2023_CBS_01874 - Omgevingsvergunning - OMV_2022099603. Middelheimlaan 63. District Antwerpen - Goedkeuring

Er werd een aanvraag voor een omgevingsvergunning ingediend bij het college van burgemeester en schepenen, die behandeld wordt volgens de gewone procedure van het Omgevingsvergunningendecreet.

Omschrijving stedenbouwkundige handelingen

Relevante voorgeschiedenis  

-          26/10/2018: voorwaardelijke vergunning  (20181522) voor het  bouwen van een nieuwe zomerbar;

-          29/03/2019: vastgesteld bouwkundig erfgoed:

https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/98661 ;

-          29/03/2019: vastgesteld bouwkundig erfgoed:

https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/102547 ;

-          09/07/1976: beschermd als monument: https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/6244 ;

Vergunde toestand

-          functie:

• zomerbar;

-          bouwvolume:

• vrijstaand paviljoen van 1 bouwlaag onder overkragend en krommend ovalen dak in staal, ondersteund door kolommen in beton;

-          gevelafwerking:

• schrijnwerk in gelakt staal;

-          inplanting:

• ondergrond overdekt terras voorzien in betondallen. Ondergrond paviljoen voorzien in beton;

-          (relevante) voorwaarden vergunning 2018:

• “de handelingen waarvoor vergunning is verleend, mogen niet langer dan 5 jaar na de datum waarop de huidige vergunning een definitief en niet langer voor administratief beroep vatbaar karakter verkrijgt, in stand blijven. Na het verstrijken van de geldigheidsduur van de vergunning moet de begunstigde het terrein herstellen in de staat waarin het zich bevond vóór de tenuitvoerlegging van de vergunning van bepaalde duur.”
   

Bestaande toestand

-          overeenkomstig met de vergunde toestand, uitgezonderd van het materiaalgebruik voor het dak en de ondergrond van het terras. Beide werden volledig in beton voorzien.
 

Nieuwe toestand

-          functie: 

• zomerbar;

-          bouwvolume:

• vrijstaand paviljoen van 1 bouwlaag onder uitkragend en plat ovalen dak in beton;

-          gevelafwerking:

• licht groen gelakt centraal geplaatst volume met keuken en bar;
• vouwdeuren in licht grijs gelakt schrijnwerk onder overkragend terras (tussen overdekte zone voor bar en terraszone).

Inhoud van de aanvraag

-          wijzigen van de voorgevel;

-          regulariseren van materiaalgebruik (dak, inrichting);

-          voorzien van een bijkomende afsluiting.

Voorafgaand aan zijn beslissing neemt het college kennis van het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar.

Het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar luidt:

Adviezen

Externe adviezen

Interne adviezen

Toetsing regelgeving en beleidsrichtlijnen

Plannen van aanleg, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkavelingen

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen, goedgekeurd op 19 juni 2009.

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een parkgebied. De parkgebieden moeten in hun staat bewaard worden of zijn bestemd om zodanig ingericht te worden, dat ze, in de al dan niet verstedelijkte gebieden, hun sociale functie kunnen vervullen, (Artikel 14 van het Koninklijk Besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen).

(Gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (GRUP's) kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/grup. Het gewestplan kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/gewestplan.)

De aanvraag ligt niet in een verkaveling.

De aanvraag is niet in overeenstemming met de bepalingen van het gewestplan. De horecaconstructie is een bestemming die afwijkt van de bestemmingsmogelijkheden in een zone ‘parkgebied’. Omzendbrief van 8 juli 1997 betreffende de inrichting en de toepassing van de ontwerp-gewestplannen en gewestplannen, gewijzigd via omzendbrief dd. 25/1/2002 en 25/10/2002, geeft evenwel aan dat “horecabedrijven binnen parkgebieden slechts aanvaard kunnen worden, wanneer dit gebeurt, in functie van de openstelling van het park, binnen de bestaande gebouwen.” Waardoor de horecaconstructie in deze aanvaardbaar is.

