Terug
Gepubliceerd op 24/05/2023

2023_DRBE_00025 - Strategisch Ruimteplan Antwerpen - Voorontwerp. Advies - Goedkeuring

districtsraad Berchem
di 23/05/2023 - 20:00 raadzaal
Goedgekeurd

Samenstelling

Aanwezig

Lieselot Keymis, voorzitter districtsraad; Ronny De Bie, districtsraadslid; Arnold Peeters, districtsraadslid; Ria Vermeulen, districtsraadslid; Ilse Jacques, districtsraadslid; Evi Van der Planken, districtsburgemeester; Erkan Ozturk, districtsraadslid; Bruno De Saegher, districtsschepen; Jan Poppe, districtsraadslid; Kris Gysels, districtsschepen; Buket Karaca, districtsschepen; Lucienne Verbraeken, districtsraadslid; Luc Van de Weyer, districtsraadslid; Janick Doré, districtsschepen; Jan Dedecker, districtsraadslid; Henri Van Herpen, districtsraadslid; Conny Budts, districtsraadslid; Evi Cuypers, Districtsraadslid; Luc Vanlaerhoven, districtsraadslid; Jan Depover, districtsraadslid; Kris Van Aelst; Marieke Janssens, waarnemend districtssecretaris

Afwezig

Clara Willemse, districtsraadslid; Yao Issifou, Districtsraadslid

Verontschuldigd

Willem-Frederik Schiltz, districtsraadslid; Steven Liekens, districtsraadslid; Ann De Potter, districtssecretaris

Secretaris

Marieke Janssens, waarnemend districtssecretaris

Voorzitter

Lieselot Keymis, voorzitter districtsraad
2023_DRBE_00025 - Strategisch Ruimteplan Antwerpen - Voorontwerp. Advies - Goedkeuring 2023_DRBE_00025 - Strategisch Ruimteplan Antwerpen - Voorontwerp. Advies - Goedkeuring

Motivering

Aanleiding en context

Op 19 december 2014 (jaarnummer 13003) keurde het college het evaluatierapport over het strategisch Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen (s-RSA) goed; de gemeenteraad nam er op 26 januari 2015 (jaarnummer 37) kennis van.

Op 22 februari 2016 (jaarnummer 109) keurde de gemeenteraad de doorstartnota van het s-RSA, met als titel “We geven de stad van morgen Ruimte” goed. De doorstartnota vormde de eerste fase van het totale vernieuwingsproces van het s-RSA zoals opgenomen in het evaluatierapport. De onderzoeksfase vormde de tweede fase en liep van 2016 tot en met 2018. De resultaten uit deze onderzoeksfase werden gebundeld in een inspiratienota. De derde en laatste fase bevat de effectieve opmaak van het nieuwe Strategische Ruimteplan Antwerpen (SRA).

Op 4 mei 2018 (jaarnummer 4144) keurde het college de Inspiratienota "Ruimte geven aan de stad van morgen" goed.

Op 5 juni 2020 (jaarnummer 4855)  keurde het college de selectieleidraad GAC_2020_01116 voor de opmaak van het SRA goed en keurde eveneens goed dat hiervoor een mededingingsprocedure met onderhandeling werd uitgeschreven met Europese bekendmaking.

Op 23 oktober 2020 (jaarnummer 8843) keurde het college de selectie van kandidaten en het bestek GAC_2020_01116 voor het opmaken van het SRA goed. 

Op 26 maart 2021 (jaarnummer 2493) keurde het college de gunning voor het Strategisch Ruimteplan, op basis van bestek GAC_2020_01116, aan TV BUUR cvba – Rebelgroup Advisory Belgium nv – Sweco Belgium nv, goed.

Op 20 december 2021 (jaarnummer 730) keurde de gemeenteraad de formele start van het planproces voor het SRA goed. 

Op 14 januari 2022 (jaarnummer 322) keurde het college de conceptnota voor het SRA en de kennisgevingsnota van het plan-MER voor het SRA goed.

Op 10 maart 2023 (jaarnummer 1175) keurde het college het voorontwerp SRA goed.

Juridische grond

Artikels 2.1.11, 2.1.12 en 2.1.13 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, die de procedure voor de opmaak van een gemeentelijk beleidsplan ruimte vastleggen.

Regelgeving: bevoegdheid

Artikel 138 van het Decreet Lokaal Bestuur van 22 december 2017:              

Naast de beslissingsbevoegdheden waarover de districtsraad beschikt op grond van dit decreet, heeft de districtsraad een algemene adviesbevoegdheid voor alle aangelegenheden die betrekking hebben op het district. De districtsraad kan bij reglement die algemene adviesbevoegdheid of delen ervan overdragen aan het districtscollege.

