2022_CBS_09668 - Omgevingsvergunning - OMV_2022118530. Noordersingel 40 te 2140 Borgerhout (Antwerpen) - Goedkeuring

Er werd een aanvraag voor een omgevingsvergunning ingediend bij het college van burgemeester en schepenen, die behandeld wordt volgens de gewone procedure van het Omgevingsvergunningendecreet. 

Omschrijving stedenbouwkundige handelingen 

Relevante voorgeschiedenis  

• 24/06/2022: voorwaardelijke vergunning (2022008165) bouwen van een nieuw inloopcentrum en luifel voor Free Clinic vzw; 

• 12/10/2018: aktename (20182809) voor de exploitatie van een werf - Passerelle Schijnpoortweg;  

• 16/09/2016: vergunning (20161413) voor het bouwen van een tijdelijke huisvesting voor het activeringscentrum Free Clinic;  

• 28/05/2015: vergunning (2015584) voor de heraanleg van een publieke ruimte spoor Oost;  

• 24/10/2014: vergunning (20142147) voor het slopen van een magazijn.  

Vergunde toestand  

• functie: tijdelijke gebouwen ‘De Nomaad’ en ‘De Revue’ van Free Clinic vzw: 

• gebouw ‘De Nomaad’: kantoor- en vergaderruimte, een vrouwensalon, sanitair en bergingen; 

• gebouw ‘De Revue’: multifunctionele ruimte, een keuken, een polyvalente ruimte, een gesprekslokaal, een atelier, sanitair en bergingen; 

• bouwvolume:  

• gebouw ‘De Nomaad’: 2 bouwlagen met plat dak in open bebouwing; 

• gebouw ‘De Revue’: 2 bouwlagen met plat dak in open bebouwing; 

• luifel: 1 bouwlaag met plat dak; 

• gevelafwerking:  

• gebouw ‘De Nomaad’:  

• gevels zijn afgewerkt met roestbruine sandwichpanelen in combinatie met hout; 

• betonnen plinten; 

• dorpels en wit buitenschrijnwerk in PVC;  

• gebouw ‘De Revue’:  

• gevels zijn afgewerkt met zwarte in combinatie met groene geprofileerde platen, groene stalen profielen; 

• zwarte dakranden in aluminium; 

• stalen buitentrap; 

• gevelbegroeiing op stalen netten; 

• zwart of groen buitenschrijnwerk in aluminium;  

• luifel: afgewerkt met zwartgelakt staal. 

Bestaande toestand 

• functie:  

• tijdelijk gebouw ‘De Nomaad’ van Free Clinic vzw: kantoor- en vergaderruimte, een vrouwensalon, sanitair en bergingen; 

• tijdelijke tent naast het gebouw ‘De Nomaad’; 

• bouwvolume: gebouw ‘De Nomaad’: 2 bouwlagen met plat dak in open bebouwing; 

• gevelafwerking: gebouw ‘De Nomaad’:  

• gevels zijn afgewerkt met donkerrode sandwichpanelen in combinatie met hout; 

• betonnen plinten; 

• dorpels en wit buitenschrijnwerk in aluminium.  

Nieuwe toestand 

• functie: tijdelijke gebouwen ‘De Nomaad’ en ‘De Revue’ van Free Clinic vzw: 

• gebouw ‘De Nomaad’: in overeenstemming met de vergunde en bestaande toestand; 

• tijdelijk gebouw ‘De Revue’: multifunctionele ruimten, een keuken, sanitair en bergingen; 

• tijdelijke luifel; 

• bouwvolume:  

• gebouw ‘De Revue’: 1 bouwlaag met plat dak in open bebouwing; 

• luifel: 1 bouwlaag met plat dak; 

• gevelafwerking:  

• gebouw ‘De Revue’:  

• gevels afgewerkt met lichtgroene sandwichpanelen; 

• betonnen plinten; 

• dorpels en lichtgroen buitenschrijnwerk in PVC;  

• luifel: afgewerkt met zwartgelakt staal. 

Inhoud van de aanvraag 

• bouwen van een inloopcentrum ‘De Revue’ voor Free Clinic vzw;  

• bouwen van een luifel. 

