Terug
Gepubliceerd op 27/09/2022

2022_GR_00505 - Kansspelinrichtingen klasse IV - Convenant Herentalsebaan 352, 2100 Deurne - Weigering

gemeenteraad
ma 26/09/2022 - 19:30 Stadhuis
Goedgekeurd

Samenstelling

Aanwezig

Bart De Wever, burgemeester-voorzitter; Koen Kennis, schepen; Jinnih Beels, schepen; Annick De Ridder, schepen; Nabilla Ait Daoud, schepen; Karim Bachar, schepen; Peter Wouters, schepen; Elisabeth van Doesburg, schepen; Erica Caluwaerts, schepen; Tom Meeuws, schepen; Filip Dewinter, raadslid; Nahima Lanjri, raadslid; André Gantman, raadslid; Güler Turan, raadslid; Peter Mertens, raadslid; Liesbeth Homans, raadslid; Mie Branders, raadslid; Johan Klaps, raadslid; Caroline Bastiaens, raadslid; Danielle Meirsman, raadslid; Martine Vrints, raadslid; Koen Laenens, raadslid; Franky Loveniers, raadslid; Peggy Pooters, raadslid; Kevin Vereecken, raadslid; Yasmia Setta, raadslid; Kristel Somers, raadslid; Ilse van Dienderen, raadslid; Nordine Saidi Mazarou, raadslid; Mark Tijsmans, raadslid; Sevilay Altintas, raadslid; Manuëla Van Werde, raadslid; Nathalie van Baren, raadslid; Patrick Van den Abbeele, raadslid; Hicham El Mzairh, raadslid; Khadija Chennouf, raadslid; Sam Van Rooy, raadslid; Sam Voeten, raadslid; Karen Maes, raadslid; Koenraad De Vylder, raadslid; Tatjana Scheck, raadslid; Wim Jochems, raadslid; Mohammad Nawabi, raadslid; Lise Vandecasteele, raadslid; Lotte Mintjens, raadslid; Niel Staes, raadslid; Sven Cauwelier, algemeen directeur

Afwezig

Jan Penris, raadslid; Anke Van dermeersch, raadslid; Wouter Vanbesien, raadslid; Imade Annouri, raadslid; Omar Fathi, raadslid; Sanne Descamps, raadslid

Verontschuldigd

Claude Marinower, raadslid; Gerolf Annemans, raadslid; Joris Giebens, raadslid

Secretaris

Sven Cauwelier, algemeen directeur

Voorzitter

Bart De Wever, burgemeester-voorzitter
2022_GR_00505 - Kansspelinrichtingen klasse IV - Convenant Herentalsebaan 352, 2100 Deurne - Weigering 2022_GR_00505 - Kansspelinrichtingen klasse IV - Convenant Herentalsebaan 352, 2100 Deurne - Weigering

Motivering

Aanleiding en context

Op 16 mei 2022 werd namens de BV ERALBA (RPR 0817.259.048) met maatschappelijke zetel aan de Bisschoppenhoflaan 82 te 2100 Deurne een aanvraag gedaan om een convenant af te sluiten voor de exploitatie van een kansspelinrichting klasse IV, genoemd ‘ERALBA’, gelegen aan het Herentalsebaan 352 te 2100 Deurne.

De BV ERALBA heeft een kansspelvergunning F2 voor de exploitatie van de kansspelinrichting klasse IV op dit adres, laatst hernieuwd door de Kansspelcommissie op 13 mei 2020 (276061). De BV ERALBA wenst deze kansspelvergunning F2 te hernieuwen op de eerstvolgende zitting van de Kansspelcommissie.

