2023_DRDE_00030 - Arenawijk Deurne - Openbaar Domein. Traject A - Arenaplein. Voorontwerp - Goedkeuring

Aanleiding:

De strategische beslissing om het project ‘Openbaar Domein Arena’ op te splitsen in twee deelprojecten heeft geresulteerd tot de oplevering van het voorontwerp openbaar domein van traject A: 'Arenaplein'. 

Het ‘schetsontwerp openbaar domein Arena’ is als eerste fase opgeleverd aan het begin van oktober 2022 en goedgekeurd door het college van burgemeester en schepenen op vrijdag 3 februari 2023 (jaarnummer 582). Een opsplitsing in twee deelprojecten verhoogt de garantie tot een ongehinderd traject aanzienlijk. Het eerste aan te leggen traject 'Arenaplein' kan zo veel sneller in uitvoering gaan, wat ons ervan verzekert de gereserveerde middelen ongehinderd te hebben ingezet vóór het einde van 2025. Voor deze zone moeten we bovendien geen subsidietraject van de VMSW volgen. Voor het andere deelproject, traject B: 'publieke ruimte Arenawijk' is dit nog steeds wel het geval. 

Context:

• Eind 2016 werd overleg opgestart tussen Woonhaven (WHA) en de bedrijfseenheid Stadsontwikkeling/Ruimte (SW/R). Aanleiding was de precaire bouwkundige toestand van het modernistisch patrimonium, namelijk de  287 sociale woningen (Renaat Braem), op de Arenawijk. Er was dringend nood aan een integrale ontwikkelingsvisie voor deze bebouwing. Uit behoefteanalyse voor de omgeving bleek ook de nood aan andere openbare voorzieningen, onder andere onderwijs en sportinfrastructuur. In onderling overleg en met betrokkenheid van andere stedelijke diensten zoals Onroerend Erfgoed, Talentontwikkeling en Vrijetijdsbeleving/Cultuur en Sport, Ontwerp & Uitvoering, de bedrijfseenheid Stadsbeheer en onder leiding van de Stadsbouwmeester werd voorgesteld om een inrichtingsplan voor de Arenawijk op te maken.
• Het college keurde op 6 juli 2018 (jaarnummer 6378) het plan van aanpak voor de herontwikkeling van de Arenawijk en omgeving goed.
• Op 3 april 2020 (jaarnummer 3084) keurde het college de opdracht aan AG Vespa goed voor de begeleiding van de respectieve stadsprojecten waarbij de opdracht ‘Arena’ stond opgenomen in de overzichtslijst. In gedeeld opdrachthouderschap tussen AG Vespa en Woonhaven Antwerpen en in samenwerking met de stedelijke diensten en het district Deurne werd de projectdefinitie voor herontwikkeling van de Arenawijk opgemaakt.
• Het college keurde op 12 juni 2020 (jaarnummer 4808) de projectdefinitie goed.
• De raad van bestuur van AG Vespa keurde op 29 april 2022 de samenwerkingsovereenkomst tussen Water-link en AG Vespa goed.
• Het college keurde op 25 november 2022 (jaarnummer 8703) de vastgoedafspraken tussen Woonhaven Antwerpen en de stad Antwerpen goed.
• De districtsraad Deurne adviseerde op 15 december 2022 (jaarnummer 144)  het schetsontwerp voor het nieuw openbaar domein Arena gunstig.
• Het college van burgemeester en schepenen keurde op 3 februari 2023 (jaarnummer 582) het schetsontwerp voor het nieuw openbaar domein Arena goed.

Het voorliggende ontwerp is het resultaat van een tweede fase in het studietraject van het deelproject openbaar domein Arenaplein. Het voorontwerp openbaar domein Arenaplein heeft zich verder ontwikkeld binnen de krijtlijnen van het goedgekeurde schetsontwerp openbaar domein Arenawijk en het inrichtingsplan Arenawijk. Gedetailleerd studie- en ontwerpwerk, alsook de verschillende afstemmingsmomenten, hebben geleid tot voortschrijdend inzicht. Dit heeft geresulteerd in een voorontwerp dat op bepaalde aspecten varieert ten opzichte van het schetsontwerp, maar geen afbreuk doet aan de grote principes uit dit schetsontwerp. 

