 en in uitvoering van de speerpuntennota heeft het AG Stedelijk Onderwijs Antwerpen zijn ambitie met betrekking tot het gewenste onderwijsaanbod uitgeschreven in de aanbodnota ‘Een onderwijsaanbod voor de Antwerpenaar – een blik op de toekomst’ en het Programma Levenslang Leren (PROG 31). (2020_RVBAGSO_00017)

Buitengewoon onderwijs
Het toekomstbeeld voor het buitengewoon onderwijs krijgt vorm in een aantal leidende principes:

  • de groei naar een campusmodel met een ‘gekoppeld’ en breed aanbod 
  • een optimale doorstroom binnen elke school 
  • een arbeidsmarktgerichte OV2 en OV3 
  • impactvolle en realistische inclusieprojecten
  • een sterk ondersteuningsnetwerk

Op basis van analyses van het huidige aanbod en uitgaande van de stelling dat de evolutie van het aantal leerlingen in het buitengewoon onderwijs afhankelijk is van de demografie en de deelnamekans, verwacht het AG SO tussen 2018-2019 en 2024-2025 een stijging van het aantal leerlingen in het buitengewoon onderwijs tussen de 123 en 347.

De Leerexpert biedt vandaag plaats aan 145 leerlingen basisaanbod. 

Na de verhuis van basisschool Sportomundo kan het onderwijsaanbod van De Leerexpert uitgebreid worden met 69 plaatsen in het buitengewoon lager onderwijs (waarvan 13 plaatsen basisaanbod,  16 plaatsen voor type 2 en 40 plaatsen voor type 9) en 140 plaatsen in het buitengewoon secundair onderwijs (waarvan 88 plaatsen OV1, 32 plaatsen OV2 en 20 plaatsen OV3- enkel observatiejaar)

Zo evolueert de site van de Columbiastraat naar een mini-campus met een verbeterde doorstroom naar het secundair en de arbeidsmarkt.

Basisonderwijs

Sportomundo stelt momenteel een capaciteit open van 520 plaatsen (tweestroom met 26 leerlingen per klas). Voor het nieuwbouwproject willen we een capaciteit openstellen van 480 plaatsen (tweestroom met 24 leerlingen per klas). 

Sportomundo ligt in onderwijszone Luchtbal Haven. Dit is de zone waar het AG SO het grootste marktaandeel heeft (71,8%). De capaciteitsmonitor (HIVA, 2018) voorspelt voor deze zone een klein overschot (3 plaatsen bij 85% invulling). Hierbij is rekening gehouden met een capaciteit van Sportomundo van 494 plaatsen in plaats van 520. In zones met een capaciteitsoverschot en hoog marktaandeel wil het AG SO inzetten op optimaliseren van het aanbod met afbouw van het aantal plaatsen. Door te werken met kleinere klassen verhogen we de aantrekkelijkheid van de school en verbeteren we de onderwijsorganisatie- en kwaliteit. 

De school heeft momenteel 319 ingeschreven leerlingen: er is dus geen impact op de huidige reële leerlingenaantallen en er heerst geen capaciteitsdruk. 

 

Kleuters

L1

L2

L3

L4

L5

L6

Totaal

Leerlingenaantal 30/6/2022

140

32

39

35

36

20

17

319


Rekening houdend met de verwachte vraag, een optimale doorstroom, een tweestroom basisschool als ideale schoolgrootte en de ruimte mogelijkheden in het projectgebied, is het aangewezen om de capaciteit van de school te wijzigen van 520 plaatsen (tweestroom met 26 leerlingen per klas) naar 480 plaatsen (tweestroom met 24 leerlingen per klas).