De uitbating van een vaste kansspelinrichting klasse IV moet op grond van artikel 43/4, §1 en 43/5, 6° van de Wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers (verder: Kansspelwet) geschieden krachtens een convenant dat voorafgaandelijk wordt gesloten tussen de gemeente van vestiging en de uitbater. Deze bepalingen werden ingevoerd door de wet van 7 mei 2019 tot wijziging van de Kansspelwet van 7 mei 1999. Artikel 36 van de wijzigingswet bepaalde dat de houders van een kansspelvergunning F2, die op het tijdstip van de inwerkingtreding van deze wet over een vergunning beschikten, hun activiteiten onder dezelfde voorwaarden konden voortzetten. Pas ten vroegste twee jaar na de inwerkingtreding van de wet moesten ze voldoen aan deze voorwaarde. De wetswijziging trad in werking op 25 mei 2019. 

Thans moet bij de aanvraag om hernieuwing dus rekening gehouden worden met voormelde voorwaarden. Dit betekent eveneens dat de aanvrager ervoor dient te zorgen dat de kansspelinrichting klasse IV niet gevestigd wordt in de nabijheid van onderwijsinstellingen, ziekenhuizen, plaatsen die vooral door jongeren bezocht worden, zulks behoudens met redenen omklede afwijking die door de gemeente wordt toegestaan.

Om de kansspelvergunning F2 te hernieuwen bij de kansspelcommissie is een convenant nodig tussen de BV ERALBA en de stad Antwerpen.

Argumentatie

De BV ERALBA baat de kansspelinrichting klasse IV gelegen aan de Herentalsebaan 352 te 2100 Deurne uit. Hiervoor beschikt zij over een kansspelvergunning F2 die nu hernieuwd moet worden. De hernieuwing van de kansspelvergunning F2 gebeurt driejaarlijks. Voorafgaandelijk moet nu een convenant afgesloten worden met de gemeente zoals bepaald in de wijzigingswet van 7 mei 2019. 

De voorwaarden waar de aanvrager conform artikel 43/5 van de Kansspelwet aan moet voldoen om een kansspelvergunning F2 te kunnen verkrijgen, gelden eveneens voor het hernieuwen van dergelijke vergunning. Het gegeven dat er reeds een kansspelvergunning werd uitgereikt, doet geen afbreuk aan het feit dat er thans, na inwerkingtreding van de artikelen 43/4, §1 en 43/5, 6°, alsnog een convenant moet worden afgesloten. Aangezien deze wetswijziging pas in werking trad nadat de eerdere kansspelvergunning werd uitgereikt, behoudt de gemeente haar discretionaire bevoegdheid om te beslissen of, en onder welke voorwaarden, er thans een convenant wordt afgesloten. Het is immers pas na deze wetswijziging dat de gemeente door de convenantverplichting de bevoegdheid heeft gekregen daadwerkelijk een rol te spelen in de verkrijgingsprocedure voor een kansspelvergunning. 

Artikel 43/5, 5° van de Kansspelwet bepaalt ondubbelzinnig dat ‘de aanvrager van het convenant ervoor moet zorgen dat een kansspelinrichting klasse IV niet gevestigd wordt in de nabijheid van onderwijsinstellingen, ziekenhuizen, plaatsen die vooral door jongeren worden bezocht, zulks behoudens met redenen omklede afwijking die door de gemeente wordt toegestaan.’

De parlementaire voorbereiding stipuleert verder dat: ‘Dat convenant bepaalt waar de kansspelinrichting wordt gevestigd, inzonderheid rekening houdend met onderwijsinstellingen, ziekenhuizen, plaatsen die vooral door jongeren worden bezocht, plaatsen waar erediensten worden gehouden of gevangenissen.’ De concrete omstandigheden die een weigering om een convenant te kunnen sluiten, kunnen verantwoorden zijn derhalve niet beperkt tot de inrichtingen die uitdrukkelijk vermeld staan in hoger geciteerd artikel uit de Kansspelwet. Dit werd bevestigd door een arrest van het Grondwettelijk Hof van 9 december 2021 (arrest nr. 177/2021).

Er moet bij de beoordeling om al dan niet over te gaan tot het afsluiten van een convenant nagegaan worden of de voorgestelde locatie al dan niet in de nabijheid van dergelijke inrichtingen gelegen is. De ingevoerde bepaling strekt ertoe om de risico’s in verband met de ligging van een vaste kansspelinrichting klasse IV te beperken en kwetsbare spelers te beschermen. Dergelijk nabijheidsonderzoek is een determinerend motief in de afweging van de gemeente om in een individueel dossier te beslissen om al dan niet het convenant af te sluiten.

