2022_RVBAGSO_00022 - Deeltijds kunstonderwijs - programmatie Academie Borgerhout - Aanvraag tot onderwijsbevoegdheid en programmatie van het domein beeld en de optie experimentele muziek - Goedkeuring

Met betrekking tot experimentele muziek

De gevolgen van deze beslissing worden budgettair gedragen binnen de betrokken academie.

Op vlak van patrimonium zijn er, naar aanleiding van de programmatie van experimentele muziek, voor de periode 2022-2023 geen specifieke noden. De lokalen zijn reeds minimaal uitgerust om de opleiding te starten. Als de vraag naar de opleiding zou stijgen zal dit vanaf 2024 meer mediaruimte en opnamelokalen vragen. Of er een toename in de vraag zal ontstaan, is op dit moment niet te voorspellen. Indien de vraag zou toenemen worden de mogelijkheden naar meer ruimte onderzocht in het kader van het masterplan en in het kader van een samenwerking met Trix. De groei kan pas gerealiseerd worden indien het creëren van extra ruimte ook effectief realiseerbaar is. Deze programmatie betekent geen voorafname op het realiseren van deze extra ruimte. Indien de extra ruimte niet gevonden wordt, zal, net als bij andere opleidingen, voor een inschrijvingsstop worden geopteerd.

Met betrekking tot domein beeld

De gevolgen van deze beslissing worden budgettair gedragen binnen de betrokken academie(s), of in samenspraak met de basisscholen wat betreft de wijkafdelingen.

Naar aanleiding van de oprichting van het domein beeld zijn er in eerste drie fasen geen specifieke gevolgen voor patrimonium, het gaat om oprichten van beeldateliers in wijkafdelingen in bestaande scholen binnen het leerplichtonderwijs. 

Fase 4, de uitbouw van een volwaardige kunstencampus in Borgerhout, wordt onderzocht door Patrimonium. In het huidig Masterplan Patrimonium is reeds een budget voorzien van 786.358 euro voor beperkte uitbreidingswerken. Daarnaast is er ook een ruimtevraag gesteld aan AG Vespa voor de realisatie van extra capaciteit DKO in de groei naar een campus. 

De raad van bestuur is bevoegd voor de programmatie van het aanbod.

Dit besluit werd besproken op het formeel overleg met de representatieve vakorganisaties op 18 januari 2022.

De goedkeuring van het nieuw decreet voor Deeltijds Kunstonderwijs (DKO) op 9 maart 2018 heft de programmatiestop op en geeft het DKO de mogelijkheid om nieuw aanbod in te richten. Hierdoor kan het DKO haar aanbod verdiepen en verbreden, om zo flexibel in te spelen op maatschappelijke evoluties binnen de kunsten en op vraag van (potentiële) leerlingen. 

De raad van bestuur keurde op 29 november 2019 (2019_RVBAGSO_00161) de Ambities 2020-2025 van het AG Stedelijk Onderwijs goed. De ambities voor het DKO zijn onder meer een kunstencampus per district, waar muziek, woord, dans en beeld geclusterd worden. Dit wordt gerealiseerd in partnerschap met private aanbieders en de districten. Het Stedelijk Onderwijs gaat ook voor een buurtgericht aanbod. 

Op 14 februari 2020 (2020_RVBAGSO_00017) keurde de raad van bestuur de strategische aanbodnota 'Onderwijsaanbod voor de Antwerpenaar - Een blik op de toekomst' goed. De nota vormt het uitgangspunt voor het voorbereiden van programmatiedossiers voor het onderwijsaanbod in het DKO. Er wordt gestreefd naar een kunstencampus in elk district, het maximaal inzetten op samenwerkingen en wijkbetrokkenheid, het verhogen van de deelnamekans en het hanteren van de Antwerpse context als inspiratiebron voor het aanbod.  

