De Grote Verbinding
Met ‘De Grote Verbinding’ bouwt Antwerpen aan haar internationale reputatie als stad Antwerpen en regio waar het goed is om te wonen, te werken, te ondernemen en op bezoek te komen. De Oosterweelverbinding maakt de Antwerpse Ring rond en de overkapping stuurt de auto’s onder de grond. Zo zorgt stad Antwerpen voor een betere mobiliteit voor Vlaanderen en wordt stad Antwerpen weer verbonden tot één geheel met meer groen en schonere lucht.
De afgelopen jaren hebben stad Antwerpen, Port of Antwerp Bruges (voorheen het Havenbedrijf Antwerpen nv van publiek recht), de burgerbewegingen, Lantis en andere Vlaamse partners, samen met de Intendant voor de Oosterweelverbinding, de plannen vormgegeven. Tijdens de uitvoering zetten zij samen zoveel mogelijk lokaal talent aan het werk.
Van januari 2016 tot juni 2018 werd, onder leiding van Intendant Alexander D’Hooghe, een traject doorlopen om te komen tot concrete en realiseerbare overkappingen en leefbaarheidsprojecten voor de Antwerpse Ring met als ambitie een overkapping van de volledige ring. In maart 2017 is het “Toekomstverbond voor de bereikbaarheid en leefbaarheid – Een ring rond de stad Antwerpen en een ring voor de stad Antwerpen” tussen het Vlaams Gewest, stad Antwerpen en de burgerbewegingen stRaten-generaal, Ademloos en Ringland tot stand gekomen. In het kader van de eerste grote fase in de leefbaarheidsmaatregelen voorzien de Vlaamse Regering, stad Antwerpen en Port of Antwerp Bruges een bedrag van 1,250 miljard euro.
Op 29 juni 2018 (jaarnummer 6145) bekrachtigde het college de selectie van 18 projecten en een aantal reserveprojecten als eindresultaat van het proces “Over de Ring” onder leiding van Intendant Alexander D’Hooghe. Naast deze Ringprojecten is 10,5 miljoen euro voorzien voor verder studiewerk rond onder andere het verkeerskundig systeem op de zuidoostelijke ring, tunnelveiligheid, multimodale knopen en overkappingskansen voor de volgende fasen.
De 18 geselecteerde projecten werden nadien geclusterd in zeven Ringparken en een Scheldebrug. Over de Scheldebrug nam de Vlaamse Regering een beslissing om de voorkeursvariant brug verder uit te werken.
De bedrijfseenheid Stadsontwikkeling legt de doorstart van de voorkeursvariant brug ter goedkeuring voor.
Scheldebrug
In het kader van het Toekomstverbond werd in juni 2018 een ‘vaste oeververbinding’ als een van de 18 leefbaarheidsprojecten geselecteerd om zowel de (verkeers)leefbaarheid als de modal shift in de Antwerpse regio te verbeteren. Door het verbeteren van de Scheldekruisende verbindingen en het sluiten van de Antwerpse ringstructuur voor fietsers- en voetgangers, draagt het bij aan het realiseren van de vooropgestelde modal shift in de Antwerpse Regio.
Op 7 december 2020 namen stad Antwerpen en Vlaanderen kennis van het eindrapport van de studieopdracht en variantenstudie Scheldeverbinding en spraken af de brug als voorkeursvariant verder uit te werken. In 2021 vroegen stad Antwerpen en Vlaanderen de opmaak van een aantal aanvullende studies, van de projectdefinitie, van de verdere nautische aspecten, van de budgettaire inpassing en van de gunningsprocedure voor de aanduiding van het ontwerpteam verder uit te werken.
Het bijkomende studiewerk werd intussen afgerond:
Ook het geactualiseerde projectbudget (prijspeil 2022) werd intussen opgeleverd en er is duidelijkheid over de recurrente operationele kosten.
resultaten onderzoeken
De keuze van de Scheldebrug als voorkeursalternatief voor de Scheldekruising voor fietsers en voetgangers zorgde voor een aantal bezorgheden bij verschillende stakeholders: zowel fietsersorganisaties, nautische gebruikers als stroomopwaarts gelegen watergebonden bedrijven hadden hun specifieke bedenkingen bij een (deels beweegbare) brug als voorkeursalternatief.
In opdracht van De Vlaamse Waterweg nv onderzocht het studiebureau Sweco, in samenwerking met stad Antwerpen en Team Intendant, in overleg met de stakeholders de verschillende bezorgheden in extenso en recent werden de verschillende studies afgerond. De resultaten van deze onderzoeken kunnen als volgt worden samengevat.
Op vraag van de fietsorganisaties werd in de robuustheidsstudie het geplande Scheldekruisend fietsnetwerk van de toekomst, uit het Routeplan 2030, getoetst op zijn robuustheid waarbij de volgende huidige en toekomstige Scheldekruisingen voor fietsers in beschouwing werden genomen:
De conclusies van de robuustheidsstudie luiden:
In het Scheldeoeververbinding-alternatievenonderzoek werd het systeem Routeplan 2030 met brug vergeleken met alternatieven waarbij de brug werd vervangen door een veer, kabelbaan of tunnel. De vergelijking gebeurde op basis van inschatting van het fietspotentieel en de robuustheid van de systemen, aangevuld met de beoordeling van de kwaliteit en verknoping van de oeververbindingen zelf.
De conclusies van het Scheldeoeververbinding-alternatievenonderzoek luiden:
De nautische sector maakte zich zorgen over het aanvaringsrisico van de Scheldebrug. De Vlaamse Waterweg nv liet daarom een bijkomende studie uitvoeren door het Nederlandse onderzoeksbureau MARIN.
