2023_CBS_00343 - Welzijn - Huizen van het Kind - Masterplan Huizen van het Kind 2.0 - Goedkeuring

Het college besliste op 18 juli 2014 (jaarnummer 7355) dat stad Antwerpen, die namens het samenwerkingsverband gemandateerd is, de aanvraag voor de erkenning en subsidiëring van de Antwerpse Huizen van het Kind zou indienen.

Het college keurde op 24 april 2015 (jaarnummer 3489) het 'Masterplan Huisvesting Huizen van Kind' goed. Er werd geopteerd voor 17 Huizen van het Kind verspreid over de stad Antwerpen, als plekken waar gezinnen terecht kunnen voor informatie en activiteiten over het opvoeden van hun kinderen. 

Tussen eind 2014 en 2019 openden de 17 Huizen van het Kind de deuren. 

Het college nam op 21 februari 2020 kennis van auditrapport A019006 van Interne Audit. Deze audit bracht de werking van de Huizen van het Kind in kaart en onderzocht de adequaatheid en effectiviteit van de werking. Een belangrijke conclusie was dat er een lange termijnvisie ontbrak met aandacht voor stadsbrede en concrete doelstellingen voor de Huizen van het Kind.  De eerste aanbeveling luidde om concrete doelstellingen voor een stadsbrede aanpak van alle Antwerpse Huizen van het Kind te formuleren, in functie van een heldere en actuele missie en visie. 

In het plan van aanpak ter uitvoering van de auditaanbevelingen, dat het college goedkeurde op 3 april 2020 (jaarnummer 3171), werd in actie 1 een Masterplan Huizen van het Kind opgenomen als antwoord op de aanbevelingen uit de audit.

In voorbereiding op het Masterplan 2.0 werd een service design uitgevoerd door het bureau Gelotology om de noden van de doelgroep te onderzoeken met betrekking tot het aanbod Huizen van het Kind. Er werd gekozen voor de insteek van de 'modale gezinnen', omdat zo de ervaringen konden vergeleken worden met de expertise die binnen de Huizen van het Kind was opgebouwd rond de noden van de kwetsbare gezinnen, gezien de hoge bereikcijfers van de Huizen van het Kind in de meest kwetsbare wijken van de stad.

In 2020 en 2021 werden we binnen de Huizen van het Kind geconfronteerd met de impact van de coronacrisis op de Antwerpse gezinnen. De lessons learned lagen mee aan de basis van de keuzes van het Masterplan om voluit de kaart te trekken van kwetsbare gezinnen.  

Het college nam op 9 september 2022 kennis van de opvolgingsaudit Huizen van het Kind van het auditrapport A022019. 

We komen tot volgende inhoudelijke krachtlijnen en organisatiemodel voor het Masterplan Huizen van het Kind 2.0. 

A. Inhoudelijke krachtlijnen 

De nieuwe visie en doelstelling luiden als volgt: 

De Huizen van het Kind zijn een open huis voor alle gezinnen met kinderen. Met een aanbod opvoedingsondersteuning, preventieve gezondheidszorg en ontmoeting werken we aan het welzijn en de gezondheid van ouders en kinderen. We focussen onder andere op de ondersteuning van ouders tijdens schakelmomenten in de ontwikkeling van kinderen.

Bijzondere aandacht gaat uit naar het versterken van jonge moeders met migratieachtergrond uit werkarme gezinnen met kinderen tussen 0 en 12 jaar, in functie van kansen tot ontplooiing met oog op onderwijs en activering.

De nieuwe speerpunten van de werking zijn: 

1. Positie in de keten preventie - curatie

• De Huizen fungeren als de meest laagdrempelige basisvoorziening waarmee alle gezinnen en kinderen in contact komen. 
• De positie van de Huizen bevindt zich vooraan het continuüm van preventieve naar curatieve hulpverlening.
• We werken nauw samen met partners met een meer curatieve opdracht, in het bijzonder met 1 Gezin 1 Plan.

