Samenstelling
Aanwezig
Bart De Wever, burgemeester;
Koen Kennis, schepen;
Jinnih Beels, schepen;
Annick De Ridder, schepen;
Nabilla Ait Daoud, schepen;
Karim Bachar, schepen;
Peter Wouters, schepen;
Elisabeth van Doesburg, schepen;
Erica Caluwaerts, schepen;
Tom Meeuws, schepen;
Sven Cauwelier, algemeen directeur
Secretaris
Sven Cauwelier, algemeen directeur
Voorzitter
Bart De Wever, burgemeester
2023_CBS_04711 - Heraanleg- en stadsontwikkelingsprojecten - Ruimtelijke veiligheid – Cameratoezicht openbaar domein. - Camera-advies & opname van cameravoorzieningen in projectkost - Goedkeuring
Motivering
Aanleiding en context
- Het college besliste op 19 maart 2021 (jaarnummer 2314) over de positionering van het transversaal cameramanagement bij de dienst van de CDO en de aanstelling van een centrale cameramanager.
- Op dit moment zijn er in het openbaar domein van de stad veiligheidscamera’s op ruim 500 locaties die door politie en Maatschappelijke Veiligheid gebruikt worden om toezicht op de openbare ruimte uit te oefenen. Daarbij zet politie de middelen in voor het voorkomen of bestrijden van inbreuken op de veiligheid via bestuursrechtelijke of strafrechtelijke beteugeling. Maatschappelijke Veiligheid maakt van de middelen gebruik voor de bestrijding van overlast (sluikstort, graffiti, wildplassen, etc…)
- Jaarlijks coördineert de transversale cameramanager de beslissing over op welke strategische plaatsen camera’s geplaatst zullen worden in het bestaand openbaar domein, via een weging van de noden van MV en politie, waarbij de noden op het vlak van criminaliteits- dan wel overlastbestrijding het uitgangspunt zijn. Voor die strategische cameraposities is een camerabudget voorzien.
- Voor de komende jaren werd een lange reeks projecten opgestart rond de heraanleg van openbaar domein of stadsontwikkelingsprojecten met een aandeel nieuw openbaar domein. Bij dergelijke projecten wordt telkens in overleg bekeken wat de behoeften zijn om het veiligheidsbeeld in het openbaar domein te monitoren met veiligheidscamera’s. Het camerabudget is echter niet voorzien op de camerabehoeften van deze, vaak grootschalige projecten.
- Ook recente mogelijkheden die de veiligheid en de leefbaarheid kunnen bevorderen zoals de handhaving van een tonnageverbod m.b.v. ANPR-camera’s, zullen meer en meer toegepast worden en dienen in een vroege fase meegenomen te worden bij heraanleg van openbaar domein.
Argumentatie
- De stad evolueert en wil aantrekkelijk zijn. Dit wordt onder meer nagestreefd door de publieke ruimte op een zo kwalitatief mogelijke manier in te richten voor alle gebruikers, waarbij men de aangepaste publieke ruimte ook op langere termijn aantrekkelijk wil houden. De beheerder van het openbaar domein of de eigenaar van het project houdt best proactief rekening met uitdagingen rond veiligheid en leefbaarheid, waarin vaak ook camera’s een rol spelen. Dit vermijdt dat nadien, als de cameranood zich door een incident of publieke opinie nog duidelijker laat voelen, het openbaar domein weer opengebroken moet worden om alsnog (en tegen veel hogere kost) cameravoorzieningen aan te leggen.
- Er vindt met ontwerpteams overleg plaats, o.m. in het coördinatieoverleg openbaar domein, waar steeds projectdefinities, voorontwerp en definitief ontwerp van projecten openbaar domein ter advies worden voorgelegd. Dit laat toe om al vroeg in het ontwerp rekening te houden met het perspectief van sociaalruimtelijke veiligheid, en zorgt voor belangrijke voordelen:
- Door ruimtelijke en/of infrastructurele ingrepen vroeg in het ontwerpproces wordt de intrinsieke veiligheid van een nieuw of heraangelegd deel van het openbaar domein vergroot. Op die manier wordt criminaliteit en overlast voorkomen of beperkt.
- Die vroege aandacht voor intrinsieke veiligheid in het ontwerp zelf zorgt er ook voor dat rationeel kan omgesprongen worden met camera-investeringen binnen de context van een project.
- Op locaties waar er toch een camera nodig is, kan men de hiervoor noodzakelijke werken meenemen bij de heraanleg en wordt meer kostenefficiënt omgesprongen met de beschikbare middelen, onder meer door werken en infrastructuur te delen.
- Door de camerabehoeften vroegtijdig in te vullen wordt vermeden dat na de heraanleg opnieuw werken uitgevoerd moeten worden om camera’s bij te plaatsen, wat gepaard gaat met extra kosten en niet strookt met het beleid omtrent het uitvoeren van nutswerken in een pas heraangelegd gebied.
