2023_CBS_04541 - Audit leegstaande en verwaarloosde bedrijfsruimten - Validatie methodiek - Goedkeuring

Op 24 november 2015 besliste de gemeenteraad (2015_GR_00640) om vanaf aanslagjaar 2016 niet langer een eigen belasting te heffen op leegstaande en/of verwaarloosde bedrijfsgebouwen, maar gebruik te maken van opcentiemen op de Vlaamse heffing. Deze beslissing werd in 2019 bevestigd voor de legislatuur van 2020-2025 (2019_GR_00770 en 2022_GR_00664).

In 2020 vond een interbestuurlijke audit met betrekking tot leegstand en verwaarlozing van bedrijfsruimten plaats. Uit deze audit is onder andere gebleken dat er binnen het proces een potentieel risico bestaat dat de detectie en de inventarisatie van leegstaande en verwaarloosde bedrijfsruimten niet systematisch wordt aangepakt en dat daardoor de kans groot is dat in aanmerking komende bedrijfsruimten niet worden gedetecteerd, de gemeentelijke lijst met panden onvolledig is en de eigenaars van de bedrijfsruimten niet gelijk behandeld worden. Dit risico is deels onder controle, maar Interne Audit gaf wel de aanbeveling om de gebruikte methodiek te evalueren en te laten valideren.

Aan de hand van GIS-gegevens beschikt de inventarisbeheerder van de stad Antwerpen, die werkt vanuit de dienst Financiën, afdeling Eigendomsbelastingen, over een lijst met bedrijfsruimten op het grondgebied van de stad Antwerpen die groter zijn dan 500m².

Om een volledig beeld te krijgen van alle leegstaande bedrijfsruimten en gerichte controles te kunnen uitoefenen, werkt de dienst Financiën, afdeling Eigendomsbelastingen op 2 manieren:

• Er wordt proactief samengewerkt met de collega's van Investdesk en Maatschappelijke Veiligheid. Naar aanleiding daarvan wordt in eerste instantie de focus gelegd op apart gelegen bedrijfsruimten en vervolgens op KMO-zones.
• De inventarisbeheerder wordt op de hoogte gebracht over bedrijfsruimten die vermoedelijk leeg staan via meldingen van burgers of collega’s. Daarnaast is er nazicht van diverse gegevensbronnen waaronder de lijst met stopgezette bedrijven.

Voor elk pand dat vermoedelijk leeg staat en/of verwaarloosd is, wordt in de periode van november tot februari een controle ingepland en uitgevoerd door de financiële controleurs van Maatschappelijke Veiligheid.

In de lijst met bedrijfsruimten worden minstens de volgende gegevens opgenomen:

• De actuele toestand van de bedrijfsruimte; 
• De datum van de laatste controle ter plaatse;
• Het dossiernummer bij input in de databank van het Departement Omgeving;
• De toestand bij opname in de inventaris;
• De datum van eerste opname op de inventaris;
• De schrappingsdatum uit de inventaris;
• Eventuele informatie met betrekking tot het subsidiedossier;
• Soort controle.

Indien uit een controle blijkt dat een bedrijfsruimte leegstaand of verwaarloosd is, wordt het pand uiterlijk voor 1 maart ingegeven in de databank van het Departement Omgeving.

Door op regelmatige basis nieuwe GIS-gegevens op te vragen en te verwerken in de lijst krijgt de dienst Eigendomsbelasting een update van te controleren bedrijfsruimten. Bovenstaande werkwijze zorgt ervoor dat de dienst Financiën, afdeling Eigendomsbelasting een globaal overzicht krijgt van alle leegstaande en verwaarloosde bedrijfsruimten op het grondgebied van de stad Antwerpen.

Om te vermijden dat er bedrijfsruimten over het hoofd gezien worden, maakt de dienst Eigendomsbelastingen gebruik van het vierogenprincipe en bespreekt de inventarisbeheerder de lijst met nog te controleren panden en reeds gecontroleerde panden tweemaandelijks met andere collega’s van de dienst.

Deze werkwijze zorgt ervoor dat elke bedrijfsruimte op het grondgebied van de stad Antwerpen om de twee à drie jaar gecontroleerd wordt, zodat tegemoet wordt gekomen aan de auditaanbevelingen.