Terug
Gepubliceerd op 18/01/2022

2022_DRHO_00001 - Districten Antwerpen, Wilrijk en Hoboken - De Grote Verbinding. Ringpark Zuid. SWOU12593. Conceptontwerp. Advies - Goedkeuring

districtsraad Hoboken
ma 17/01/2022 - 19:30 Raadszaal
Goedgekeurd

Samenstelling

Aanwezig

Kathelijne Toen, districtsburgemeester; Paul De Ranter, districtsschepen; Tom De Boeck, districtsschepen; Carine Leys, districtsschepen; Elke Heylen, districtsraadslid; Christel Schepers, districtsraadslid; Maria Snijders, districtsraadslid; Carolyn Krekels, districtsschepen; Tineke Elst, districtsraadslid; Sibel Gyuler, districtsraadslid; Tim Joye, districtsraadslid; Hilde Laureys, districtsraadslid; Guy Milis, districtsraadslid; Guido Verveckken, districtsraadslid; Tom Peeters, districtsraadslid; El Hassane Aarab, districtsraadslid; Alfred Gorrebeeck, districtsraadslid; Elisabeth Van Dyck, districtsraadslid; Emile Smets, districtsraadslid; Geert Pichal, districtsraadslid; Koenraad Cassiers; Ineke Pycke, Districtssecretaris

Afwezig

Abderrahim Badri, districtsraadslid; Ine Van de kerkhove, waarnemend districtssecretaris

Verontschuldigd

Yeliz Citak, districtsraadslid

Secretaris

Ineke Pycke, Districtssecretaris

Voorzitter

Kathelijne Toen, districtsburgemeester
2022_DRHO_00001 - Districten Antwerpen, Wilrijk en Hoboken - De Grote Verbinding. Ringpark Zuid. SWOU12593. Conceptontwerp. Advies - Goedkeuring 2022_DRHO_00001 - Districten Antwerpen, Wilrijk en Hoboken - De Grote Verbinding. Ringpark Zuid. SWOU12593. Conceptontwerp. Advies - Goedkeuring

Motivering

Gekoppelde besluiten

Algemene financiële opmerkingen

Dit project wordt gefinancierd conform de afspraken over de financiering van het eerste pakket van leefbaarheidsprojecten ten belope van 1,25 miljard euro. Hierbij dragen stad Antwerpen en Havenbedrijf Antwerpen nv van publiek recht samen 250 miljoen euro bij en het Vlaams Gewest 1 miljard via de Overkappingsruiter. Stad Antwerpen doet dat conform de afspraken gemaakt in de overeenkomst tussen het Vlaams Gewest, BAM (Lantis), het Havenbedrijf Antwerpen nv van publiek recht en stad Antwerpen die werd goedgekeurd op de gemeenteraad van 22 november 2016 (jaarnummer 749) en handelt over de heroriëntering van de Oosterweelmiddelen naar flankerende maatregelen en stedelijke leefbaarheidsprojecten.

Afhankelijk van noodzaak en opportuniteiten en in functie van de voortgang van de leefbaarheidsprojecten zal stad Antwerpen tijdig middelen vrijmaken uit haar stedelijke begroting om kredietvastleggingen te doen om zo haar engagement van 107,5 miljoen euro te vervullen en de afspraken inzake de aanleg en het beheer van gewestwegen, volgens de beheersovereenkomst met AWV, te vervullen. Gezien de timing zal een deel van dit engagement in de volgende legislatuur (en meerjarenplanning) opgenomen worden. Stad Antwerpen heeft in 2020 reeds 2,28 miljoen euro voldaan en deze legislatuur ruim 90 miljoen euro voorzien in haar meerjarenplanning op volgende boekingsadressen:

  • SUB_NR/INTERN/5150500000/214/2LMS010102A00000/2SA020200 (ringstudie water en energie, oud boekingsadres);
  • SUB_NR/INTERN/5150500000/224/2LMS010102A00000/2SA020200 (Groene Vesten testberm, oud boekingsadres);
  • SUB_NR/INTERN/5150500000/228/2LMS010102A00000/2SA020200 (Scheldebrug, oud boekingsadres);
  • SUB_NR/INTERN/5153000000/224/2LMS010102A00000/2SA020200;
  • SUB_NR/INTERN/5153000000/214/2LMS010102A00000/2SA020200 (ringstudie water en energie, nieuw boekingsadres);
  • SUB_NR/INTERN/5153000000/224/2LMS010102M01787/2SA020200 (Noordkasteel);
  • SUB_NR/INTERN/5153000000/224/2LMS010102M01788/2SA020200 (Groenendaal);
  • SUB_NR/INTERN/5153000000/224/2LMS010102M01736/2SA020200 (Zuid);
  • SUB_NR/INTERN/5153000000/224/2LMS010102M02004/2SA020200 (Groene Vesten SW);
  • SUB_NR/INTERN/5153000000/224/2LMS010102 M02080/2SA020200 (Nerven);
  • SUB_NR/INTERN/5153000000/224/2LMS010102M01615/2SA020200 (Scheldebrug, nieuw boekingsadres);
  • SUB_NR/INTERN/5291630000/224/2LMS010102M01993/2SA020200 (het Schijn AG VESPA);
  • SUB_NR/INTERN/5291630000/224/2LMS010102M01994/2SA020200 (Lobroekdok AG VESPA);
  • SUB_NR/INTERN/5291630000/224/2LMS010102M01459/2SA020200 (Groene Vesten AG VESPA);
  • SUB_NR/INTERN/5291630000/224/2LMS010102M01466/2SA020200 (ringstudie R1Zuid AG VESPA);
  • SUB_NR/INTERN/5153000000/224/2LMS080103M01950/2SA020200 (West/Middenvijver);
  • SUB_NR/INTERN/5153000000/224/2LMS040303M01950/2SA020200 (West/Middenvijver).