Met betrekking tot experimentele muziek

Op 29 januari 2021 keurde de raad van bestuur de aanvraag goed tot onderwijsbevoegdheid en programmatie van Academie Borgerhout voor de optie experimentele muziek. (2021_RVBAGSO_00005)

Op 14 mei 2021 besliste de minister om de onderwijsbevoegdheid echter niet toe te kennen. De reden hiervoor was : "De motivering is weinig specifiek gericht op experimentele muziek en mist een duidelijke profilering van de optie. Het leren musiceren en creëren met digitale middelen kan ook binnen het huidige aanbod met een keuzevak 'arrangeren'. De aanwezige expertise wordt niet behandeld en het leerlingenpotentieel is niet eenduidig aangetoond."

Het dossier werd op basis van de argumentatie herwerkt en inhoudelijk versterkt voor de nieuwe aanvraag dit schooljaar. 

Met betrekking tot experimentele muziek

Experimentele muziek is voor Academie Borgerhout van essentieel belang om een antwoord te kunnen bieden op de grote vraag naar moderne muziekopleidingen en de omslag te kunnen maken naar meer digitalisering en mediawijsheid in het DKO. Door de programmatie kunnen we inspelen op het beperkte aanbod voor de doelgroep 12- tot 18-jarigen, door een modern en eigentijds aanbod in te richten dat de brug slaat naar de actuele kunsten. Zo evident aanwezig experimentele muziek (of de realisaties) is in de hedendaagse maatschappij, zo afwezig is de mogelijkheid in het huidige aanbod DKO om een opleiding te volgen waar dit centraal staat. Door hierop in te zetten wil Academie Borgerhout tevens de digitale kloof mee verkleinen. 

Naar aanleiding van de argumentatie vanuit AGODI, werd het aanvraagdossier grondig herwerkt om opnieuw te kunnen indienen dit schooljaar. Bijkomende nieuwe motieven werden toegevoegd, om het belang van de optie voor academie Borgerhout aan te tonen:

• de profilering van de optie binnen de visie van Academie Borgerhout werd sterker onderbouwd en uitgewerkt;
• de academie motiveert waarom het aanbieden van experimentele muziek als hoofddoel van belang is, en niet enkel als ondersteunend vak voor een andere opleiding zoals dat momenteel het geval is; 
• er werd een bevraging georganiseerd bij de leerlingen van de academie om het potentieel en de interesse voor de opleiding in kaart te brengen en kracht bij te zetten. De resultaten van de bevraging zijn toegevoegd aan het dossier; 
• de aanwezige expertise werd benadrukt in het nieuwe dossier. De academie heeft alle expertise in huis om de optie volwaardig uit te bouwen. Zo heeft de academie reeds een samenwerking met muziekcentrum TRIX voor de AMC-modules muziekproductie, loopt er een KunstKuur-project met het Xaverius College waar de academie lessen Ableton Push inricht, ... 

Met betrekking tot oprichting domein Beeld

De programmaties passen binnen de toekomstvisie van het Stedelijk Onderwijs: 

• Het Stedelijk Onderwijs gaat voor een kunstencampus per district, geflankeerd door vestigingsplaatsen met een lage instap. We geloven in de kracht van een kunstenacademie, waar alle domeinen vertegenwoordigd zijn en mekaar inspireren. De omvorming van Academie Borgerhout tot een kunstenacademie zorgt voor een volledig aanbod muziek, woord en beeldende kunsten en voor extra omkadering van het Agentschap van Onderwijsdiensten. 
• In de realisatie van een kunstenaanbod voor iedereen, wil het Stedelijk Onderwijs zijn academies profileren als bruggenbouwers. Dit doen we door ons kunstenaanbod te inspireren op de Antwerpse context waarin de academies werken. Door een inhoudelijke brug te bouwen bij de uitwerking van het aanbod spreken we andere doelgroepen aan.
• Het inrichten van deze nieuwe opleiding biedt extra opties aan 6- tot 7-jarigen, wat een positief effect kan hebben op hun deelnamekans. Dit is in lijn met de wens om een verhoging van de participatiegraad na te streven. 
• Academie Borgerhout wil inzetten op een divers aanbod voor een breed publiek, om zo de grootstedelijke context en zijn superdiversiteit beter te kunnen bedienen. In dat kader zet de academie in op specifieke doelgroepen, afgestemd op lokale noden. Naast een laagdrempelig aanbod dat nabij is voor de allerjongsten (eerste graad), een betere doorstroom bij de kinderen (tweede en derde graad) wil de academie ook extra aanbod voorzien voor tieners (tweede, derde en vierde graad). 