Gedurende de opmaak van het voorontwerp hebben er verschillende werksessies en bilateraal overleg met diverse partijen en stadsdiensten plaatsgevonden. Op maandag 23 januari 2023 is het voorontwerp gebracht op het coördinatieoverleg openbaar domein (COD) waarbij het project werd onthaald met gunstig advies mits voorwaarden. Om aan die voorwaarden te voldoen zijn er nog bijkomende overlegmomenten en onderzoeken georganiseerd. Het dossier voorontwerp openbaar domein Arenaplein is uit deze feedback gefinaliseerd.

Het voorontwerp openbaar domein Arenaplein en de toelichtingsnota zijn terug te vinden als bijlage van dit besluit. De belangrijkste elementen in dit voorontwerp zijn de volgende:

Circulatie:

Het volledige openbaar domein wordt optimaal doorwaadbaar aangelegd voor fietser en voetganger. Het parkeren wordt geclusterd aan de Muggenberglei. De uitwerking van deze parking kadert zich binnen de parkeerbalans van de gehele wijk.

Functionaliteit:

Het gebied blijft functioneel bedienbaar voor de brandweer, de hulpdiensten, verhuisbewegingen en afvalophaling. Grenzend aan het Arenaplein zijn twee sorteerstraten voorzien. De wekelijkse markt zal kunnen blijven plaatsen op het Arenaplein. 

Materialisatie:

Er wordt in het ontwerp gebruikt gemaakt van verschillende soorten verhardingen. Kleiklinkers worden gebruikt in verblijfsruimten, uitgewassen beton wordt gebruikt voor de paden, kasseien worden gebruikt voor de parking. 

Groenplan:

Er wordt een maaibeheerplan voorgesteld dat een extensief beheer voorop stelt. Over de gehele projectzone zullen er vier verschillende bloemen- en graslandmengsels worden gebruikt. Het voorontwerp is ontworpen met als uitgangspunt om zoveel mogelijk bestaande bomen, zowel waardevolle als minder waardevolle, te behouden. De nieuwe bomen zijn zoveel mogelijk inheems en hittebestendig waardoor we een duurzaam bomenbestand bekomen. De beplanting rondom de woontorens zal worden uitgebreid naar een combinatie tussen heestermassieven en bloemrijke ruigtes.

Watersysteem:

Primair zijn er vier waterbuffers voorzien die het water kunnen bufferen en laten infiltreren. Secundair kunnen bij zeer hevige regenbuien en stormen de grasvlaktes onder water lopen tot aan de zitrand voor de sportvelden. Bij nog extremer weer kunnen ook de sportvelden onder water lopen. Meer informatie aangaande water en buffersystemen kan worden teruggevonden in de hydrologische nota, terug te vinden als bijlage van dit besluit.

Op het districtscollege van 23 januari 2023 werd besloten dat het kunstwerk 'Schema' van de kunstenaar Corey McCorkle niet behouden dient te worden in de herontwikkeling van het Arenaplein. Het verplaatsen of behouden van dit kunstwerk vormt geen realistisch of gewenst scenario. Het verwijderen van het kunstwerk houdt geen juridisch risico in.

In dit ontwerp wordt het bestaande basketbalveld opgebroken en vervangen door een nieuw landschappelijk geïntegreerd basketbalveld. Het bestaande basketbalveld werd als een betonplaat aangelegd in 2016, de riolering die eronder liep werd niet mee vernieuwd. De riolering dateert van circa 1970 en moet dringend worden vernieuwd. Op het COD van 23 januari 2023 werd vanuit KF en het District Deurne de vraag gesteld om te onderzoeken of deze afbraakwerken noodzakelijk zijn en of het basketbalveld niet kon worden behouden binnen de nieuwe ontwikkelingen.

Er is grondig studiewerk gevoerd, vanuit het studiebureau Infrabo, Water-link en Aquafin, om gefundeerd tot volgende conclusie te komen:  
Het opbreken van de bestaande betonplaat maakt het mogelijk om een gescheiden rioolstelsel aan te leggen. Zo wordt vermeden dat een slecht ingeplante voorziening, met impact op een door te voeren ondergrondse leiding en rioolsanering, als een toekomstig blijvende anomalie behouden moet worden. Technisch gezien kan het bestaande betonnen basketbalveld niet worden behouden. De verantwoordingsnota is terug te vinden als bijlage van dit besluit.

Artikel 30, §1 van de wet van 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten bepaalt met betrekking tot in-house-toezicht volgende voorwaarden:
1° de aanbestedende overheid oefent op die rechtspersoon toezicht uit zoals op haar eigen diensten;
2° meer dan 80 % van de activiteiten van de gecontroleerde rechtspersoon behelst de uitvoering van taken die hem zijn toegewezen door de controlerende aanbestedende overheid of door andere, door diezelfde aanbestedende overheid gecontroleerde rechtspersonen; en
3° er is geen directe participatie van privékapitaal in de gecontroleerde rechtspersoon, met uitzondering van geen controle of blokkerende macht opleverende vormen van participatie van privékapitaal, vereist krachtens de nationale wetgeving, in overeenstemming met de verdragen, die geen beslissende invloed uitoefenen op de gecontroleerde rechtspersoon”.

