2022_GR_00056 - Strategisch Ruimteplan Antwerpen - Concept- en kennisgevingsnota - Kennisneming

Artikel 2.1.11. §1 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening die stelt dat de gemeenteraad besluit tot de opmaak van een gemeentelijk beleidsplan ruimte en dat het college van burgemeester en schepenen de nodige maatregelen neemt voor de opmaak en de vaststelling ervan.

De Inspiratienota Ruimte geven aan de Stad van Morgen van 2018 gaf de aanzet tot een hernieuwde visie over stadsontwikkeling in Antwerpen. De stedelijke lagen Levendige Woonstad, Slimme Netwerkstad en Veerkrachtig Landschap staan centraal in de inspiratienota; zij vormen de leidraad voor de stadsontwikkelingsvisie in het SRA.
In 2020 werd een aanstellingsprocedure georganiseerd voor een multidisciplinair team voor de opmaak van het SRA. In de zomer van 2020 werd de selectieleidraad gelanceerd, in oktober het bestek.
De mededingingsprocedure met onderhandeling werd in maart 2021 afgesloten met de aanstelling van een team met TV BUUR cvba, Rebelgroup Advisory Belgium nv en Sweco Belgium nv. BUUR cvba en Sweco Belgium nv fusioneerden sindsdien tot BUUR Part of Sweco.
In de tweede helft van 2021 werd in meerdere overlegorganen inhoudelijk verkend welke lopende processen en projecten, uitdagingen en inzichten naast de Inspiratienota Ruimte geven aan de Stad van Morgen, van belang zijn voor de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling van de stad. Deze inhoudelijke verkenning leidde tot de opmaak van een concept- en een kennisgevingsnota.
De formele procedure voor het SRA start met de goedkeuring van de concept- en de kennisgevingsnota.

Inhoud van de conceptnota

De conceptnota bevat de krijtlijnen van het toekomstig ruimtelijk beleid dat Antwerpen wil vastleggen in het SRA. De focus ligt er op de strategische visie met een tijdshorizon tot 2040.

Ruimte geven aan de Stad van Morgen krijgt in de conceptnota vorm in de centrale ambitie om de meest leefbare stad te zijn met een hoge levenskwaliteit. De manier waarop deze centrale ambitie zal leiden tot ruimtelijke beleidskeuzes wordt bepaald door vier basiswaarden: Antwerpen als trotse stad, als dynamische stad, als innovatieve stad en als weerbare stad.

De drie stedelijke lagen Levendige Woonstad, Slimme Netwerkstad en het Veerkrachtig Landschap uit de inspiratienota zijn in de conceptnota uitgewerkt in de ambities: 

• De stad van morgen is een kwalitatieve en harmonieuze woonstad op maat van elke bewoner, waar jong tot oud zich thuis voelen; 
• De stad van morgen is een metropool in zakformaat die verbonden is met de regio, met de juiste schakels op de juiste plaats;
• De stad van morgen heeft een robuuste groenblauwe structuur die doordringt op alle schaalniveaus en die de stad weerbaar en leefbaar maakt voor mens, plant en dier. Zowel historische als nieuwe structuren versterken de identiteit van de stad.

De ruimtelijke bouwstenen en ruimtelijke strategieën die nodig zijn om de ambities waar te maken zijn mee opgenomen in de conceptnota.

Naast deze drie stedelijke lagen die een thematische uitwerking hebben, wordt in het SRA ook ingezet op gebiedsgericht beleid. De beleidsnota van de Stadsbouwmeester uit 2017 vormt hiervoor de basis. De vijf deelgebieden uit die nota worden aangevuld met de deelgebieden Schelde en Havenranden en kanaalzone. De zeven deelgebieden zijn:

• Schelde, met de linker- en rechter Scheldeoever;
• Intra Muros, het gebied binnen de Ring;
• Over de Ring, het gebied van de Grote Verbinding in de ringzone;
• 20^ste-eeuwse gordel, het gebied buiten de ring;
• Linkeroever;
• Noordelijke districten, Berendrecht-Zandvliet-Lillo en Ekeren;
• Havenranden en kanaalzone.

In de conceptnota wordt ook een eerste blik op de beleidskaders gegeven. Beleidskaders zijn operationeel van aard en bevatten beleidskeuzes voor de middellange termijn en actieprogramma’s. Aan twee beleidskaders wordt begin 2022 gestart: een onderzoek naar het ruimtelijk instrumentarium en een onderzoek over de stedelijke ruimte rond het Albertkanaal. 