Fasering

Volgende indicatieve planning wordt vooropgesteld, dit is onder voorwaarde dat er een akkoord wordt bekomen over het verwerven van de zakelijk rechten, dat er budget wordt toegewezen aan het project en zal eveneens afhankelijk zijn van de weerhouden procedure (zie algemene financiële opmerkingen):

Doorlooptijden

  • voortraject:        45 maanden
  • Uitvoering:         24 à 30 maanden
  • Indicatie totale doorlooptijd van start interne voorstudie tot aan oplevering: +/- 5 à 6 jaar

Indicatieve planning Santiagostraat

  • Voortraject nieuwbouw Sportomundo: start januari 2022
  • Realisatie nieuwbouw Sportomundo: start september 2025
  • Ingebruikname nieuwbouw Sportomundo: september 2027
  • (Realisatie gefaseerde totaalrenovatie Columbiastraat: start september 2027)
  • (Voorlopige oplevering totaalrenovatie Columbiastraat: september 2029)

Gezien de slechte toestand van de huidige gebouwen in de Columbiastraat zal onderzocht worden of instandhoudingswerken in afwachting van de totaalrenovatie aangewezen zijn.

Argumentatie

In functie van :

  • het verbeteren van de slechte toestand van de gebouwen in de Columbiastraat 4-6-8;
  • het oplossen van de capaciteitstekorten in het Buitengewoon Onderwijs;

en verder ook in functie van :

  • het vergroten van de capaciteit van de stedelijke school voor buitengewoon onderwijs De Leerexpert;
  • de ambitie van het Stedelijk Onderwijs om maximaal in te zetten op een optimale doorstroom binnen elke school;
  • een aantrekkelijke en veilige schoolomgeving voor de leerlingen van stedelijke basisschool Sportomundo;
  • een aantrekkelijke en veilige schoolomgeving voor de leerlingen van stedelijke school voor buitengewoon onderwijs De Leerexpert;

en gezien 

  • de nabijheid en goede bereikbaarheid van de projectlocatie Santiagostraat;
  • de ruimtelijke opportuniteiten in het projectgebied 'Santiagostraat';
  • de mogelijkheid om de Columbiastraat gefaseerd te renoveren zonder tijdelijke huisvesting of mobile units;

is het aangewezen dat het AG SO zich engageert om op deze locatie een nieuwe basisschool voor 480 leerlingen op te richten.

Hierdoor komen na uitvoering van de nieuwbouw, de huidige gebouwen van stedelijke basisschool Sportomundo in de Columbiastraat 4-6, 2030 Antwerpen vrij. De volledige site van de Columbiastraat zal dan in fases gerenoveerd worden voor de stedelijke school voor buitengewoon onderwijs De Leerexpert waardoor zij hun huidige capaciteit kunnen uitbreiden.

Gezien de urgentie rond zowel de capaciteitsproblematiek buitengewoon onderwijs, als de bouwkundige staat van de gebouwen op de site Columbiastraat, is het cruciaal dat het project Santiagostraat zo snel mogelijk wordt gerealiseerd. Het AG SO vraagt dan ook aan de stad en AG Vespa om dit project snel te realiseren, bij voorkeur in een scenario waar het AG SO niet afhankelijk is van derden.

 Bouwprogramma Santiagostraat:

  • Bruto vloeroppervlakte pedagogisch: 3 896 m²;
  • Bruto vloeroppervlakte lichamelijke opvoeding: 485 m² ;
  • Buitenruimte speelplaats: min. 2.000 m², max. 4.000 m², waarvan telkens min. 576 m² overdekt;
  • Buitenruimte ondersteunend (fietsenstalling, afval, circulatie, …) : +/- 600m²

Juridische grond

n.v.t.

Beleidsdoelstellingen

6 - Lerende en werkende stad
2LWS02 - Onderwijs
2LWS0205 - Stedelijk Onderwijs
2LWS020504 - Voldoende, duurzame en inspirerende leer- en werkomgevingen

Besluit

De raad van bestuur ag stedelijk onderwijs beslist:

Artikel 1

De raad van bestuur van het Autonoom Gemeentebedrijf Stedelijk Onderwijs Antwerpen geeft goedkeuring aan de ambitienota voor het oprichten van een nieuwbouw voor de stedelijke basisschool Sportomundo voor 480 leerlingen in de Santiagostraat 2, 2030 Antwerpen.

Artikel 2

Uitvoering beslissing: Patrimonium vastgoedprojecten

Artikel 3

Dit besluit heeft in principe geen financiële gevolgen.