2024_RVBAGSO_00011 - Deeltijds kunstonderwijs - Aanbod Academies - Aanvragen onderwijsbevoegdheid en programmaties - Goedkeuring

De goedkeuring van het nieuw decreet voor Deeltijds Kunstonderwijs (DKO) op 9 maart 2018 heft de programmatiestop op en geeft het DKO de mogelijkheid om nieuw aanbod in te richten. Hierdoor kan het DKO haar aanbod verdiepen en verbreden, om zo flexibel in te spelen op maatschappelijke evoluties binnen de kunsten en op vraag van (potentiële) leerlingen. 

De raad van bestuur keurde op 29 november 2019 (2019_RVBAGSO_00161) de Ambities 2020-2025 van het AG Stedelijk Onderwijs goed. De ambities voor het DKO zijn onder meer een kunstencampus per district, waar muziek, woord, dans en beeld geclusterd worden. Dit wordt gerealiseerd in partnerschap met private aanbieders en de districten. Het Stedelijk Onderwijs gaat ook voor een buurtgericht aanbod. 

Op 14 februari 2020 (2020_RVBAGSO_00017) keurde de raad van bestuur de strategische aanbodnota 'Onderwijsaanbod voor de Antwerpenaar - Een blik op de toekomst' goed. De nota vormt het uitgangspunt voor het voorbereiden van programmatiedossiers voor het onderwijsaanbod in het DKO. Er wordt gestreefd naar een kunstencampus in elk district, het maximaal inzetten op samenwerkingen en wijkbetrokkenheid, het verhogen van de deelnamekans en het hanteren van de Antwerpse context als inspiratiebron voor het aanbod.  

• Decreet van 9 maart 2018 betreffende het deeltijds kunstonderwijs
• Besluit van de Vlaamse Regering van 4 mei 2018 betreffende het opleidingsaanbod, de organisatie, de personeelsinformatie, de inning van het inschrijvingsgeld en de certificering van het deeltijds kunstonderwijs.
• Omzendbrief van 16 maart 2018 inzake programmatie, rationalisatie en onderwijsbevoegdheid in het deeltijds kunstonderwijs.

De raad van bestuur is bevoegd voor de programmatie van het aanbod.

Met betrekking tot Academie Hoboken muziek, woord, dans: Dans 3e en 4e graad - cluster 3 

Het is de tweede maal dat Academie Hoboken deze bevoegdheid aanvraagt. Het dossier werd herwerkt op basis van de adviezen van vorig jaar: 

• we maken een specifieke keuze voor cluster 3, optie Hedendaagse dans, in plaats van meerdere clusters tegelijk aan te vragen;
• uitgebreidere motivatie hoe de specifieke optie aansluit bij de visie van de academie;
• de onderwijskundige uitwerking van cluster 3 is verduidelijkt;
• het leerpotentieel is sterker onderbouwd. 

De programmatie past binnen de toekomstvisie van Academie Hoboken en het Stedelijk Onderwijs: 

• doorstroom garanderen voor de huidige leerlingen van de eerste en tweede graad: we bieden een vervolgopleiding aan de huidige leerlingen zodat zij hun traject kunnen verder zetten binnen dans;
• dans als hefboom voor diversiteit en migratie: we bereiken een diverse en kwetsbare doelgroep met de dansopleidingen. Dans is een laagdrempelig domein en heeft een positief effect op de deelnamekans van het DKO. Dit is in lijn met de wens om een verhoging van de participatiegraad na te streven; 
• sterk aanbod dans en beeld, vertaald in het nieuwbouwproject voor Academie Hoboken: de nieuwe infrastructuur biedt kansen om het domein te versterken en verder uit te bouwen  in een geïntegreerd, domeinoverschrijdend aanbod; 
• een spreiding van het aanbod dans in de stad Antwerpen: Academie Hoboken heeft een aanbod in het zuiden van de stad, Academie Merksem in het noorden. Hiermee komen we tegemoet aan de ondervertegenwoordiging van dans in het DKO, zoals blijkt uit de analyse van het Rekenhof. 

