Sta me toe collega’s dat ik nog heel even, kort, tussenkom over de plannen voor een Fietsostrade-traject in de groene berm van de Saffierstraat. Het is frustrerend hier telkens opnieuw over te moeten terugkomen. En ik begrijp … ook voor jullie waarschijnlijk vermoeiend hier telkens opnieuw naar te moeten luisteren. J
Toch zie ik de jongste weken enkel bevestiging van wat buurtbewoners al jaren aankaarten en waarvan ik ook jullie al jaren tracht te overtuigen: deze groenzone is té belangrijk voor de wijk Groenenhoek én voor Berchem om ze door werken aan deze Fietsostrade grondig te laten vernielen.
Het minste wat we mogen zeggen is dat het belang van deze groenzone door velen steeds onderschat is. Regelmatig ging het minachtend over ‘volkstuintjes’, ‘verloederde tuinen’, ‘koterijen’, enzovoort. Dit is ondertussen vandaag door deze experten-nota rond de biodiversiteit in deze zone totaal weerlegd.
Ook al doet het districtsbestuur pogingen om de schade te beperken en alles achteraf te ‘compenseren’, ook experten bevestigen vandaag dat de “de schade die veroorzaakt zal worden door de optie Talud/F11 niet te compenseren is en enkel te vermijden door alternatieve opties naar voren te schuiven die de huidige groenstrook Saffierstraat kan sparen van enige vorm van verharding.”
Bomen in de groenzone
Ik lees in het rapport rond biodiversiteit dat naast de 72 monumentale paardenkastanjes het aantal bomen in de spoorwegberm, het totaal aantal individuele inheemse/ingeburgerde bomen met hoogte 3-15 meter, omtrek groter dan 20 cm, dus exclusief zaailingen, geschat wordt op minimaal 200. (zie samenvatting inventarisatie flora en fauna groenstrook Saffierstraat 2021). Bovendien blijft het een groot vraagteken of de paardenkastanjes de geplande werken gaan overleven. Er kan onmogelijk de nodige afstand van de stam worden bewaard, waardoor ze het op termijn erg moeilijk zullen krijgen en mogelijk afsterven. Terwijl ze 'bij voorkeur te behouden zijn' aldus de groendienst van de stad. Ze zorgen voor verkoeling en als scherm voor de spoorweg. Nieuwe boompjes zullen nooit deze reuzen kunnen vervangen voor onze Berchemnaars. Zie ook de studie over bevand tussen grootte kruinen en geneesmiddelengebruik: hoe groter de kruinen in je buurt, hoe kleiner de medische problemen. De buurtbewoners hebben trouwens net weer een mineermot-actie ondernomen om hun geliefde kastanjes te beschermen.
Vogels in de groenzone
Ik lees over een 12-tal broedvogels (heggemus, roodborstje, winterkoning, kool- en pimpelmees, merel). Het belang van stadsgroen als broedgebied voor deze algemene soorten mag niet worden onderschat. In het (schaarse) openbaar groen en in de stadstuinen is voedsel erg beperkt.
Insecten in de groenzone
In de groenstrook Saffierstraat komen meer verschillende hommels voor dan in de hele binnenstad van Antwerpen. Voor een groot aantal soorten, zowel insecten, vogels als zoogdieren, fungeert de groenstrook Saffierstraat als specifiek leef- en voortplantingsgebied. De groenstrook van de Saffierstraat vervult een belangrijke functie als overwinteringsgebied voor insecten. Samengevat: "Er zijn duidelijke aanwijzingen dat de groenstrook Saffierstraat een belangrijk bijdrage levert aan de biodiversiteit in de omliggende wijken."
Klimaatadaptatie
Ondertussen is er ook een experten-nota samengesteld (door o.a. ruimtelijke planners, milieudeskundige en landschapsarchitect) over klimaatadaptatie. Ze hielden de huidige plannen tegen het licht inzake verscheidene klimaataspecten zoals wateropslag, erosie, hittestress en de groenbalans in de wijk. Eén van hun belangrijkste conclusies is dat de huidige plannen van de F11 en het vooronderzoek dat werd gevoerd, serieuze leemtes bevatten.