Argumentatie

Begin 2022 werden de conceptnota en de kennisgevingsnota van het plan-MER voor het SRA goedgekeurd. De conceptnota bevat de krijtlijnen van het toekomstig ruimtelijk beleid dat Antwerpen wil vastleggen in het SRA. 

De drie stedelijke lagen Levendige Woonstad, Veerkrachtig Landschap en Slimme Netwerkstad uit de Inspiratienota "Ruimte geven aan de stad van morgen" werden in de conceptnota verder uitgewerkt. De centrale ambitie van de conceptnota is om de meest leefbare stad te zijn met een hoge levenskwaliteit. 

De conceptnota bevat de strategische visie met een tijdshorizon tot 2040. Ook werd een blik op twee beleidskaders gegeven: een onderzoek naar het ruimtelijk instrumentarium ter uitvoering van het SRA  en een onderzoek over de stedelijke ruimte rond het Albertkanaal. 

Gedurende 2022 werd de conceptnota verder uitgewerkt in een voorontwerp SRA. 

Inhoud van het voorontwerp SRA
De grote inhoudelijke lijnen die in de conceptnota werden uitgezet, bleven behouden in het voorontwerp, maar werden aangevuld en aangepast op basis van de adviesronde begin 2022 en bijkomend onderzoek ter onderbouwing van het SRA.

De strategische visie in het voorontwerp SRA is een verdere uitwerking van de strategische visie in de conceptnota SRA en vertrekt vanuit de ambitie van Antwerpen als meest leefbare stad van Vlaanderen met een hoge levenskwaliteit voor haar bewoners en bezoekers. De thematische en gebiedsgerichte benadering is behouden in de drie stedelijke lagen Levendige Woonstad, Veerkrachtig Landschap en Slimme Netwerkstad en de zeven deelgebieden: Schelde, Over de Ring, Intra Muros, Linkeroever, de 20ste-eeuwse gordel, de Noordelijke districten en de Kanaalzone.

In de uitwerking van het voorontwerp is gekozen om één beleidskader uit te werken, het beleidskader "Ruimte geven aan de Stad van Morgen".
In dat beleidskader worden de zes krachtlijnen van de strategische visie uitgewerkt.

Het betreft de krachtlijnen:

  • De Antwerpse bouwshift: transformatie als hefboom voor vernieuwing;
  • Sterke wijken met een hoge leefbaarheid;
  • Van stadsbrede tot lokale groenblauwe en duurzame versterking;
  • Ringstad met Ringparken als complementen op de werf van de eeuw;
  • Gerichte verdichting rond multimodale knopen;
  • Verweven waar het kan, scheiden waar nodig.

Door het SRA op te bouwen rond de strategische visie en dat beleidskader is er een duidelijk verband tussen de visie op de ruimtelijke ontwikkeling van de stad voor de lange termijn en de operationalisering van die visie op de middellange termijn.

De keuze om slechts een beleidskader uit te werken komt voort uit voortschrijdend inzicht in de inhoudelijke en procedurele mogelijkheden van een ruimtelijk beleidsplan en de adviesronde over de conceptnota.

Het voorontwerp SRA wordt aan een adviesronde onderworpen. In het najaar van 2023 wordt het ontwerp SRA voorlopig vastgesteld en wordt het plan aan een openbaar onderzoek onderworpen. Begin 2024 wordt het SRA definitief opgeleverd.

Beleidsdoelstellingen

5 - Woonstad
2WNS03 - Ruimtelijke ordening
2WNS0302 - Plannen
2WNS030201 - Strategisch ruimteplan Antwerpen

Besluit

De districtsraad berchem beslist:

Artikel 1

De districtsraad adviseert het voorontwerp voor het Strategisch Ruimteplan Antwerpen gunstig mits er rekening gehouden wordt met de volgende opmerkingen:    

