Terug
Gepubliceerd op 15/05/2023

2023_DRWI_00030 - Strategisch Ruimteplan Antwerpen - Kennisname voorontwerp. Advies - Goedkeuring

districtsraad Wilrijk
do 11/05/2023 - 20:00 raadzaal districtshuis Wilrijk
Goedgekeurd

Samenstelling

Aanwezig

Kristof Bossuyt, voorzitter van de districtsraad; Hans Ides, districtsschepen; Robert Moens, districtsschepen; Linda Verlinden, districtsschepen; Werner Theuns, districtsschepen; Eric Huijbrechts, districtsraadslid; Martine Depauw, districtsraadslid; Magda Biesemans, districtsraadslid; Sophie Stukken, districtraadslid; Alexandra D'Archambeau, districtsraadslid; Dirk Avonts, districtsraadslid; Youssef Boubker, districtsraadslid; Monique Mahieu, districtsraadslid; Els Vanderelst, districtsraadslid; Xeno Wauters, districtsraadslid; Philippe Kussé, districtsraadslid; Marleen Verbruggen, districtsraadslid; Werner De Gres, districtsraadslid; Omar Al Jouaidi, districtsraadslid; Luc Eliaerts, districtsraadslid; Frida Boeykens, districtsraadslid; Julie De Vos, districtssecretaris

Afwezig

Danny Raets, waarnemend districtssecretaris

Verontschuldigd

Lien Moens, districtsraadslid; Azeddine Hayani, districtsraadslid; Peggy Deckx, districtsraadslid

Secretaris

Julie De Vos, districtssecretaris

Voorzitter

Kristof Bossuyt, voorzitter van de districtsraad
2023_DRWI_00030 - Strategisch Ruimteplan Antwerpen - Kennisname voorontwerp. Advies - Goedkeuring 2023_DRWI_00030 - Strategisch Ruimteplan Antwerpen - Kennisname voorontwerp. Advies - Goedkeuring

Motivering

Aanleiding en context

Op 19 december 2014 (jaarnummer 13003) keurde het college het evaluatierapport over het strategisch Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen (s-RSA) goed; de gemeenteraad nam er op 26 januari 2015 (jaarnummer 37) kennis van.

Op 22 februari 2016 (jaarnummer 109) keurde de gemeenteraad de doorstartnota van het s-RSA, met als titel “We geven de stad van morgen Ruimte” goed. De doorstartnota vormde de eerste fase van het totale vernieuwingsproces van het s-RSA zoals opgenomen in het evaluatierapport. De onderzoeksfase vormde de tweede fase en liep van 2016 tot en met 2018. De resultaten uit deze onderzoeksfase werden gebundeld in een inspiratienota. De derde en laatste fase bevat de effectieve opmaak van het nieuwe Strategische Ruimteplan Antwerpen (SRA).

Op 4 mei 2018 (jaarnummer 4144) keurde het college de Inspiratienota "Ruimte geven aan de stad van morgen" goed.

Op 5 juni 2020 (jaarnummer 4855)  keurde het college de selectieleidraad GAC_2020_01116 voor de opmaak van het SRA goed en keurde eveneens goed dat hiervoor een mededingingsprocedure met onderhandeling werd uitgeschreven met Europese bekendmaking.

Op 23 oktober 2020 (jaarnummer 8843) keurde het college de selectie van kandidaten en het bestek GAC_2020_01116 voor het opmaken van het SRA goed. 

Op 26 maart 2021 (jaarnummer 2493) keurde het college de gunning voor het Strategisch Ruimteplan, op basis van bestek GAC_2020_01116, aan TV BUUR cvba – Rebelgroup Advisory Belgium nv – Sweco Belgium nv, goed.

Op 20 december 2021 (jaarnummer 730) keurde de gemeenteraad de formele start van het planproces voor het SRA goed. 

Op 14 januari 2022 (jaarnummer 322) keurde het college de conceptnota voor het SRA en de kennisgevingsnota van het plan-MER voor het SRA goed.

Op 10 maart 2023 (jaarnummer 1175) keurde het college het voorontwerp SRA goed.

Het districtscollege Wilrijk besprak het SRA in haar zitting van 8 mei 2023 (jaarnummer 69).

Juridische grond

Artikels 2.1.11, 2.1.12 en 2.1.13 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, die de procedure voor de opmaak van een gemeentelijk beleidsplan ruimte vastleggen.

Regelgeving: bevoegdheid

Artikel 138 van het decreet lokaal bestuur: "Naast de beslissingsbevoegdheden waarover de districtsraad beschikt op grond van dit decreet, heeft de districtsraad een algemene adviesbevoegdheid voor alle aangelegenheden die betrekking hebben op het district. De districtsraad kan bij reglement die algemene adviesbevoegdheid of delen ervan overdragen aan het districtscollege."

Argumentatie

Begin 2022 werden de conceptnota en de kennisgevingsnota van het plan-MER voor het SRA goedgekeurd. De conceptnota bevat de krijtlijnen van het toekomstig ruimtelijk beleid dat Antwerpen wil vastleggen in het SRA. 

