Terug
Gepubliceerd op 26/06/2023

2023_CBS_04114 - M HKA - Selectieleidraad 'Open Oproep' - Goedkeuring

college van burgemeester en schepenen
vr 16/06/2023 - 09:00 Stadhuis
Goedgekeurd

Samenstelling

Aanwezig

Bart De Wever, burgemeester; Koen Kennis, schepen; Jinnih Beels, schepen; Annick De Ridder, schepen; Nabilla Ait Daoud, schepen; Karim Bachar, schepen; Peter Wouters, schepen; Elisabeth van Doesburg, schepen; Erica Caluwaerts, schepen; Sven Cauwelier, algemeen directeur

Verontschuldigd

Tom Meeuws, schepen

Secretaris

Sven Cauwelier, algemeen directeur

Voorzitter

Bart De Wever, burgemeester
2023_CBS_04114 - M HKA - Selectieleidraad 'Open Oproep' - Goedkeuring 2023_CBS_04114 - M HKA - Selectieleidraad 'Open Oproep' - Goedkeuring

Motivering

Gekoppelde besluiten

Aanleiding en context

In zitting van 23 december 2016 (jaarnummer 10522) besliste het college om de vier volgende locaties over te maken aan de Vlaamse gemeenschap als zoeklocaties voor de oprichting van een toekomstig Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen (M HKA): 1. M HKA huidige locatie 2. Zuidersluis (Hof van Beroep) 3. Kop Nieuw Zuid 4. Stuivenbergziekenhuis. Deze locaties werden geselecteerd niet alleen op basis van de technische en infrastructurele noden voor het toekomstig kunstmuseum. De Vlaamse gemeenschap als opdrachtgever heeft bovendien aangegeven dat het project een stedenbouwkundige betekenis en meerwaarde moet bieden voor de omgeving.

Op 18 mei daaropvolgend werd de studieopdracht voor het onderzoek naar de infrastructurele noden van het toekomstig Vlaams Hedendaags Kunstenmuseum gepubliceerd.

In zitting van 23 februari 2018 (jaarnummer 1701) adviseerde het college op basis van de resultaten van dit onderzoek aan de minister voor Jeugd, Cultuur en Media van de Vlaamse gemeenschap om de locatie “Zuidersluis” als voorkeurslocatie voor de inplanting van het nieuwe M HKA te adviseren.

In zitting van 7 december 2018 (jaarnummer 10902) keurde het college de procesaanpak van de open oproep voor de selectie van en gunning aan een ontwerpbureau voor de vormgeving van het nieuwe museum goed.

Het college overwoog op dezelfde zitting dat de beslissing om het M HKA op de Zuidersluis te onderzoeken impliceert dat de grond, die nu eigendom van de stad Antwerpen is, dient overgedragen te worden aan de Vlaamse overheid. Deze overdracht vooronderstelt in de eerste plaats dat er een overeenkomst dient te worden gesloten met de huidige gebruiker van de opstallen, met name de Regie der Gebouwen. Op 20 juli 2018 gaf de Vlaamse regering de opdracht aan toenmalig minister Gatz bevoegd voor Cultuur, Jeugd, Media en Brussel om deze overdracht verder uit te werken. In deze context dient ook een financieel kader te worden uitgewerkt voor de valorisatie van de huidige site van het M HKA. Het is de bedoeling dat dit financieel kader de modaliteiten van de overdracht vastlegt, waarbij de stad Antwerpen zal gecompenseerd worden voor de waarde van de grond van het huidige Hof van Beroep. In dat opzicht is het aangewezen dat AG Vespa een mandaat krijgt om de onderhandeling hieromtrent op te starten met zowel de Regie der Gebouwen als Vlaanderen.

In dit kader gaf het college de volgende opdracht aan AG Vespa om in overleg met Financiën:

  • de huidige juridische situatie van de opstallen in beeld te brengen, de waardering ervan en onderhandelingen te voeren met de Regie der Gebouwen omtrent de beëindiging van de huidige opstal: reikwijdte van de huidige overeenkomst, modaliteiten van de beëindiging ervan (timing, waardering,…);
  • onderhandelingen te voeren met Vlaanderen met betrekking tot de zakelijke overdracht van deze grond aan Vlaanderen (juridisch formule, modaliteiten, waardering, ….). 

Op 22 januari 2019 werd de Open Oproep voor de volledige studieopdracht voor de bouw van een nieuw Vlaams museum voor hedendaagse kunst in Antwerpen gepubliceerd en werden de selectie- en gunningsprocedure voor aanstelling van een ontwerpteam doorlopen.

Op 27 maart 2020 besliste de minister van Cultuur de studieopdracht voor de bouw van een nieuw Vlaams museum voor hedendaagse kunst in Antwerpen niet te gunnen.

In zitting van 14 januari 2021 (jaarnummer 245) keurde het college de principiële overeenkomst tussen Vlaamse Gemeenschap, Departement Cultuur, Jeugd en Media, Regie der Gebouwen en de stad Antwerpen vertegenwoordigd door AG Vespa goed en dit met betrekking tot de locatie van het nieuwe M HKA en de waardering van de gronden en gebouwen.

In zitting van 15 oktober 2021 (jaarnummer 8364) keurde het college de opdracht tot opmaak van het RUP M HKA principieel goed.

In zitting van 21 januari 2022 (jaarnummer 552) keurde het college de proces- en startnota van RUP M HKA goed.

Argumentatie

De Vlaamse Gemeenschap plant de bouw van een nieuw Vlaams museum voor hedendaagse kunst (M HKA). De stad Antwerpen en de Vlaamse Regering kozen samen voor een nieuwe locatie op het Zuid in Antwerpen, namelijk de site van het huidige Hof van Beroep op de Waalse Kaai. 