De stad Antwerpen investeert in een coherent en geïntegreerd drugbeleid. Naast middelenverslavingen wordt binnen dit beleid ook aandacht geschonken aan gedragsverslavingen, zoals gamen en gokken. Het is daarbij belangrijk om preventief en voor aanvang van de problematiek in te grijpen. Bijgevolg zijn uiterst belangrijke doelgroepen voor verslavingspreventie jongeren en kwetsbare personen.

Onderzoek toont aan dat het in contact komen met middelen of verslavende gedragingen op jonge leeftijd, het risico op verslaving op latere leeftijd verhoogt. Dit heeft te maken met de ontwikkeling van de hersenen: ‘Hoe eerder iemand begint, hoe meer invloed dit heeft op de ontwikkeling van de hersenen, hoe impulsiever iemand wordt, wat dan weer de kans op verslaving verhoogt. Dit is voor gokken net zo: problematische gokkers bleken telkens vroeger te zijn gestart met gokken - vaak al rond de leeftijd van 10 jaar - dan leeftijdsgenoten die (niet problematisch) gokken.’ (Shead, Derevensky & Gupta, 2010, Geel en Fisher in Bowden-Jones & Georges, 2015).

Antwerpen is een bruisende studentenstad en heeft ook heel wat (middelbare) scholen op het grondgebied. Geld inzetten op sportwedstrijden is de gokvorm die het meest frequent wordt beoefend door de Vlaamse studenten, zo blijkt uit onderzoek van de VAD. (Van Damme et al., 2022). Nog problematischer, hoewel gokken onder de 18 jaar verboden is, is de vaststelling dat 0,9% van de middelbare schooljongeren een regelmatige speler is bij sportweddenschappen en 7,7% aangeeft ooit te hebben gespeeld. (Rossiers, VAD Webinar, 2021, 19:38). Er kan bijgevolg niet aan voorbijgegaan worden dat hier zeer strikt op moet toegezien worden.

Het wedkantoor ‘ERALBA’ is gevestigd aan de Herentalsebaan 352 te 2100 Deurne, een drukke winkelstraat. Uit de politionele akte 15298/2022 van 31 mei 2022 blijkt tevens dat “Vanwege de aanwezigheid van verschillende scholen is er eveneens veel passage van kinderen en jongeren. Dit is dagelijks duidelijk zichtbaar”.

Concreet onderzoek toont aan dat het wedkantoor ‘ERALBA’ zich in de nabijheid van diverse onderwijsinstellingen bevindt.

Zo zijn het Stedelijk Lyceum ‘Waterbaan’, campus ‘Rochus’ aan de Sint-Rochusstraat 22 te 2100 Deurne en het Stedelijk Lyceum ‘Waterbaan 2’ aan de Waterbaan 159 te 2100 Deurne gelegen op respectievelijk 160 meter en 600 meter wandelafstand van het wedkantoor. In deze middelbare onderwijsinstellingen worden alle graden BSO, inclusief een 7de specialisatiejaar (campus ‘Rochus’) respectievelijk ASO/TSO (campus ‘Waterbaan’) aangeboden. 

Het wedkantoor is gelegen nabij diverse onderwijsinstellingen voor middelbaar onderwijs, wat op zich volstaat om het convenant te weigeren op grond van artikel 43/5, 5° van de Kansspelwet.

Dit wordt tevens bevestigd door rechtspraak van de Raad van State: “Te dezen vermeldt de bestreden beslissing de afstanden van de onderwijsinstellingen tot de kansspelinrichting en aldus doet zij blijken van een in concreto onderzoek. Het nabijheidsverbod voor onderwijsinstellingen wil de scholieren behoeden voor de verleiding om een speelautomatenhal op te zoeken omdat zij de inrichting niet ver verwijderd weten of omdat het slechts een minimale inspanning vergt om ze te bereiken. De concrete beoordeling van de nabijheid betreft ipso facto de aantrekkingskracht van de kansspelinrichting en van de inspanning om er te geraken. De gedetailleerde opgave van de afstand tot de kansspelinrichting voor wat onder meer een aantal onderwijsinstellingen betreft, volstaat om te gewagen van een aantrekkingskracht die van de kansspelinrichting op die scholieren uitgaat.

