2022_CBS_00553 - Masterplan Scheldeboorden Linkeroever. District Antwerpen - Analyse en visie - Goedkeuring

Het coördinatieoverleg openbaar domein geeft gunstig advies op de analyse- en visienota op voorwaarden dat:

• een bomentoets wordt opgestart om de bestaande groenstructuur in beeld te brengen in functie van het behoud en verdere uitbouw van een kwalitatieve groenstructuur;
• bij de verder verfijning van een toekomstig programma voor deze locatie de basisambitie, zijnde de opwaardering van een natuurlijke groene ruimte, niet uit het oog wordt verloren en voldoende aandacht gaat naar het bewaken van het park als één geheel;
• de precieze invulling van de groenstructuren verder onderzocht wordt, waarbij de landschapsstructuren “bos en mantelzoom” en het (recreatieve) “oeverlandschap” naar verdere uitwerking meer verweven en vermengd worden, en minder als een rigide lineaire structuur voorzien worden;
• gezien de aanwezigheid van de Japanse duizendknoop een plan van aanpak en fasering van de werken, voornamelijk in functie van het grondverzet, wordt uitgewerkt in overleg met SB/Groen, om verdere verspreiding ervan te voorkomen;
• bij de uitwerking van de groenstructuur ter hoogte van het Galgenweel rekening wordt gehouden met het huidige gebruik en programma op het Galgenweel;
• bijkomend (ontwerpend) onderzoek, wat betreft de basisvisie rond mobiliteit, en voorstellen tot mogelijke mobiliteitswijzigingen in overleg met SW/MOB en KF onderzocht worden;
• de ambitie voor het Van Eedenplein wordt bijgestuurd, rekening houdend met de verschillende huidige en toekomstig gewenste programma’s voor dit plein;
• in overleg met TV/sport en jeugd bekeken wordt hoe het aanwezige sport en spel programma geïntegreerd kan worden;
• onderzocht wordt hoe het padensysteem kan aansluiten op de reeds bestaande trage wegen in de omgeving en aanliggende woonbuurten op Linkeroever;
• bij de uitwerking van de materialisatie van de diverse wandelpaden rekening wordt gehouden met de toegankelijkheid en waterdoorlatendheid;
• integratie van de bestaande en nieuwe hekelobjecten worden afgestemd met de betrokken diensten in functie van het toekomstig beheer;
• het gebruik van standaardmaterialen (uit het standaard palet van de stad Antwerpen) wordt opgenomen in het masterplan en de verdere uitwerking van het ontwerp;
• voldoende sport- en spelelementen worden voorzien (niet minder dan vandaag aanwezig);

De kwaliteitskamer apprecieert het concept van het landschapsontwerp, een aantal onderzoeksvragen komen aan bod.
De kwaliteitskamer vindt de getijdenwerking en de ruimte die vrijkomt bij eb zeer interessant en vraagt de mogelijkheden te onderzoeken om het slikken en schorrengebied meer te betrekken in het ontwerp en meer toegankelijk te maken. Dit dient uiteraard ook afgestemd te worden met de waterbeheerder.
Concreet vraagt de kwaliteitskamer om in eerste instantie de eb- en vloedcontour mee te verwerken in de plannen zodat de ruimtelijke toedracht hiervan kan ingeschat worden. Met het oogpunt op het mogelijks toegankelijk maken van bepaalde zones aan de waterzijde dient zowel het aspect mbt veiligheid als het aspect van de natuurbeschermingszones mee opgenomen te worden.

Het vraagstuk aangaande mobiliteit en parkeren is nog niet uitgeklaard. Om de mogelijkheden op het Van Eedenplein te kunnen inschatten dienen de exacte parkeerbehoeftes in kaart gebracht te worden. De benodigde parkeerruimte zal hierin een bepalende rol spelen. Eveneens kan er nagedacht worden over alternatieve parkeermogelijkheden zoals bijvoorbeeld bij plotse pieken in de parkeerdruk ten gevolge van evenementen in en rond de Scheldeboord. De kwaliteitskamer adviseert in deze optiek om de groene tussengebieden (middenbermen) te benutten en de parkeerplaatsen van de brede, groene lanen in de mate van het mogelijke weg te halen.

De Charles De Costerlaan zal in de toekomst geknipt worden waarbij de oude Scheldetunnel (Konijnenpijp) zal fungeren als een lokale verbinding en zo het sluikverkeer doorheen de stad tegen te gaan. De ontwerper heeft dit reeds meegenomen in een eigen mobiliteitsvoorstel waarbij men zou werken met een soort ‘kamstructuur’. Men hanteert hier verschillende gradiënten van bovenlokaal tot lokaal verkeer. De kwaliteitskamer onderschrijft de hoofdopzet van dit idee, al vraagt dit nog verder onderzoek.