De (horeca-)constructie werd niet volgens de afgeleverde vergunning uitgevoerd en dient geregulariseerd te worden. Een afwijking is mogelijk mits toelating van de dienst Onroerend Erfgoed.

Gewestelijke stedenbouwkundige verordeningen

-          Hemelwater: het besluit van de Vlaamse regering van 5 juli 2013 houdende vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater (verder genoemd verordening hemelwater).
(De verordening hemelwater kan u raadplegen via www.ruimtelijkeordening.be, ga naar WETGEVING > Verordeningen > Hemelwater)

De verordening hemelwater is niet van toepassing op de aanvraag.

-          Toegankelijkheid: het besluit van de Vlaamse regering van 5 juni 2009 tot vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake toegankelijkheid (verder genoemd verordening toegankelijkheid).
(De verordening toegankelijkheid kan u raadplegen via www.ruimtelijkeordening.be, ga naar WETGEVING > Verordeningen > Toegankelijkheid publieke gebouwen)

De aanvraag is in overeenstemming met de bepalingen van de verordening toegankelijkheid.

Algemene bouwverordeningen

-          Voetgangersverkeer: het besluit van de Vlaamse regering van 29 april 1997 houdende de vaststelling van algemene bouwverordeningen inzake wegen voor voetgangersverkeer (verder genoemd verordening voetgangersverkeer), en de omzendbrief RO/98/2 van 23 maart 1998 betreffende de algemene bouwverordening inzake wegen voor voetgangersverkeer.
(De verordening voetgangersverkeer kan u raadplegen via www.ruimtelijkeordening.be, ga naar WETGEVING > Verordeningen)

De verordening voetgangersverkeer is niet van toepassing op de aanvraag.

Gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen

-          Overwelven waterlopen: de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening inzake het overwelven of inbuizen van niet geklasseerde waterlopen en waterlopen van 3de categorie (verder genoemd verordening overwelven waterlopen), definitief vastgesteld door de gemeenteraad in zitting van 26 januari 2009 en goedgekeurd bij besluit van de deputatie van de provincie Antwerpen van 4 juni 2009.
(De verordening overwelven waterlopen kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘overwelven waterlopen’)

De verordening overwelven waterlopen is niet van toepassing op de aanvraag.

Gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen

-          Bouwcode: de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening (verder genoemd bouwcode), definitief vastgesteld door de gemeenteraad in zitting van 28 april 2014 en goedgekeurd bij besluit van de deputatie van de provincie Antwerpen van 9 oktober 2014.
(De bouwcode kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘regelgeving bouwen in Antwerpen’)
De aanvraag is in overeenstemming met de bepalingen van de bouwcode.
 

Sectorale regelgeving

-          MER-screening: de overheid die beslist over de ontvankelijkheid en volledigheid van de vergunningsaanvraag, beslist of er een project-MER moet worden opgesteld. De betrokken overheid doet dat op het ogenblik van de beslissing over de ontvankelijk- en volledigheid van de vergunningsaanvraag of, bij gebreke daaraan, binnen 90 dagen na de datum van ontvankelijk- en volledigheid.
Rekening houdend met de kenmerken van de aanvraag en zijn omgeving wordt geoordeeld dat de mogelijke milieueffecten van het project niet aanzienlijk zijn.

-          Watertoets: overeenkomstig artikel 1.3.1.1 van het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid dient een vergunningsaanvraag onderworpen te worden aan de zogenaamde watertoets.
Het voorliggende project heeft een beperkte oppervlakte en ligt niet in een overstromingsgevoelig gebied, zodat in alle redelijkheid dient geoordeeld dat geen schadelijk effect wordt veroorzaakt.

-          Vlaamse codex Wonen van 2021: Gecodificeerde decreten over het Vlaamse woonbeleid, gecodificeerd op 17 juli 2020.
(De kwaliteitsnormen voor woningen, die in uitvoering van de Vlaamse codex Wonen van 2021 zijn opgemaakt, kan u raadplegen via www.wonenvlaanderen.be, zoek op “besluit Vlaamse codex van 2021”)
De aanvraag valt niet onder het toepassingsgebied van de Vlaamse codex Wonen van 2021.