2. Doelgroep Huizen van het Kind

• We focussen ons op gezinnen van zwangerschapswens tot kinderen van 12 jaar (met uitzondering van het onthaal en de pedagogische adviesgesprekken)
• We geven extra aandacht aan schakelmomenten in de ontwikkeling van kinderen (instap kinderopvang, kleuterschool, lagere school en instap secundair).
• Het basisaanbod van de Huizen is voor alle gezinnen, maar in de regiohuizen (zie verder 'organisatiemodel') ondersteunen we op een maximale en integrale manier kwetsbare gezinnen volgens het principe van het proportioneel universalisme

3. Focus op wijkgericht werken 

De Huizen van het Kind zijn een samenwerkingsverband. Elk Huis is ingebed in een netwerk van (wijk)partners. Dit betekent: 

• We geven het aanbod vorm samen met onze partners in functie van de noden van de wijk. 
• We bieden een faciliterende rol naar en werken samen met wijkgerichte partners met gezinsaanbod. 
• We sluiten aan bij en stemmen af met netwerkstructuren stadsbreed (1 Gezin 1 Plan, Geïntegreerd Breed Onthaal) en wijkgericht (door deelname aan lokale werkgroepen). 

4. Aanbod Huizen van het Kind

De Huizen zijn een laagdrempelige basisvoorziening voor alle gezinnen. We blijven ons focussen op de kernpijlers van het decreet Preventieve Gezinsondersteuning, zoals goedgekeurd door de Vlaamse regering. Het basisaanbod omvat het volgende: 

• Professioneel en warm onthaal
• Preventieve gezondheidszorg (o.a. aanwezigheid consultatiebureau, perinataal aanbod)
• Opvoedingsondersteuning (o.a. pedagogische adviesgesprekken, workshops voor ouders)
• Sociale cohesie (o.a. spel & ontmoeting, gezinsactiviteiten) 

In de ondersteuning van kwetsbare gezinnen bieden wij een flankerend aanbod aan, gebaseerd op de specifieke noden van de doelgroep. Voorbeelden zijn ondersteuning op vlak van activering, onderwijs, vrije tijd, materiële noden, brug naar kinderopvang, taaloefenkansen enz.

B. Organisatiemodel 

We maken een onderscheid tussen: 

• (Grote) Regiohuizen van het Kind;
• Wijkgerichte Huizen van het Kind. 

Deze opdeling is voornamelijk gebaseerd op: 

• Kansarmoedecijfers van een werkingsgebied;
• Aantal inwoners en geboortecijfer van het werkingsgebied.

Regiohuizen

De Regiohuizen bevinden zich in de meest kwetsbare regio's van de stad. Het zijn de Huizen van het Kind met het meest ruime aanbod aan preventieve gezinsondersteuning.

We opteren voor minstens 1 Regiohuis per Eerstelijnszone, om zo optimaal aan te kunnen sluiten bij andere netwerken en partners in ELZ. Waar nodig worden er verschillende per ELZ ingeplant. 

Het aanbod omvat het volgende: 

• Basisaanbod van onthaal, preventieve gezondheidszorg, opvoedingsondersteuning en sociale cohesie
• Inloopteamwerking voor kwetsbare gezinnen 
• Focus op activering in de brede zin (bijv. door projecten als Miriam, TaalbubbelsPlus, MARA,…)
• Ook producten andere beleidsdomeinen: aanbod rond kinderopvang, onderwijs, vrijetijd,… 
• Faciliterende functie voor andere partners: 1G1P, CAW-Wijkteams, sociale centra,… (ter beschikking stellen van infrastructuur)

De volgende Huizen van het Kind zullen als Regiohuizen fungeren:

Wijkgerichte Huizen 

De wijkgerichte Huizen leggen de focus op een kleinere wijk of buurt of een regio waar de kansarmoedecijfers lager liggen. Het aanbod is beperkter maar wel aangepast aan de lokale noden, volgens de polsslag van de buurt.

Focus: 

• Elk huis een eigen stempel, afhankelijk van de noden van de wijk of buurt (geen strak keurslijf maar differentiatie)
• Beperkter basisaanbod van onthaal en basispijlers Huis van het Kind, met focus op ontmoeting (spel en ontmoeting en gezinsactiviteiten). (met uitzondering van Ekeren en Berendrecht: toeleiding naar andere Huizen en lokale kern Gezinsbond)
• Aanbod rond andere beleidsdomeinen beperkter dan in de Regiohuizen en te bekijken in functie van prioriteiten en noden van het werkingsgebied
• Ook faciliterende functie voor andere partners: 1G1P, CAW-Wijkteams, sociale centra, in zoverre de infrastructuur het toelaat. 

Er komen wijkgerichte Huizen in:

Het Masterplan 2.0 zal in voege treden vanaf 1 januari 2024. 2023 wordt beschouwd als een overgangsjaar, om de afsprakennota's te heroriënteren richting de gemaakte keuzes. 

Op 28 maart 2014 keurde de Vlaamse regering het besluit tot uitvoering van het decreet van 29 november 2013 houdende de organisatie van preventieve gezinsondersteuning goed.