Typisch voor een ruimtelijk beleidsplan is dat het een flexibel aanbouwmodel voor beleidskaders vormt. In de loop van het planproces kunnen daarom bijkomende beleidskaders worden opgemaakt.

De conceptnota wordt publiek bekendgemaakt. Antwerpenaren worden tijdens een publieke raadpleging geïnformeerd en geraadpleegd; voor de Gecoro en andere bestuursniveaus wordt een adviesronde georganiseerd.

In 2022 wordt de conceptnota uitgewerkt in een voorontwerp SRA, gevolgd door een ontwerp-SRA in 2023. Eind 2023 wordt het definitief SRA opgeleverd.

Inhoud van de kennisgevingsnota

Antwerpen wil van het SRA een veerkrachtig beleidskader maken en laat daarom een strategische milieueffectenbeoordeling voor het plan opmaken. De stadsontwikkelingsvisie in het SRA wordt in wisselwerking met een strategisch plan-Milieu Effectrapportage (plan-MER) gemaakt. Die wisselwerking laat toe het plan-MER als ontwerpinstrument voor het SRA in te zetten.  

De kennisgevingsnota bevat de methodologische aandachtspunten van de strategische milieueffectbeoordeling, de verschillende milieuthema’s die mogelijk interessant zijn en een verkenning van de mogelijke omgevingseffecten van het SRA.

De kennisgevingsnota wordt tegelijk met de conceptnota publiek bekendgemaakt met een terinzagelegging. Tegelijk organiseert het Team-MER een adviesvraag bij andere bestuursniveaus en een aantal administraties.

In de kennisgevingsnota wordt een eerste stap gezet in het milieueffectenonderzoek. Tijdens het planproces volgt een uitwerking in een voorontwerp plan-MER, een ontwerp plan-MER en een definitief plan-MER. Het voorontwerp, het ontwerp en het definitief plan-MER worden gekoppeld aan het voorontwerp, het ontwerp en het definitief SRA.

Data in vet cursief zijn raming.

Artikels 2.1.11, 2.1.12 en 2.1.13 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, die de procedure voor de opmaak van een gemeentelijk beleidsplan ruimte vastleggen.

Op 19 december 2014 (jaarnummer 13003) keurde het college het evaluatierapport over het strategisch Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen (s-RSA) goed; de gemeenteraad nam er op 26 januari 2015 (jaarnummer 37) kennis van.

Op 22 februari 2016 (jaarnummer 109) keurde de gemeenteraad de doorstartnota van het strategisch Ruimtelijk Structuurplan (s-RSA), met als titel “We geven de stad van morgen Ruimte” goed. De doorstartnota vormde de eerste fase van het totale vernieuwingsproces van het s-RSA zoals opgenomen in het evaluatierapport. De onderzoeksfase vormde de tweede fase en liep van 2016-2018. De resultaten uit deze onderzoeksfase worden gebundeld in een inspiratienota. De derde en laatste fase bevat de effectieve opmaak van het nieuwe Strategische Ruimteplan Antwerpen (SRA).

Op 4 mei 2018 (jaarnummer 04144) keurde het college de Inspiratienota Ruimte geven aan de stad van morgen goed.

Op 5 juni 2020 (jaarnummer 04855)  keurde het college de selectieleidraad GAC_2020_01116 voor de opmaak van het Strategisch Ruimteplan Antwerpen goed en keurde eveneens goed dat hiervoor een mededingingsprocedure met onderhandeling werd uitgeschreven met Europese bekendmaking.

Op 23 oktober 2020 (jaarnummer 08843) keurde het college de selectie van kandidaten en het bestek GAC_2020_01116 voor het opmaken van het Strategisch Ruimteplan Antwerpen goed. 

Op 26 maart 2021 (jaarnummer 02493) keurde het college de gunning voor het Strategisch Ruimteplan, op basis van bestek GAC_2020_01116, aan TV BUUR cvba – Rebelgroup Advisory Belgium nv – Sweco Belgium nv, goed.

Op 20 december 2021 (jaarnummer 730) keurde de gemeenteraad de formele start van het planproces voor het Strategisch Ruimteplan Antwerpen goed.

Op 14 januari 2022 (jaarnummer 322) keurde het college de conceptnota voor het Strategisch Ruimteplan Antwerpen en de kennisgevingsnota van het plan-MER voor het Strategisch Ruimteplan Antwerpen goed.