-          Rooilijn: artikel 4.3.8 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) van 15 mei 2009.
(De VCRO kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO))
Artikel 4.3.8 is niet van toepassing op de aanvraag.
 

Omgevingstoets

Toetsing van de verenigbaarheid van het aangevraagde met de omgeving en de goede ruimtelijke ordening

Beoordeling afwijkingen van de voorschriften

De aanvraag is in overeenstemming met de voorschriften.

Functionele inpasbaarheid

De aanwezige horecaconstructie werd slechts tijdelijk vergund voor 5 jaar en de vergunning zal dus op 26 oktober 2023 vervallen. In de huidige aanvraag wordt een permanente vergunning gevraagd en dient, buiten het vergunnen van de gewenste toevoeging van het scherm aan het paviljoen, ook de betonnen dakconstructie te worden geregulariseerd. Gezien deze ingrepen lijkt het tijdelijk karakter niet aan de orde. Vanuit stedenbouwkundig oogpunt wordt er geoordeeld dat de betonnen luifel één geheel vormt met en integraal deel uitmaakt van de reeds bestaande horecaconstructie en hiermee stedenbouwkundig aanvaardbaar is. 

Schaal - ruimtegebruik - bouwdichtheid

De aanvraag beoogt het voorzien van een scherm dat wordt toegevoegd aan het bestaande en vergunde horecapaviljoen. Hoewel het dak in de afgeleverde vergunning uit staal bestaat, is deze in werkelijkheid uitgevoerd in beton rustend op drie betonnen kolommen. Aangezien het paviljoen enkel qua materiaalgebruik afwijkt van de oorspronkelijke vergunning, maar door zijn uitwerking er wel voldoende bij aansluit, is het voorgestelde aanvaardbaar, met uitzondering van de vraag om een bijkomend scherm te voorzien zoals verder in het verslag gemotiveerd zal worden.

Visueel-vormelijke elementen en Cultuurhistorische aspecten

De aanvraag beoogt het voorzien van een scherm dat wordt toegevoegd aan de bestaande open constructie van de zomerbar. Het scherm is voorzien tussen de bar en terraszone onder open lucht. Het scherm strekt zich uit over een halve ellips van de dakvorm. Het bestaat uit vouwdeuren die opzij kunnen geschoven worden tot tegen 2 kolommen. Het scherm wil bescherming bieden tegen regen en wind.

Het agentschap Onroerend Erfgoed verleent een gunstig advies aangezien de handelingen geen afbreuk doen aan de bescherming:

“Met de voorziene raampartijen wordt de dakrand van de buitenbar gevolgd en ontstaat aldus een beperkte beschutte binnenruimte die geen grote bijkomende negatieve impact heeft op het omliggende erfgoed. …”

Vanuit stedenbouwkundig oogpunt wordt er echter geoordeeld dat het voorzien van een gesloten horecapaviljoen afbreuk doet aan de beeldkwaliteit van het kasteel en parkdomein. Het open paviljoen zorgt er net voor dat de ruimtelijke impact in het park beperkt blijft en de doorzichten behouden blijven. Bovendien wordt een bijkomend deel van de open buitenruimte geprivatiseerd door het afsluiten en wordt ook de mogelijkheid om te schuilen onder de luifel wanneer de bar gesloten is, wat een duidelijke meerwaarde betekent voor de parkbezoeker, weggenomen. Daarom wordt er een definitieve vergunning verleend voor het horecapaviljoen met uitsluiting van de glazen gevelwand.

Hinderaspecten – gezondheid – gebruiksgenot – veiligheid in het algemeen

De stedelijke dienst Groen en Begraafplaatsen geeft een gunstig advies mits het naleven van onderstaande voorwaarden:

De aanvraag betreft het aanbrengen van een scherm aan het bestaand gebouw van de terraszone

- voor de werken worden aangevat zal de bouwheer advies moeten aanvragen voor inname openbaar domein, de werken worden uitgevoerd in een park waardoor de toegangswegen en het aanwezige groen moet worden beschermd.

