Terug
Gepubliceerd op 26/09/2022

2022_CBS_07718 - Straatnaamgeving - Opname in reservestraatnamenlijst - Goedkeuring

college van burgemeester en schepenen
vr 23/09/2022 - 09:00 Stadhuis
Goedgekeurd

Samenstelling

Aanwezig

Bart De Wever, burgemeester; Koen Kennis, schepen; Jinnih Beels, schepen; Annick De Ridder, schepen; Nabilla Ait Daoud, schepen; Karim Bachar, schepen; Peter Wouters, schepen; Elisabeth van Doesburg, schepen; Erica Caluwaerts, schepen; Tom Meeuws, schepen; Sven Cauwelier, algemeen directeur

Secretaris

Sven Cauwelier, algemeen directeur

Voorzitter

Bart De Wever, burgemeester
2022_CBS_07718 - Straatnaamgeving - Opname in reservestraatnamenlijst - Goedkeuring 2022_CBS_07718 - Straatnaamgeving - Opname in reservestraatnamenlijst - Goedkeuring

Motivering

Aanleiding en context

In de stad Antwerpen bestaat er een straatnamencommissie. Op basis van de opzoekingen van het stadsarchief blijkt dat dergelijke commissie al meer dan 100 jaar bestaat in een wisselende samenstelling. De huidige straatnamencommissie is een ambtelijke commissie die het beleidsvoorbereidend werk coƶrdineert. De algemeen directeur zit de commissie voor. Het stadsarchief neemt een adviserende rol op.

De straatnamencommissie heeft twee taken. Naast het benoemen van nieuwe straten en het herbenoemen van bestaande straten, houdt de straatnamencommissie ook een reservestraatnamenlijst bij waar voorstellen van burgers of organisaties in terechtkomen die niet onmiddellijk gebruikt kunnen worden voor een bepaalde straat. Deze lijst kan een handig middel zijn om in een nieuw project voorstellen voor straatnaamgeving aan te reiken. Deze voorstellen dienen wel allemaal het proces straatnaamgeving volledig te doorlopen indien men ze effectief wenst te gebruiken.

Argumentatie

De stad Antwerpen ontving de vraag om een straatnaam toe te kennen aan Clara Goessen. Zij werd op 22 augustus 1603 terechtgesteld op de brandstapel op de Grote Markt. Het stadsarchief gaf ongunstig advies om deze naam toe te voegen omdat de criteria die zijn opgesteld om te worden opgenomen in de straatnamenlijst onvoldoende van toepassing zijn, gezien zij geen verdiensten heeft voor Antwerpen die door derden werden erkend.

Gezien de veroordeling van Clara Goessen op de Grote Markt is er wel een band met de locatie. Tijdens het Ancien Régime werden gedurende verschillende periodes gemarginaliseerde of andersdenkende inwoners van Antwerpen vervolgd en veroordeeld. De zwaarste straf, de doodstraf, werd in tientallen gevallen opgelegd aan (vermeende) ketters, zoals wederdopers, calvinisten en lutheranen. Tussen 1541 en 1603 werden ook een twintigtal vrouwen en mannen in de stad beschuldigd van hekserij. Tegen verscheidene van hen werden straffen uitgesproken, gaande van verbanning tot lijfstraffen als geseling of brandmerking. De in Straatsburg geboren Clara Goessen werd tijdens het laatst gekende proces wegens hekserij in 1603 door de Antwerpse vierschaar, na foltering te hebben ondergaan, tot de zwaarste straf veroordeeld. Zij werd op de Grote Markt gewurgd en verbrand. De figuur van Clara Goessen herinnert ons aan een tijd waarin respect voor anders denkende of minderheidsgroepen in onze stadsgemeenschap allesbehalve vanzelfsprekend was, en waarin gewelddadig radicalisme levens kostte. Om deze herinnering levendig te houden en het belang van onze vrijheid en democratische waarden te benadrukken, acht het college het passend om haar naam toe te voegen aan de reservelijst.

Juridische grond

Decreet tot bescherming van de namen van de openbare wegen en pleinen

De naamgeving van straten wordt geregeld in het decreet van 28 januari 1977 tot bescherming van de namen van de openbare wegen en pleinen.

  • Artikel 4 van het decreet tot bescherming van de namen van de openbare wegen en pleinen bepaalt de voorschriften betreffende het vaststellen en wijzigen van de naam van openbare wegen en pleinen;
  • Artikel 7 van het decreet tot bescherming van de namen van de openbare wegen en pleinen bepaalt dat indien in de naam van openbare wegen en pleinen gebruik wordt gemaakt van een eigennaam, de naamborden een beknopte toelichting van de gekozen benaming bevatten.

Besluit

Het college van burgemeester en schepenen beslist:

Artikel 1

Het college beslist om volgend voorstel voor de reservestraatnamenlijst op te nemen in de lijst die periodiek ter goedkeuring wordt voorgelegd aan de gemeenteraad:

  • Clara Goessen, in 1603 als heks veroordeeld en op de Grote Markt verbrand

Artikel 2

Dit besluit heeft in principe geen financiƫle gevolgen.