De drie stedelijke lagen Levendige Woonstad, Veerkrachtig Landschap en Slimme Netwerkstad uit de Inspiratienota "Ruimte geven aan de stad van morgen" werden in de conceptnota verder uitgewerkt. De centrale ambitie van de conceptnota is om de meest leefbare stad te zijn met een hoge levenskwaliteit. 

De conceptnota bevat de strategische visie met een tijdshorizon tot 2040. Ook werd een blik op twee beleidskaders gegeven: een onderzoek naar het ruimtelijk instrumentarium ter uitvoering van het SRA  en een onderzoek over de stedelijke ruimte rond het Albertkanaal. 

Gedurende 2022 werd de conceptnota verder uitgewerkt in een voorontwerp SRA. 

Inhoud van het voorontwerp SRA
De grote inhoudelijke lijnen die in de conceptnota werden uitgezet, bleven behouden in het voorontwerp, maar werden aangevuld en aangepast op basis van de adviesronde begin 2022 en bijkomend onderzoek ter onderbouwing van het SRA.

De strategische visie in het voorontwerp SRA is een verdere uitwerking van de strategische visie in de conceptnota SRA en vertrekt vanuit de ambitie van Antwerpen als meest leefbare stad van Vlaanderen met een hoge levenskwaliteit voor haar bewoners en bezoekers. De thematische en gebiedsgerichte benadering is behouden in de drie stedelijke lagen Levendige Woonstad, Veerkrachtig Landschap en Slimme Netwerkstad en de zeven deelgebieden: Schelde, Over de Ring, Intra Muros, Linkeroever, de 20ste-eeuwse gordel, de Noordelijke districten en de Kanaalzone.

In de uitwerking van het voorontwerp is gekozen om één beleidskader uit te werken, het beleidskader "Ruimte geven aan de Stad van Morgen".
In dat beleidskader worden de zes krachtlijnen van de strategische visie uitgewerkt.

Het betreft de krachtlijnen:

  • De Antwerpse bouwshift: transformatie als hefboom voor vernieuwing;
  • Sterke wijken met een hoge leefbaarheid;
  • Van stadsbrede tot lokale groenblauwe en duurzame versterking;
  • Ringstad met Ringparken als complementen op de werf van de eeuw;
  • Gerichte verdichting rond multimodale knopen;
  • Verweven waar het kan, scheiden waar nodig.

Door het SRA op te bouwen rond de strategische visie en dat beleidskader is er een duidelijk verband tussen de visie op de ruimtelijke ontwikkeling van de stad voor de lange termijn en de operationalisering van die visie op de middellange termijn.

De keuze om slechts een beleidskader uit te werken komt voort uit voortschrijdend inzicht in de inhoudelijke en procedurele mogelijkheden van een ruimtelijk beleidsplan en de adviesronde over de conceptnota.

Het voorontwerp SRA wordt aan een adviesronde onderworpen. In het najaar van 2023 wordt het ontwerp SRA voorlopig vastgesteld en wordt het plan aan een openbaar onderzoek onderworpen.  Begin 2024 wordt het SRA definitief opgeleverd.

Beleidsdoelstellingen

5 - Woonstad
2WNS03 - Ruimtelijke ordening
2WNS0302 - Plannen
2WNS030201 - Strategisch ruimteplan Antwerpen

Besluit

De districtsraad wilrijk beslist:

Artikel 1

De districtsraad neemt kennis van het voorontwerp Strategisch Ruimteplan Antwerpen.

Artikel 2

De districtsraadsraad geeft  volgend advies op het voorontwerp Strategisch Ruimteplan Antwerpen (SRA):

Hoewel het hier gaat om een heel lijvig document, blijven de grote lijnen onvoldoende bekend.

Het document wordt opgemaakt, zonder dat er budget voorzien is om ook effectief uitvoering te kunnen geven aan projecten die binnen dit kader passen: dit is contradictorisch.

Bovendien gaat het – nu al – duidelijk ten koste van districtsprojecten, die met veel vertraging of niet in uitvoering worden gebracht door een gebrek aan tekenaars en ontwerpers.

Vormt het SRA een voorafname om ingediende projecten te beoordelen? Want wat bijvoorbeeld met Hof Van Mols dat nu ter ontwikkeling voorligt? Krijgt dit dan ook al de SRA-toets? Het voorontwerp van het SRA “Ruimte geven aan de stad van Morgen”, kent blijkbaar zes sterke krachtlijnen. Om deze krachtlijnen te kunnen uitvoeren is het – weze het nogmaals herhaald - nodig dat er voldoende budget beschikbaar is. Het SRA is opgemaakt zonder gekend budget én zonder extra dotatie voor de districten. Indien districten door het kader van het SRA gedwongen worden tot hogere kosten, moet het budget wat hiervoor nodig zou zijn, volgen; bvb. qua vergroening, de uitbouw van gezondere leefomgevingen, de voorzieningen op wijkniveau en woonbuurten, ….

