In het kader van het Decreet Lokaal Cultuurbeleid stelde stad Antwerpen een strategische meerjarenplanning op waarin de beleidsprioriteiten van het lokaal cultuurbeleid worden uitgewerkt. ‘Iedereen vindt in Antwerpen een veelzijdig lokaal cultuuraanbod en het forum om zichzelf te ontplooien’ is de strategische doelstelling die in de meerjarenplanning opgenomen werd voor de uitwerking van het lokaal cultuurbeleid.
De concrete uitwerking van deze centrale strategische doelstelling gebeurt grotendeels in de districten, de cultuurwerking in de districten vormt de basis van het lokaal cultuurbeleid.
Stad Antwerpen is in de bestuursorganen van de vzw Lokaal Cultuurbeleid district Antwerpen vertegenwoordigd. Bij gemeenteraadsbesluit van 25 maart 2019 (jaarnummer 244) werd districtsschepen Femke Meeusen aangeduid als afgevaardigde namens de stad in de algemene vergadering.
Op 28 januari 2019 keurde de gemeenteraad (jaarnummer 42) het bestuursakkoord voor de legislatuur 2019 - 2024 voor stad Antwerpen goed. Dit staat in het teken van de grote verbinding, niet enkel op vlak van mobiliteit, maar ook in de geesten. Centraal staat het sterker, veiliger en warmer maken van de stadsgemeenschap. Ook bij lokaal cultuurbeleid staat deze legislatuur in het teken van verbinding met het schrijven van het masterplan Culturele Ontmoeting.
Cultuurcoördinatoren gaven in verkennende gesprekken aan dat er nood is aan samenwerking over districtsgrenzen heen en aan een geactualiseerde visie op lokaal cultuurbeleid. Deze nood ontstond uit het wegvallen van de sturing en controle door de Vlaamse Overheid in 2016 (wijzigingen in het Decreet Lokaal Cultuurbeleid), de opdeling van bevoegdheden over stad en districten en gedeelde maatschappelijke en organisatorische uitdagingen. Het masterplan is het resultaat van een traject waarin de cultuurcoördinatoren samen consensus hebben gezocht naar wat de lokale cultuurwerkingen van de verschillende districten verbindt, welke gemeenschappelijke waarden ze willen hanteren en welke strategische doelen ze willen delen. Ze zijn hierover in dialoog gegaan met interne en externe stakeholders, waaronder de cultuurschepenen, bestuurscoördinatoren van de districten, de raden van bestuur van de vzw’s Lokaal Cultuurbeleid, medewerkers lokaal cultuurbeleid en cultuurantennes.
Met het bericht van 8 mei 2023 meldt de vzw Lokaal Cultuurbeleid district Antwerpen dat op 14 juni 2023 een algemene vergadering zal plaatsvinden met volgende agendapunten:
Het decreet van 6 juli 2012 houdende het stimuleren van een kwalitatief en integraal lokaal cultuurbeleid.
Op 15 december 2014 keurde de gemeenteraad (jaarnummer 951) de nieuwe statuten van de vzw Lokaal Cultuurbeleid district Antwerpen goed.
Op 26 mei 2015 (jaarnummer 261) werd de samenwerkingsovereenkomst tussen de stad en de vzw Lokaal Cultuurbeleid district Antwerpen en de wijziging van artikel 44 in de statuten goedgekeurd door de gemeenteraad.
De gemeenteraad keurde vervolgens op 25 maart 2019 (jaarnummer 246), 16 december 2019 (jaarnummer 745) en 14 december 2020 (jaarnummer 738) de verlenging van deze samenwerkingsovereenkomst goed. Op 20 december 2021 (jaarnummer 742) keurde de gemeenteraad de verlenging van de samenwerkingsovereenkomst tot en met 31 december 2025 goed.
Artikel 246 § 4 van het Decreet lokaal bestuur bepaalt dat de gemeenteraad bij de samenstelling van de organen rekening kan houden met de samenstelling van de districtsraad voor zover de gemeentelijke vennootschap, vereniging of stichting belast is met de verwezenlijking van welbepaalde beleidsuitvoerende taken van gemeentelijk belang die uitsluitend bevoegdheden van het district betreffen. De vertegenwoordigers in de algemene vergadering handelen overeenkomstig de instructies van de districtsraad.
