2023_RVBAGSO_00015 - Deeltijds kunstonderwijs - programmatie Academie Berchem - Aanvraag tot onderwijsbevoegdheid en programmatie van domein dans - Goedkeuring

De goedkeuring van het nieuw decreet voor Deeltijds Kunstonderwijs (DKO) op 9 maart 2018 heft de programmatiestop op en geeft het DKO de mogelijkheid om nieuw aanbod in te richten. Hierdoor kan het DKO haar aanbod verdiepen en verbreden, om zo flexibel in te spelen op maatschappelijke evoluties binnen de kunsten en op vraag van (potentiële) leerlingen. 

De raad van bestuur keurde op 29 november 2019 (2019_RVBAGSO_00161) de Ambities 2020-2025 van het AG Stedelijk Onderwijs goed. De ambities voor het DKO zijn onder meer een kunstencampus per district, waar muziek, woord, dans en beeld geclusterd worden. Dit wordt gerealiseerd in partnerschap met private aanbieders en de districten. Het Stedelijk Onderwijs gaat ook voor een buurtgericht aanbod. 

Op 14 februari 2020 (2020_RVBAGSO_00017) keurde de raad van bestuur de strategische aanbodnota 'Onderwijsaanbod voor de Antwerpenaar - Een blik op de toekomst' goed. De nota vormt het uitgangspunt voor het voorbereiden van programmatiedossiers voor het onderwijsaanbod in het DKO. Er wordt gestreefd naar een kunstencampus in elk district, het maximaal inzetten op samenwerkingen en wijkbetrokkenheid, het verhogen van de deelnamekans en het hanteren van de Antwerpse context als inspiratiebron voor het aanbod.  

Academie Berchem (muziek-woord) wenst haar aanbod uit te breiden met het domein 'dans'. Academie Berchem wil hiervoor samenwerken met twee sterke lokale partners: 

• Retina Dance Company vzw: Academie Berchem wil hun pedagogisch dansaanbod integreren in haar opleidingenstructuur;
• c o r s o, het cultureel centrum van Berchem: Academie Berchem wil het aanbod organiseren in hun danszalen en hiertoe een vestigingsplaats oprichten. 

Uitbreiden aanbod 

Deze aanvraag past in de toekomstvisie van Academie Berchem en het Stedelijk Onderwijs: 

• Realisatie visie op Dans van Academie Berchem: met een ruim en gedifferentieerd aanbod, bestaande uit de verschillende domeinen, wil de Academie het diverse publiek van haar district bedienen en haar artistiek pedagogisch project verwezenlijken;
• Wijkbetrokkenheid vergroten: Academie Berchem werkt voor de realisatie van dit aanbod nauw samen met lokale partners, zie onder. De lokale verankering en samenwerking met sterke culturele partners biedt een grote meerwaarde voor de buurt en zorgt voor een laagdrempelige toeleiding naar de Academie. Dit is tevens in lijn met de ambities geformuleerd in de strategische aanbodnota van het Stedelijk Onderwijs;
• Deelnamekans verhogen door nieuwe doelgroep aan te boren: met de inrichting van een nieuw domein, willen we het onbenutte groeipotentieel aan leerlingen dat we vandaag niet bereiken in de buurt aanspreken. Zo bestendigen we niet alleen het huidige aanbod, maar zetten we ook in op het verhogen van de participatiegraad aan het DKO, waarbij we streven naar het Vlaams gemiddelde;
• Dans als laagdrempelig aanbod binnen DKO: zowel uit onderzoek van het Rekenhof, als uit onze eigen data blijkt dat de academies met het domein dans het grootst aantal leerlingen bereiken die aantikken op SES-kenmerken. Binnen de grootstedelijke context is dans dus een hefboom voor toeleiding naar het DKO;
• Spreiding van het aanbod: vandaag hebben de Stedelijke Academies enkel in het noorden van stad (Academie Merksem) en in het zuiden (Academie Hoboken) een aanbod in dans. In het centrum hebben we vandaag geen aanbod liggen. Met deze aanvraag geven we tevens een antwoord op de ondervertegenwoordiging van het domein dans in het DKO. 
• Doorstroom en continuïteit voor leerlingen: Academie Berchem wil meteen een volledig opleidingstraject programmeren, van de eerste tot de vierde graad. Zo bieden we alle leerlingen die instappen de kans om door te stromen binnen het domein. We bieden hen een perspectief om te groeien binnen de finaliteit dans.  In dat opzicht professionaliseren we de opleidingstrajecten en maken we deze ook aantrekkelijk voor leerlingen die een langduriger traject beogen;
• Expertise in huis halen: de arbeidsmarkt kenmerkt zich vandaag door een groot tekort aan professionele dansleerkrachten. Door het huidige aanbod van Retina Dance Company te integreren, halen we expertise in huis die de dansopleidingen van de stedelijke academies zal versterken en een duurzaam positief effect heeft op de onderwijskwaliteit van de opleiding. 