Regelgeving: bevoegdheid

Het college is bevoegd voor de voetpaden langs gewestwegen binnen de bebouwde kom.

Met de collegebeslissing van 12 mei 2017 (jaarnummer 4463) werden de bevoegdheden van de districtscolleges vastgelegd.

  • Artikel 3 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor de aanleg, heraanleg en onderhoud van lokale pleinen met sportaccommodatie.
  • Artikel 4 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor de aanleg, heraanleg en onderhoud van lokale speelterreinen.
  • Artikel 11 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor lokale straten en pleinen.
  • Artikel 12 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor lokale parken en groenaanplanting.

In het gemeenteraadsbesluit van 31 mei 2021 (jaarnummer 309) werden de bovenlokale locaties vastgesteld. In het gemeenteraadsbesluit van 31 mei 2021 (jaarnummer 309) werden de bovenlokale locaties vastgesteld. Het projectgebied betreft lokaal en bovenlokaal openbaar domein met een bovenlokale investering in het kader van het leefbaarheidsproject Ringpark Zuid. 

Volgens artikel 138 van het Decreet lokaal bestuur van 22 december 2017 heeft de districtsraad een algemene adviesbevoegdheid voor alle aangelegenheden die betrekking hebben op het district.

Inspraak

Het ontwerpproces wordt in het kader van De Grote Verbinding en in samenwerking met de partner overheid Agentschap Wegen en Verkeer en het team intendant gevoerd. Het voorontwerp is het resultaat van een co-creatief en participatief proces aan de hand van ‘werkbanken’ waarbij diverse stakeholders en actoren betrokken zijn en waar de ontwerpstappen met de diverse stakeholders worden afgestemd en naar consensus gezocht. In de werkbanken zijn diverse stakeholders vertegenwoordigd: opdrachtgever, ontwerpteam, team intendant, partner overheid, diverse stadsdiensten, burgerbewegingen en belanghebbenden (onder andere Agentschap Wegen en Verkeer, Provincie, burgerbewegingen, private actoren, Aquafin, Natuurpunt, ANB, vervoersregio Antwerpen, De Lijn, Woonhaven Antwerpen, NMBS, districten Antwerpen, Hoboken en Wilrijk).

Met een specifieke groep van een 30-tal omwonenden en buurtgerichte organisaties wordt maandelijks over het ontwerp tijdens de 'werkateliers' afgestemd. 

Tijdens de fase van het voorontwerp zijn er, naast de werkbanken en werkateliers, onder meer volgende bijkomende informatie- en participatiemomenten gehouden: 

  • klankbordgroep op 17 september 2020 en 24 juni 2021;
  • raakvlakkenoverleg met stedelijke administratie op 9 februari 2021;
  • online aftrap Ringpark Zuid op 25 februari 2021;
  • wandelingen met buurtbewoners door de wijken in het voorjaar van 2021;
  • districtsraadsledenwerkbank op 19 mei 2021;
  • infostand in Ringpark Zuid als onderdeel van de Ringdagen op 31 augustus 2021;
  • infostand als onderdeel van fietstocht tRing tijdens Antwerpen shift op 19 september 2021;
  • deep dive sessies met stedelijke en Vlaamse administratie op 14, 21 en 22 september 2021.

Aanleiding en context

De Grote Verbinding

Met ‘De Grote Verbinding’ bouwt stad Antwerpen aan haar internationale reputatie als stad en regio waar het goed is om te wonen, te werken, te ondernemen en op bezoek te komen. De Oosterweelverbinding maakt de Antwerpse Ring rond en een heringerichte Knoop Zuid maakt de ring in het zuiden veiliger. De overkapping, zowel in het noorden als in het zuiden van de stad, stuurt de auto's onder de grond. Zo zorgen stad Antwerpen en Vlaanderen voor een betere mobiliteit voor Vlaanderen en wordt de stad weer één geheel met meer groen en schonere lucht.

De afgelopen jaren hebben stad Antwerpen, Havenbedrijf Antwerpen nv van publiek recht, de burgerbewegingen, Lantis en andere Vlaamse partners, zoals het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV), samen met de Intendant de plannen vormgegeven. 

Aanleiding

De gemeenteraad keurde op 22 november 2016 (jaarnummer 749) de overeenkomst tussen het Vlaams Gewest, BAM (Lantis), het Havenbedrijf Antwerpen nv van publiek recht en de stad Antwerpen over de heroriëntering van de Oosterweelmiddelen naar flankerende maatregelen en stedelijke leefbaarheidsprojecten goed.

Het college bekrachtigde op 29 juni 2018 (jaarnummer 6145) de selectie van 18 projecten en vier reserveprojecten als eindresultaat van het proces “Over de Ring” onder leiding van Intendant Alexander D’Hooghe. Deze leefbaarheidsprojecten werden geclusterd in zeven Ringparken en een Scheldeoeververbinding. 