Met collegebeslissing van 12 mei 2017 (jaarnummer 4463) werden de bevoegdheden van de districtscolleges vastgelegd. Artikel 11 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor lokaal openbaar domein. Ontwikkelingen (nieuw openbaar domein) en mobiliteitsvoorwaarden blijven een bevoegdheid van het college. De districtsraad heeft adviesbevoegdheid ingevolge artikel 138 Decreet Lokaal bestuur.

Op 25 november 2019 (jaarnummer 652) keurde de gemeenteraad de beheersovereenkomst 2019-2024 tussen de stad Antwerpen en AG Vespa goed. Specifiek met betrekking tot de begeleiding van stadsontwikkelingsprojecten zijn onder andere volgende artikels van toepassing:

• In artikel 6 §4  wordt de opdracht aan AG Vespa voor de begeleiding van stadsprojecten omschreven;
• In artikel 7, Lastgeving stedelijk patrimonium, verleent de stad een volmacht aan AG Vespa om in de realisatie van publieke domein projecten alle daden van beschikking te stellen in eigen naam en voor rekening van de stad voor wat betreft het stedelijk patrimonium. Onder deze lastgeving valt ook expliciet de bevoegdheid tot het nemen van alle beslissingen in het kader van overheidsopdrachten met betrekking tot het stedelijk patrimonium;
• In artikel 9 §3 staan de samenwerkingsmodaliteiten met de stad in het kader van de begeleiding van de stadsontwikkelingsprojecten opgenomen;
• In artikel 11 §3 staat dat in uitvoering van de beheersovereenkomst, de stad alle kosten die AG Vespa opneemt, ten laste neemt.

454 personen gaven hun mening tijdens de inspraakfase (online en fysiek). We hebben gestreefd iedereen de maximale mogelijkheid te geven om te participeren deze inspraakronde. Met deze informatie gaan we tijdens het voorontwerp openbaar domein verder aan de slag.

AG Vespa voert de opdracht uit in eigen naam en voor rekening van de stad Antwerpen en Water-link. De projectuitgaven worden verrekend op project P001354 Arena binnen AG Vespa.

In het meerjarenplan 2020 – 2025 van de stad Antwerpen is 2.958.901,16 euro inclusief btw beschikbaar voor het project Arena op het boekingsadres: SUB_NR/INTER/2200-2300-2400-
2500/5291620000/220/2WNS020202PA3717/2SA050610. Dit projectbudget van dit stadsproject komt voort uit het meerjarenplan 2020-2025.

Het ereloonpercentage voor de ontwerper/studiebureau wordt voor het studietraject openbaar domein vastgesteld volgens de indicatieve barema’s zoals die zijn opgesteld door KVIV-FABI (Koninklijke Vlaamse Ingenieursvereniging, ereloonbarema I, klasse 1). 

De verdeelsleutel voor de uitvoeringskosten zal volgen uit de financiële aandelen van elke partij in het uitvoeringsdossier. Op basis hiervan zal er een verdeelsleutel worden opgesteld die de verhouding bepaalt in welke mate de kosten verdeeld zullen worden tussen beide partijen. Het principe van deze verdeelsleutel voor de uitvoeringskosten zal ook worden toegepast voor de betaling van de toekomstig te betalen erelonen van het studiebureau (de tijdelijke vereniging Infrabo-Cluster) voor de fases 2 en 3 (voor- en definitief ontwerp).  

De verdeelsleutel voor de overige studiekosten is gebaseerd op de oorspronkelijke a rato inleg in het totaalbudget van de Partijen, zoals die reeds is toegepast voor de betaling van Fase 1 (het schetsontwerp). Deze verdeelsleutel blijft geldig voor alle bijkomende studiekosten, dit geldt onder andere voor (niet-limitatief): de milieuhygiënische onderzoeken, de geotechnische onderzoeken, het proefsleuvenonderzoek, en dergelijke

De uiteindelijke kosten in min of meer zullen volgens dezelfde verdeelsleutel worden omgeslagen. Er zal steeds rechtstreeks a rato van de verdeelsleutel worden gefactureerd aan de Partijen.