Terug
Gepubliceerd op 20/03/2023

2023_CBS_01557 - Fondsen. Subsidiewerving - Programma Innovatieve Overheidsopdrachten. Oproep maart 2023. Indiening project 'Case study Bell - stadsparkvijver: duurzame en veilige herinfiltratie van bemalingswater' - Goedkeuring

college van burgemeester en schepenen
vr 17/03/2023 - 09:00 Stadhuis
Goedgekeurd

Samenstelling

Aanwezig

Bart De Wever, burgemeester; Koen Kennis, schepen; Jinnih Beels, schepen; Annick De Ridder, schepen; Nabilla Ait Daoud, schepen; Karim Bachar, schepen; Peter Wouters, schepen; Elisabeth van Doesburg, schepen; Erica Caluwaerts, schepen; Tom Meeuws, schepen; Sven Cauwelier, algemeen directeur

Secretaris

Sven Cauwelier, algemeen directeur

Voorzitter

Bart De Wever, burgemeester
2023_CBS_01557 - Fondsen. Subsidiewerving - Programma Innovatieve Overheidsopdrachten. Oproep maart 2023. Indiening project 'Case study Bell - stadsparkvijver: duurzame en veilige herinfiltratie van bemalingswater' - Goedkeuring 2023_CBS_01557 - Fondsen. Subsidiewerving - Programma Innovatieve Overheidsopdrachten. Oproep maart 2023. Indiening project 'Case study Bell - stadsparkvijver: duurzame en veilige herinfiltratie van bemalingswater' - Goedkeuring

Motivering

Aanleiding en context

In het kader van het Vlaamse ondersteunings- en subsidieprogramma 'Programma Innovatieve Overheidsopdrachten' (PIO) kunnen er tegen 23 maart 2023 projectvoorstellen ingediend worden. Het doel van het programma is om de koopkracht van de Vlaamse overheid en de publieke sector meer strategisch in te zetten voor innovatie.

De projectvoorstellen die in aanmerking komen zijn initiatieven gericht op de aankoop of op de ontwikkeling van innovatieve oplossingen die invulling geven aan specifieke noden of uitdagingen van de overheid of van de ruimere publieke sector. Projectvoorstellen met een voldoende relevantie en innovatieve impact kunnen rekenen op begeleiding en cofinanciering. De begeleiding bestaat uit de inzet van tijd en expertise door PIO gedurende het volledige aankooptraject. De cofinanciering betreft een deel van de kosten voor de organisatie van marktconsultaties, het inhuren van externe expertise (voor een bedrag tot 35.0000,00 euro), en de aankoop van onderzoek en ontwikkeling (O&O) of de uitvoering van validatie- of testfasen van de aan te kopen oplossingen. 

De cofinanciering door PIO van een aankoop is 50% en ligt (indicatief) tussen de 15.000,00 en 1.000.000,00 euro.

Elke organisatie uit de publieke sector in Vlaanderen die ressorteert onder de wet op de overheidsopdrachten kan een aanvraag indienen. Er zijn geen thematische beperkingen.

Argumentatie

De afdeling Resilience en Crisismanagement (bedrijfseenheid Maatschappelijke Veiligheid)  wil voor de PIO-oproep 2023 het projectvoorstel 'Case study Bell - stadsparkvijver: duurzame en veilige herinfiltratie van bemalingswater' indienen. 

Herinfiltratie van bemalingswater is een van de hoekstenen van de klimaatadaptatiestrategie van de stad Antwerpen. Een eerste project werd ondertussen uitgevoerd en zal in de loop van maart 2023 in werking worden gesteld. Het betreft de herinfiltratie van het bemalingswater van het administratief centrum den Bell via de vijver van het Stadspark. 

De installatie werd in 2021 vergund. Ondertussen werd de stad echter geconfronteerd met de PFAS-problematiek. Het wettelijke kader rond PFAS is volop in beweging. In de loop van 2023 wordt een nieuw normenkader voor  de herinfiltratie van grondwater in de bodem van kracht. Het project voor de stadsparkvijver (en meteen ook alle andere circulaire waterprojecten van de stad Antwerpen die in de ontwerpfase verkeren) beantwoordt niet aan de ontwerpnormen. De wetgeving zal wel de mogelijkheid voorzien voor de vergunningverlener om van het kader af te wijken. Deze afwijking dient echter te worden gemotiveerd.

Circulaire waterprojecten voorzien van een ‘harde’ zuiveringsstap lijkt zowel financieel als ecologisch een weinig realistische piste. Fytoremediëring (containerbegrip voor alle saneringstechnieken die gebruik maken van natuurlijke processen) is mogelijk wel een optie die onderzocht kan worden. Een literatuurstudie toont aan dat de mogelijkheden van fytoremediëring voor PFAS zeer realistisch zijn, maar dat dit ook siteafhankelijk is.

De bedoeling van het voorgestelde onderzoeksproject in het kader van de PIO-oproep is om op de site ‘Stadspark’ het traject van PFAS in beeld te brengen. Worden de PFAS geadsorbeerd door levende organismen (biota), door het vijversediment of door kleimineralen in de onderliggende bodemlagen alvorens opnieuw in de watervoerende laag terecht te komen? Zo ja, in welke mate, en hoe kan de sorptie eventueel worden geoptimaliseerd? Welk beheer van de vijver is nodig om de PFAS uit de kringloop te halen? De uiteindelijke bedoeling is om te komen tot een methodologie die ook op andere locaties kan worden gebruikt en die dient als een houvast om de vergunningverlener toe te staan gemotiveerd af te wijken van het wettelijke kader. 

