Op 15 oktober 2021 (jaarnummer 187) keurde het college de opmaak en de gunning van de deelopdracht gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) M HKA goed.
Het museum verhuist naar een locatie vlakbij de huidige ligging. Het nieuwbouwmuseum is gepland op de Zuidersluissite: de locatie van het voormalige hof van beroep. Het bouwblok van het voormalige hof van beroep wordt begrensd door de Waalse Kaai, de Cockerillkaai, de Visserskaai en IJzerenpoortkaai.
De site is gelegen binnen het gemeentelijk RUP “Binnenstad” dat definitief werd vastgesteld door de gemeenteraad op 5 maart 2012 (jaarnummer 244).
Een herziening van een deel van het RUP Binnenstad is nodig omdat de voorschriften onvoldoende mogelijkheden bieden om een architecturale en ruimtelijke meerwaarde te bieden aan een nieuw museum.
Op 21 januari 2021 (jaarnummer 552) keurde het college de proces- en startnota voor het RUP M HKA goed.
Op 24 mei 2024 (jaarnummer 4515) keurde het college de scopingnota en het voorontwerp voor het RUP M HKA goed.
Art. 2.2.18 en volgende van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) die de procedure vastleggen voor de opmaak van de gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen.
Artikel 138 van het Decreet Lokaal Bestuur van 22 december 2017:
Naast de beslissingsbevoegdheden waarover de districtsraad beschikt op grond van dit decreet, heeft de districtsraad een algemene adviesbevoegdheid voor alle aangelegenheden die betrekking hebben op het district. De districtsraad kan bij reglement die algemene adviesbevoegdheid of delen ervan overdragen aan het districtscollege.
Afbakening plangebied
Het plangebied wordt gevormd door het huidige bouwveld met omliggende straten, meer bepaald de De Gerlachekaai, de Vlaamsekaai, de IJzerenpoortkaai en de Visserskaai.
Reikwijdte en detailleringsgraad
Het plangebied heeft volgens het huidige bestemmingsplan RUP Binnenstad onvoldoende mogelijkheden om architecturale en ruimtelijke meerwaarde te bieden aan een nieuw museum in de omgeving. Het RUP M HKA heeft als doel een robuust architecturaal, beeldbepalend museumgebouw toe te laten dat zich zal onderscheiden in zijn hoogte ten opzichte van de omgeving.
Het RUP zal meer bouwmogelijkheden mogelijk maken bij de realisatie van maatschappelijke functies, zoals cultuur, vrijetijdsvoorzieningen, dienstverlening en onderwijs alsook aan ondersteunende functies voor deze maatschappelijke functies, met name reca en kleinschalige detailhandel.
Procedure
RUP M HKA volgt de decretaal voorgeschreven geïntegreerde procedure waarbij de planmilieueffectrapport en andere effectbeoordelingen in het planningsproces van een ruimtelijke uitvoeringsplan geïntegreerd worden.
Het college vraagt advies over de startnota. De adviesronde liep van 7 februari 2022 tot en met 7 april 2022. Het college informeert en raadpleegt de bevolking over de startnota en organiseerde op 14 februari 2022 een participatiemoment in het Zuiderpershuis.
Op 5 mei 2022 bezorgde het Team Externe Veiligheid de beslissing dat er voor het RUP M HKA geen ruimtelijk veiligheidsrapport moet opgemaakt worden.
Alle opmerkingen en adviezen op de startnota van het RUP zijn verwerkt en opgenomen in een scopingnota. Het college zal de scopingnota aan de bevoegde dienst voor milieueffectrapportage en veiligheidsrapportage bezorgen en vragen tot de ontheffing van de MER-plicht.
Inspraak
De stad organiseerde op 14 februari 2022 een participatiemoment in het Zuiderpershuis. Tijdens dit participatiemoment werden reacties verzameld. Er werden ook 3 individuele schriftelijke reacties ontvangen die echter geen aanpassingen behoeften van de scopingnota.
De reacties hebben betrekking op:
De Gecoro adviseert de startnota van het RUP M HKA gunstig en vraagt rekening te houden met de volgende aandachtspunten:
Afstemmen van de architectuurwedstrijd waarbij gezocht wordt naar een ontwerp voor het museum en het planproces van het RUP. De laureaat met bijhorende ontwerp zou best gekend zijn voor de voorlopige vaststelling van het ontwerp-RUP. Zo kan het definitief vastgestelde RUP een juridische en rechtszekere basis vormen voor de stedenbouwkundige vergunning van het museum.
De opzet van het RUP is om binnen het plangebied een robuust architecturaal, beeldbepalend museumgebouw toe te laten. De mogelijkheid om de ontwerp RUP aan te passen aan het wenselijke wedstrijdontwerp is een interessante piste die verder onderzocht zal worden. Indien het RUP voldoende flexibel wordt geschreven om in te spelen op verscheidene scenario’s in combinatie met het verankeren van de noodzakelijke ruimtelijke kwaliteiten, is er echter geen noodzaak om te wachten met voorlopige vaststelling tot de architectuurwedstrijd doorlopen is.
