2023_CBS_00983 - Klimaat & Leefmilieu - Klimaattraject voor EcoScholen. Selectie kandidaten - Goedkeuring

Op 25 april 2022 (jaarnummer 210) keurde de gemeenteraad de aangepaste ondersteuning voor scholen in een klimaattraject goed. Scholen die schoolbreed rond klimaat willen werken, kunnen hiervoor deelnemen aan een driejarig klimaattraject met coaching en een subsidie. Zij kunnen kiezen tussen de pijlers klimaatbewust (klimaatmitigatie) en klimaatrobuust (klimaatadaptatie). In hun kandidaatstelling schetsen ze de schoolcontext, hun visie en doelen op het thema, welke prioriteiten ze willen opnemen in het eerste projectjaar, welke kosten ze zullen hebben en welke noodzaak en meerwaarde het project heeft voor de school en de brede omgeving. Zij kunnen kiezen uit drie ondersteuningsniveaus met bijhorende voorwaarden: EcoMini (10.000 euro), EcoMidi (20.000 euro) of EcoMaxi (30.000 euro). Geselecteerde scholen krijgen ondersteuning van een coach om van het traject een succes te maken. Een school kan via een verkorte procedure ook enkel coaching zonder financiële ondersteuning aanvragen.

Jaarlijks kunnen tot 20 scholen geselecteerd worden voor dit klimaattraject, met maximaal 10 selecties per indiendatum. De kandidaturen kunnen goedgekeurd worden zonder opmerkingen, met suggesties of met voorwaarden. Bij goedkeuring met voorwaarden moet de school bij de eindevaluatie kunnen aantonen dat de voorwaarden voldoende zijn gevolgd. Bij goedkeuring met voorwaarden op vlak van ambitieniveau moet de school binnen 1 jaar aangeven of ze de voorwaarden kan volgen of een trap wil dalen. Bij een afkeuring kan de beoordelingscommissie wel de vraag naar coaching goedkeuren. 

Bij de editie met deadline 1 december 2022 stelden tien scholen zich kandidaat:

Voor de pijler klimaatbewust:

• BuSO Katrinahof
• Stedelijke lagere school De Kolibrie

Voor de pijler klimaatrobuust:

• Stedelijke basisschool Alberreke
• Stedelijke basisschool Crea 16
• Hiberniaschool – Middelbare Steinerschool Antwerpen
• Vrije basisschool Maria Boodschap
• Vrije basisschool Noordland
• Basisschool Sint-Norbertus Groenstraat
• Sint-Willebrord – Heilige Familie
• Vrije basisschool De Zonnebloem

De beoordelingscommissie scoorde de aanvragen op proces en procesplan en de meerwaarde voor klimaat en leefmilieu. Op beide criteria moet minstens 50% worden gehaald.

Goedgekeurde aanvragen

Acht ingediende dossiers werden door de beoordelingscommissie goedgekeurd. Het toelagebedrag wordt bepaald door het gekozen ambitieniveau van de kandidaat.

1.    BuSO Katrinahof

Deze school met leerlingen van opleidingsvorm 1 type 2 wil haar leerlingen meer handvaten aanreiken om bewust met de thema’s energie en voeding om te gaan. Ze wil in dit traject vooral inzetten op het vergroten van de kennis, intrinsieke motivatie en gedragsverandering van hun leerlingen. Zo maken ze hun leerlingen meer handelingsbekwaam en bereiden ze hen voor op een klimaatbewuste toekomst.

De kandidatuur wordt goedgekeurd voor een toelage van 20.000,00 euro met suggesties en volgende voorwaarden:

• Er moet in de coaching van de school voldoende aandacht gaan naar het concretiseren van de doelstellingen en het verbinden van een plan van aanpak hieraan. Wat heeft de leerkracht te doen? Wat wil je precies bereiken rond de twee thema’s en hoe wil je dit aanpakken?
• Rond de twee thema’s:
  • Energie: ga op korte termijn via een energiescan na welke energiebesparende ingrepen kunnen gebeuren. Hier kennis rond opbouwen is ook waardevol bij de overstap naar een nieuw gebouw.
  • Voeding: ontwikkel met de coach een duidelijk plan van aanpak vooraleer tot actie over te gaan.

2.    Stedelijke basisschool Alberreke

Deze school is al een tijd aan de slag met MMWT (Maatschappij Wetenschap Techniek), de SDG-doelstellingen en de leerlijn natuureducatie voor de tweede graad via een samenwerking met de dakmoestuin op het PAKT. De school wil de leerlijn rond natuureducatie, de visie rond MMWT en de werking rond de SDG-doelstellingen doortrekken naar de eigen speelplaats. Zo wil ze zorgen voor meer natuurbetrokkenheid en -educatie en een hoger welbevinden. Ze wil in het traject ook werken aan het verhogen van de ouderparticipatie en -betrokkenheid en ziet het ook als een mogelijke hefboom om de ouderbetrokkenheid in het algemeen te verhogen.