Samenwerking met partners 

Academie Berchem werkt voor deze uitbreiding nauw samen met Retina Dance Company vzw en c o r s o:

C o r s o, het Berchems cultuurcentrum, wil een open huis zijn voor dans en theater, waarbij experimenteren en creëren voorop staat. In die geest huisvesten ze verschillende gezelschappen waaronder Retina Dance Company vzw. Retina is ontstaan als toerend dansgezelschap, maar richt zich de laatste 10 jaar vooral op het aanbieden en uitbouwen van een uniek en kwalitatief educatief dansaanbod in c o r s o. Dankzij de sterke visie van hun artistieke leiding is Retina ondertussen uitgegroeid tot een klinkende naam in het Antwerps danslandschap. Academie Berchem en Retina willen, mits een positieve uitkomst van deze aanvraag, het huidige aanbod van Retina integreren in de academie. Dit geïntegreerd aanbod zal blijven doorgaan in c o r s o.  

Via de dansopleidingen vindt een deel van de Berchemse jeugd haar weg naar het cultuurcentrum en verwezenlijkt zij een deel van haar visie. Het is dus ook voor haar zaaks om dit aanbod in stand te houden. Het cultuurcentrum vindt in Academie Berchem een betrouwbare langetermijnpartner om het educatieve dansaanbod in c o r s o vorm te geven en verder uit te bouwen. Academie Berchem werkt al jaren op projectbasis samen met c o r s o en concerteert jaarlijks een weekend met haar leerlingen op haar podium. Deze vorm van samenwerking, een geïntegreerd aanbod, is echter nieuw voor Academie Berchem en biedt veel opportuniteiten naar de toekomst toe.

Via deze unieke samenwerking tussen drie sterke lokale partners, slaan we een brug tussen hedendaagse dans, de buurt, de Berchemse jeugd, cultuur en het kunstonderwijs. Dat biedt alle partijen kansen om hun eigen visie of artistiek pedagogisch project te verwezenlijken en elkaar te versterken. 

De intentieverklaringen tot samenwerken tussen Academie Berchem en c o r s o enerzijds, en Academie Berchem en Retina Dance Company anderzijds zijn toegevoegd als bijlage van dit besluit. Het ruimtelijk onderzoek zal, na goedkeuring van de aanvraag, verder gevoerd worden door team VIA. 

Integratiestrategie 

De integratie van het pedagogisch aanbod zal volgens onderstaande principes gerealiseerd worden: 

• Integratie in één beweging: we opteren een volledige integratie (en geen stapsgewijze) om duidelijkheid te bieden aan de leerlingen enerzijds, maar ook om leerlingen van hetzelfde huishouden te kunnen inschrijven bij dezelfde aanbieder aan dezelfde tarieven. Zo hopen we zoveel mogelijk leerlingen in te schrijven aan de academie;
• Retina Dance Company heeft een aanbod voor kinderen en jongeren. In het programmatiedossier is een in- en doorstroomplan opgemaakt waarbij de huidige opleidingsstructuur ingepast wordt in de decretale structuur van het DKO. Het programmatiedossier is toegevoegd als bijlage van die besluit. 
• Een duurzame instroom van leerlingen: het leerlingenaantal van Retina groeit sinds haar oprichting jaar na jaar. Ze zijn de voorbije 13 jaar geëvolueerd van 1 dansgroepje voor kinderen met een tiental leerlingen tot het aanbieden van een ruim aanbod waarmee ze een 120-tal dansers bereiken.  Zoals eerder vermeld is er echter ook een grote groep kinderen en jongeren die nog niet bereikt wordt. Door middel van een gerichte promocampagne en het schaalvoordeel van Academie Berchem kunnen we de zichtbaarheid en het bereik van de dansopleiding vergroten. Een eerste afzetmarkt voor het nieuwe aanbod dans is het huidige leerlingenbestand muziek en woord. Daarnaast zullen we ook leerlingen werven via het lokaal netwerk van partnerscholen binnen (en buiten) het Stedelijk Onderwijs. Tenslotte plannen we een digitale en fysieke promocampagne om het nieuwe aanbod aan te kondigen.

-Decreet van 9 maart 2018 betreffende het deeltijds kunstonderwijs

-Besluit van de Vlaamse Regering van 4 mei 2018 betreffende het opleidingsaanbod, de organisatie, de personeelsformatie, de inning van het inschrijvingsgeld en de certificering van het deeltijds kunstonderwijs

-Omzendbrief van 16 maart 2018 inzake programmatie, rationalisatie en onderwijsbevoegdheid in het deeltijds kunstonderwijs

De raad van bestuur is bevoegd voor de programmatie van het aanbod.

De aanvragen kwamen tot stand na overleg binnen de Academies en werden afgetoetst binnen het onderwijsniveau. 

Dit besluit werd besproken op het formeel overleg met de representatieve vakorganisaties op 07 februari 2023.