Ringpark Zuid (RPZ) bestaat uit drie projectonderdelen:

  • infrastructuurproject Knoop Zuid;
  • leefbaarheidsproject Park Knoop Zuid;
  • leefbaarheidsproject nieuwe kap A112/Jan De Voslei.

Voor de twee leefbaarheidsprojecten samen werd een taakstellend budget van 175 miljoen euro voorzien. Voor het infrastructuurproject is een budget van 118 miljoen euro gereserveerd.

Op 10 juli 2020 plaatste AWV als opdrachtgever en aanbestedende overheid van Ringpark Zuid de opdracht "Minicompetitie in het kader van de raamovereenkomst Ontwerpen over de Ring" met besteknummer JD/A/015399. 
Deze ontwerpopdracht stelt een geïntegreerde aanpak van infrastructuur- en landschapsontwerp voorop. De opvolging van deze opdracht gebeurt in tandem met stad Antwerpen, waarbij beide partners in onderlinge afstemming de eigen expertise inbrengen en elkaar op die manier aanvullen. Concrete afspraken zullen worden vastgelegd in een afsprakennota.

Vertrekpunt van de ontwerpopdracht is de 'synthesevariant', zijnde een nieuw concept voor de infrastructuurknoop Zuid. De synthesevariant is het resultaat van een traject van meerdere ontwerpsessies voor de herstructurering van de infrastructuurknoop, waarbij de knoop bekeken werd vanuit enerzijds de verkeerskundige bril en anderzijds de ruimtelijk-stedenbouwkundige benadering. De verschillende actoren van De Grote Verbinding werden betrokken. Het college keurde deze opdracht voor ontwerpend onderzoek Zuidknoop goed op 15 mei 2020 (jaarnummer 4343) en sloot hiervoor een samenwerkingsovereenkomst met AWV af, die in dezelfde collegezitting werd goedgekeurd. 

Op 16 november 2020 heeft de Vlaamse regering de startnota voor het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) Ringpark Zuid goedgekeurd. Hiermee werd het geïntegreerde GRUP- en MER-proces formeel gestart. Dit verloot parallel aan het ontwerpproces Ringpark Zuid om de realisatie van het Ringpark ook  juridisch en planologisch mogelijk te maken. Op basis van het GRUP worden in de toekomst de vergunningen verleend.

Op 25 januari 2021 werd de ontwerpstudie voor Ringpark Zuid door AWV gegund aan '51N4E -  H+N+S - Tractebel - Endeavours - Bollinger+Grohmann - Plant&Houtgoed'. 
Het ontwerpteam vertaalt momenteel alle ontwerpeisen uit het bestek in een voorontwerp en leverde in tussentijd een ontwerpbundel op, die voor de stad de status van conceptontwerp kreeg. De afronding van de voorontwerpfase is voorzien in het eerste kwartaal van 2022. Aansluitend wordt het definitieve ontwerp opgestart. De realisatie wordt gepland van 2024 tot eind 2028.

Hoewel de grote verkeerskundige principes en het functioneren van de knoop binnen Ringpark Zuid vast liggen, is een verdere verfijning van de (aansluiting op) lokale wegen en de afstemming met de stedelijke en landschappelijke context nodig. Het gaat om studiewerk ter aanvulling van het ontwerpproces voor Ringpark Zuid en meer specifiek in kader van het infrastructuurproject. Deze bijkomende opdracht vraagt infrastructuurontwerp, maar eveneens ontwerpend onderzoek, detaillering van het ontwerp en onderzoek naar verkeerscirculatie, verkeersafwikkeling en verkeerscapaciteit van de kruispunten, eventueel ondersteund door middel van microsimulaties, verkeerstellingen of  opmetingen. De gunning van deze opdracht wordt nog ter goedkeuring voorgelegd.  

Het college keurde op 29 oktober 2021 (jaarnummer 8721) de de principes goed van de goedkeuringsflow voor de voorontwerpen. Gezien de Ringparken verschillende opdrachtgevers hebben en de andere partners binnen het proces De Grote Verbinding (team intendant, de Vlaamse overheid (onder andere Lantis, departement Mobiliteit en Openbare Werken, Agentschap Wegen en Verkeer, en de burgerbewegingen) in deze ontwerpprocessen een belangrijke rol en verantwoordelijkheid opnemen als co-financierder, adviseur, kwaliteitsbewaker, procesbewaker, enzovoort besliste het college om de besluitvorming van de voorontwerpen in twee trappen te laten verlopen. 

Ringpark Zuid wijkt hiervan af omwille van het opdrachtgeverschap van AWV, de complexiteit van de geïntegreerde ontwerpopdracht infrastructuur en landschap en de doorstart naar een definitief ontwerp met aansluitende realisatie van het Ringpark. De eerste trap zal bestaan uit een kennisneming van het conceptontwerp, als momentopname tijdens de voorontwerpfase, waarna opdracht zal gegeven worden dit ter controle en advies voor te leggen aan de projectstuurgroep mobiliteit, de betrokken partners en de districten Antwerpen, Hoboken en Wilrijk. Dit geeft het ontwerpteam de mogelijkheid om de adviezen en de verder in het besluit gestelde onderzoeksvragen te verwerken in het voorontwerp, dat in de tweede trap ter goedkeuring aan het college zal worden voorgelegd. Hiermee start tevens de opmaak van het definitief ontwerp. Ringpark Zuid volgt dezelfde timing van besluitvorming.