- bij een te behouden boom moeten volgende zaken in acht genomen worden:

• In het ontwerp van de gebouwen en de volledige infrastructuur errond, mag er niets voorzien worden waardoor de wortels of kroon van de boom onaanvaardbaar moeten beschadigd worden, noch nu, noch in de toekomst. Praktisch gezien wil dit zeggen dat het ontwerp niet mag leiden tot noodzaak om:
  • Het bestaande maaiveld af te graven of op te hogen in de wortelzone van de te behouden boom;
  • Graafwerken uit te voeren waarbij wortels dikker dan 5 cm moeten doorgestoken worden en/of waarbij 20 % van het totale wortelpakket moet verwijderd worden;
  • Het bestaande doorwortelbaar volume van de bomen te verminderen;
  • De boom drastisch te snoeien. (D.w.z. hoger opkronen dan het huidig eindbeeld of toppen of kandelaren of verwijderen van takken dikker dan 8 cm).
• Als er werken (zowel bouwwerken, als werken aan de infrastructuur errond) worden uitgevoerd, moet de te behouden boom beschermd worden. Zowel wortels, als stam, als kroon moeten beschermd worden. Afhankelijk van de ruimte rond de boom en de opdracht zijn er globaal gezien twee mogelijkheden:
  • Er is voldoende ruimte om de boom, inclusief de volledige wortelzone volledig af te sluiten en er moeten in die zone geen werken uitgevoerd worden: dan moeten er werfhekkens geplaatst die aan elkaar vast gemaakt zijn, zodat ze niet, of in ieder geval moeilijk, te verplaatsen zijn. De grootte van de wortelzone wordt idealiter bepaald door onderzoek; als onderzoek om een of andere reden niet kan, moet men ervan uitgaan dat de wortelzone bij niet-zuilvormige bomen even groot is als de diameter van de kroonprojectie + 2 m. Bij zuilvormige bomen is de straal van de wortelzone gelijk aan 12 x de diameter van de stam op 1,00 m hoogte. In die volledig afgebakende zone mag niets gebeuren. (Niet graven, niet stockeren, geen afvalwater of spoelwater lozen, …)
  • Er is onvoldoende ruimte om de boom, incl. volledige wortelzone, volledig af te sluiten, of er dienen werken uitgevoerd te worden in die zone: dan moeten er beschermingsmaatregelen op maat genomen worden, zodat de ruimte onder de boom toch geheel of gedeeltelijk kan gebruikt/bewerkt worden zonder dat er schade berokkend wordt. Enkele voorbeelden van maatregelen zijn:
    • Het gebruiken van rijplaten om bodemverdichting door machines te voorkomen. Het type rijplaat (staal of kunststof) moet afgestemd zijn op de belasting.
    • Het stockeren enkel voorbehouden voor licht materieel, op rijplaten.
    • Het voorzien van een beluchtings- en bevloeiingssysteem onder de rijplaten voor een werfweg of stockageplaats als deze langer dan drie weken in een groot deel (meer dan 20 %) van de wortelzone komt te liggen. 

• Het handmatig uitvoeren van graafwerken tot op minstens 1 m uit de stam. Verderop mag een machine ingezet worden, maar er moet begeleiding zijn van handwerk.
• Het afkasten van de stam, incl. de bredere stamvoet, indien er regulier verkeer zal zijn langs de boom. Tussen de boom en de afkasting moet een schokdemper, zoals bijv. autobanden of een drainagebuis, worden voorzien.
• Het preventief snoeien van lichte takken (diameter kleiner dan 8 cm) om aanrijschade te voorkomen. Het snoeien wordt bij voorkeur uitgevoerd door een gecertificeerd boomverzorger.
• Het afbakenen van dikke (diameter groter dan 8 cm) laaghangende takken om te voorkomen dat er aanrijschade veroorzaakt wordt.

Enkele beschermingsmaatregelen moeten altijd genomen worden, zowel voor bomen die geheel zijn afgesloten als die gedeeltelijk zijn afgesloten.