(…)

De verzoekende partij maakt ook niet aannemelijk dat de vermelde afstanden voldoende ruim zijn opdat de scholieren een zekere inspanning moeten doen om de kansspelinrichting te bereiken. 

Het motief betreffende de nabijheid van onderwijsinstellingen, dat de wettigheidstoetsing heeft doorstaan, volstaat op zich om de weigering van het gevraagde convenant te verantwoorden. (RvS, nr. 208.789 van 9 november 2010).”

Verder dient er op toegezien te worden dat de vooropgestelde locatie niet in de nabijheid gelegen is van plaatsen die vooral door jongeren worden bezocht.

In dat verband moet worden opgemerkt dat er in de Karel Govaertstraat 53 te 2100 Deurne (300 meter wandelafstand van het wedkantoor) en de Van den Hautelei 79 te 2100 Deurne (350 meter wandelafstand van het wedkantoor) instellingen voor kunstonderwijs voor jongeren en volwassenen zijn gelegen.

Sporthal Arena aan het Arenaplein 1 te 2100 Deurne, alwaar volleybal wordt gespeeld, en de voetbalvelden van TOR City Deurne aan de Boterlaarbaan 150 te 2100 Deurne, zijn respectievelijk op 950 meter en 350 meter wandelafstand van het wedkantoor gesitueerd. 

Universal Gym aan de Herentalsebaan 422 te 2100 Deurne is een kickboxclub – een zeer populaire sport bij jongeren in Antwerpen – en bevindt zich op slechts 200 meter wandelafstand van het wedkantoor. 

Het park Rivierenhof bevindt zich op 700 meter wandelafstand van het wedkantoor. Ook dit is een populaire plek waar jongeren graag vertoeven, niet in het minst vanwege het openluchttheater dat daar gevestigd is. 

Jongerenwerking KRAS is thans volop bezig een activiteitenaanbod op te zetten in de Sint-Rochusstraat 48 te 2100 Deurne, op amper 240 meter wandelafstand van het wedkantoor.

Aanvullend kan worden meegegeven dat de Stedelijke Basisschool De Octopus aan de Sint-Rochusstraat 124 te 2100 Deurne en de Stedelijke Kleuterschool De Octopus aan de Herentalsebaan 230 te 2100 Deurne, op respectievelijk 500 meter en 350 meter wandelafstand van het wedkantoor zijn gelegen.

Met name de aanwezigheid in de onmiddellijke nabijheid, op slechts enkele minuten wandelen, van de middelbare scholen, kunstonderwijs en sportclubs is problematisch. De nabijheid van elk van bovengenoemde plaatsen, waar tevens veel jongeren samenkomen, volstaat derhalve om het sluiten van het convenant te weigeren op grond van artikel 43/5, 5° van de Kansspelwet. Vanwege de nagestreefde sociale bescherming van jongeren betreft de aangevraagde vestigingsplaats aldus een ongeschikte locatie gezien de wet uitdrukkelijk verbiedt dat kansspelinrichtingen gelegen zijn in de buurt van plaatsen die vooral door jongeren worden bezocht. Dit wordt ook uitdrukkelijk door de Raad van State bevestigd: 

“Tevergeefs brengt verzoekster tegen die beoordeling in dat er dan blijkbaar geen enkele locatie in het centrum van Kortrijk aan de voorwaarden voor XII-3866-13/21 het sluiten van een convenant kan voldoen. Daargelaten de feitelijke juistheid hiervan, gaat verzoekster er blijkbaar van uit dat een kansspelinrichting in het centrum mogelijk moet zijn. De Raad van State is geen dergelijk voorschrift bekend. Daarentegen bestaat er wel een wetsvoorschrift dat kansspelinrichtingen in de buurt van plaatsen die vooral door jongeren worden bezocht, verbiedt.