Het college nam in zitting van 19 november 2021 (jaarnummer 9236) kennis van het conceptontwerp voor Ringpark Zuid in districten Antwerpen, Hoboken en Wilrijk, met inbegrip van de visienota op het studiegebied en de visie op de kap A112/Jan De Voslei, het geheel als synthese van het co-creatief proces.

De bedrijfseenheid Stadsontwikkeling legt als uitvoering van de eerste trap het conceptontwerp ter advies voor.

Argumentatie

Het ontwerpteam leverde een ontwerpbundel op als tussentijds document binnen de voorontwerpfase, met inbegrip van een visienota voor het studiegebied en een structuurschets voor de nieuwe kap Jan De Voslei. Gezien de vele onderzoeksvragen die normaliter beantwoord zouden moeten zijn in een voorontwerp, gaven de projectleiders van stad Antwerpen dit document de status van conceptontwerp. 

Het voorontwerp van Ringpark Zuid is een geïntegreerd ontwerp voor infrastructuur, landschap en publieke ruimte. Het uitgangspunt is om de infrastructuur compact te maken en te integreren in de groene en stedelijke ruimte. De parken, de promenade en de stedelijke ontwikkelingsas vormen de overkoepelende principes. Voor de parken kan een onderscheid gemaakt worden tussen het buitenpark en de buurtparken. Het buitenpark wordt begrensd door de promenade en bestaat uit een toegankelijke ‘wildernis’ rondom de infrastructuur, terwijl de buurtparken stedelijke parken vormen dicht bij de omliggende wijken. De promenade is een trage mobiliteitsfiguur op schaal van Ringpark Zuid die de verschillende parken en wijken verbindt. De stedelijke ontwikkelingsas wordt gezien als corridor die de buurten aan weerszijden van de Ring verbindt en die opgeladen wordt door er een programma en publieke ruimten aan op te hangen. Daarnaast ontstaat er door de kap A112/Jan De Voslei een stedelijke publieke ruimte die nieuwe kansen biedt voor de omliggende wijken en de Jan De Voslei, zowel naar leefbaarheid als naar gebruik.

Status conceptontwerp

Voorliggend conceptontwerp is een momentopname binnen de voorontwerpfase. Het geeft de huidige status van het co-creatief ontwerpproces weer en is bijgevolg gebaseerd op kennis, uitgangspunten en aannames van dit moment. Dit betekent dat de onderzoekvragen tussen dit conceptontwerp, het  voorontwerp en later het definitief ontwerp nog kunnen wijzigen naarmate het ontwerp verder uitgewerkt en gedetailleerd wordt.  

Bovendien wordt tijdens de procesvoortgang een continue afstemming voorzien van het ontwerp met geplande en/of in uitvoering zijnde projecten binnen het studie- en projectgebied van Ringpark Zuid, zoals onder meer met het project Scheldeoeververbinding, Technische Cluster Zuid, heraanleg Kaaien ter hoogte van Nieuw Zuid. Mogelijks impliceert ook deze afstemming verder onderzoek en/of wijzigingen aan het ontwerp. 

Onderzoeksvragen

Het co-creatief proces is complex, intensief en iteratief en vergt een proactieve houding van het ontwerpteam. De opdracht omvat alle organisatie, voorbereiding, toelichting en desgevallend het doorvoeren van aanpassingen in functie van en ten gevolge van het co-creatieve proces.

Het ontwerpteam benoemde in de ontwerpbundel een aantal onderzoeksvragen, hieronder kort samengevat per operatie of thema:

  • grondwerk: verder in beeld brengen van behoud bestaande reliëf, vegetatie en grondverzet;
  • buitenpark: onderzoeken haalbaarheid van inpassing archeologische relicten, beplanting en beheer, toegankelijkheid en natuurontwikkeling, hergebruik materiaal van uit dienst te nemen kunstwerken en infrastructuur;
  • stedelijk kruis (kruispunt Singel-Leien): detaillering zij- en middenbermen van verlengde Leien en verlegde Singel;
  • noord-zuidfietslink: uitwerking van contactpunten met landschap, aansluiting op nerf naar Kiel;
  • promenade: materialiteit en kruisingen, inpassing aan achterzijde van het Justitiepaleis, aansluitingen ter hoogte van de Kaaien, aansluiting op nieuwe Scheldeoeververbinding;
  • stedelijke ontwikkelingsas: waarborgen van het stedelijk karakter, aantakking van de ontwikkelingen en vervoersstromen langs deze as;  
  • buurtparken: landschappelijke inpassing en verdere detaillering van de verschillende programmaonderdelen (waterbuffers, ecologische verbindingen, tijdelijk gebruik, technische voorzieningen, ontsluitingsstructuur, publieke ruimte);
  • kap Jan De Voslei: programmatie van de nieuwe publieke ruimte op de kap en uitwerking van de toegangen ertoe; 
  • inpassing van een nieuwe atletiekpiste;
  • inpassing nieuwe tramkeerlus;
  • circulatie omgeving Emiel Vloorsstraat;
  • profiel nieuwe Jan De Vostunnel en globaal veiligheidsconcept.