Academie Hoboken heeft expertise in huis, alsook de nodige infrastructuur, om deze opleiding kwalitatief uit te bouwen. 

Met betrekking tot Academie Borgerhout muziek, woord: Radio Maken 

Met Radio Maken wil academie Borgerhout jong talent kansen bieden het métier te leren, het medium levendig houden, extra taalkansen bieden in de grootstad Antwerpen en makers en luisteraars met elkaar verbinden. Door een hedendaagse invulling te geven aan het vak (via actuele audio-vormen zoals podcasts, luisterverhalen, reportages, reclamespots, animatie, ...), in samenwerking met sterke partners, wil de academie haar missie waarmaken om een aanbod te realiseren dat aansluit bij de leefwereld van jongeren.  

De programmatie past binnen de toekomstvisie van Academie Borgerhout en het Stedelijk Onderwijs: 

• Inzetten op een sterk lokaal partnerschap en zo extra leerkansen creëren voor leerlingen:
  • met Radio Centraal: een onafhankelijk Antwerps radiostation dat bekend staat om zijn diverse programma's en gemeenschapsgerichte benadering. Het is de oudste van de drie nog bestaande stadsradio's in Antwerpen. Zij produceren hun programma's bottom-up en zijn hierdoor een geschikte partner voor Academie Borgerhout: leerlingen  van de academie mogen proefprogramma's maken en stage lopen bij het radiostation;
  • met StampMedia: een jongerenorganisatie en erkend Vlaams persagentschap dat jongeren de kans geeft om hun stem te versterken aan de hand van media. Een platform voor jongerenjournalistiek en experiment. Zij beschikken over een sterk uitgebouwde professionele omkadering en organiseren workshops en trainingen voor jongeren rond het ontwikkelen van een eigen stem. De uitgebreide expertise in media en het brede jongerennetwerk van StampMedia, is een opportuniteit voor een kwalitatieve invulling van de opleiding Radio Maken in Academie Borgerhout;
  • met muziekcentrum TRIX: Academie Borgerhout en Trix werken reeds lange tijd samen (o.a. voor experimentele muziek). Deze samenwerking zal uitgebreid worden voor Radio Maken. TRIX organiseert workshops 'podcast maken', een verkennend aanbod in het landschap. Academie Borgerhout biedt een verdiepend traject voor leerlingen die zich, na een initiatie bij TRIX, verder willen specialiseren. Het aanbod van beide partners is dus aanvullend op elkaar.
• De Antwerpse context als inspiratie voor het onderwijsaanbod: de academies willen zich profileren als bruggenbouwers in de stad, door verbinding te maken tussen het aanbod en de inwoners van de stad. Door in te zetten op een vernieuwend aanbod, willen we andere doelgroepen aantrekken. Met radio maken spelen we in op een vraag naar 'slow media' die erg boomt vandaag (bvb. podcasts); waarbij mensen op zoek gaan naar diepgang een context. De markt met hedendaagse audio-vormen is erg veranderd en groeit (bvb. exclusieve content via mediaplatformen, opkomst van interactieve elementen zoals liveshows en luisterparticipatie, immersieve geluidservaringen, groeiend aantal platformen voor podcastcreatie en -bewerking, groeiende markt voor advertenties, betaalde content, ...). Academie Borgerhout wil hierop inspelen, en het groeiend aantal leerlingen in de woordafdeling de kans geven zich hierin te specialiseren. De academie wil het huidige aanbod van de vierde graad woordkunst-drama uitbreiden met een bredere waaier aan specifieke opleidingen, die beantwoorden aan leernoden van leerlingen. De academie deed een bevraging bij zowel huidige leerlingen als potentiële leerlingen om de leerbehoefte in kaart te brengen. 
• Het schoolconcept 'Diverse school' binnen actief burgerschap versterken: Academie Borgerhout koos 'diverse school' als concept, en werkt aan de doelstellingen van Actief Burgerschap op verschillende domeinen in haar werking. Radio maken ligt in lijn met deze ambitie: leerlingen geven taal aan de verhalen in de grootstad. De academie wil de rijkdom die de superdiversiteit in de stad met zich meebrengt, inzetten om te komen tot creativiteit en innovatie. Diversiteit is een kracht, waarbij taal primordiaal is. Daarom spelen verschillende vormen van taalbeleving, taalgevoel en taalinnovatie een belangrijke rol in de academie. In de bestaande uitvoerende en creërende opleidingen is er veel aandacht voor onderzoek naar de eigen, unieke stem, naar taalvariatie, analyse en stemtechniek. Door nieuwe vormen van taalbeleving en taalonderzoek in het opleidingsaanbod op te nemen, slaat de academie een extra brug naar een publiek dat de weg nog niet kende naar de academie. Met radio maken kan de academie leerlingen opleiden en taal doen beleven, op een andere manier (en dus aanvullend) dan in de huidige opleidingen.  
• Inspelen op een blinde vlek in het DKO en spreiding van het aanbod in de stad Antwerpen: vanuit de stedelijke academies vragen zowel Academie Borgerhout als Academie Merksem deze bevoegdheid aan. Beide academies rekruteren lokaal, er is dus geen overlap in rekruteringsgebieden. 

