2023_GR_00055 - Erkenningsaanvraag lokale geloofsgemeenschap Attawhid - Adviesvraag Vlaamse overheid. Positief advies - Goedkeuring

Op 11 mei 2007 (jaarnummer 6183) nam het college kennis van de adviesprocedure voor een stedelijk advies bij aanvraag om erkenning van plaatselijke kerk- en geloofsgemeenschappen.

Op 22 oktober 2021 werd het nieuwe Erkenningsdecreet voor Lokale Geloofsgemeenschappen (Erkenningsdecreet) goedgekeurd.

Het Erkenningsdecreet voert een nieuw en duidelijk kader in voor de erkenning van lokale geloofsgemeenschappen en voor de criteria en administratieve verplichtingen waaraan besturen van de eredienst moeten voldoen. Het bepaalt dat de de gemeente advies verleent over de aanvraag voor erkenning van een lokale geloofsgemeenschap op haar grondgebied. Een erkenning heeft tot gevolg dat een lokale geloofsgemeenschap een openbare instelling wordt met rechtspersoonlijkheid die de goederen en de inkomsten van de geloofsgemeenschap moet beheren. 

Op 12 oktober  2022 ontving het Agentschap Binnenlands Bestuur een erkenningsaanvraag voor de islamitische lokale geloofsgemeenschap Attawhid Antwerpen te Havanastrat 5, 2030 Luchtbal. Deze aanvraag voldoet aan de voorwaarden van de verkorte procedure tot erkenning overeenkomstig artikel 67 van het Erkenningsdecreet Lokale Geloofsgemeenschappen van 22 oktober 2021 omdat de lokale geloofsgemeenschap reeds een erkenningsaanvraag had ingediend voor 1 juli 2019.

Op 7 november  2022 ontving de stad van het Agentschap Binnenlands Bestuur een adviesvraag betreffende de erkenningsaanvraag lokale geloofsgemeenschap Attawhid. Het advies dient binnen de gestelde termijn van 4 maanden bezorgd te worden. 

Lokale geloofsgemeenschappen zijn belangrijke partners binnen onze diverse samenleving. De Vlaamse Regering erkent de lokale geloofsgemeenschappen van de door de federale overheid erkende erediensten. 

Het decreet van 7 mei 2004 betreffende de materiële organisatie en werking van de erkende erediensten heeft het administratief en financieel toezicht op de islamitische eredienst aan de provincie toegewezen. De stad heeft verder geen wettelijke opdrachten met betrekking tot de financiële aspecten van de islamitische eredienst.

Het advies dient gegeven te worden over het al dan niet voldoen aan de erkenningsverplichtingen:

• het hebben van een transparante juridische structuur;
• voldoende administratieve capaciteit;
• financiële leefbaarheid en transparantie daarover; 
• maatschappelijke relevantie;
• duurzame contacten met de lokale overheid; 
• goed nabuurschap;
• het naleven van de Grondwet en het EVRM; 
• een eredienstgebouw ter beschikking hebben;
• identificatie van het tijdelijk voltallig bestuursorgaan;
• identificatie van de bedienaar(s) van de eredienst (inclusief inburgeringsplicht). 

Het erkenningsdossier van de lokale geloofsgemeenschap Attawhid bevat voldoende elementen om vanuit de stad Antwerpen een positief advies te geven aan de Vlaamse overheid. Wat betreft de erkenningscriteria waarbij de stedelijke diensten bepaalde verbeter- of aandachtspunten geformuleerd hebben, dringt de stad Antwerpen er bij de Vlaamse Overheid op aan om deze van nabij op te volgen en het verbetertraject te evalueren.

Een extra screening is gebeurd op het naleven van gemeentelijke reglementen. Er werd navraag gedaan over de plaatselijke geloofsgemeenschap binnen de stad bij de bedrijfseenheid Maatschappelijke Veiligheid en de bedrijfseenheid Financiën. De lokale politie geeft advies binnen de Lokale Task Force aan de veiligheidsdienst van FOD Justitie die een finaal advies uitbrengt. Er wordt gepeild naar de aanwezigheid van openstaande dossiers, of niet-geregulariseerde onregelmatigheden. Een advies is steeds een momentopname. Er zijn geen onregelmatigheden gekend bij de stedelijke diensten.