(…)

Wanneer dan ook de weigering op dat motief berust volstaat het ten aanzien van de formele-motiveringseis dat de prohibitieve nabijheid afdoende met redenen wordt omkleed. Te dezen is daaraan voldaan. Immers preciseert de bestreden beslissing welke door het voorschrift bedoelde inrichtingen of plaatsen te dicht bij de vestigingsplaats van verzoekster gelegen zijn en waarom, namelijk op welke afstand ze zich ten opzichte van de kansspelinrichting (slechts) bevinden.” (RvS nr. 197.781 van 13 november 2009).

Het is immers net deze groep van jongeren die de wetgever wil beschermen. Het aantal uitsluitingen bij de Kansspelcommissie is al jaren in stijgende lijn aan het verlopen. (Kansspelcommissie, 2021). Dit duidt op een toenemend aantal mensen die aangeven (of door bewindvoerders, belanghebbenden, enzovoort) problemen te ervaren met hun gokgedrag. Als er bovendien geweten is dat het gros van de opbrengsten van sportweddenschappen offline wordt gegenereerd (Kansspelcommissie, 2021), is het noodzakelijk tegenwoordig extra alert te zijn voor de risico’s indien wedkantoren gesitueerd zijn in een buurt waarin veel kwetsbare personen, zoals jongeren, aanwezig zijn. 

Dat jeugdinstelling ‘De Wingerdbloei’, die jongeren in verontrustende opvoedingssituaties begeleidt, gelegen is aan de Sint-Rochusstraat 116 te 2100 Deurne, op 550 meter wandelafstand van de inrichting, is gelet op deze risicofactoren des te zorgwekkender. De diverse leefgroepen en afdelingen voor kamertraining zijn ook te situeren in de onmiddellijke nabijheid van de inrichting, met name aan de Sint-Rochusstraat 118 en 120, Waterbaan 153 en 155 en de Herentalsebaan 80 en 586 te 2100 Deurne. 

Ziekenhuis ‘AZ Monica’ aan de Florent Pauwelslei 1 te 2100 Deurne is bovendien gelegen op 220 meter wandelafstand van het wedkantoor.

De ligging van de kansspelinrichting in een drukke winkelstraat verhoogt de aantrekkelijkheid en de bereikbaarheid. Uit de politionele akte blijkt dat er effectief veel passage van jongeren is, gelet op de nabijheid van de (middelbare) scholen. Het is in dat verband ook extra te benadrukken dat de Herentalsebaan vlot bereikbaar is via tramlijnen 8 en 24, met een tramhalte op 190 meter wandelafstand van de inrichting. De fysieke nabijheid of makkelijke beschikbaarheid van gokgelegenheden verhoogt immers de participatie aan gokken bij de bewoners uit de buurt. Zij zullen ook meer geld uitgeven aan gokspelen. Alsook de prevalentie van problematisch gokgedrag neemt toe, zeker bij jongeren. (Vasiliadis, Jackson, Christensen & Francis, 2013; St-Pierre, Walker, Derevensky & Gupta, 2014). Onderzoek toont immers aan dat het in contact komen met middelen of verslavende gedragingen op jonge leeftijd, het risico op verslaving op latere leeftijd verhoogt. Dit heeft te maken met de ontwikkeling van de hersenen: “Hoe eerder iemand begint, hoe meer invloed dit heeft op de ontwikkeling van de hersenen, hoe impulsiever iemand wordt, wat dan weer de kans op verslaving verhoogt”. 

Gelet op het geheel van deze omstandigheden is er geen enkele reden om af te wijken van de wettelijke nabijheidsregels. Door de aanvrager wordt thans op geen enkele wijze verduidelijkt hoe kan worden geremedieerd aan deze nabijheidsrisico’s.