In het gemeenteraadsbesluit van 29 mei 2017 (jaarnummer 300) werden de bevoegdheden van de districtsraden vastgelegd. Artikel 2 bepaalt dat de districtsraad bevoegd is voor lokaal cultuurbeleid.
Het masterplan Culturele Ontmoeting omvat een gedeeld strategisch kader (missie, visie, waarden en krachtlijnen) en daarnaast een keuzemenu aan operationele doelstellingen waar districten al dan niet op kunnen inzetten op basis van hun context, eigenheid en prioriteiten.
Het vormt het fundament voor de gewijzigde statuten voor de vzw’s Lokaal Cultuur- en Vrijetijdsbeleid en de samenwerkingsovereenkomsten tussen stad en vzw’s Lokaal Cultuur- en Vrijetijdsbeleid. De krachtlijnen en operationele doelstellingen vormen de kapstok voor de jaarlijkse actieplannen lokaal cultuurbeleid. Dit zal de opportuniteiten voor districtsoverschrijdende samenwerkingen helder in kaart brengen. Het strategisch en operationeel kader zal de basis vormen voor de transformatie naar een organisatievorm die de samenwerking tussen districten en de stad kan inbedden, meer specifiek een netwerkorganisatie.
Het masterplan Culturele Ontmoeting heeft als doel de slagkracht van het lokaal cultuurbeleid in elk district te verhogen. Het masterplan biedt een gemeenschappelijke taal en kader. Dit om enerzijds de uitvoering van de bevoegdheden van de districten (zie ook collegebesluit binnengemeentelijke decentralisatie van 12 mei 2017 (jaarnummer 4463)), met name programmatie en communicatie, en de bevoegdheden van de stad, met name personeel en patrimonium op elkaar af te stemmen. Anderzijds ondersteunt dit gedeeld beleidskader de districten om met elkaar samen te werken op strategisch, tactisch en operationeel niveau. Dit masterplan nodigt uit om samen te werken en af te stemmen met andere districten en de stad.
Dit doet het tegelijkertijd met respect voor de gedecentraliseerde bevoegdheden en eigenheid van de (lokale) cultuurwerkingen en met behoud van het BIB-plan 2020-2025 (collegebesluit van 9 oktober 2020, jaarnummer 8347). Het strategisch kader heeft een tijdshorizon tot 2035 en is afgetoetst aan verschillende toekomstscenario’s. Hiermee ligt er dus ook een toekomstvisie voor de volgende bestuursperiodes.
De Cultuurraad Antwerpen gaf op 5 april 2023 samengevat volgend advies: De leden benadrukken het belang van lokale initiatieven in de culturele ontmoetingscentra. Ze uiten hun bezorgdheid over het aanbieden van residenties voor professionele kunstenaars waardoor amateurkunstenaars mogelijks onvoldoende ruimte zouden hebben. De ideale situatie is een samenwerking tussen professionele residenties en lokale initiatieven in de culturele ontmoetingscentra. Er wordt gewezen op het belang van een goed communicatieplan voor het communiceren van het aanbod van de cultuurwerkingen. Dit is niet mee opgenomen in het masterplan.
De vzw Lokaal Cultuurbeleid district Antwerpen neemt deze bezorgdheid ter harte. De culturele ontmoetingscentra bieden -waar mogelijk- residentieplekken aan zowel amateurkunstenaars als professionele kunstenaars en in het Masterplan Culturele Ontmoeting wordt dit ook in de krachtlijn Competentie- en Talentontwikkeling bevestigd. Het communicatieplan wordt op actieniveau mee opgenomen.
De districtsraad adviseert het Masterplan Lokaal Cultuurbeleid.
De districtsraad neemt kennis van volgende agendapunten van de algemene vergadering van de vzw Lokaal Cultuurbeleid district Antwerpen van 14 juni 2023:
De districtsraad geeft opdracht aan de stadsafgevaardigde of een plaatsvervanger, een ander lid van de districtsraad, om op de algemene vergadering van vzw Lokaal Cultuurbeleid district Antwerpen alle punten van de agenda goed te keuren.