2022_CBS_00924 - Sport. Opmaak visienota Urban sport - Principebeslissing - Goedkeuring

Beoefenaars van Urban sporten onderscheiden zich vaak – ook in alledaagse zin – door hun intensieve en specifieke wijze van sportbeoefening. Deze nieuwe vormen van activiteiten stimuleren een gezonde en actieve levensstijl. Op het vlak van sportparticipatie biedt dit een uitgelezen kans om een doelgroep te bereiken die moeilijk bereikbaar is met het reguliere aanbod. De Urban sporten zijn dan ook een prioriteit in het Antwerpse sportbeleidsplan.

Urban betekent stedelijk en wordt gebruikt om stromingen binnen muziek, dans en kunst aan te duiden zoals rap, hiphop en graffiti. Urban sporten volgen dus in feite trends in de muziek- en kunstwereld. 

De basis ligt in Urban culture, de eigen cultuur die jongeren in de grote steden ontwikkelen. Hierdoor zijn er opportuniteiten om brugfiguren te creëren tussen jongeren en de stad.

De Urban scene bereikt nieuwe doelgroepen en vormt een community die werkt aan weerbare en initiatiefrijke mensen. Ze draagt bij aan kwaliteiten als zelfredzaamheid, ondernemerschap en talentontwikkeling.

Urban sporten zijn letterlijk op de straat ontstaan. Urban sporters gebruiken de stad en de publieke ruimte. Het maakt Urban sporten laagdrempelig maar ook aanwezig. Soms ook op locaties waar de beoefening tot schade (materieel en lichamelijk), en tot risico’s op hinder of overlast kan leiden. Om hieraan tegemoet te komen moet de stad op zoek naar een goed evenwicht tussen enerzijds de stad als beweegvriendelijke speelplaats of podium en anderzijds voldoende openbare ruimte die voor iedereen toegankelijk is en waar het publiek leven zich kan afspelen en uitnodigt om anderen te ontmoeten. Een visie op Urban sporten kan op die manier ook bijdragen tot een duurzame stadsontwikkeling en een aantrekkelijke stad voor alle bewoners, bedrijven en bezoekers van de stad.

De stad wil Urban sporten faciliteren waar het kan, maar steeds met respect voor de leefbaarheid en streeft hierbij naar een gedragen visie. De opmaak van een visienota Urban sporten zal getrokken worden door de afdeling Sport van de bedrijfseenheid Talentontwikkeling en Vrijetijdsbeleving in nauw overleg met de bedrijfseenheid Maatschappelijke Veiligheid. Verschillende beleidsdomeinen komen in beeld om samen te werken en nemen een engagement om mee te werken aan een stadsbrede visie op Urban sporten vanuit verschillende disciplines. In eerste instantie wordt voorgesteld om samen te werken met de afdelingen Cultuur, Jeugd, Stadsontwikkeling/Publieke Ruimte, Maatschappelijke Veiligheid en AG Vespa. 

Ook interactie met de ‘Urban scene’ en andere stakeholders zoals de districten, Sport Vlaanderen en aanbieders van Urban sporten is hierbij cruciaal.

In het bestuursakkoord (2019-2024) staat vermeld dat: 

• We alle Antwerpenaren, verenigingen en initiatieven volop de ruimte geven om te bruisen. In een levendige stad verbinden sport, cultuur en jeugdwerk mensen met elkaar en versterken ze de stadsgemeenschap. Ook in het sport-, cultuur- en jeugdbeleid zetten we het principe van wijkgericht werken voorop. We betrekken alle Antwerpenaren bij een bruisend stadsleven, op onze iconische locaties maar ook in de districten en de wijken.
• 129. Door de ruimtelijke veiligheidstoets uit te breiden maken we de leefomgeving van de Antwerpenaar veiliger en aangenamer en doen we aan structurele overlastpreventie.
• 499. We belonen innoverende concepten, co-housing, samenwerking over kunstdisciplines en andere vrijetijdssectoren heen, samenwerking tussen professionele en amateurgezelschappen, geografische spreiding, en wijkgerichte werking. 
• 509. Samen met de districten versterken we de sport- en spelbeleving in de parken, in evenwicht met natuur en erfgoedwaarde.
• 520. Antwerpen nam vorige legislatuur de lead in het vorm geven van Urban culture in het Urban center. We laten dit niet los en ambiëren blijvend een leidende rol in stedelijke jongerencultuur en sport. 
• 588. De stad wil zo veel mogelijk Antwerpenaren betrekken bij het beleid. Daarom moeten de participatieprocessen breed gedragen zijn, onder andere dankzij een digitale applicatie. Inspraak moet voldoende gedragen zijn zodat ze makkelijker kan leiden tot uitspraak van het bestuur. 
• 592. De stad zet verder in op digitale inspraakinstrumenten zoals OOR, maar ook op rechtstreekse en laagdrempelige contactmomenten met jongeren. 

De visienota Urban sporten zal worden opgemaakt op basis van 3 pijlers (infrastructuur en omgeving, aanbod en aanbieders). Daarnaast zal de visienota enkele duidelijke beleidsvoorstellen op (middel)lange termijn uitwerken inzake (sport)participatie, jongerenbetrokkenheid, maatschappelijke veiligheid en leefbaarheid en gebruik van de publieke ruimte.

Om ook op korte termijn tegemoet te komen aan enkele vragen van de gebruikers en ontwerpers van de publieke ruimte, zal SW/Publieke Ruimte ontwerpende richtlijnen opstellen rond skateproof, skatebegeleidend en skate-ontradend ontwerpen van de publieke ruimte en zal Maatschappelijke Veiligheid de randvoorwaarden sociale veiligheid & leefbaarheid opstellen voor Urban sporten.

AG Vespa zal tevens onderzoeken of er in de nabije omgeving van de Scheldekaaien, naast de werfzone tussen het Loodswezen en het Noorderterras, nog andere locaties zijn die tijdelijk kunnen ingericht worden als Urban hotspot.

Urban sport is een verzamelnaam voor sport- en beweegactiviteiten waarbij deelnemers hun vaardigheden beoefenen en tonen in een stedelijke/urbane omgeving. Denk aan parkour en free running of het uitvoeren van trucs met een skateboard, fiets of step. Er zijn ook straatvarianten van meer reguliere sporten, zoals straat- en pleintjesvoetbal of 3x3 basketbal.

De Urban sporten zijn volop in ontwikkeling. Het zijn relatief nieuwe sporten en ze komen voor in verschillende varianten. Alle kennen een groei en een grote populariteit door hun laagdrempeligheid. Ze kunnen vrij en autonoom in de publieke ruimte uitgeoefend worden, zodat er steeds meer aandacht komt voor sport en bewegen in de publieke ruimte. De recente coronamaatregelen versterkten deze trend nog.

Naast de stedelijke omgeving waar de sporten plaatsvinden, ligt de nadruk bij de meeste Urban sporten ook op het creatieve en esthetische aspect. Hoewel Urban sporten een overwegend individueel karakter hebben, worden ze vaak in groep beoefend. Er ontwikkelt zich een leefstijl, ook wel (sub)cultuur genoemd. Het is een manier van leven, een vorm van collectieve uiting en gemeenschappelijke houding en sociale identiteit.

Er werd nog geen budget toegewezen, na verder onderzoek en detaillering van de locatie voor een mogelijke tijdelijke Urban hotspot, worden het programma en een raming opgemaakt.