Aangaande de uitwerking van de noordelijke fase wenst de kwaliteitskamer te benadrukken dat het belangrijk is om de Thonetlaan te versmallen. Zeker ter hoogte van de jachthaven dient men meer ruimte te voorzien zodat er voor de parkstructuur voldoende continuïteit gegarandeerd wordt.
De huidige infrastructuur is uitgevoerd volgens het plan van Van Averbeke en kent een zekere overmaat.
De ontwerper dient te onderzoeken of, in functie van de continuïteit van het park (voldoende massa), aanpassingen aan de aanwezige infrastructuur vereist zijn (bv. bundelen).

De Thonetlaan vormt een cruciaal onderdeel van het projectgebied, evenals de bestaande logistieke en infrastructurele gebouwen thv Sint Anna strand. De eigenaars van de huidige horecazaken dienen betrokken te worden in het verdere proces.
Aangaande de jachthaven geeft de ontwerper mee dat uit de besprekingen met de jachthaven (clubs) over het al dan niet aanpassen van de locatie van het nieuwe hotel, weinig bereidheid tot gronderuil blijkt. Teneinde een continu park aan de Scheldeboord te kunnen bewerkstelligen, benadrukt de kwaliteitskamer dat de jachthaven een zeer belangrijke schakel is binnen het noordelijk deel. In functie van de continuïteit bestaat er een mogelijkheid tot het ontwikkelen van nieuwe bebouwing zoals het hotel ter hoogte van het huidige miniatuurdok. Bebouwing op de dijk, of aanpalend aan de Schelde is hierbij echter niet wenselijk gezien dit zowel een visuele als fysieke barrière zou vormen. De draagkracht voor deze bebouwing en dit soort grootschalige functies dient hierbij steeds vanuit het landschap aangereikt te worden en niet omgekeerd. De kwaliteitskamer vraagt het ontwerpteam om de gesprekken met de verschillende partners in de jachthaven op een constructieve manier verder te zetten. De kwaliteitskamer stelt voor om het wedstrijdidee, met de inplanting van het hotel ter hoogte van het miniatuurdok, aan te houden en dit uitgangspunt (vorm van ontwerpend onderzoek) mee te nemen in de onderhandelingen.

Wat betreft het Frederik van Eedenplein adviseert de kwaliteitskamer in te zetten op een ‘centrumpark’ aan de Schelde, eerder dan te zoeken naar een front bebouwing als “ontvangstplek”. Er dient gezocht te worden op welke wijze de randen rondom het plein dienen afgebouwd te worden om tot een intiemere plek/plein te komen. De complexiteit op het Van Eedenplein is groot aangezien op deze plek alles samenkomt, gaande van het mobiliteitsverhaal (hub) tot het historische verhaal (Vlaams hoofd). De kwaliteitskamer vraagt om voldoende aandacht te hebben voor al de “lagen” van deze plek. Hierbij kunnen tal van onderzoeksvragen vooropgesteld worden zoals:
- Wat zijn de mogelijkheden om de erfgoedgedachte te integreren? Mogelijke (her)integratie van een constructie in het water (refererend aan het Vlaams hoofd en het voormalige casino tussen de 2 Wereldoorlogen),…
- Wat is de contour van het plein en hoe moet dit morfologisch ingekaderd worden (in functie van intimiteit van de plek)?
- Landschappelijke entree voor Linkeroever? Onderzoek met betrekking tot maatvoering: is het plein langwerpig langsheen de Schelde of neemt dit een andere vorm aan?
- Kan de hele zone tussen de Charles De Costerlaan en de Blancefloerlaan in zijn geheel aanzien worden als een soort toegangspoort tot Linkeroever?
Binnen de ruimere context is de Vlaamse overheid gestart met het connecteren van de achtergelegen groengebieden zoals Middenvijver, Het Rot, Blokkerdijk en Burchtse weel. De kwaliteitskamer vraagt om hier aandacht voor te hebben binnen het masterplan van de Scheldeboorden. Men dient te streven naar een maximale connectie tussen het park Scheldeboorden en de aanpalende groengebieden zoals de Burchtse weel in het Zuiden en het Sint - Annabos in het Noorden.
Conclusie:
- De inventarisatiefase werd door de integrale kwaliteitskamer gunstig onthaald. Naarmate het masterplan en voorontwerp Scheldeboorden Noord opgestart worden, dienen bovenstaande aanbevelingen verder onderzocht te worden. De kwaliteitskamer roept hierbij op tot een open dialoog voor het vervolgtraject.
BESLUIT: GUNSTIG en aanbevelingen verder de onderzoeken.