De aanwezigheid van tal van kwetsbare inrichtingen in de omgeving van het wedkantoor betreffen concrete lokale omstandigheden die de stad Antwerpen ertoe dwingen om het afsluiten van een convenant met BV ERALBA (RPR 0817.259.048) met maatschappelijke zetel aan de Bisschoppenhoflaan 82 te 2100 Deurne, voor de exploitatie van een kansspelinrichting klasse IV, gelegen aan de Herentalsebaan 352 te 2100 Deurne, te weigeren.

Juridische grond

Kansspelinrichtingen klasse IV zijn, op basis van artikel 43/4 §1 van de Kansspelwet, plaatsen die uitsluitend bestemd zijn voor het aannemen van weddenschappen. Het aannemen van weddenschappen vereist een kansspelvergunning F2. Behoudens de uitzonderingen bepaald in §5, is het verboden weddenschappen aan te nemen buiten een kansspelinrichting klasse IV. De uitbating van een vaste kansspelinrichting klasse IV moet geschieden krachtens een convenant dat voorafgaandelijk wordt gesloten tussen de gemeente van vestiging en de uitbater. Het convenant bepaalt waar de kansspelinrichting wordt gevestigd alsook de nadere voorwaarden. In het convenant worden de openings- en sluitingsuren én de openings- en sluitingsdagen bepaald van de kansspelinrichtingen klasse IV en wordt vastgelegd wie het gemeentelijk toezicht waarneemt.

Om een kansspelvergunning klasse F2 te kunnen verkrijgen moet de aanvrager volgens artikel 43/5 van de wet op de kansspelen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers:

  1. indien het gaat om een natuurlijk persoon, onderdaan zijn van een lidstaat van de Europese Unie; indien het gaat om een rechtspersoon, deze hoedanigheid naar Belgisch recht of naar het recht van een lidstaat van de Europese Unie bezitten;
  2. indien het gaat om een natuurlijk persoon, volledig zijn burgerlijke en politieke rechten genieten en zich gedragen op een wijze die beantwoordt aan de vereisten van de functie; indien het gaat om een rechtspersoon, moeten de bestuurders en zaakvoerders volledig hun burgerlijke en politieke rechten genieten en zich gedragen op een wijze die beantwoordt aan de vereisten van de functie;
  3. het reglement van de weddenschappen, evenals iedere wijziging hiervan aan de commissie meedelen en zich ertoe verbinden hiervan een exemplaar uit te hangen;
  4. een advies overleggen van de Federale Overheidsdienst Financiën en de gewestelijke belastingadministratie waaruit blijkt dat alle vaststaande en onbetwiste belastingschulden werden voldaan;
  5. ervoor zorgen dat de kansspelinrichting klasse IV niet gevestigd wordt in de nabijheid van onderwijsinstellingen, ziekenhuizen, plaatsen die vooral door jongeren worden bezocht, behoudens een met redenen omklede afwijking toegestaan door de gemeente; en
  6. het convenant kunnen voorleggen dat werd gesloten tussen de kansspelinrichting klasse IV en de gemeente waar die inrichting gevestigd is onder de voorwaarde dat de vergunning van klasse F2 wordt verkregen.

Regelgeving: bevoegdheid

Artikel 43/4 van de wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers (Belgisch Staatsblad 30 december 1999).

De gemeenteraad heeft een algemene regelgevende bevoegdheid voor zaken van gemeentelijk belang tenzij de bevoegdheid is toegewezen aan een ander orgaan van de gemeente (artikel 40 Decreet Lokaal Bestuur).

Besluit

De gemeenteraad keurt eenparig het volgende besluit goed.
De gemeenteraad beslist:

Artikel 1

De gemeenteraad weigert om met de BV ERALBA (RPR 0817.259.048) met maatschappelijke zetel aan de Bisschoppenhoflaan 82 te 2100 Deurne, een convenant af te sluiten voor de exploitatie van een kansspelinrichting klasse IV, gelegen aan de Herentalsebaan 352 te 2100 Deurne.

Artikel 2

Dit besluit heeft in principe geen financiële gevolgen.