Voorafgaand aan zijn beslissing neemt het college kennis van het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar. 

Het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar luidt: 

Adviezen 

Externe adviezen 

Interne adviezen  

Toetsing regelgeving en beleidsrichtlijnen 

Plannen van aanleg, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkavelingen 

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen, goedgekeurd op 19 juni 2009. 

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een gebied voor gemeenschapsuitrusting en openbare nutsvoorziening. Onder gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen dient te worden begrepen voorzieningen die gericht zijn op de bevordering van het algemeen belang en die ten dienste van de gemeenschap worden gesteld. De idee van dienstverlening (verzorgende sector) aan de gemeenschap is derhalve rechtstreeks aanwezig. Artikel 4.4.8.van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening schrijft voor dat in gebieden die op de gewestplannen zijn aangewezen als gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen, handelingen van algemeen belang en de daarmee verbonden activiteiten te allen tijde kunnen worden toegelaten, ongeacht het publiek of privaatrechtelijk statuut van de aanvrager of het al dan niet aanwezig zijn van enig winstoogmerk. Als gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen kunnen eveneens worden beschouwd een school, een voor het publiek toegankelijke toegangsweg tot een vergund gebouwencomplex in een gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen en neveninrichtingen naast een autosnelweg. Alhoewel in een gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen in principe geen gebouwen met een woonfunctie zijn toegelaten, heeft de Raad van State bovendien niettemin geoordeeld dat service-flats voor bejaarden kunnen worden vergund in dergelijk gebied. Ook een nomadenkamp werd door de Raad van State beschouwd als een gemeenschapsvoorziening en openbare nutsvoorziening. (Artikel 17 van het Koninklijk Besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen.) 

(Gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (GRUP's) kan u raadplegen via 
https://omgeving.vlaanderen.be/grup. Het gewestplan kan u raadplegen via 
https://omgeving.vlaanderen.be/gewestplan.) 

De aanvraag ligt niet in een verkaveling. 

De aanvraag is in overeenstemming met de bepalingen van het gewestplan. 

Gewestelijke stedenbouwkundige verordeningen 

• Hemelwater: het besluit van de Vlaamse regering van 5 juli 2013 houdende vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater (verder genoemd verordening hemelwater). 
   (De verordening hemelwater kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Verordeningen > verordening hemelwater) 
  De aanvraag wijkt af van de bepalingen van de verordening hemelwater op volgend punt:  

• Er wordt een infiltratievoorziening aangelegd met een kleiner volume dan vereist. 

De afwijking wordt gemotiveerd door de aanvrager. De aanvraag voorziet in een recuperatie van het hemelwater. Met toepassing van artikel 13 van de verordening hemelwater kan een afwijking toegestaan worden.  
 

• Toegankelijkheid: het besluit van de Vlaamse regering van 5 juni 2009 tot vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake toegankelijkheid (verder genoemd verordening toegankelijkheid). 
   (De verordening toegankelijkheid kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Verordeningen > verordening toegankelijkheid) 
  De aanvraag wijkt af van de bepalingen van de verordening toegankelijkheid op volgende punten: 

• Artikel 22 Algemene bepalingen:  
  de deuren van het sanitair, de wasberging en de berging hebben een breedte van circa 0,85 m (< 0,90 m);  

• Artikel 24 Draairuimte:  
  voor de deuren van het gewone sanitair en de wasberging is geen vrije en vlakke draairuimte voorzien;  

• Artikel 25 Vrije en vlakke wand- en vloerbreedte naast deur:  
  de deur naar het sanitair vrouwen op het gelijkvloers heeft geen vrije en vlakke wand- en vloerbreedte van 0,50 m aan de krukzijde.  

Algemene bouwverordeningen 

• Voetgangersverkeer: het besluit van de Vlaamse regering van 29 april 1997 houdende de vaststelling van algemene bouwverordeningen inzake wegen voor voetgangersverkeer (verder genoemd verordening voetgangersverkeer), en de omzendbrief RO/98/2 van 23 maart 1998 betreffende de algemene bouwverordening inzake wegen voor voetgangersverkeer. 
  (De verordening voetgangersverkeer kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Verordeningen > verordening wegen voor voetgangersverkeer) 
   De verordening voetgangersverkeer is niet van toepassing op de aanvraag. 
   

Gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen 

• Bouwcode: de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening (verder genoemd bouwcode), definitief vastgesteld door de gemeenteraad in zitting van 28 april 2014 en goedgekeurd bij besluit van de deputatie van de provincie Antwerpen van 9 oktober 2014. 
   (De bouwcode kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘regelgeving bouwen in Antwerpen’) 
  De aanvraag wijkt af van de bepalingen van de bouwcode op volgende punten: 

• Artikel 26 Afvalverzameling:  
  Er is geen aparte afvalberging voorzien. 

• Artikel 38 Groendaken:  
  Het dak van het gebouw wordt niet als groendak aangelegd. 

• Artikel 43 Septische putten:  
  De septische put dient een inhoud van minimaal 11.300 liter te hebben. 

• Artikel 44 Vetafscheiders en olieafscheiders:  
  De keuken dient het afvalwater te lozen via een vetafscheider.  

Sectorale regelgeving 

• MER-screening: de overheid die beslist over de ontvankelijkheid en volledigheid van de vergunningsaanvraag, beslist of er een project-MER moet worden opgesteld. De betrokken overheid doet dat op het ogenblik van de beslissing over de ontvankelijk- en volledigheid van de vergunningsaanvraag of, bij gebreke daaraan, binnen 90 dagen na de datum van ontvankelijk- en volledigheid. 
  Rekening houdend met de kenmerken van de aanvraag en zijn omgeving wordt geoordeeld dat de mogelijke milieueffecten van het project niet aanzienlijk zijn. 
   

• Watertoets: overeenkomstig artikel 1.3.1.1 van het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid dient een vergunningsaanvraag onderworpen te worden aan de zogenaamde watertoets. 
  Het voorliggende project heeft een beperkte oppervlakte en ligt niet in een overstromingsgevoelig gebied, zodat in alle redelijkheid dient geoordeeld dat geen schadelijk effect wordt veroorzaakt. 

• Vlaamse codex Wonen van 2021: Gecodificeerde decreten over het Vlaamse woonbeleid, gecodificeerd op 17 juli 2020. 
  (De kwaliteitsnormen voor woningen, die in uitvoering van de Vlaamse codex Wonen van 2021 zijn opgemaakt, kan u raadplegen via www.wonenvlaanderen.be, zoek op “besluit Vlaamse codex van 2021”) 
  De aanvraag valt niet onder het toepassingsgebied van de Vlaamse codex Wonen van 2021. 

• Rooilijn: artikel 4.3.8 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) van 15 mei 2009.  
  (De VCRO kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO)) 
  Artikel 4.3.8 is niet van toepassing op de aanvraag. 

Omgevingstoets 

Toetsing van de verenigbaarheid van het aangevraagde met de omgeving en de goede ruimtelijke ordening 

Functionele inpasbaarheid 

De aanvraag is functioneel inpasbaar in de omgeving. De aanvraag omvat een inloopcentrum voor vzw Free Clinic. Deze vzw heeft ambulant aanbod ontwikkeld voor personen met een ernstige afhankelijkheidsproblematiek aan illegale genotsmiddelen. 

Sinds 2004 organiseert het Activeringsteam van Free Clinic wekelijks een divers aanbod aan activiteiten op verschillende locaties verspreid over het Antwerps grondgebied en binnen de infrastructuur van bevriende organisaties. In het najaar van 2017 werd naast het huidige hoofdgebouw van Free Clinic, aan de kop van Spoor Oost, een nieuw multifunctioneel Centrum voor Sociale Activering ‘De Nomaad’ in gebruik genomen van waaruit beter kon ingespeeld worden op de vele vragen van de doelgroep. Deze doelgroep bestaat uit meerderjarige actieve (kwetsbare) gebruikers of ex-gebruikers van illegale genotsmiddelen. Bij de beoogde doelgroep is er steeds sprake van een multi-problematiek waarbij (ex-)gebruik kan samengaan met thuisloosheid, dakloosheid, een psychiatrische problematiek of mentale en/of fysieke beperking. 

