2023_RVBAGSO_00068 - Onderwijsorganisatie - Secundair onderwijs - Herschikking van het aanbod Werkend Leren Noord - Werkend Leren Zuid - principebeslissing - Goedkeuring

Op 14 februari 2020 keurde de raad van bestuur van het Autonoom Gemeentebedrijf Stedelijk Onderwijs (AGSO), in uitvoering van het programma Levenslang Leren (PROG 31), de strategische aanbodnota 'Een onderwijsaanbod voor de Antwerpenaar - Een blik op de toekomst' goed. De nota legt de basisprincipes vast voor de ontwikkeling van het aanbod en geeft aan dat we maximaal willen inzetten op duaal leren. Het bestuursakkoord van de stad Antwerpen voor de periode 2019-2024 stelt eveneens dat het AG Stedelijk Onderwijs een voortrekkersrol wil opnemen inzake duaal leren.

Op 1 juli 2020 keurde het Vlaams parlement het onderwijsdecreet XXX goed. Daarin wordt bepaald dat de Centra voor Deeltijds Onderwijs (CDO) inkantelen in het stelsel van duaal leren.

Op 26 februari 2021 keurde de raad van bestuur van het Autonoom Gemeentebedrijf Stedelijk Onderwijs de overgang van autonoom naar niet autonoom CDO voor Werken Leren Antwerpen Zuid goed, waarbij dit CDO verbonden werd aan Stedelijk Lyceum Zuid.

Op 28 januari 2022 keurde de raad van bestuur van het Autonoom Gemeentebedrijf Stedelijk Onderwijs de overgang van autonoom naar niet-autonoom CDO voor Werkend Leren Antwerpen Noord goed, waarbij dit CDO verbonden werd aan het Stedelijk Lyceum Lakbors.

De koppeling van beide CDO aan een voltijdse school was een eerste stap naar het creëren van een meer coherent studieaanbod. Dit aanbod is nog niet helemaal afgestemd op elkaar en verhindert een vlotte doorstroom van voltijds naar duaal onderwijs. Daarnaast zijn er binnen de eigen school onvoldoende voltijdse vangnetten voor leerlingen die niet arbeidsrijp of arbeidsbereid zijn en dus niet kunnen instappen in het duale traject. Bovendien wordt het nodige personeel omwille van deze inconsistentie niet optimaal ingezet.

De verdeling van de domeinen en structuuronderdelen in Werkend Leren Noord en Werkend Leren Zuid is ook nog niet helemaal afgestemd op elkaar. Zowel Werkend Leren Noord als Werkend Leren Zuid bieden heden allebei de domeinen STEM, Voeding en Horeca, Maatschappij en welzijn en Economie en organisatie aan. Binnen deze domeinen worden een aantal identieke structuuronderdelen ingericht. We stellen vast dat er in sommige van deze structuuronderdelen bijna geen leerlingen zitten. Deze leerlingen zijn bovendien verdeeld over twee scholen.

Een herschikking van het aanbod van Werkend Leren Zuid en Werkend Leren Noord dringt zich op.

Codex secundair onderwijs (B.S.24/06/2011)

Omzendbrief Duaal leren en de aanloopfase (SO/2019/01)

Omzendbrief Programmaties in het voltijds gewoon secundair (SO 61)

Omzendbrief Vestigingsplaatsen in het secundair onderwijs(SO 42)

De raad van bestuur is bevoegd voor de organisatie van het aanbod.

De autonome Centra voor Deeltijds Onderwijs (CDO) van AGSO werden niet-autonome centra, gekoppeld aan een school voor voltijds onderwijs. Werkend Leren Zuid werd in het schooljaar 2021-2022 gekoppeld aan het Stedelijk Lyceum Zuid en Werkend Leren Noord werd in 2022-2023 gekoppeld aan het Stedelijk Lyceum Lakbors. Door de koppeling van de scholen worden de positie en kwaliteit van Duaal leren versterkt.

De voordelen om de niet-autonome CDO’s te koppelen aan de voltijdse scholen zijn:

• Het faciliteren van samenwerkingen en het creëren van mogelijkheden om te groeien naar elkaar toe.
• De sterktes van de twee scholen aangrijpen als middel tot expertisedeling (competentierapporten).
• Het uitbreiden en versterken van het aanbod.
• Een efficiëntieoefening op de zakelijke processen.
• Een warme overdracht en “iedere leerling op zijn plek”.
• Binnen de school een breder opleidings- en ondersteuningsaanbod en doorlopende leerlijnen (studieloopbaanbegeleiding) voor de kwetsbare doelgroep.

Door het aanbod van Werkend Leren Noord en Werkend Leren Zuid nog beter af te stemmen op de voltijdse school die eraan gekoppeld is en ook op elkaar, versterken we deze voordelen en bouwen we ze verder uit.