Het M HKA is ingedeeld als cultureel-erfgoedinstelling van de Vlaamse Gemeenschap, zoals beschreven in het Cultureelerfgoeddecreet. Het decreet bepaalt dat deze instellingen toonaangevend zijn op het vlak van kwaliteit en management. Ze vormen een internationale referentie, een uithangbord en spelen een grote algemene of specifieke maatschappelijke rol voor Vlaanderen.  

Het M HKA zal de komende jaren evolueren naar een uitgebreidere werking. De bouw van een nieuw museum is een belangrijke hefboom om de Vlaamse hedendaagse kunstensector verder te ontwikkelen en internationaal op de kaart te zetten. 

De Vlaamse Gemeenschap is en blijft eigenaar van de gebouwen en van een groot deel van de collectie. M HKA vzw zal de hoofdgebruiker van het nieuwe museumgebouw zijn.

Het nieuwe M HKA zal via de procedure 'Open Oproep' van de Vlaams bouwmeester worden gerealiseerd. De Vlaamse Gemeenschap streeft naar een duurzaam, zeer toegankelijk, robuust en onderhoudsvriendelijk museum en gaat op zoek naar een ontwerpteam dat zijn eisen in een duurzame en performante infrastructuur weet te vertalen en het toekomstige
M HKA van de gepaste architecturale uitstraling voorziet. De opdrachtgever hecht veel belang aan de procesbereidheid van het ontwerpteam en verwacht dat het ontwerp in nauwe dialoog met de opdrachtgever tot stand komt. Voor de uitvoering van deze opdracht zal worden samengewerkt in een bouwteam.

Men zoekt een ontwerpteam dat minstens bestaat uit een architect, raadgevende ingenieurs en deskundigen, EPB verslaggever en veiligheidscoördinatie.

De Open Oproep verloopt in twee fasen waarbij eerst de selectie van maximum zeven kandidaten gebeurt. Deze zeven kandidaten zullen een visie opmaken en een offerte indienen op basis waarvan de uiteindelijke laureaat zal gegund worden. 

De selectie – en gunningscommissie bestaat uit zeven partijen. Bij stemming heeft elke partij één stem. De commissie streeft naar een unanieme beslissing. De Vlaams Bouwmeester zit de commissie voor.

Stemgerechtigde leden:

  1. Het team Vlaams Bouwmeester
    • Vlaams Bouwmeester of vertegenwoordiger, als voorzitter;
  2. Opdrachtgever Departement Cultuur, Jeugd en Media
    • vertegenwoordiging departement in functie van beleid;
    • vertegenwoordiging departement in functie van infrastructuur;
  3. Leverancier Agentschap Het Facilitair Bedrijf
    • vertegenwoordiging afdeling bouwprojecten in functie van gemandateerd bouwheerschap;
  4. hoofdgebruiker M HKA
    • vertegenwoordiging van museum M HKA;
    • vertegenwoordiging van het bestuursorgaan M HKA;
  5. de stad Antwerpen
    • stadsbouwmeester of vertegenwoordiging van de schepen van ruimtelijke ordening en stadsontwikkeling;
    • vertegenwoordiging van het Antwerps erfgoedveld aangeduid door de schepen van cultuur;
  6. Externe dekundige aangeduid door Vlaams Bouwmeester en stadsbouwmeester;
  7. Externe deskundige aangeduid door M HKA.

Adviserende, niet-stemgerechtigde leden:

  • vertegenwoordiging Dienst Omgeving met betrekking tot RUP, aangeduid door de stad Antwerpen;
  • vertegenwoordiging AG Vespa met betrekking tot aangrenzende masterplannen;
  • vertegenwoordiging Dienst Onroerend Erfgoed Antwerpen;
  • expert met betrekking tot circulair en duurzaam bouwen, aan te duiden door Het Facilitair Bedrijf;
  • expert met betrekking tot financiële haalbaarheid van het project, aan te duiden door Het Facilitair Bedrijf;
  • vertegenwoordiging van Het Facilitair Bedrijf met betrekking tot onderdeel procesbereidheid en procesgerichtheid;
  • twee internationale museale experten aan te duiden door M HKA in overleg met departement Cultuur, Jeugd en Media.

De planning voor de Open Oproep wordt als volgt vooropgesteld:

  • publicatie selectieleidraad: 26 juni 2023;
  • selectiecommissie: begin oktober 2023;
  • publicatie gunningsleidraad: begin december 2023;
  • gunningscommissie: medio april 2024;
  • gunning door Vlaamse regering: juli 2024.

De totaal geraamde uitgave voor de bouwkosten bedraagt 70.200.000,00 euro (exclusief btw, ereloon en herzieningen, geraamd januari 2023). 

De bruto-oppervlakte van het gebouwd programma bedraagt +/- 22.200 m² en het bruto volume  +/- 147.000 m³. Parallel aan de procedure van de Open Oproep maakt de stad Antwerpen daarom RUP M HKA op, omdat het huidige RUP “Binnenstad”  de ambities van dergelijk nieuw museumgebouw op het plangebied niet toelaat. 

Beleidsdoelstellingen

5 - Woonstad
2WNS02 - Stadsontwikkeling
7 - Bruisende stad
2BRS01 - Cultuur

Besluit

Het college van burgemeester en schepenen beslist:

Artikel 1

Het college keurt de selectieleidraad ter realisatie van het M HKA via de Vlaamse procedure 'Open Oproep' goed.

Artikel 2

Dit besluit heeft in principe geen financiƫle gevolgen.