Met het bijkomend inloopcentrum wil de Free Clinic een bijkomende vast plek voor kwalitatieve dagopvang aanbieden aan dak- en thuislozen in samenwerking met het stadsbestuur en het CAW. De actuele invulling bestaat uit tenten en tijdelijke installaties en is een gevolg van een verhuizing van de winterdagopvang op de Italiëlei ten gevolge van de coronacrisis. De accommodatie op de Italiëlei was immers niet coronaproof. Dit resulteerde in bijkomende infrastructuur vlak naast het bestaande inloopcentrum ‘De Nomaad’.  

Het nieuwe inloopcentrum ‘De Revue’, zal opvang bieden aan ongeveer 140 personen doorheen de dag. Op piekmomenten zullen er maximaal 100 personen tegelijk aanwezig zijn. Het gebouw vervult een maatschappelijke functie en is verenigbaar met de bestemming van gemeenschapsvoorzieningen volgens gewestplan.  

De aanvraag heeft een tijdelijk karakter. Het perceel is eigendom van AG Vespa en Free Clinic vzw heeft een concessieovereenkomst met AG Vespa afgesloten voor 9 jaar tot en met 31 december 2030. Het perceel zou immers een rol kunnen spelen in de ontwikkeling van de Oosterweelverbinding. Er wordt onderzocht of de kop van Spoor Oost, waar het perceel deel van uitmaakt, kan ingericht worden als een multimodale knoop Schijnpoort. De vergunning voor het inloopcentrum wordt verleend voor de duur van de concessieovereenkomst.  

Schaal – ruimtegebruik – bouwdichtheid 

Het inloopcentrum zal net als het bestaande gebouw ‘De Nomaad’ een vrijstaand gebouw zijn. In tegenstelling tot de eerdere vergunning (OMV_2022008165) zal het gebouw opgetrokken worden uit slechts één bouwlaag. Door de huidige prijsstijgingen in de bouwsector is het ontwerp aangepast. Tegenover het nieuwe inloopcentrum wordt ook een luifel voorzien om tijdens regenweer buiten te kunnen vertoeven. De constructies worden op de bestaande vergunde verharding van Spoor Oost geplaatst. Er wordt geen bijkomende onverharde ruimte ingenomen. Tijdens de werken zal de opvang voorzien worden in tenten en tijdelijke installaties. De schaal en het ruimtegebruik zijn verenigbaar met de goede ruimtelijke ordening.  

Visueel-vormelijke elementen 

Het bestaande gebouw ‘De Nomaad’ is opgetrokken in staalbouw en afgewerkt met donkerrode sandwichpanelen en zwart schrijnwerk. De zuid- en oostgevel werden bijkomend voorzien van een houten gevelbekleding. Het nieuwe inloopcentrum wordt eveneens opgetrokken in staalbouw en afgewerkt met sandwichpanelen met een lichte kleur. Dit was een voorwaarde in de eerder toegekende vergunning (OMV_2022008165). De aanpassing wordt geapprecieerd.  

De noord- en oostgevel worden voorzien van een net waaraan klimplanten zich kunnen hechten. Het gebruik van groen verzacht de industriële uitstraling van het geheel. De aanvraag is visueel-vormelijk inpasbaar in de omgeving.  

De nieuwe luifel wordt voorzien in een eenvoudige stalen structuur. Deze past zich in ten opzichte van de overige tijdelijke constructies.  

Hinderaspecten – gezondheid – gebruiksgenot – veiligheid in het algemeen 

Infrabel geeft voorwaardelijk gunstig advies. Zij vragen om hun veiligheidsafstanden en algemene voorschriften strikt te leven, de stabiliteit van de spoorweg te vrijwaren en een servitudeweg van 4 meter te behouden. Deze voorwaarden worden aan de vergunning gekoppeld. 

Er wordt geen aparte afvalberging voorzien conform artikel 26 van de bouwcode. Het gebouw functioneert echter samen met het bestaande activeringscentrum ‘De Nomaad’ waar wel een afvalberging is ingericht conform artikel 26 van de bouwcode. Beide gebouwen worden geëxploiteerd door dezelfde vzw en daarom kan een afwijking voor deze afvalberging worden toegestaan.  