  • Het SRA voorziet in verschillende multimodale knooppunten, o.m. rond het station van Berchem waarbij hoogbouw en kantorendichtheid de regel wordt. De districtsraad vraagt om in het SRA voldoende rekening te houden met de (verkeers-)leefbaarheid, de open en groene ruimte van de buurten rondom de multimodale knooppunten zoals Berchem station, en als er toch nog extra bebouwing komt, de nodige compensaties te voorzien. Het mag niet de bedoeling zijn dat de buurten rondom de multimodale knooppunten alle verhoogde verkeerslasten dragen ten voordele van de andere buurten in de stad en daarbij fundamenteel inboeten aan leefbaarheid. Er moeten in het SRA oplossingen worden voorzien om de leefbaarheid te garanderen en zelfs te verhogen rondom multimodale knooppunten. Het district stelt voor om een extra ambitie toe te voegen aan het SRA in deze zin.  Zeer specifiek maakt het district zich bezorgd omtrent de buurt rondom het Burgemeester Edgard Ryckaertsplein, waar een multimodaal knooppunt wordt voorzien. 
  • Het SRA wil op pagina 172 bebouwing toevoegen aan de binnenzijde van de Singel, waar deze ontbreekt. Het zou ook om hoge bebouwing kunnen gaan. De districtsraad maakt zich in dit verband zorgen over de leefbaarheid van Oud-Berchem achter de Singel en geplande ontwikkelingen achter de Uitbreidingstraat.  Het district stelt voor om een extra ambitie toe te voegen aan het SRA in die zin dat de leefbaarheid van de wijken achter nieuwe projecten op de Singel in het SRA dient gegarandeerd. Het SRA zou acties en parameters moeten formuleren om de leefbaarheid van die wijken te bewaken. Het district benadrukt dat zij fervent voorstander is van het behoud van het De Villegaspark als buurtpark voor de wijk. Dit park komt op geen enkele wijze in aanmerking om verder af te bouwen langs de ring. 
  • Volgens het SRA wordt (hoge) bebouwing langs de Singel aan de zijde van de buitenstad occasioneel toegevoegd in het Ringpark onder de vorm van “bermgebouwen”. De districtsraad meent dat bermgebouwen enkel een kwalitatieve meerwaarde voor het district kunnen bieden indien er ook een overkapping op die locatie wordt voorzien. Geen bermgebouw zonder volwaardige overkapping. Bedoeling van de ringparken moet immers zijn om extra groene ruimte te voorzien en om een kwalitatieve, groene verbinding tussen intra- en extramuros te maken. Enkel in die geest, kunnen op zeer selectieve én gerichte plaatsen bermgebouwen voorzien worden, met name wanneer daartegenover een ruime parkruimte en volledige overkapping staat 
  • Het SRA voorziet groene nerven over de ring. In dit verband is het belangrijk de bestaande nerven, zijnde onder andere de fietsersbrug die Park Brialmont verbindt, intens te vergroenen en zelfs op te waarderen tot een ecoduct, in afwachting van een volwaardige overkapping. 
  • De districtsraad vraagt bij uitbreiding een verregaande vergroening van alle nerven over de ring op Berchems grondgebied.  De Borsbeeksebrug en de Posthofbrug kunnen ook intens vergroend worden en fungeren als een groene nerf. Ook de Grote Steenweg/Mechelsepoort kan fungeren als groene nerf en kan vergroend worden zowel intra- als extramuros.
  • De districtsraad vraagt de grote verkeersassen richting de stad ( onder andere de Grote Steenweg intra- en extramuros, Generaal Lemanstraat, …) te onderzoeken om als dusdanig om te vormen naar Groene Boulevards, waarbij de verkeersdoorstroming dient gewaarborgd, maar waarbij dit hand in hand dient te gaan met maatregelen ter bevordering van de leefbaarheid van deze canyons.
  •  De districtsraad maakt zich zorgen omtrent de kleur die aan de zones werd gegeven en meer bepaald de zones die oranje werden ingekleurd in de 20ste eeuwse gordel. De districtsraad wenst het beeld van Berchem extra-muros te behouden en is voorstander van een fijnmaziger inkleuring en diepere differentiatie van deze zone. Verschillende wijken met karakteristieke huizen bevinden zich extra-muros en komen niet in aanmerking voor verdere verdichting zonder het beeld van het vroegere Berchem fundamenteel te veranderen. De districtsraad denkt in eerste instantie, doch niet limitatief, aan de wijk Hof ter Schrieck, de tuinwijken in Groenenhoek en de Pulhofwijk. De districtsraad  vraagt overleg aan op dit punt. 
  • Het SRA voorziet in de aanleg van de districtentram, een nieuwe tangentiele tramverbinding dwars door de 20ste -eeuwse gordel. De districtsraad vraagt meer uitleg over de impact van de aanleg van deze lijn op het district Berchem. Eveneens vraagt de districtsraad een grondige studie omtrent de verschillende opties van tracé voor zulk een tramlijn, waarbij zeker ook de reservestroken langsheen de R11 worden bestudeerd.
  • De districtsraad is eerder voorstander van verhoging en inbreiding op de grote assen zoals de Grotesteenweg, zowel intramuros als extramuros. De districtsraad wenst de woonwijken op deze manier te vrijwaren van verdere verdichting.

Artikel 2

Dit besluit heeft in principe geen financiële gevolgen.

Bijlagen

  • 20230310 SRA_Voorontwerp_FV goedgekeurd_low res_FINAL.pdf