Huidig aanbod van de domeinen:

Aanbod van de domeinen na herschikking van het aanbod:

We willen met de herschikking van het aanbod van Werkend Leren Noord en Werkend Leren Zuid de coherentie van de domeinen en structuuronderdelen optimaliseren. Ze sluiten hierdoor beter aan bij elkaar en bij het aanbod van de voltijdse school waaraan de CDO gekoppeld zijn. Hiermee kan de onderwijskwaliteit verhoogd worden en het nodige personeel beter en efficiënter ingezet worden.

Leerlingen behouden/aantrekken

Duaal leren is bedoeld voor leerlingen die voldaan hebben aan de voltijdse leerplicht en die klaar (of op zijn minst bereid) zijn om te leren en te participeren op een werkplek. Hierbij ligt de focus volledig op leren; zowel bij de aanbieder duaal leren als op de werkplek gaat de jongere nieuwe competenties aanleren in het kader van zijn opleidingsprogramma. De aanbieder duaal leren blijft steeds verantwoordelijk voor het opleidingstraject van de leerling en volgt vanuit die rol op hoe de opleiding op de werkplek verloopt (SO/2019/01 Omzendbrief Duaal leren en de aanloopfase).

Sinds het schooljaar 2019-2020 is het duaal leren een volwaardig traject binnen het secundair onderwijs.

Elementen die bijdragen tot het aantrekken en behouden van leerlingen die behoren tot de doelgroep van Werkend Leren zijn:

• De koppeling van Werkend Leren aan een voltijdse school en de afstemming van het aanbod van Werkend Leren op het aanbod van de voltijdse scholen:

Het faciliteren van de samenwerking tussen Werkend Leren en de voltijdse school zorgt voor een vlotte en laagdrempelige doorverwijzing van het voltijds leren naar duaal leren voor leerlingen die arbeidsrijp en arbeidsgeschikt zijn. Omdat deze leerlingen met deze overstap niet echt van school veranderen en mogelijk bij het duaal leren enkele vertrouwde gezichten zullen terugzien (leerkrachten, leerlingbegeleiders...), zullen ze sneller geneigd zijn om deze stap zetten. Ook leerloopbaanbegeleiding, waar AGSO sterk op inzet, zal de kwetsbare doelgroep van Werkend Leren helpen in het vinden van hun plek in het onderwijslandschap.

• Ondersteuning door de afdeling MCI:

De dienst Marketing, Communicatie en Informatie  ondersteunt Werkend Leren om het duaal leren beter bekend te maken.

• Een nauwe samenwerking van de werkgroep Duaal Leren van AGSO  met de centra voor Werkend Leren:

Samen ontwikkelen ze een visie over duaal leren en geven ze de inkanteling van DBSO in duaal leren vorm. Ze hebben materialen (documenten, filmpjes...) ontwikkeld en organiseren nascholingen en infomomenten om het opzet en de bedoeling van duaal leren, zowel bij het personeel als bij leerlingen en ouders, toe te lichten. Dit zal de negatieve perceptie die er over Werkend Leren soms heerst, doorbreken. Hierdoor worden eventuele drempels om in te stappen in het traject weggenomen.

Rekrutering en mobiliteit van de leerlingen

We stellen vast dat bijna 30% van de leerlingen van buiten Antwerpen komt, ongeveer 70% woont in de stad, waarvan 27,9% van de leerlingen in de nabije buurt van de school (Antwerpen Noord en Kiel, zie bijlage). Dit geeft aan dat het rekruteringsgebied van de leerlingen Werkend Leren ruim is. 

Het doelpubliek heeft ook een leeftijd die toelaat zich zelfstandig te verplaatsen doorheen de stad (fiets, openbaar vervoer, step, bromfiets, auto, ..., zie bijlage) . De leerlingen Werkend Leren zijn vrij mobiel en er wordt geen negatieve impact van de herschikking op de bereikbaarheid van de scholen verwacht.

Personeelsimpact

Gevolgen van de rationalisatie van het aanbod voor het personeel:

• Werkend Leren Zuid verhuist haar opleiding Verzorging naar Werkend Leren Noord. De medewerkers kunnen in principe mee verhuizen naar Werkend Leren Noord. Dit gaat over 1,5 VTE.
• Werkend Leren Zuid verhuist haar opleiding Restaurant keuken naar Werkend Leren Noord. Dit structuuronderdeel is al aanwezig in Werkend Leren Noord, dus personeel kan niet verhuizen. Er verdwijnen 2 VTE. Voor de twee betrokken medewerkers wordt gezocht naar een oplossing binnen de scholengemeenschap. Voor personeelsleden die wegens ontstentenis van betrekking op terbeschikkingstelling komen, zal de formele decretaal bepaalde procedure doorlopen worden voor reaffectatie.
• Werkend Leren Noord verhuist haar opleiding Hout naar Werkend Leren Zuid. Personeel kan in principe mee verhuizen naar Werkend Leren Zuid. Dit gaat over 0,8 VTE.
• Werkend Leren Noord verhuist haar opleiding Fiets en bromfiets naar Werkend Leren Zuid. Personeel kan in principe mee verhuizen naar Werkend Leren Zuid. Dit gaat over 1 VTE.
• Werkend Leren Noord verhuist haar opleiding Magazijn naar Werkend Leren Zuid. In Werkend Leren Zuid is dit structuuronderdeel al aanwezig. In totaal is er dan in Werkend Leren Noord voor 1,2 VTE geen plaats meer. Omdat de leerlingenaantallen in deze opleiding, zowel bij Werkend Leren Noord als bij Werkend Leren Zuid, al een aantal jaren stabiel zijn, kunnen we bij verhuis uitgaan van in totaal dezelfde leerlingenaantallen. Op deze manier kunnen de 1,2 VTE mee overgaan naar Werkend Leren Zuid.