Een bijkomende reden om de groenstrook te bewaren is ook dat de langetermijnplanning van Agentschap Natuur en Bos voor grootstedelijk gebied de norm van 30 m² groen/inwoners hanteert. District Berchem haalt deze norm niet (ca. 20-27 m², in de Groenenhoek is er zelfs slecht 23 m² /inwoner).
De 29 bladzijden 'samenvatting van het rapport' rond biodiversiteit en 22 bladzijden rapport rond klimaatadaptatie, zijn integraal raadpleegbaar op de website van BAF11Groenenhoek.
Natuurpunt Antwerpen Stad
Ondertussen heeft ook Natuurpunt Antwerpen Stad de beweringen van de overheid dat Natuurpunt de ingrepen in de groene berm positief zou hebben geadviseerd, formeel ontkracht. Ik lees letterlijk in de verklaring van Natuurpunt: “Het moet duidelijk zijn dat ons standpunt van in het begin geweest is dat wij deze groenzone het liefste behouden zien. De strook vormt een belangrijke verbinding tussen het natuurgebied Klein-Zwitserland in Mortsel en het bermenlandschap langs de Ring.”
Het voornemen van de huidige meerderheid om vandaag mee te gaan in ‘beslist beleid’ van hogere overheden en enkel werk te willen maken van een ‘her-aanleg nadien’, druist in tegen de jongste bevindingen van experten rond natuur, klimaat en biodiversiteit én de jongste verklaringen van Natuurpunt Antwerpen Stad in de media.
Als districtsraadsleden in Berchem is het onze taak de belangen van de burgers in dit district te verdedigen. De ingrepen in deze groenzone zijn ‘onomkeerbaar’. Daarom blijf ik het belangrijk vinden om tegen de gang van zaken in te gaan en het belang van deze groenstrook voor Berchem te blijven benadrukken.
Veiligheid fietser garanderen kan gerust met behoud van groenstrook
De groenstrook behouden doet trouwens helemaal geen afbreuk aan de ambitie om een beter fietsnetwerk te organiseren. Er zijn genoeg andere alternatieven mogelijk die fijnmaziger en gebruiksvriendelijker zijn dan een fietsostrade.
Als het gaat over de veiligheid voor de fietser dan blijven in de huidige plannen heel veel fietsers, namelijk de fietsers in onze buurt, in onveiligheid. Op vlak van mobiliteit is gebrek aan aansluiting met de F1 toch een zware tekortkoming. Tenslotte komen de meest vooruitstrevende fietslanden en -steden al lang terug op de geïsoleerde fietsostrades in stedelijke omgevingen. Een vooruitziend bestuur moet erin kunnen slagen een veilig concept uit te werken dat de groenzone respecteert. Dat zijn we aan de toekomst verplicht.
Ik vraag aan dit bestuur, maar ook aan de voltallige districtsraad, nogmaals met aandrang om zich in dit dossier te verdiepen. Misschien zijn de twee vakantiemaanden die er nu aankomen hier een goede aanleiding voor. Ik raad ook iedereen aan om ook ter plaatse in de Saffierstraat de situatie te bekijken. Het is té belangrijk voor onze toekomst om hier te lichtzinnig of te onverschillig aan voorbij te gaan.
Concreet had ik nog de volgende vragen:
Danku Arnold voor uw vraag.
1. Ik verwijs naar mijn antwoord op alle interpellaties die eerder werden gesteld ivm dit dossier.
De standpunten zijn duidelijk. Iedereen wil een fietsostrade, want wil minder autoverkeer genereren richting stad. We moeten immers de modal shift halen.