Academie Borgerhout heeft expertise in huis, alsook de nodige infrastructuur, om deze opleiding kwalitatief uit te bouwen. 

Met betrekking tot Academie Merksem muziek, woord, dans: Experimentele muziek 

Met experimentele muziek biedt Academie Merksem een antwoord op de vraag naar moderne muziekopleidingen en maken ze de omslag naar meer digitalisering en mediawijsheid in het DKO. Door de programmatie breidt de academie haar aanbod uit voor jongeren en volwassenen, en wil de academie haar instroom verhogen. Zo evident aanwezig experimentele muziek (of de realisaties) is in de hedendaagse maatschappij, zo afwezig is de mogelijkheid in het huidige aanbod DKO om een opleiding te volgen waar dit centraal staat. Door hierop in te zetten wil Academie Merksem tevens de digitale kloof mee verkleinen. 

De aanvraag past in de missie en visie van Academie Merksem en het Stedelijk Onderwijs: 

• Aanbod afstemmen op vraag van jongeren en volwassenen: Academie Merksem wil haar aanbod verruimen en een brug slaan naar andere kunsten. Via experimentele muziek, zet de academie sterk in op cross-overs met andere domeinen (zoals bvb. soundscapes voor expo’s beeldende kunsten, souddesign voor woord of dans, …). 
• Inzetten op samenwerking en wijkbetrokkenheid: Academie Merksem werkt voor deze opleiding samen met het jongerencentrum Bouckenborgh. Zij hebben een uitgeruste studio voorhanden, waar de academie een deel van haar aanbod kan organiseren. Zo nemen we drempels weg voor jongeren om te participeren aan het DKO, en organiseren we een aanbod dat aansluit bij hun leefwereld. 
• Doorstroom bevorderen en voorbereiden op vervolgopleiding: Academie Merksem werkt voor experimentele muziek inhoudelijk samen met de docenten van de masterpopleiding ‘Live electronics’ van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen. Zo faciliteren we doorstroom naar hogere studies vanuit de academie. 
• Unieke artistiek-pedagogische invulling: Academie Merksem wil de opleiding inbedden in een ‘Lab Experimentele Muziek’. In dit lab ligt enerzijds de focus op het creëren van een eigen (muziek)taal, waarbij de student een individueel parcours aflegt, en anderzijds op het ‘vakmanschap’ waarbij de focus ligt op technische competenties. 
• Een antwoord beiden op de ambitie rond 'levenslang leren': tools en skills aanleren die zeer breed inzetbaar zijn in een digitale context. 

Academie Merksem heeft expertise in huis, alsook de nodige infrastructuur, om deze opleiding kwalitatief uit te bouwen. 

Met betrekking tot Academie Merksem muziek, woord, dans: Radio Maken

Academie Merksem wil met Radio Maken een aanbod organiseren waarbij leerlingen via een tijdloos medium bruggen bouwen tussen elkaar, de academie en haar omgeving. ‘Radio maken verbindt’ is het uitgangspunt van de academie, en sluit aan bij haar missie om als dynamische ontmoetingsplaats te fungeren. 