De inhoud van de septische put wordt niet gespecifieerd op de plannen. Conform artikel 43 van de bouwcode dient de septische put een inhoud van minimaal 11.300 liter te hebben. Dit wordt als voorwaarde aan de vergunning gekoppeld. 

Conform artikel 44 van de bouwcode dient de keuken het afvalwater te lozen via een vetafscheider. Dit wordt als voorwaarde aan de vergunning gekoppeld.  

De bepalingen van de gewestelijke verordening inzake toegankelijkheid dienen strikt te worden nageleefd en worden als voorwaarde aan de vergunning gekoppeld.

Mobiliteitsimpact (onder andere toetsing parkeerbehoefte) 

Het algemene principe is dat een bouwaanvraag in vele gevallen een parkeerbehoefte genereert. Om te vermijden dat de parkeerbehoefte (geheel of gedeeltelijk) wordt afgewenteld op het openbaar domein, dient het parkeren maximaal op eigen terrein te worden voorzien, het zogenaamde POET principe (Parkeren Op Eigen Terrein). 

De parkeernormen uit de bouwcode artikel 30 (tabel) goedgekeurd door het college op 25 oktober 2014 en herzien op 1 maart 2018 vormen de facto de algemene beleidslijn voor bouwen, verbouwen, vermeerderen van wooneenheden en functiewijzigingen. Wie niet op eigen terrein voorziet in de werkelijke parkeerbehoefte, dient hiervoor een compensatie te betalen. 

Advies aan het college 

Advies over de stedenbouwkundige handelingen 

Aan het college wordt voorgesteld om voor de stedenbouwkundige handelingen de omgevingsvergunning te verlenen onder voorwaarden. 

Geadviseerde stedenbouwkundige voorwaarden   

1. De bijgevoegde brandvoorzorgsmaatregelen zijn op het moment van eerste ingebruikname/exploitatie strikt na te leven. 

2. De voorwaarden uit het advies van Infrabel dienen strikt te worden nageleefd: 

1. De veiligheidsafstanden en de algemene voorwaarden zijn strikt na te leven. 

2. De stabiliteit van de spoorinstallaties dient steeds gevrijwaard te worden. 

3. De servitudeweg van de NMBS van 4 m dient behouden/voorzien te worden.  

4. De handelingen waarvoor vergunning is verleend, mogen niet langer dan tot 31 december 2030 in stand blijven. Na het verstrijken van de geldigheidsduur van de vergunning moet de begunstigde het terrein herstellen in de staat waarin het zich bevond vóór de tenuitvoerlegging van de vergunning van bepaalde duur.  

4. De septische put moet een inhoud van minimaal 11.300 liter hebben conform artikel 43 van de bouwcode.

5. De keuken dient het afvalwater te lozen met een vetafscheider conform artikel 44 van de bouwcode.  

6. De volgende bepalingen van de gewestelijke verordening inzake toegankelijkheid strikt na te leven:

• De deuren van het sanitair, de wasberging en de berging moeten conform artikel 22 een breedte van minimum 0,90 m hebben.
• Voor de deuren van het gewone sanitair en de wasberging moet een vrije en vlakke draairuimte voorzien worden conform artikel 24. 
• De deur naar het sanitair voor de vrouwen op het gelijkvloers moet conform artikel 25 een vrije en vlakke wand- en vloerbreedte van 0,50 m aan de krukzijde hebben.

Het decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning, het decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, het decreet betreffende het integraal handelsvestigingsbeleid, het decreet betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu en hun uitvoeringsbesluiten zijn van toepassing. 

Conform artikel 15 van het Omgevingsvergunningsdecreet is het college van burgemeester en schepenen voor zijn ambtsgebied in eerste administratieve aanleg bevoegd voor volgende aanvragen van: 

1. de gemeentelijke projecten; 

2. andere gevallen dan deze waarvoor de Vlaamse regering of de deputatie bevoegd is.

Bevraging aanpalenden 

De aanpalende eigenaars waarvan de scheidingsmuren met het project zouden worden opgericht, uitgebreid of afgebroken, werden om hun standpunt gevraagd. 

Ingediende bezwaarschriften en petitielijsten