Voor ons moet de F11 op hoogte komen om de verkeersveiligheid van de buurt te garanderen. Een fietsostrade in de saffierstraat op straat naast de huizen leggen met vlammende fietsers op, lijkt ons geen veilige piste voor de inwoners en het verkeer in groenenhoek en zal verkeersongevallen met zich meebrengen, zo bewijze andere plaatsen waar deze oplossing werd geselecteerd. Wij moeten onze inwoners beschermen. Dus er blijft 1 optie: de fietsostrade op hoogte.
Ondanks alle maatregelen die we nemen voor het behoud van de bomen, hetgeen de absolute prioriteit was van de wijk en hetgeen we ook gaan doen, beseffen we dat de bestaande biodiversiteit door de werf eerst een knauw zal krijgen en dat hopen we daarna te herstellen door implementatie van een groen buurtpark, waar bij de uittekening veel aandacht gegeven wordt aan een hernieuwde biodiversiteit. Een park dat ook een verbinding kan zijn tussen wolvenberg en nieuw-zwiterland en een groene ruimte kan zijn voor de buurt.
Deze vraag werd gisteren ook gesteld in de commissie van de stad. De stad noch het district hebben de nota van BAF11 ontvangen. Ik ben hem gaan lezen op de site van BAF11 en er is dus ook nog niet veel tijd geweest om in te gaan op de stellingen van het rapport.
De “natuurtoets”, die zal worden opgemaakt onder het milieueffectenluik van de omgevingsvergunning zal heel uitdrukkelijk ingaan op de biodiversiteit. De biologen van ARCADIS zijn ervan overtuigd dat door een juiste plantenkeuze en inrichting een even waardevolle natuurzone zal kunnen gecreëerd worden. ARCADIS staat dus ook in voor de verwerking van de adviezen uit de bioversiteitsstudie van Thijs van Overveld en de andere studies. Het studiebureau ARCADIS heeft biologen Wouter Rommens en Hans Van Gossum aangesteld.
Ik zie ook dat Natuurpunt de studie van Mathijs Van Overveld in die zin nuanceert dat hij stelt dat de biodiversiteit in de Saffierstraat niet groter is dan in natuurgebied Wolvenberg.
2.
In maart werd een uitgebreide digitale infosessie georganiseerd waar het plan werd voorgesteld en zeer uitgebreid is ingegaan op de vragen van de bewoners. Op basis van de feedback en de verschillende adviezen van bewoners en groendeskundigen die werden ontvangen werd verder gewerkt om het definitief ontwerp te finaliseren. Het project zit in laatste fase van opmaak van het definitief ontwerp. Het project werd intussen verder afgestemd op het COD met alle betrokken stadsdiensten, dus ok de afdeling SB/Groen. Deze zomer worden de laatste aanpassingen op basis van de verschillende ambtelijke adviezen afgewerkt en wordt het definitief ontwerp geagendeerd tegen het einde van de zomer. Na de goedkeuring van het definitief ontwerp zal de omgevingsvergunning van de Saffierstraat, het buurtpark en de fietsostrade worden ingediend.
Aangezien het projectgebied over twee steden verloopt zal de omgevingsvergunning worden ingediend bij de provincie. In voorbereiding daarvan wordt binnenkort een Projectstuurgroep georganiseerd waarbij het ontwerp zal worden voorgesteld aan de Partners en de subsidiërende overheid.
Deze zomer wordt de laatste hand gelegd aan het definitief ontwerp van zowel de Saffierstraat, het buurtpark en de fietsostrade zodat in het najaar de vergunning kan worden ingediend. In de vergunningsaanvraag zal ook een zeer concrete plantenlijst voor de hele zone worden opgenomen.
Tijdens de vergunningsprocedure zal uiteraard een openbaar onderzoek worden georganiseerd waarbij inspraak mogelijk is.
Na het indienen van de vergunning wordt gestart aan de opmaak van het technisch bestek waarbij zeer sterk wordt ingezoomd op de maatregelen die nodig zijn om de bestaande bomen te behouden.
ma 27/06/2022 - 11:49