De projectleiders van stad Antwerpen voegen daar volgende onderzoeksvragen voor het ontwerpteam aan toe:

  1. het opstarten van een budgetoefening om de geraamde kostprijs voor het hele ringpark op basis van het voorontwerp tegen de goedkeuring van het voorontwerp binnen het taakstellend projectbudget te brengen;
  2. het in beeld brengen van de haalbaarheid van het behoud van bestaande vegetatie en topografie, ook tijdens de werffase, alsook de impact ervan op de fasering van de werken en op het beheer en eventuele natuurcompensatie;
  3. het verder onderzoeken van de haalbaarheid van de ecologische verbindingen, zowel de droge als de natte verbindingen, en dit in relatie tot de vereiste ecologische kwaliteitseisen en het gewenste parkprogramma;
  4. het opmaken van een syntheseplan van de verschillende landschapsonderdelen in overlay met de waterkaart, bodemkaart en reliëfkaart;
  5. aangeven hoe wordt omgegaan met hitte-gevoeligheid in functie van een klimaatrobuust ringpark;
  6. het in beeld brengen van de watervraag van het Ringpark met specifieke aandacht voor de watervraag tijdens droogteperiodes alsook de mogelijkheden tot hergebruik van regenwater en de mogelijkheden tot aankoppelen in de nabije omgeving van het ringpark in functie van een klimaatrobuust ringpark;
  7. openheid en bereidheid tot onderzoek behouden voor de integratie van een warmteoverdrachtstation in het ringpark in functie van de gefaseerde omschakeling naar een stadswarmtenet in de stad;
  8. het opvolgen van het advies van het coördinatieoverleg openbaar domein in functie van het voorleggen van antwoorden tegen de volgende projectstuurgroep waarvoor op korte termijn een datum wordt gezocht. Het advies bestaat uit algemene vragen en suggesties over ontwerprichtlijnen, verkeersnetwerken, kruispunten en aansluitingen op bestaande wegenis en paden, materialisatie en specifieke vragen en adviezen over plekken, zoals de stationsomgeving Antwerpen-Zuid, de site Emiel Vloorsstraat, Jan de Voslei, enzovoort. Ook het onderzoek naar de inplanting van een nieuwe tramkeerlus al dan niet binnen het ringpark en in relatie tot eventuele uitdoofscenario's van bestaande openbaar vervoersinfrastructuur moet verder worden opgenomen en afgestemd met de verschillende mobiliteitspartners;
  9. het gefaseerd in beeld brengen van de transformaties naar de gewenste eindsituatie en dit voor onder meer  de Jan De Voslei, het toekomstige Brederodeplein, de site Emiel Vloorsstraat en Groothandelsmarkt, de Emiel Vloorsstraat, enzovoort;
  10. het uitvoeren van een locatie-onderzoek voor een nieuwe atletiekpiste binnen Ringpark Zuid aan de hand van een breed afwegingskader met budgetimpact;
  11. het goed motiveren van het algemeen concept van Ringpark Zuid ten aanzien van de keuze van overkappingen en het in beeld brengen van bijkomende overkappingsmogelijkheden.

Het antwoord op de gestelde onderzoeksvragen vergt in bepaalde gevallen bijkomend onderzoek. Het gaat om studiewerk ter aanvulling van het ontwerpproces in het kader van Ringpark Zuid en meer specifiek in het kader van het infrastructuurproject. Deze opdracht dient zowel inhoudelijk als in timing samen te sporen met het ontwerpproces en studiewerk voor Ringpark Zuid. Daarom wenst stad Antwerpen beroep te doen op de raamovereenkomst “Bijstand mobiliteitsstudies en ontwerp van infrastructuur” - Perceel 2   “Ontwerp van infrastructuur” met Tractebel Engineering nv. Aangezien Tractebel deel uitmaakt van het ontwerpteam voor Ringpark Zuid biedt dit een meerwaarde voor de afstemming tussen beide ontwerpprocessen en een grote tijdswinst omdat geen inwerking of voorbereiding voor deze deelopdracht vereist is. De gunning van deze opdracht wordt later ter goedkeuring voorgelegd. 

Bovenstaande onderzoeksvragen en in het bijzonder de budgetoefening om de kostprijs binnen het taakstellend budget te brengen, zullen beantwoord worden in het voorontwerp dat in de volgende trap ter goedkeuring aan het college zal worden voorgelegd. De meer technische uitwerking, verdere verfijning en detaillering en de materialisatie zullen worden opgenomen bij de uitwerking van het voorontwerp tot definitief ontwerp. Afhankelijk van het onderwerp gebeurt dit in nauwe afstemming met team Intendant (overkoepelende thema's), team stadsbouwmeester (voor de afbakening van de stadsontwikkelingszones) en AG Vespa (voor de timing en aanpak van de stadsontwikkelingsprojecten in relatie tot de aanleg van het ringpark). 

Opstart advies en controle

Zoals hoger aangegeven is AWV opdrachtgever en aanbestedende overheid voor Ringpark Zuid, maar gebeurt de dagdagelijkse opvolging van het ontwerpproces in tandem met projectleiders van stad Antwerpen. Dit impliceert dat beslissingen in nauwe afstemming tussen AWV en stad Antwerpen worden genomen en overeenkomstig het co-creatief proces in het kader van De Grote Verbinding in overleg met team intendant. 