De kandidatuur wordt goedgekeurd voor een toelage van 20.000,00 euro met suggesties.

3.    Stedelijke basisschool Crea 16

Crea 16 is een stedelijke basisschool in de wijk Zurenborg. De speelplaats is vooral betegeld. Uit de jaarlijkse bevraging komt naar boven dat de kinderen zich niet goed voelen tijdens de speeltijd. Een gevarieerder aanbod, meer natuur, meer bewegingskansen die leiden tot een betere motoriek en ook meer rustige plaatsen dringen zich op. Via dit project willen ze de speelplaats voor de helft ontharden en tegels inruilen voor gevarieerder spel en meer natuurbeleving.

De kandidatuur wordt goedgekeurd voor een toelage van 20.000,00 euro met suggesties.

4.    Vrije basisschool Maria Boodschap

Deze school in Antwerpen-Luchtbal wil haar speelplaatsen aanpakken, die momenteel vooral betonnen vlaktes zijn. Die zorgen voor veel drukte, geluid en prikkels. Er is heel weinig groen en zeker gebrek aan schaduw. De school hecht veel belang aan educatie in openlucht en wil in het pedagogisch didactisch proces tegemoetkomen aan de behoefte van de kinderen om dichtbij de natuur te zijn. Hierbij willen ze respect en zorg voor de natuur meegeven als belangrijk, zinvol en noodzakelijk gegeven.

De kandidatuur wordt goedgekeurd voor een toelage van 20.000,00 euro met een voorwaarde: de school dient in het eerste projectjaar, met ondersteuning van de aangestelde coach, werk te maken van het uitwerken en concreet formuleren van visie en probleemstelling, uitvoeren van een uitgebreidere beginsituatieanalyse, en het verfijnen van doelstellingen en indicatoren.

5.    Vrije basisschool Noordland

GVBS Noordland wilt graag een school zijn waar natuur- en milieueducatie een vaste plaats heeft. Daar hoort voor hen een groene en uitdagende speelplaats bij. Verder hopen ze dat ze hiermee conflicten kunnen verminderen en fijne motoriek van de kleuters kunnen verbeteren.

De kandidatuur wordt goedgekeurd voor een toelage van 20.000,00 euro met suggesties.

6.    Vrije basisschool Sint-Norbertus Groenstraat

Deze school met een internationale leerlingenpopulatie en veel anderstalige nieuwkomers in een natuurarme buurt wil groen binnenbrengen in de school. Zo kunnen alle leerlingen in contact komen met de natuur. Hoewel er een verbouwing gepland staat, vinden ze de problematiek te urgent om nog langer te wachten. Ze willen waar mogelijk al ontharden en planten. Deze school wil sterk inzetten op educatie in de buitenruimte. Op termijn hopen ze ook om de speelplaats te delen met de buurt.

De kandidatuur wordt goedgekeurd voor een toelage van 30.000 euro met volgende voorwaarden:

• Laat een professioneel ontwerp maken en houd hierbij rekening met de gevolgen van de verbouwing. 
• Op vlak van het ambitieniveau gelden deze voorwaarden, waarvan de motivatie binnen het eerste projectjaar moet gebeuren. Indien de school deze motivatie niet geeft of aangeeft dat deze voorwaarden niet haalbaar zijn, dan zakt de trap van het ambitieniveau naar EcoMidi.
  • Bekijk of en hoe een toekomstboom mogelijk is en motiveer waarom wel/niet.
  • Bekijk of het delen van de speelplaats reëel en gewenst is en motiveer indien dit wel zo is.

7.    Sint-Willebrord – Heilige Familie

Deze school was één van de pioniers van vergroening van de speelplaats voor secundaire scholen. Zo’n 30% van de speelplaats werd in 2014 onthard en vergroend. Door de positieve ervaringen hiermee wil de school nu een voortrekkersrol opnemen in de klimaattransitie in de stad en de volledige speelplaats klimaatrobuust maken. Hiermee willen ze meteen het welbevinden van de leerlingen verhogen en hen de kans geven om in een groene omgeving te leren en meer te bewegen.

De kandidatuur wordt goedgekeurd voor een toelage van 30.000,00 euro met suggesties.

8.    Vrije basisschool De Zonnebloem

Deze school in Antwerpen heeft veel leerlingen in kansarmoede of met vluchtelingenstatus die in hun vrije tijd niet veel in contact komen met de natuur. De school heeft een speelplaats die nu eenzijdig focust op sport en wild spel. Ze wil een gevarieerdere speelplaats waar aan alle noden een antwoord wordt geboden. Ze wil daarbij vooral inzetten op welbevinden en rust, naast de aanwezige sportfaciliteiten. Daarnaast wil ze de speelplaats ook inzetten om tot leren en natuurbetrokkenheid te komen. 