• Het geven van water aan alle bomen die in de invloedssfeer van een droogzuiging staan (dus mogelijks ook de bomen van een naburige eigendom) om uitdroging van de wortelzone te voorkomen, tenzij bodemonderzoek zou uitwijzen dat dit niet nodig is.
• Het voorzien van een voldoende hoge bouwkraan om schade aan het bovenste deel van de kroon te voorkomen. Als de kraan ronddraait met een last eraan, mag niets de top van een boom raken. De aannemer mag ook geen snoeiwerken uitvoeren om ruimte te krijgen voor een kraan of voor om het even welke machine of stelling of …

Het is aangewezen, zeker voor complexe werven, om voor de nodige onderzoeken en voor het opstellen van beschermingsmaatregelen op maat, een gecertificeerd boomverzorger te raadplegen.

Bij het aanplanten van een nieuwe boom moeten volgende zaken in acht genomen worden:

Voor elke straatboom moet er voldoende ondergronds volume worden voorzien volgens het bomenplan 2.0.

Het aspect duurzaamheid moet nagestreefd worden.

Voor de nieuwe boom moet een groeiplaats voorzien worden die ondergronds voldoende geschikt doorwortelbaar volume heeft om zijn natuurlijke grootte en leeftijd te kunnen halen, en waar er ook bovengronds voldoende ruimte is voor zijn natuurlijke grootte.

Duurzame vergroening kan verder gerealiseerd worden door middel van waterdoorlatende verharding, gevelgroen en lokale infiltratie van hemelwater (bijvoorbeeld door koppeling van de regenwaterafvoer van daken op plantvakken).

De voorwaarden opgenomen in het advies van de dienst Groen en Begraafplaatsen worden integraal overgenomen als voorwaarde in de vergunning.

Mobiliteitsimpact (onder andere toetsing parkeerbehoefte)

Het algemene principe is dat elke omgevingsvergunningsaanvraag een parkeerbehoefte genereert. Om te vermijden dat de parkeerbehoefte (geheel of gedeeltelijk) wordt afgewenteld op het openbaar domein, is het de bedoeling om parkeren maximaal op eigen terrein te voorzien. Dit is het zogenaamde POET principe (Parkeren Op Eigen Terrein).

De parkeerparagraaf is niet van toepassing aangezien de inhoud van de aanvraag geen impact heeft op de parkeerbehoefte.

Advies aan het college

Advies over de stedenbouwkundige handelingen

Aan het college wordt voorgesteld om voor de stedenbouwkundige handelingen de omgevingsvergunning te verlenen onder voorwaarden.

Geadviseerde stedenbouwkundige voorwaarden

1. De voorwaarden van de dienst Groen en Begraafplaatsen, zoals opgenomen in het tekstuele deel van het verslag, zijn strikt na te leven.

2. Het scherm met vouwdeuren ter afsluiting van de overdekte zone van het paviljoen, wordt uitgesloten uit de vergunning.

Het decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning, het decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, het decreet betreffende het integraal handelsvestigingsbeleid, het decreet betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu en hun uitvoeringsbesluiten zijn van toepassing.

Conform artikel 15 van het Omgevingsvergunningsdecreet is het college van burgemeester en schepenen voor zijn ambtsgebied in eerste administratieve aanleg bevoegd voor volgende aanvragen van:

1. de gemeentelijke projecten;
2. andere gevallen dan deze waarvoor de Vlaamse regering of de deputatie bevoegd is.

Administratieve lus

Op de aanvraag werd een administratieve lus toegepast, omwille van de volgende reden(en):

Openbaar onderzoek te laat uitgehangen.

De stappen in de procedure die verkeerd gelopen zijn werden opnieuw uitgevoerd om te voorkomen dat de eindbeslissing over de aanvraag vernietigd wordt omwille van de vastgestelde procedurefout(en).

De aanvraag werd onderworpen aan 3 openbare onderzoeken.

Ingediende bezwaarschriften en petitielijsten