Het is dan ook logisch dat AWV advies vraagt aan stad Antwerpen, de betrokken districten en de adviesorganen van Over de Ring. Bijgevolg doorloopt Ringpark Zuid nagenoeg dezelfde goedkeuringsprocedure en timing als de andere ringparken en zal  stad Antwerpen het conceptontwerp als momentopname in de voorontwerpfase ter advies voorleggen aan de betrokken districten en aan de leden van de stuurgroep Over de Ring, die beleidsvoorbereidende adviezen maakt.

De stuurgroep Over de Ring zal een advies formuleren omtrent: 

  • budget: daarbij zal het effectief beschikbare budget worden afgezet ten opzichte van het vooropgestelde taakstellende budget;
  • fasering: welke delen van het ringpark kunnen op korte termijn gerealiseerd worden binnen het taakstellend budget met plan van aanpak;
  • ontwerprandvoorwaarden op basis van ingewonnen adviezen (districten en kwalitatieve evaluatie co-creatief proces) voor de volgende ontwerpfase;
  • processtructuur;
  • plan van aanpak voor thematische vervolgopdrachten, bijvoorbeeld natuurcompensatie, beheer, grondgebonden en planologische aspecten, enzovoort die nodig zijn om de realisatie van de Ringparken tot een goed einde te brengen.

Bovenstaand advies zal aan het college worden voorgelegd bij de goedkeuring van het voorontwerp.

Adviezen

Coördinatieoverleg Openbaar Domein, advies van 4 oktober 2021 Gunstig onder voorwaarden

Het coördinatieoverleg openbaar domein geeft gunstig advies op voorwaarde dat:

  • de promenade/fietspaden van het Ringpark worden aangesloten op het fietspad Jef Van Linden en de Jan Vanhoenackerstraat;
  • in overleg met TV Sport, SW/PR, SB/Groen en SW/MOB de locatie en keuze, aan de hand van een afwegingskader, voor een nieuwe atletiekpiste verder onderzocht wordt, waarbij de bruto-oppervlakte alsook de gebruiksimpact op de omgeving in beeld worden gebracht;
  • het ontwerp in functie van het toekomstig beheer van de publieke ruimte, zowel grijs als groen, verder verfijnd en gedetailleerd wordt, waarbij een beheerafspraak voor de verschillende onderdelen (objecten, materialen, meubilair, ...) en landschapszones/vormen per beheerder wordt opgemaakt; 
  • ingezet wordt op de toepassing van standaardmaterialen stad Antwerpen en meubilair uit de straatmeubilaris conform het Draaiboek Openbaar Domein van  stad Antwerpen en hierbij de continuïteiten van de verschillende assen worden gerespecteerd;
  • extensief beheer voor het groenplan het uitgangspunt vormt, en in functie van beheerbaarheid enkel plekgewijs een afwijking hierop aanvaardbaar is; 
  • in functie van sociale veiligheid en gebruik, de verblijfsruimte onder de kunstwerken en in de onmiddellijke omgeving sociaal-veilig (zichtbaarheid en verlichting) ingericht wordt; 
  •  in functie van sociale veiligheid bij de keuze van de beplanting (soort, grootte en ritme), alsook de inplanting en lengte van de pergola, rekening wordt gehouden met de zichtbaarheid op de kap en de zichtbaarheid vanuit de bebouwing;
  • de programmatie (dag/nacht) gekoppeld aan de promenade, afgestemd wordt op het gebruik en onderzocht wordt op welke manier de publieke ruimte sociaal-veilig en levendig kan zijn doorheen de tijd (door o.a. programma (dag/nacht)/passages/verlichting);
  • in functie van sociale veiligheid en gebruik de locatie en haalbaarheid van een verhoogde sportkooi in overleg met TV/sport verder onderzocht wordt;
  • in overleg met de TV/ jeugd en sport een specifiek traject wordt opgestart om te onderzoeken welke (sport)activiteiten op de kop van de bestaande kap kunnen plaatsvinden, rekening houdend met een maximale gender-toegankelijkheid;
  • de locatie van het skatepark op Brederodeplein herbekeken wordt rekening houdende met leefbaarheid van directe woonomgeving;
  • de aansluiting van de promenade op de bestaande publieke ruimte, naar ontwerp en materialisatie, verder uitgewerkt en gedetailleerd wordt in overleg met SW/PR;
  • de aansluiting op de bestaande toestand en het stedelijk wegennet verder onderzocht en gedetailleerd wordt, zowel intra muros als extra muros en dit voor alle modi/ netwerken (auto, fietsers, voetgangers, OV);
  • er een continue afstemming/wisselwerking is met andere (toekomstige) projecten die grenzen aan Ringpark Zuid, zodat de plannen verder afgestemd en bijgesteld kunnen worden in het verdere proces;
  • onderzocht wordt op welke manier de promenade en het ringfietspad kunnen ingericht worden, op de locatie waar ze ruimtelijk één geheel vormen, rekening houdend met de veiligheid van alle gebruikers van de publieke ruimte;
  • bij het ontwerp van het ringfietspad rekening wordt gehouden met het lopende ontwerpend onderzoek naar de generieke inrichtingsprincipes voor het ringfietspad;
  • doorgaande (primaire) fietsroutes maximaal conflictvrij ontworpen te worden, door middel van ongelijkvloerse kruisingen of conflictvrije verkeerslichtenregeling;
  • bij het verder ontwerpen en detailleren van de plannen voor de nieuwe (weg)infrastructuren voor de verschillende modi een zéér hoog ambitieniveau met betrekking tot (verkeers)veiligheid, doorstroming en comfort vooropstaat, conform de inrichtingsprincipes van het Draaiboek Openbaar Domein;
  • alle ontworpen kruispuntconfiguraties, inclusief de oversteken, een conflictvrije lichtenregeling (in een latere fase) mogelijk maken;
  • het netwerk, inclusief de hiërarchie, voor fiets- en voetpaden verder gedetailleerd wordt en duidelijk op plan wordt weergegeven; 
  • voor de wandel- en fietspaden (o. a. de promenade en noord-zuidfietslink) de hellingsgraden (conform Draaiboek Openbaar Domein), de hoogtes en conflictoplossingen verder gedetailleerd en in beeld gebracht worden;
  • de benodigde opstelruimte en oversteekbreedte verder uitgewerkt worden op basis van een kwantitatieve berekening in functie van de ambitieuze modal split;
  • de locatie van haltes en halte-afstanden voor openbaarvervoer in overleg met De Lijn worden bekeken;
  • de padenstructuur in de omgeving van het kruispunt Leien-Singel hertekend wordt, waarbij gelijkvloerse oversteken worden vermeden en vervangen door (nieuwe en bestaande) ongelijkvloerse koppelingen met de padenstructuur aan weerzijden van de Singel, zodanig dat een fijnmazig netwerk en wandellussen blijven behouden;
  • onderzocht wordt of de ontsluiting van de site Agentschap Wegen en Verkeer/ federale politie via de Singel ongelijkvloers kan kruisen met het Singelfietspad;
  • voor de site groothandelsmarkt en campussite, alsook de Emiel Vloorsstraat de inrichting van de publieke ruimte voor alle verkeersmodi op het zelfde detailniveau uitgewerkt worden als Ringpark Zuid; zowel de circulatie van deze sites zelf als de relatie met de knoop enerzijds en met de Kielwijk anderzijds verder onderzocht worden (voor alle modi) en samen één geïntegreerd voorontwerp vormen;
  • de huidige ligging van het doorgaande dubbelrichtingsfietspad langs de Emiel Vloorsstraat aan de zuidzijde van de trambedding (voor  het segment tussen de Pieter Rottierstraat en de Singel) wordt herbekeken;
  • de uitwisseling tussen het ringfietspad enerzijds en de radiale fietsassen/promenade anderzijds in alle richtingen (intra & extra muros) evenwaardig kan uitgewerkt worden;
  • onderzocht wordt of een ongelijkvloerse kruising met tramsporen vanuit Jan de Voslei en Sint-Bernardsesteenweg ruimtelijk haalbaar is;
  • de Emiel Vloorsstraat volledig ontworpen en uitgetekend wordt;
  •  de randvoorwaarde van het vereenvoudigd kruispunt met Sint-Bernardsesteenweg beter gemotiveerd wordt enin functie van het beperken van conflicten tussen de verschillende modi het profiel verder onderzocht wordt; 
  • de  ontsluiting van de parking van de Voorzorg herbekeken wordt, buiten het privé domein;
  • onderzocht wordt of het kruispunt Sint-Bernardsesteenweg – Kolonel Silvertopstraat eenvoudiger, compacter en overzichtelijker kan ontworpen worden;
  • voor Jan de Voslei een 2X2-profiel als uitgangspunt voor het zuidelijk deel behouden blijft op korte termijn, maar ook de transformatie naar een 2X1-profiel over de volledige lengte van de Jan De Voslei voor de lange termijn in een volgende fase wordt uitgetekend, vertrekkende van de randvoorwaarde tot realisatie van de geplande ingreep aan de Jan De Vostunnel ter hoogte van Olympiade;
  • onderzocht wordt of het recupereren van één van de huidige op- en afritten en de ontworpen aansluiting van de Jan De Voslei op de Kolonel Silvertopstraat strookt met het beeld van een wijkweg;
  • de aansluiting van het fietspad van De Jan De Voslei met de Kolonel Silvertopstraat wordt herbekeken in functie van leesbaarheid en veiligheid;
  • in het kader van de ontwikkeling van ‘de tramstelplaats Lageweg’ waarvoor de tramverbinding op de Kolonel Silvertopstraat over de Emiel Vloorsstraat wordt doorgetrokken, de inplanting van een bijbehorende tramkeerlus aan deze stelplaats onderzocht wordt, zodat de keerlus intra muros als uitdovend kan beschouwd worden;
  • de inrichting van de stationsomgeving, met de ambitie om uit te groeien tot een stationsplein en multimodale knoop, wordt herbekeken in functie van het verbeteren van de leesbaarheid en een verhoogde verblijfskwaliteit, waarbij conflicten tussen doorgaand fiets- en OV-verkeer en OV-reizigers die het ‘plein‘ dwars oversteken naar de verschillende perrons worden vermeden;
  • onderzocht wordt of de locatie, lengte en inrichting van de openbaar vervoerhaltes geoptimaliseerd kunnen worden, in functie van de oversteekbaarheid en leesbaarheid;
  • onderzocht wordt of het wegsegment van de Kolonel Silvertopstraat tussen Sint-Bernardsesteenweg en Jan De Voslei geoptimaliseerd kan worden, conform de inrichtingsprincipes van het Draaiboek Openbaar Domein, in functie van een betere leesbaarheid, compactheid en stedelijkheid;
  • onderzocht wordt of het kruispunt Singel-Kolonel Silvertopstraat gecompacteerd en vereenvoudigd kan worden, in functie van de leesbaarheid, veiligheid, doorstroming voor alle modi en voldoende opstelruimte voor voetgangers en fietsers;
  • het fietsnetwerk ter hoogte van de kruising Brederodestraat - Montignystraat - Brusselstraat en Kielsevest verder wordt ontworpen en uitgetekend;
  • voor het kruispunt Singel - Kolonel Silvertopstraat het openbaar vervoetnetwerk volledig wordt ingetekend;
  • de uitbreiding van het Vélo-station ter hoogte van de Singel wordt opgenomen;
  •  voor de hele omgeving, ter hoogte van de huidige busbuffer, gelegen tussen Motignystraat en Brederodestraat de inrichting van de publieke ruimte verder wordt bekeken in functie van een kwalitatieve publieke ruimte voor alle modi, met o.a. betere fietsverbindingen, lokale verkeersontsluiting, vlotte afwikkeling van de openbaar vervoerdoortocht en de tussenfasen naar deze lange termijnvisie worden uitgetekend;
  • onderzocht wordt op welke manier wordt voorkomen dat de onderdoorgang van de trap aan het Justitiepaleis als ‘lokale’ sluiproute/doorsteek voor de wijk gebruikt wordt;
  • de functie van de promenade, alsook alle aansluitingen en detaillering (profiel, maatvoering, materialisering, ...) verder worden uitgewerkt/verfijnd;
  • het fietsnetwerk binnen Ringpark Zuid verder uitgewerkt en gedetailleerd wordt met aandacht voor vlotte, comfortabele en veilige verbindingen onderling en op de bestaande wijken en de toekomstige ontwikkelingen, met in het bijzonder de noord-zuid fietslink, de Promenade, het Ringfietspad en de radiale fietsstructuur.