In een eerste fase (gedurende tenminste één jaar, om alle seizoensinvloeden in beeld te brengen) wordt er passief gemonitord. Zowel het effluent, het vijverwater als het vijversediment worden periodiek bemonsterd en geanalyseerd op PFAS. Deze monsternames kunnen op de traditionele manier worden uitgevoerd. 

Daarnaast is er echter ook inzicht vereist in het traject dat het bemalingswater aflegt vanuit het vijversediment tot aan de watervoerende laag en vervolgens in de watervoerende laag zelf. Met welke snelheid en in welke richting beweegt het grondwater zich? In welke mate is er PFAS in het grondwater aanwezig? Stijgt of daalt het PFAS-gehalte ten gevolge van infiltratie, of blijft het ongewijzigd? Deze processen kunnen enkel efficiënt in beeld worden gebracht door gebruik te maken van grondwaterstromingssensoren die in een aantal peilbuizen op en rond de site zullen worden aangebracht. Het gaat over zeer innovatieve technologie. Mits gespecialiseerde aanpassingen aan de peilbuizen (plaatsen van cyclodextrine-gebaseerde analytische patronen) is het ook mogelijk het verloop van de PFAS-concentratie in de tijd op te volgen. 

In de studiefase van het project zal onderzocht worden welke oplossingen aangewezen zijn. Het aantal peilbuizen en sensoren dat nodig is moet bepaald worden. Bovendien zal er ook nagegaan worden of het mogelijk is om het verloop van de PFAS-concentratie in de tijd op te volgen aan de hand van sensoren met analytische patronen. 

Aan de hand van het preliminaire en beperkte marktonderzoek wordt het totale projectbudget momenteel geraamd op 70.000,00 euro. Via PIO kan hiervan 50% gesubsidieerd worden.

Het projectvoorstel zal tegen de deadline van 23 maart 2023 ingediend worden door de afdeling Resilience en Crisismanagement.

Regelgeving: bevoegdheid

Art. 8 van het besluit van de gemeenteraad van 25 maart 2019 (jaarnummer 154): het college is bevoegd om namens de stad Antwerpen in te tekenen op projectoproepen die worden georganiseerd door een hogere overheid en om met diezelfde overheid daarover overeenkomsten te sluiten.

Algemene financiële opmerkingen

In het kader van het Programma voor Innovatieve Overheidsopdrachten (PIO) is er per goedgekeurde projectaanvraag een subsidie mogelijk van 50% voor de ontwikkeling en aankoop van een innovatieve oplossing. 

PIO werkt met een goedkeuring in twee fasen. Een projectvoorstel wordt eerst principieel goedgekeurd, waarna de opdracht/aankoop verder uitgewerkt wordt en een ontwerp van bestek kan worden opgemaakt. In deze fase wordt ook bekeken of een voortraject noodzakelijk is. Pas daarna wordt er een toezegging gedaan van de 50% financiering van de middelen die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van het project. 

Aan de hand van het preliminaire en beperkte marktonderzoek wordt het projectbudget geraamd op 70.000,00 euro. De stedelijke inbreng (50%) is dan 35.000,00 euro en zal voorzien worden op volgende boekingsadressen:

  • 2300/5361000000/613/2VGS010301A00000;
  • 2400/5361000000/613/2VGS010301A00000.

De noodzakelijke stedelijke cofinanciering is momenteel beschikbaar op onderstaande boekingsadressen en zal verschoven worden  bij een volgende aanpassing aan het meerjarenplan, indien het project wordt goedgekeurd: 

  • 2300/5153000000/2LMS030106M01156/220/SUB_NR;
  • 2400/5153000000/2LMS030106M01156/220/SUB_NR.  

Indien de PIO-aanvraag wordt goedgekeurd kan het projectbudget uitgebreid worden met hetzelfde bedrag (50% subsidie). De uiteindelijke bedragen zijn echter sterk afhankelijk van de marktbevraging en dienen nog bevestigd te worden, als PIO de projectaanvraag en het definitieve ontwerp van bestek goedkeurt.  

Indien het project wordt goedgekeurd zullen de uitgaven en ontvangsten gekoppeld worden aan een subsidiefiche.

Beleidsdoelstellingen

3 - Veilige stad
2VGS01 - Veiligheid
2VGS0103 - Leefbaarheid
2VGS010301 - Reguliere werking Maatschappelijke Veiligheid.
8 - Sterk bestuurde stad
2SBS01 - Bestuurszaken
2SBS0101 - Reguliere taken bestuurszaken
2SBS010106 - Fondsenbeheer / Eurodesk

Besluit

Het college van burgemeester en schepenen beslist:

Artikel 1

Het college keurt de indiening van het projectvoorstel 'Case study Bell - stadsparkvijver: duurzame en veilige herinfiltratie van bemalingswater' in het kader van de oproep Programma Innovatieve Overheidsopdrachten 2023 goed.

Artikel 2

Dit besluit heeft in principe geen financiële gevolgen.