De programmatie past binnen de toekomstvisie van Academie Merksem en het Stedelijk Onderwijs: 

• Vernieuwend en complementair aanbod in de regio: vanuit de stedelijke academies vragen zowel Academie Borgerhout als Academie Merksem deze bevoegdheid aan. Beide academies rekruteren lokaal, er is dus geen overlap in rekruteringsgebieden. 
• Actief burgerschap versterken: Academie Merksem draagt actief burgerschap hoog in het vaandel. Via radio maken verwerven leerlingen competenties die hiertoe bijdragen. Zo stimuleert het studenten om standpunt in te nemen, zet het aan tot onderzoek, beschouwen en luisteren en te communiceren. Radio maken legt verbindingen tussen de grote verscheidenheid aan leerlingen, achtergronden en hun verhaal. Leerlingen gaan op zoek naar ‘wie ben ik ten aanzien van mijn omgeving?’. 
• Inzetten op samenwerking: Academie Merksem zal voor deze opleiding samenwerken met Schouwburg Noord en andere partners in het district. 
• Doorstroom versterken: door het aanbod in de vierde graad te verruimen en meer specifieke opties aan te bieden, wil de academie haar doorstroom binnen het domein woord versterken. 

Academie Merksem heeft expertise in huis, alsook de nodige infrastructuur, om deze opleiding kwalitatief uit te bouwen. 

Met betrekking tot Academie Deurne: 4^de graad Beeldende kunsten - optie tekenen

Sinds 2018 biedt Academie Deurne het domein beeldende kunst aan. Het domein groeit sterk jaar na jaar. Vandaag heeft de academie enkel een 1^ste, 2^de en 3^de graad in dit domein. Een 4^de graad is van belang om de leerlingen een doorstroomperspectief te bieden binnen de academie. 

De academie vraagt Cluster 6 aan; deze cluster omvat de opties grafiekkunst, levend model, tekenkunst, schilderkunst, grafisch ontwerp en illustratie en ontwerpschetsen. De academie zal de optie 'Tekenkunst' aanbieden binnen deze cluster. Tekenen is een basis en wordt gebruikt als opstap naar andere technieken en materialen.

De aanvraag past in de missie en visie van Academie Deurne en het Stedelijk Onderwijs: 

• Inzetten op doorstroom: studenten van de derde graad, kunnen vandaag niet doorstromen binnen beeld in academie Deurne naar een vierde graad. Zij kunnen hun traject niet afwerken. Er is dus nood aan een volwaardig vervolgtraject voor studenten. Dit draagt bij aan de ambitie om doorlopende leerlijnen te realiseren. 
• Aanbod afstemmen op vraag van studenten: de beeldafdeling is sterk gegroeid in Academie Deurne sinds de oprichting in 2018. De groei zet zich nu geleidelijk ook door in de 3e graad.  Een uitbreiding van het aanbod dringt zich op, om een antwoord te kunnen geven op de leerbehoefte van de studenten. Vandaag bieden we in de derde graad een oriëntatieatelier aan, waarbij studenten het brede spectrum van de beeldende kunsten kunnen verkennen. Een logisch vervolg is een vierde graad, waarbij studenten zich in specifieke technieken verder kunnen verdiepen en specialiseren. 
• Kunstencampus per district: antwoord op blinde vlek in het aanbod. Binnen beeldende kunsten rekruteren we voor "basisopleidingen" zoals schilderkunst en tekenkunst lokaal. Het aanbod in Academie Deurne is dus complementair aan het aanbod van andere academies. Er is geen overlap in rekruteringsgebieden.  

Academie Deurne heeft de expertise in huis, alsook de nodige infrastructuur om deze opleiding kwalitatief uit te bouwen. 

De aanvragen kwamen tot stand na overleg binnen de Academies en werden afgetoetst binnen het onderwijsniveau. 

Dit besluit werd besproken op het formeel overleg met de representatieve vakorganisaties op 06 februari 2024. Protocol in bijlage van dit besluit. 

De financiële implicaties van de programmaties worden begroot en gedragen binnen de betrokken academies.