Op 10 oktober 2022 werd de eerste oproep van het European Urban Initative (EUI), het nieuwe subsidieprogramma voor stedelijke innovatieve acties en capaciteits- en kennisopbouw, gelanceerd. Het EUI is de opvolger van het Urban Innovative Actions-programma uit de vorige programmaperiode. Steden kunnen ten laatste op 19 januari 2023 een projectvoorstel indienen. Het thema van deze oproep is New European Bauhaus, het initiatief van de Europese Commissie dat esthetiek, duurzaamheid en inclusiviteit samenbrengt.
Met het EUI-programma ondersteunt de Europese Commissie creatieve en innovatieve projecten in de stedelijke context met een subsidie van maximum 5 miljoen euro. Het subsidiepercentage is 80%, met 20% cofinanciering van de projectpartners. De goedgekeurde projecten gaan in 2024 van start en hebben een looptijd van drie en een half jaar.
Projectvoorstellen worden beoordeeld op:
Elke stad kan slechts één projectvoorstel indienen. Voor de stad Antwerpen werkt de afdeling Talentontwikkeling en Vrijetijdsbeleving/Cultuur (TV/Cultuur) een projectvoorstel uit voor de renovatie van een gebouwenblok op de Droogdokkensite tot maritieme belevingssite met ruimte voor jeugd.
De stad Antwerpen heeft de ambitie om de Droogdokkensite, een uniek landschap van 11 hectare met industrieel en bouwkundig erfgoed, te ontwikkelen tot een ontmoetingsplek gericht op de beleving van maritiem erfgoed, havenerfgoed en de havendynamiek. De plek wordt opengesteld voor cultuur, jeugd en het publiek.
De afdeling TV/Cultuur wenst een voorstel in te dienen dat het meest zuidelijke gebouwenblok (AWN2) van de Droogdokkensite nieuw leven inblaast. In het zuidelijke blok komt een provinciaal havenbelevingscentrum, ruimtes voor jeugdorganisaties om hun werking op dit unieke domein verder te zetten en een polyvalente ruimte in het historische pomphuis.
Het EUI-projectvoorstel combineert het op een duurzame manier bewaren en openstellen van deze unieke site met de inclusieve werking van jeugdorganisaties in die unieke context. Het verbindt de geschiedenis van de haven met het heden en de toekomst, aangezien er nog steeds herstelwerken plaatsvinden. In het oostelijke deel van AWN2 worden rond het historische pomphuis verschillende ruimtes gecreëerd waar de jongeren en jeugdwerkers hun werking kunnen opzetten en verder uitdiepen voor een nieuwe doelgroep van OKAN-jongeren. De Droogdokkensite biedt hen een bijzonder terrein om activiteiten op te zetten en de mogelijkheid om samen met andere vzw’s die op de site actief zijn unieke kansen voor jongeren te creëren.
In het NEB, het onderwerp van deze eerste EUI-oproep, komen drie thema’s samen: esthetiek, duurzaamheid en inclusiviteit. Het wordt in de call verder uitgelegd aan de hand van vier domeinen die een groot potentieel bieden voor EUI-projecten:
Op het domein van de woonoplossingen na, past de Droogdokkensite in al die domeinen.
De gebouwen zullen gerenoveerd worden met aandacht voor duurzaamheid en worden volledig fossielvrij. Ook voor de jeugdorganisaties die er actief zullen zijn, is duurzaamheid een belangrijk thema. Zij zetten activiteiten op met aandacht voor circulariteit en voor hun omgeving.
Onder het thema esthetiek krijgt erfgoed bewaren en openstellen voor het publiek een centrale plaats. Door de Droogdokkensite in ere te herstellen en open te stellen, versterkt het projectvoorstel de identiteit van de stad Antwerpen als havenstad. De zorgvuldig gerestaureerde site zal niet alleen geschiedenis ademen, sommige droogdokken zullen ook nog steeds actief worden gebruikt. Die maritieme werking combineren met een nieuwe culturele en jeugdinsteek, maakt dit project in het bijzonder innovatief. AWN2 wordt als meest zuidelijke blok het gezicht van deze historische site voor de stad en de toegangspoort voor iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis, het heden en de toekomst van de Antwerpse haven. Een stuk van de haven, zowel de haven van vandaag als haar rijke geschiedenis, wordt zo opnieuw in de stad binnengebracht, waar zowel Antwerpenaren als bezoekers ervan kunnen genieten.