Het eredienstgebouw

• De organisatie is in 2012 verhuisd naar het huidig gebouw in de (Havanastraat 5) Vancouverstraat 1 te Antwerpen Luchtbal. Dit gebouw is tijdelijk ter beschikking gesteld door de stad Antwerpen aan de vereniging. Het gebouw heeft de mogelijkheid om een groot aantal gebruikers te ontvangen, zonder overlast voor de buurt. De lokale geloofsgemeenschap heeft ondertussen vooruitzichten om een nieuwbouw te zetten, waardoor de (Havanastraat 5) Vancouverstraat 1, Antwerpen Luchtbal kan worden vrij gegeven.
• Het aangekochte pand te Noorderlaan 121 te Antwerpen Luchtbal is slechts enkele tientallen meters verwijderd van het huidige eredienstgebouw, waardoor de doelgroep behouden blijft. De gesprekken zijn lopende om een vergunning voor nieuwbouw in te dienen bij de bevoegde stedelijke diensten. De lokale geloofsgemeenschap maakt zich sterk om inzamelingen te organiseren voor de financiering van deze nieuwbouw. Ook de aankoop van het pand is goed gelukt via inzamelingen bij de brede geloofsgemeenschap in Antwerpen.
• Het gebouw Havanastraat 5 te Antwerpen Luchtbal is niet brandveilig verklaard, omdat dit slechts tijdelijk ter beschikking is gesteld voor de activiteiten van de vereniging.
• Er zijn geen bouwovertredingen gekend bij de dienst pandtoezicht.

Lokale inbedding
Op basis van de adviezen van de dienst levensbeschouwingen, dienst financiën,   bedrijfseenheid Maatschappelijke veiligheid zijn er voor deze lokale geloofsgemeenschap voldoende elementen voor een positief advies van de stad. 

De lokale geloofsgemeenschap heeft al jarenlang haar werking op Antwerpen Luchtbal en is ook de enige islamitische geloofsgemeenschap in deze wijk.  Het stedelijk gebouw dat ter beschikking werd gesteld (Havanastraat 5) Vancouverstraat 1, Blok D te Antwerpen Luchtbal wordt veelvuldig gebruikt voor erediensten en socio-culturele activiteiten. Naast een gebedsruimte zijn er ook lokalen voor socio-culturele activiteiten zoals huistaakbegeleiding en eigen taallessen.  Sinds 2016 heeft de organisatie een eigen pand aangekocht, waarvoor onderhandelingen lopen met verschillende partners over de bouw van een gemeenschappelijk project, waarbij de parkeerruimte wordt gedeeld. De lokale geloofsgemeenschap komt vooral uit de wijk Luchtbal. 

De imam is reeds jarenlang actief bij dezelfde geloofsgemeenschap en heeft ook deelgenomen aan de inburgeringslessen voor imams, georganiseerd door de stad Antwerpen. De lokale geloofsgemeenschap staat steeds open voor samenwerking met de buurtactoren. Zo wordt er jaarlijks een lentepoets en een gezamenlijk winterfeest georganiseerd voor de buurt. Het bestuur van de vereniging neemt stelselmatig deel aan overleg georganiseerd door de stadsdiensten. 

De stedelijke adviezen worden uitgebracht onder voorbehoud van het advies van de veiligheidsdienst van FOD Justitie.

De stedelijke administratie zal elke significante wijziging in de beschikbare informatie met betrekking tot de criteria communiceren naar de hogere overheden.

Financiën

• De lokale geloofsgemeenschap heeft geen openstaande schulden bij de stad.
• De stad neemt kennis van de financiële documenten die deel uit maken van het aanvraagdossier. Er zijn bijkomende financiële documenten voorgelegd ter staving van de financiële leefbaarheid van de lokale geloofsgemeenschap. 
• De lokale geloofsgemeenschap ontvangt jaarlijks een subsidie van de stad Antwerpen voor de socio-culturele activiteiten en de huur van het pand waarin zowel de activiteiten van de vereniging alsook de gebedsdiensten doorgaan.
• De meerjarenbegroting vermeldt een jaarlijks exploitatietekort. 
• De lokale geloofsgemeenschap verklaarde niet over een giftenregister te beschikken, omdat er geen giften zijn boven de 1.000,00 euro. Er is een engagement om dit bij erkenning systematisch en transparant te registreren.
  

Veiligheid

• Het advies van de lokale politie wordt overgemaakt  aan de Lokale Task Force van waaruit de diverse adviezen worden bezorgd aan het FOD Justitie afdeling Veiligheid van de Staat.

Decreet van 22 oktober 2021 tot regeling van de erkenning van lokale geloofsgemeenschappen, de verplichtingen van de besturen van de eredienst en het toezicht daarop en tot wijziging van het decreet van 7 mei 2004 betreffende de materiële organisatie en werking van de erkende erediensten.