Verwacht wordt dat deze voorwaarden geïntegreerd worden in het voorontwerp voor Ringpark Zuid dat als geïntegreerd ontwerp voorgelegd wordt aan de projectstuurgroep mobiliteit en later ter goedkeuring aan het college.

Beleidsdoelstellingen

9 - Decentralisatie
2HOB01 - Hoboken speelt zijn troeven uit
2HOB0106 - Adviesbevoegdheid
2HOB010602 - Mobiliteit
2 - Leefbare en mobiele stad
2LMS01 - Mobiliteit
2LMS0101 - De grote verbinding
2LMS010102 - Over de Ring
2LMS010102M01736 - SWOU12593 Emiel Vloorsstraat, Generaal Armstrongweg, Jan De Voslei, Kolonel Silvertopstraat, Singel (Ringpark Zuid)

Besluit

De districtsraad Hoboken keurt het volgende besluit goed met 15 stemmen voor en 6 onthoudingen (stemmen voor: N-VA, Vooruit, CD&V en Groen; onthouding: PVDA en VLAAMS BELANG)
De districtsraad hoboken beslist:

Artikel 1

De districtsraad adviseert het conceptontwerp voor Ringpark Zuid, SWOU12593, in districten Antwerpen, Hoboken en Wilrijk, gunstig op voorwaarde dat:

  1. Er een goede verbinding tussen Hoboken en de Antwerpse wijk "Het Kiel" behouden blijft;
  2. Er duidelijk rekening wordt gehouden met de doorstroming van wagens en vrachtwagens van en naar Hoboken zodat er voorkomen wordt dat Hoboken een eiland op zicht wordt. Een geoptimaliseerde aansluiting met de Sint Bernardsesteenweg en de Herenpolderbrug zijn en blijven van belang om het vrachtverkeer uit het centrum van Hoboken te houden en de bereikbaarheid van de Hobokense woonwijken te garanderen. Verder vragen wij ook een goede doorstroming naar de Lage Weg aangezien er ook een volledige nieuwe woonsite voorzien wordt;
  3. Er een rechtstreekse verbinding komt tussen de afrit van de autostrade en Bluegate. Dit zal ook van primordiaal belang zijn om de leefbaarheid in de Hobokense wijken te behouden;
  4. Een volwaardige mountainbikeroute uitgewerkt wordt doorheen alle ringparken. In de route moet gebruik worden gemaakt van onverharde delen met diverse single track, heuvels en natuurlijke hindernissen, maar ook van verharde delen zoals fietspaden en bruggen om zo één aansluitende mountainbikeroute te maken rond Antwerpen. Afstemming tussen de ontwerpen van de diverse ringparken is dan ook cruciaal.

Artikel 2

De districtsraad neemt kennis van de visienota op het studiegebied en de visie op de kap A112/Jan De Voslei, het geheel als synthese van het co-creatief proces.

Artikel 3

Dit besluit heeft in principe geen financiële gevolgen.

Bijlagen

  • Bijlage 1_RPZ_SWOU12593_CO_overzicht documenten.pdf