De openbare ruimte rondom de gebouwen, die nu onbruikbaar en afgeschermd is voor het publiek, wordt teruggegeven aan de Antwerpenaar. In de dichtbebouwde stad zorgt deze open ruimte voor zuurstof en biedt ze kansen voor cultuurbeleving en experiment. De Droogdokkensite wordt een verlengde van de Belvédère in het Droogdokkenpark, dat op korte tijd al heel populair is geworden bij de Antwerpenaren.
De oude ketelmakerij, het oostelijke gedeelte van AWN2, wordt de thuishaven van de jeugdorganisaties op de site. Jongeren krijgen er niet alleen hun eigen plaats maar ook de kans om zich te ontwikkelen en activiteiten op te zetten in samenwerking met andere vzw’s op de site die rond tewerkstelling werken of actief zijn in het maritieme en -erfgoedwerk van de droogdokken. In het kader van dit Europese project willen de aanwezige jeugdwerkpartners een werking met OKAN-jongeren uitbouwen. Aan de hand van pilootprojecten willen ze onderzoeken op welke manieren ze anderstalige jongeren kunnen prikkelen om aan hun activiteiten deel te nemen, die activiteiten mee te begeleiden, hen de ruimte te geven om te experimenteren met eigen activiteiten en hen te laten kennismaken met verschillende vaardigheden en jobs in samenwerking met tewerkstellingsorganisaties op de site en daarbuiten.
Door de gebouwen errond te ontwikkelen, schept het projectvoorstel het kader waarin het havenbelevingscentrum, beheerd door de provincie Antwerpen, in de kijker wordt gezet en waarin het pomphuis opnieuw zijn plaats kan innemen na een grondige renovatie.
TV/Cultuur betrekt in het projectvoorstel ook TV/Jeugd, AG Vespa, de jeugdorganisaties op de site en verschillende andere stakeholders zoals de provincie Antwerpen.
Als het projectvoorstel wordt goedgekeurd, start er een initiatiefase in het najaar van 2023 en kan de implementatiefase van het project van start gaan in maart 2024. Die fase loopt drie jaar, gevolgd door een half jaar voor evaluatie en transfer naar andere Europese partners. De transferpartners worden in de maanden voorafgaand aan de implementatie geïdentificeerd.
Als het college de indiening van het projectvoorstel goedkeurt, zal afdeling TV/Cultuur het projectvoorstel indienen in samenwerking met de stedelijke Eurodesk. Bij het online aanvraagformulier dient een ondertekende bevestigingspagina (Confirmation sheet) gevoegd te worden. Daarin bevestigt de stad dat alle informatie correct is, dat er geen andere EU-subsidies ingezet worden voor hetzelfde project en dat de stad en het projectvoorstel aan alle voorwaarden voldoen om deel te nemen aan deze oproep. Het college wordt gevraagd om Lian Verberckt (Personeel en Organisatie/Eurodesk en Fondsen) te machtigen om de bevestigingspagina voor dit projectvoorstel te ondertekenen.
Art. 8 van het besluit van de gemeenteraad van 25 maart 2019 (jaarnummer 154): het college is bevoegd om namens de stad Antwerpen in te tekenen op projectoproepen die worden georganiseerd door een hogere overheid en om met diezelfde overheid daarover overeenkomsten te sluiten.
Het projectbudget is nog in opmaak maar zal in totaal maximum 6,25 miljoen euro bedragen. Kosten kunnen gemaakt worden in de categorieën personeelskosten, overhead, reiskosten, externe expertise en diensten en materiaal, waaronder investeringskosten. Het EUI-programma subsidieert 80% van de projectkost per partner met als plafond in totaal 5 miljoen euro voor het volledige project. De stedelijke cofinanciering van maximum 1,25 miljoen euro is beschikbaar op SUB_NR/INTERN/2300-2400-2500/5322600000/221/2BRS010112PA3705/2SA070729 en SUB_NR/INTERN/2300-2400/5322600000/211/2BRS040302PA3705/2SA070750.
Als het project wordt geselecteerd voor subsidiëring, zal de afdeling TV/Cultuur de coördinatie van het project op zich nemen. De deelname met het definitieve projectbudget zal bij goedkeuring opnieuw worden voorgelegd aan het college, samen met de subsidie- en consortiumovereenkomst. Op dat moment zullen ook de boekingsadressen voor de verrekening van de uitgaven en ontvangsten en de subsidiefiche worden opgenomen.
Het college keurt de deelname aan de eerste oproep van het European Urban Initiative goed met het projectvoorstel Droogdokkensite.
Het college machtigt Lian Verberckt om de bevestigingspagina (Confirmation sheet) te ondertekenen bij de indiening van het projectvoorstel in het European Urban Initiative-portaal.