2024_RVBAGSO_00030 - Klokkenluidersregeling - Gezamenlijk intern meldkanaal - Goedkeuring

In uitvoering van de Europese klokkenluidersrichtlijn heeft de Vlaamse overheid specifieke regelgeving uitgewerkt:

• Voor lokale besturen is de regeling opgenomen in het Bestuursdecreet.
• Voor onderwijspersoneel werd een afzonderlijk decreet afgekondigd.

Beide decreten zijn een vertaling van de Europese richtlijn en bevatten dezelfde toepassingsmodaliteiten.

De bedoeling van de klokkenluidersregeling is om de drempel te verlagen voor het melden van wanpraktijken in organisaties en bedrijven zodat inbreuken sneller opgespoord en behandeld kunnen worden. Het gaat om meldingen van elke handeling of nalatigheid die onrechtmatig is of die het doel of de toepassing van regelgeving ondermijnt. Klokkenluidersmeldingen over het Stedelijk Onderwijs kunnen gaan over alle inbreuken op wet- en regelgeving die op het Stedelijk Onderwijs van toepassing is.

De klokkenluidersregeling geldt voor personeelsleden of personen die een werkrelatie hebben met de organisatie(s), in dit geval Stedelijk Onderwijs. Dit zijn o.a. voormalige personeelsleden, kandidaat-personeelsleden, aannemers, leveranciers, personeelsleden van aannemers en leveranciers. 

Volgens de klokkenluidersregeling moeten de procedures en systemen die gebruikt worden om meldingen te ontvangen en op te volgen een aantal garanties bieden met betrekking tot de vertrouwelijkheid en de anonimiteit van de melders. De regeling voorziet een verbod op represailles tegen melders (zoals negatieve beoordeling, tucht, wijziging van taken, financiële sancties) of reputatieschade. Deze bescherming tegen represailles is onbeperkt in tijd. Daarnaast zijn ook sancties voorzien voor onterechte meldingen.

zie bevoegdheid

Volgens artikel III 60/3, §3, 2° van het Bestuursdecreet van 7 december 2018 kunnen overheden een gezamenlijk intern meldingskanaal oprichten.

Volgens artikel 8, §1 van het besluit van de Vlaamse gemeenschap van 23 juni 2023 tot bescherming van de klokkenluiders in het onderwijs kunnen instellingen een gezamenlijk intern meldingskanaal oprichten.

Binnen de groep stad Antwerpen gelden en golden voor de invoering van de (nieuwe) klokkenluidersregeling al verschillende kanalen om integriteitsschendingen te melden en is een bescherming ingebouwd, zowel voor personeelsleden als voor derden. 

• Personeelsleden kunnen terecht bij hun leidinggevende, bij een vertrouwenspersoon en uiteindelijk ook bij het Bureau voor integriteit. 
• Voor ouders en leerlingen of cursisten en andere derden werd het vraag-en meldpunt opgezet. 
• De ombudsvrouw van de stad Antwerpen is ook bevoegd voor Stedelijk Onderwijs.

Personeelsleden die een integriteitsschending melden, kunnen op dit moment al beroep doen op bescherming tegen eventuele negatieve gevolgen ten gevolge van de melding. Daarover oordeelt het Bureau voor integriteit.

Voor de groep stad Antwerpen kan het Bureau voor integriteit de rol opnemen van gezamenlijk intern meldkanaal in toepassing van de klokkenluidersregeling. Omdat het Bureau voor integriteit al andere integriteitsschendingen in ontvangst en behandeling neemt, kan de behandeling van de verschillende meldingen op elkaar worden afgestemd en gekaderd binnen de andere klachtenbehandelingen, meldkanalen en de werking van de ombudsvrouw. De gemeenteraad keurde op 22 mei 2023 (2023_GR_00316) goed dat alle entiteiten van de groep stad Antwerpen een gezamenlijk intern meldkanaal kan worden opgericht.

Het Bureau voor integriteit werkte de procedures en systemen uit voor de leden van de groep stad Antwerpen die toetreden tot het gezamenlijk intern meldkanaal.

• Het Bureau voor Integriteit zal de nodige kanalen voor de melders voorzien, bevestigt de ontvangst van de melding aan de melder, informeert de melder over de als opvolging geplande of genomen maatregelen en over de redenen daarvoor, houdt een register bij van de ontvangen meldingen, verwerkt de meldingen volgens artikel 6 eerste lid e) van de algemene verordening gegevensbescherming en treedt op als verwerkingsverantwoordelijke.
• Stedelijk Onderwijs publiceert de informatie over het gezamenlijk intern meldkanaal op de eigen website, gaat bij een melding de juistheid van de informatie na en neemt gepaste maatregelen, informeert het Bureau voor Integriteit over de als opvolging geplande of genomen maatregelen en over de redenen daarvoor.

De aansluiting bij het gezamenlijk intern meldkanaal van de groep stad Antwerpen moet worden overlegd met

• Het Hoog Overlegcomité voor het niet-gesubsidieerd personeel;
• Het Afzonderlijk Bijzonder Comité voor het gesubsidieerd personeel.

Beide overlegorganen zullen worden geïnformeerd over de concrete procedure.