De conclusies van de aanvaringsrisicoanalyse:
Vanuit het perspectief van de waterweggebruikers klonken een aantal bezorgheden over de operationele en financiële impact van een brug op de opwaarts gelegen watergebonden bedrijven. Deze bezorgdheden zijn de doorvaarhoogte voor uitzonderlijke transporten en de meerkost ten aanzien van de nautische keten.
De conclusies van het onderzoek:
voorbereidende studies
Volgende voorbereidende studies zijn nog lopende of worden nog geïnitieerd met het oog op de realisatie van het brugproject :
voorbereidende studies | Start | Einde |
Geotechnische onderzoek aanvullingen rondom Kennedytunnel | 2022 Q4 | 2022 Q4 |
Geotechnisch onderzoek | 2023 Q1 | 2023 Q2 |
Simulaties stroming, erosie en sedimentatie, inclusief scheepvaartsimulaties | 2022 Q3 | 2022 Q4 |
Startnota | 2022 Q4 | 2023 Q1 |
Nulmeting Kennedytunnel in functie van de Heiproeven | 2023 Q2 | 2023 Q3 |
Heiproeven | 2023 Q2 | 2023 Q4 |
gunningsprocedure/aanbestedingsvorm
Voor de Scheldebrug werd een taakstellend budget van 254 miljoen geraamd, dat jaarlijks met maximaal 2% geïndexeerd wordt. De navolgende analyses gaan uit van dit taakstellend budget.
De bouw van de Scheldebrug impliceert een project met een aantal uitdagingen zonder voorgaande:
De limieten van het technisch haalbare zullen opgezocht of verlegd worden bij het ontwerp, de bouw en de instandhouding van deze brug.
Het is van groot belang om een aanbestedingsvorm te kiezen die het beheersen van deze uitdagingen het best ondersteunt. De aanbestedingsvorm moet de realisatie van volgende doelstellingen voor ogen hebben:
Een uitgebreide afweging van de mogelijke procedures wees uit dat de specifieke uitdagingen en doelstellingen van dit project gebaat lijken te zijn bij een geïntegreerde aanpak via een DBM-vorm (Design Build Maintain) binnen het financiële model voor de leefbaarheidsprojecten en de globale marktsituatie.
verder traject
In eerste instantie dient het aanbestedingsdossier voor de DBM verder voorbereid te worden. Hiervoor dienen de ruimtelijke, technische en nautische randvoorwaarden en eisen definitief te worden gemaakt. Dit zal gebeuren in een participatief proces analoog aan de aanpak van de voorbije jaren (2021-2022).
Momenteel is dit het voorstel voor planning:
fase | Start | Einde |
voorafgaande studies | 2022 Q3 | 2023 Q4 |
Opmaak aanbestedingsdossier: selectie | 2023 Q1 | 2023 Q2 |
Opmaak aanbestedingsdossier: eerste offertefase | 2022 Q4 | 2023 Q4 |
Uitvoeren aanbesteding | 2023 Q2 | 2026 Q1 |
Bouwwerken | 2026 Q1 | 2028 Q4 |
Onderhoudsfase | 2029 | 2054 |
Daarnaast dient het traject te worden opgestart voor de realisatie van de flankerende nautische maatregelen zoals de noodwachtplaats en de uitbreiding van de radardekking, in samenwerking met de betrokken nautische stakeholders.
beslissing Vlaamse Regering
Op basis van bovenstaande heeft de Vlaamse Regering op 23 december 2022 beslist:
Stad Antwerpen heeft middels een overeenkomst in 2018 (jaarnummer 787) haar engagement in het project Scheldebrug bevestigd.
Het is daarbij ook de bedoeling om de aanleg van de kaaien ter hoogte van de landing van de Scheldebrug op rechteroever, de realisatie van een verhoogde waterkering en de kaaimuurstabilisatie meteen mee op te nemen in de DBM-opdracht voor het consortium. Hiervoor zullen door De Vlaamse Waterweg nv en stad Antwerpen middelen worden voorzien buiten het leefbaarheidsbudget. Er dienen verdere afspraken gemaakt te worden tussen stad Antwerpen en De Vlaamse Waterweg nv omtrent de verdere samenwerking voor het project.
Met betrekking tot de leefbaarheidsprojecten in kader van het Toekomstverbond, engageerde stad Antwerpen zich voor het eerste pakket aan leefbaarheidsprojecten tot een bijdrage van 107,5 miljoen euro door stad Antwerpen (prijspeil 2017).
In het meerjarenplan 2020-2025 van stad Antwerpen werd voor deze leefbaarheidsprojecten 'over de Ring' reeds een totaal aan uitgavekrediet voorzien van 46 miljoen euro.
Dit krediet wordt - gespreid over de verschillende budgetjaren - beschikbaar gesteld in 2LMS010102 - Over de Ring. Uiterlijk op moment van effectieve bestelling worden de kredieten vanuit de budgettaire voorzieningen in het meerjarenplan toegewezen aan het concrete project (M-nummer).
Het college neemt kennis van de Robuustheidsstudie Scheldekruisend fietsnetwerk, het Scheldeoeververbinding- alternatievenonderzoek en de Aanvaringsrisicoanalyse in het kader van de Scheldebrug.
Het college beslist om voor de Scheldebrug, in samenwerking met de Vlaamse Waterweg nv, de voorkeursvariant (brug) volgens modaliteiten beslist door de Vlaamse regering op 23 december 2022 verder uit te werken en de gunningsprocedure en -documenten samen uit te werken volgens de aanbestedingsvorm Design Build Maintain.
Het college geeft opdracht aan:
Dienst | Taak |
---|---|
SW en AG Vespa (Coördinatoren en projectleiders Over de Ring) | Afspraken maken met de Vlaamse Waterweg omtrent de uitwerking van de Scheldebrug |