Academie Borgerhout spreekt duidelijk de ambitie uit om de komende jaren verder te groeien. Om dit te kunnen realiseren is een uitbreiding met het domein beeld sterk aangewezen. De academie speelt hiermee in op lokale noden die naar voor kwamen in de omgevingsanalyse:   

• Academie Borgerhout wil starten met beeldateliers voor kinderen in vestigingsplaatsen, met name basisscholen. Met een hoge kind- en jongerendichtheid, en met een hoog percentage indicatorleerlingen in Borgerhout en Antwerpen Noord, wil de academie zo de deelnamekans voor jonge kinderen vergroten.  Nabijheid is hierin een belangrijke facilitator en een aanbod in vestigingsplaatsen speelt in op deze nood. 
• Bijkomend telt Borgerhout een hoog aantal anderstalige nieuwkomers en inwoners met verschillende migratieachtergronden. Integratie is dus een uitdaging. Beeldateliers zijn een grote hefboom om te participeren aan DKO, vooral omdat taalvaardigheid een minder grote rol speelt in vergelijking met podiumkunsten en omdat de kosten van de opleiding zeer beperkt zijn. 
• Een aanbod beeldende kunsten is in Borgerhout quasi volledig afwezig. Het is vandaag een blinde vlek in het aanbod van het deeltijds kunstonderwijs. 

Academie Borgerhout wordt met de oprichting en programmatie van het domein beeld een kunstenacademie. Een kunstenacademie vertegenwoordigt meerdere domeinen, waaronder minstens beeldende kunsten. Vandaag biedt Academie Borgerhout enkel opleidingen muziek en woord aan. Een kunstenacademie, die niet ontstaan is door fusie of die in geval van fusie maar één vastbenoemde directeur behoudt, heeft recht op 20 extra lestijden voor beleidsondersteuning als ze in haar geheel minstens 400 leerlingen telt, wat in Academie Borgerhout het geval is. Deze beleidsmedewerker zal instaan voor de uitbouw van het domein beeld en de toeleiding van leerlingen. 

Academie Borgerhout wil in de eerste plaats beeldateliers uitbouwen in bestaande en nieuwe vestigingsplaatsen.

De opstart van het domein beeld zal gefaseerd verlopen: 

1. overname wijkafdelingen academie Berchem in het rekruteringsgebied van Borgerhout, met name De Zevensprong en De Boomhut (schooljaar 2022 - 2023);
2. inrichten beeldatelier in de bestaande vestigingsplaatsen van Academie Borgerhout. Er zijn reeds verschillende basisscholen vragende partij (2022 - 2025);
3. uitbreiden van wijkafdelingen in Borgerhout en Antwerpen-Noord (2022 - 2025). 

Volgens de prognose in het aanvraagdossier is het behalen van de programmatienorm van 300 leerlingen haalbaar tegen 2025 - 2026, volgens bovenstaand scenario. 

De expertise is vandaag reeds aanwezig in de beeldateliers van Academie Berchem. Deze expertise zal ook meegenomen worden bij de aanwerving van nieuwe leerkrachten bij de oprichting van nieuwe beeldateliers. 

• Decreet van 9 maart 2018 betreffende het deeltijds kunstonderwijs
• Besluit van de Vlaamse Regering van 4 mei 2018 betreffende het opleidingsaanbod, de organisatie, de personeelsformatie, de inning van het inschrijvingsgeld en de certificering van het deeltijds kunstonderwijs
• Omzendbrief van 16 maart 2018 inzake programmatie, rationalisatie en onderwijsbevoegdheid in het deeltijds kunstonderwijs

De aanvragen kwamen tot stand na overleg binnen de academies en werden afgetoetst binnen het onderwijsniveau.