Grenzen

Het district Wilrijk adviseert om de geografische omschrijving van de wijken correct te noteren. Momenteel klopt deze niet (bijvoorbeeld Valaar (=Hoboken), Oosterveld (=Wilrijk) en Molenveld (=Edegem)). Vóórafgaand overleg had dit kunnen vermijden!

Het SRA respecteert wel de gemeentegrenzen: want van Borsbeek kan blijkbaar juridisch nog geen vermelding worden gemaakt. Maar dit betreft toch louter een visie?

Wat dan met de districtsgrenzen? Deze worden niet gerespecteerd (cfr. aaneengesloten kern Hoboken-Kiel-Wilrijk): het lijkt wel om een voorafname te gaan van een herstructurering van de districten.

Identiteit Wilrijk

Het district Wilrijk wil als autonome entiteit te worden blijven beschouwd en als dusdanig o.m. benoemd te worden én blijven. Momenteel wordt Wilrijk in het SRA mee opgenomen in de stedelijke kern van de 20e eeuwse gordel en wordt het als aaneengesloten kern benoemd met Hoboken-Kiel-Wilrijk. Qua aard en uitdagingen heeft district Wilrijk meer kenmerken gemeenschappelijk met de zuidrand (Aartselaar, Edegem, …). We zijn van mening dat het SRA door Wilrijk op deze manier te benoemen geen rekening houdt met haar identiteit.

Verdichting en hoogbouw

Het district Wilrijk komt volgens het SRA in aanmerking om de verstedelijking (mee en verder) op te vangen. Maar tegelijkertijd zet dat SRA vooral in op klimaatadaptief landschap, hitte-eilanden tegengaan, waterhuishouding verbeteren. Hoe wordt dit met elkaar vereenzelvigd (en betaalbaar gehouden)?

Hoogbouw wordt kort aangestipt in het SRA, maar wat is nu de visie binnen het brede geheel hieromtrent? Welke zones binnen Wilrijk komen hiervoor in aanmerking? Voor ons alleszins niet over het hele grondgebied van Wilrijk. De omschrijving is zeer ‘flou’ en onduidelijk. Hoogbouw impliceert volgens ons ook het behoud van de huidige open ruimte, 1 van de huidige aantrekkingspolen van Wilrijk. Indien het district Wilrijk de demografische druk mee zal opvangen, moet een betere en performantere, vóórafgaandelijke ontsluiting van het openbaar vervoer een voorwaarde te zijn. Deze ontsluiting moet dus prioritair zijn ten opzichte van eventuele verdere verdichting. De verdichting moet bovendien altijd in evenwicht staan met open en toegankelijke/publieke ruimte voor elke bewoner. District Wilrijk adviseert om te werken met een streefcijfer (x m²/inwoner) zodanig dat dit evenwicht nagestreefd / bewaakt kan blijven.

We lezen niks over sociale woningen, studentenhuisvesting, … ? Moet dit dan ook worden bekeken via de ‘aaneengesloten kern’ Hoboken-Wilrijk-Kiel? Of wel elke entiteit apart? Dit valt volgens ons toch niet los te koppelen?

Er wordt gesproken van een tekort aan voorzieningen op de Bist in Wilrijk: over welke gaat het dan?

Mobiliteit

Op het vlak van o.m. mobiliteit staat het district Wilrijk erop dat een planningsproces wordt opgestart met als doel de afbraak van het viaduct over de A12 en een nieuwe bovengrondse invulling met een meerwaarde voor de inwoners van Wilrijk. Het district verwijst hierbij ook naar de unanieme motie i.v.m. leefbaarheid en verkeersveiligheid A12 (2014_MOT_00118). Ook qua invulling bovengronds wenst district Wilrijk betrokken te worden. Het district Wilrijk wil ook de aanpak van gevaarlijke kruispunten in het district vermeld zien.

Het district Wilrijk adviseert in ieder geval ongunstig m.b.t. een tramtracé dat bovengronds via de Groenenborgerlaan het district Wilrijk zou doorkruisen, dit is alleszins geen optie voor het district Wilrijk. Wat met de tram over de N177, via de krijgslaan naar het UZA, hiervan wordt op geen enkele wijze meer melding van gemaakt? Nochtans wél opgenomen in het voorontwerp van het RUP Terbeke Zuid, alleszins dient mogelijk tracé van bij idee-fase met het district Wilrijk te worden besproken, waarbij advies van het district een conditio sine qua non is.

Groen industriegebied

Het Ferraris-bos dient nu alleszins blijvend als bos afdoende te worden beschermd, welk wél dient gecompenseerd te worden m.b.t. de oppervlakte aan industriegrond die hierdoor verdwijnt én op de overige bedrijventerreinen moet vooral bedrijvigheid mogelijk blijven.

RUP en SOK

Het district Wilrijk wil ook betrokken worden in eventuele SOK’s nav nieuwe ruimtelijke uitvoeringsplannen, zodanig dat de rol van het district hierin duidelijk bepaald kan worden.

Artikel 3

Dit besluit heeft in principe geen financiële gevolgen.

Bijlagen

  • 20230310 SRA_Voorontwerp_FV goedgekeurd_low res_FINAL.pdf