De kandidatuur wordt goedgekeurd voor een toelage van 20.000,00 euro met suggesties.

Niet-goedgekeurde aanvragen

Twee ingediende dossiers werden door de beoordelingscommissie afgekeurd wegens tekorten op één of beide criteria. De beoordelingscommissie stelt wel voor om coaching op te starten. 

1.    Stedelijke lagere school De Kolibrie

In De Kolibrie wordt momenteel heel actiegericht gewerkt en worden tal van acties op vlak van milieu en klimaat genomen. Wat ze echter missen, is een verankering in een ruimer kader en visie, zodat het niet bij losstaande acties blijft. De Kolibrie wil daarom met een coach werk maken van een ruimer kader en visie en wil werken rond de pijler klimaatbewust, thema’s klimaatsensibilisering, mobiliteit en voeding. Ze wil met de coach werk maken van meer kennis en draagvlak bij het team om zo ook de leerling te kunnen bereiken.  Ook wil ze samen met de coach een goed actieplan uitwerken rond de thema’s mobiliteit en voeding. 

De beoordelingscommissie vindt het aangevraagde ambitieniveau (EcoMaxi) momenteel te hoog gegrepen. Ze twijfelt of er voldoende draagvlak is. Ze heeft ook vragen over de focussen die de school binnen de gekozen thema’s wil leggen, die niet volledig passen binnen de pijler klimaatbewust. De beoordelingscommissie keurt de kandidatuur niet goed, maar stelt wel voor om al coaching op te starten en zo een stevige basis te leggen. Mogelijk kan de school dan wel tot het gewenste ambitieniveau komen en haar focus verfijnen. 

2.    Hiberniaschool – Middelbare Steinerschool Antwerpen

Deze middelbare Steinerschool bevindt zich in het midden van de stad. De speelplaatsen bevinden zich op het dak van het gebouw. In 2016 werden grote plannen gelanceerd om deze dakspeelplaatsen om te vormen tot klimaatrobuuste plekken. Hierbij gaat veel aandacht naar het bufferen van regenwater en het plaatsen van planten. Er werd ook gekeken naar een meerwaarde op vlak van welbevinden en educatieve verankering. Na een eerste succesvolle traject op de dakspeelplaats van verdieping 5, wil de school nu ook de dakspeelplaats op verdieping 4,5 transformeren.

De beoordelingscommissie keurt de kandidatuur niet goed omdat er nog teveel onduidelijkheden zijn op procesniveau. Ze stelt wel voor om al coaching op te starten en zo de plannen te verfijnen en eventueel een nieuwe kandidatuur voor te bereiden.

De wet van 14 november 1983 betreffende de controle op de toekenning en op de aanwending van sommige toelagen.

Kaderbesluit basisprincipes ondersteuningsbeleid goedgekeurd door de gemeenteraad op 26 oktober 2020 (jaarnummer 595).

Ondersteuningsreglement Klimaattraject Ecoscholen Antwerpen goedgekeurd door de gemeenteraad op Op 25 april 2022 (jaarnummer 210).

De toelage bestaat uit twee delen:

• tussentijdse betalingen op factuurbasis van 75% na goedkeuring van het project door de beoordelingscommissie en het college;
• de overige 25% bij de afloop van het project en na de goedkeuring van de verantwoordingsstukken.

Het totaal uit te betalen bedrag bedraag 180.000,00 euro waarvan:

• 20.000,00 EUR voor Stedelijke basisschool Alberreke; tussentijdse betalingen van 75% = 15.000,00 euro;
• 20.000,00 EUR voor Stedelijke basisschool Crea 16; tussentijdse betalingen van 75% = 15.000,00 euro;
• 20.000,00 EUR voor BuSO Katrinahof; tussentijdse betalingen van 75% = 15.000,00 euro;
• 20.000,00 EUR voor Vrije basisschool Maria Boodschap; tussentijdse betalingen van 75% = 15.000,00 euro;
• 20.000,00 EUR voor Vrije basisschool Noordland; tussentijdse betalingen van 75% = 15.000,00 euro;
• 30.000,00 EUR voor Vrije basisschool Sint-Norbertus Groenstraat; tussentijdse betalingen van 75% = 22.500,00 euro;
• 30.000,00 EUR voor Sint-Willebrord – Heilige familie; tussentijdse betalingen van 75% = 22.500,00 euro;
• 20.000,00 EUR voor Vrije basisschool De Zonnebloem; tussentijdse betalingen van 75% = 15.000,00 euro;