De rationalisatie van Werkend Leren heeft impact op het personeel, maar we zijn ervan overtuigd dat de rationalisatie perspectief geeft, wegens het beter afstemmen van de studierichtingen op elkaar en op de voltijdse school waaraan de CDO gekoppeld zijn. De rationalisatie zal leiden tot een efficiënter personeelsbeleid.

De personeelsleden van beide scholen werden nauw betrokken bij de voorbereiding van dit besluit en ze werden geïnformeerd over de gevolgen van de rationalisatie.

Impact op Patrimonium 

Op 17 december 2021 keurde de raad van bestuur van AGSO het project goed betreffende de heraanleg van de Bredastraat 35-37 (Werkend Leren Noord). Dit project gaat over interne renovatiewerken (werken in verband met. de verzakkingen van de gangen, werken aan de riolering en draagstructuur van een deel van de kelder, opfrissen van de horecalokalen en de ingebruikname van de conciërgewoning en de speelplaats). Omdat de toestand van de riolering en de vloerverzakkingen precair is geworden, moet dit in een eerste fase aangepakt worden. 

Er was reeds een ruimteoverschot bij Werkend Leren in de Bredastraat en de herschikking van het aanbod maakt dat er nog extra ruimte zal vrijkomen. Alle STEM-richtingen gaan naar Werkend Leren Zuid en een deel van het aanbod van Werkend Leren Noord zal verhuisd worden naar de Lakborslei, zodra deze site in gebruik kan genomen worden. Dit is voorzien op 1 september 2024. 

Om de herschikking van het aanbod in de Bredastraat te kunnen realiseren, zullen in een eerste fase de noodzakelijke aanpassingswerken uitgevoerd worden. Vanuit de afdelingen OBI en Patrimonium wordt onderzocht welke bestemming de volledige site Bredastraat in de toekomst zal krijgen, rekening houdend met de behoeften vanuit Werkend Leren. 

De gevolgen voor Werkend Leren Zuid zijn beperkt omdat de structuuronderdelen die overgeheveld worden grotendeels ook al in Blue Gate of op de Grotesteenweg ingericht worden (deels door VWO, met wie nu al een intense samenwerking is op gebied van Patrimonium).

De programmatieaanvragen, overeenkomstig met de herschikking van het aanbod zoals in dit besluit heden goedgekeurd, worden op 30 november 2023 bij Agodi ingediend zodat de overheveling van structuuronderdelen op 1 september 2024 kan plaatsvinden.

Schooljaar 2024-2025: Overheveling  van structuuronderdelen (zie bijlage). 

De structuuronderdelen die gemeenschappelijk waren, zullen vanaf 1 september 2024 enkel nog ingericht worden door de school die het desbetreffende domein nog aanbiedt (zie bijlage).

Vanaf het schooljaar 2025-2026 kan geen enkele nieuwe leerling zich nog inschrijven in een DBSO structuuronderdeel en zullen deze richtingen uitdoven.

Vanaf oktober 2022 werd er een overlegtraject gelopen met de directies van Werkend Leren Noord, Stedelijk Lyceum Lakbors, Werkend Leren Zuid, Stedelijk Lyceum Zuid en de netwerkdirecteur.

De personeelsleden van de betrokken scholen werden op 13 februari 2023 door de netwerkdirecteur en de directeurs van beide scholen op de hoogte gebracht van de intentie tot herschikking van het aanbod. Er werden afzonderlijke gesprekken gevoerd met de betrokken personeelsleden.

Op 1 maart 2023 was er overleg met de directeurs van de scholengemeenschap.

Op 9 mei en 25 mei 2023 werd overlegd met de representatieve vakorganisaties.

Financiële gevolgen

Op basis van de verkregen informatie van Werkend Leren Noord en Werkend Leren Zuid wordt de projectkost voor de herschikking van het aanbod geraamd op circa EUR 10.000. Deze kosten worden meegenomen binnen het budget van beide scholen. Het project bestaat uit enkele verhuisbewegingen van arbeidsmiddelen, grondstoffen en didactisch materiaal tussen de beide centra. Ter plaatse moeten er kleine aanpassingswerken gebeuren om de beste arbeidsmiddelen te installeren.

De raming is gebaseerd op een door de school aangeleverde inventarislijst en bijbehorende meetstaat. 

De financiële gevolgen op vlak van patrimonium worden verder onderzocht en tijdig voorgelegd aan het bevoegde beslissingsorgaan op basis van de goedkeuringsmatrix.