- De reguliere cameramiddelen worden prioritair aangewend voor de strategische cameraposities, niet voor heraanleg van het openbaar domein of voor stadsontwikkelingsprojecten met een aandeel openbaar domein.
- Investeringen in strategische cameraposities worden uitgevoerd vanuit het regulier budget camera-investeringen wanneer deze niet onder de in art. 2 genoemde situaties vallen.
- Gezien het hoog tempo en aantal projecten voor de volgende jaren, zou de cameranood die gepaard gaat met de veiligheidsnoden van deze heraanleg- en stadsontwikkelingsprojecten meer dan het volledige camerabudget voor strategische cameravoorzieningen van een jaar opgebruiken. De strategische cameraposities (en alle benodigde investeringen daarrond) zouden de volgende jaren bijgevolg zwaar geïmpacteerd worden waardoor diverse noodzakelijke en strategische posities niet uitgevoerd zullen kunnen worden.
Algemene financiële opmerkingen
- Het budget voor investeringen in cameravoorzieningen op het openbaar domein n.a.v. heraanleg- of stadsontwikkelingsprojecten zal onder bepaalde voorwaarden (zie Art. 2) mee voorzien worden in de projectkosten van het bouw- en/of openbaar domeinproject, analoog aan andere gebruikelijke nutsvoorzieningen (water, elektriciteit, telecom, …) of verkeersveiligheidsmaatregelen. Per project zal deze kost begroot worden wanneer de camerabehoeften besproken zijn in de context van de projectdefinitie en/of voorontwerp.
- Naast de eenmalige investeringskost dient ook een (blijvende) vervanging voorzien te worden op het budget van de beheerder van het openbaar domein, cfr. straatmeubilair. Dit heeft betrekking op de vervanging van camera’s, maar ook op het herstel en de vervanging van alle componenten in het cameranetwerk (glasvezelnetwerk, draadloze verbindingen, onderhoud servers, …) Bij private stedenbouwkundige projecten met een publiek toegankelijke buitenruimte die toegang geeft tot het openbaar domein en waarbij een cameranood bestaat, is het plaatsen van de noodzakelijke camera-infrastructuur een last die in het privaat project moet voorzien worden.
Beleidsdoelstellingen
3 - Veilige stad
2VGS01 - Veiligheid
2VGS0107 - Veiligheid door technologie
2VGS010701 - Versterkt en intelligent gebruik van camera s en innovatieve technologiën
Besluit
Het college van burgemeester en schepenen beslist:
Artikel 1
Het college keurt goed dat bij heraanleg van het openbaar domein en stadsontwikkelingsprojecten of bij private stedenbouwkundige projecten met een publiek toegankelijke buitenruimte die toegang geeft tot het openbaar domein, verplicht advies gevraagd wordt aan het team sociaalruimtelijke veiligheid (MV) omtrent mogelijke behoeften aan extra voorzieningen voor cameratoezicht in volgende gevallen:
- wanneer op grote schaal nieuw en bijkomend openbaar domein wordt voorzien (oa: hoog projectbudget, grote impact op aantal bewoners of passanten, grote geïmpacteerde oppervlakte,…)
- wanneer de betrokken locaties overlast- of criminaliteitsgevoelig zijn
- wanneer bij de ontwikkeling een grote veiligheids- of overlastimpact verwacht kan worden op de omgeving
Het camera-advies wordt meegenomen in het verslag van de bespreking van het eerste ontwerp.
Artikel 2
Het college keurt goed om bij heraanleg van het openbaar domein en voor stadsontwikkelingsprojecten de investeringskost voor cameratoezicht op te nemen in de algemene projectkost in volgende gevallen:
- wanneer op grote schaal nieuw en bijkomend openbaar domein wordt voorzien (oa. hoog projectbudget, grote impact op aantal bewoners of passanten, grote geïmpacteerde oppervlakte (bv. nieuwe woonwijken, Scheldekaaien, …)
- wanneer de betrokken locaties overlast- of criminaliteitsgevoelig zijn
- wanneer bij de ontwikkeling een grote veiligheids- of overlastimpact verwacht kan worden op de omgeving
Dit wordt doorgevoerd voor zowel projecten van de Groep stad Antwerpen als van private stadsontwikkelingsprojecten waar bij oplevering een overdracht is voorzien van publiek toegankelijke buitenruimte naar openbaar domein. Bij deze private projecten moet deze infrastructuur als ontwikkelvoorwaarde voorzien worden in het project. Het gaat daarbij om projecten met een publiek toegankelijke buitenruimte die toegang geeft tot het openbaar domein.
Dit besluit wordt van toepassing op alle projecten die nog niet goedgekeurd zijn door het college als definitief ontwerp, na de datum van dit principebesluit.
Artikel 3
Het college geeft opdracht aan de transversale en politionele cameramanager om de uitvoering van de cameravoorzieningen bij een project van heraanleg of stadsontwikkeling te organiseren en dit conform de stedelijke standaarden en bestaande raamovereenkomsten voor camera-installaties.
Artikel 4
Dit besluit heeft in principe geen financiële gevolgen.