Het mogelijk maken van een bouwblokontwikkeling conform RUP Binnenstad wanneer er geen museum zou komen, zoals beschreven in de startnota door te werken met een ‘overdruk’, biedt de nodige robuustheid en flexibiliteit. De GECORO merkt hierbij op dat wanneer het huidige gebouw (Hof van Beroep) wordt afgebroken en er geen nieuw museum zou komen, het ook een valabele optie is om deze ruimte niet te bebouwen en het sluizencomplex als erfgoedelement te restaureren. In functie van klimaat, verluchting van de wijk en het verbinden van het groen van nieuwe park op de Zuiderdokken met de Scheldekaaien, lijkt dit een toekomstgerichte invulling te zijn.
De aanleg van publieke ruimte is mogelijk binnen de stedenbouwkundige voorschriften van het huidige RUP Binnenstad. Indien er geen museum wordt gerealiseerd op deze site, is het vrijwaren van dit perceel voor open ruimte een interessante optie.
De uitzonderlijke bouwhoogte wordt enkel toegelaten voor maatschappelijke functies, in dit geval een museum. Er dient een hoge architecturale kwaliteit nagestreefd te worden die dit hoogte-accent verantwoord.
Het uitgangspunt van het RUP is inderdaad dat een uitzonderlijke bouwhoogte enkel wordt toegelaten voor maatschappelijke functies, in dit geval een museum. De nodige kwaliteiten voor dit soort functie worden verankerd in de stedenbouwkundige voorschriften van het voorontwerp RUP.
Het advies van Agentschap Natuur en Bos is gunstig indien de opmerkingen omtrent effecten op avifauna en eventuele bemalingen worden meegenomen in het verdere project.
Geen opmerkingen.
De Lijn gaat akkoord met de inhoud van het RUP voor zover het de voorziene realisatie van het Museum betreft. Omtrent wat beschreven staat in de startnota m.b.t. het openbaar vervoer in de omgeving van de site geeft De Lijn een aantal opmerkingen mee.
De opmerkingen worden aangepast en aangevuld in de scopingnota.
Geen bezwaar op voorwaarde dat de opgegeven bouwhoogtes, vermeld op voorgelegde plannen, niet worden overschreden.
Het advies heeft geen wijziging van de startnota tot gevolg.
OVAM verwijst in zijn advies over volgende informatiebronnen over de bodemkwaliteit van gronden uit het projectgebied: de bodemattesten van gronden die deel uitmaken van het projectgebied en het geoloket van OVAM met bodeminformatie (http://services.ovam.be/geoloket/).
Daarnaast vraagt OVAM rekening te houden met een aantal algemene aandachtspunten.
Geen bezwaar.
De districtsraad geeft een gunstig advies, op voorwaarde dat:
De gelijkvloerse verdiepingen doorwaadbaar en ruim publiek toegankelijk en bruikbaar zijn.
Laagdrempeligheid en openheid van de infrastructuur voorop staan. De beschikbare ruimte moet volop ontmoeting en verbinding mogelijk maken voor bezoekers, bewoners en partners.
Eén van de uitgangspunten van het RUP is het inzetten op maatschappelijke functies als meerwaarde voor de omgeving, zie ook hoofdstuk 3.2.3 van de scopingnota. Momenteel is de site immers niet toegankelijk voor publiek. Het is belangrijk dat een toekomstig museum een idee van ‘openbaarheid’ uitdraagt. Bij de opmaak van het voorontwerp RUP zal onderzocht worden hoe dit verankerd kan worden in het voorontwerp RUP.
Het bouwkundig erfgoed van de sluis effectief bewaard wordt.
Het Hof van Beroep is gebouwd boven op een gedempte sluis die toegang gaf tot de voormalige Zuiderdokken. Momenteel is de sluisconstructie echter niet zichtbaar en bereikbaar. De kelderstructuur van het Hof van Beroep is opgevat als een betonnen kuip op paalfunderingen, die zich in de contouren van de voormalige sluis bevindt. Er is bijkomend archeologisch onderzoek noodzakelijk tijdens de studiefase en na de afbraak van het gebouw om de toestand van de resterende sluisconstructie te beoordelen.
Het al dan niet bewaren van de onderliggende resten van de Zuidersluis wordt niet vastgelegd in de doelstellingen van het RUP.
Het hoogbouwrapport zowel aan de buurt als aan de districtsraad wordt voorgelegd;
Het hoogbouwrapport zal een aparte procedure volgen parallel aan het RUP met een eigen communicatietraject. Op het moment dat er advies gevraagd wordt aan de districtsraad in het kader van het voorontwerp RUP, kunnen de resultaten van het hoogbouwrapport toegelicht worden.
De verslagen van de participatie aan de districtsraad worden bezorgd.
Het participatiemoment vond plaats op 14 februari 2022 en het verslag is te raadplegen op de website van de stad Antwerpen:
https://www.antwerpen.be/docs/Stad/Stadsvernieuwing/Bestemmingsplannen/RUP_11002_214_10039_00001/RUP_11002_214_10039_00001_VPM_ST.pdf
Er voldoende fietsenstallingen worden voorzien.
Het Team Externe Veiligheid verwacht geen aanzienlijke bijkomende invloed van het plan op het externe mensrisico van de nabijgelegen Seveso-inrichtingen. Het Team Externe Veiligheid beslist daarom dat bij het RUP ‘M HKA’ geen ruimtelijk veiligheidsrapport moet opgemaakt worden.
Het geeft bijgevolg geen aanleiding tot aanpassing of aanvulling van de nota.
De districtsraad adviseert het voorontwerp van het RUP M HKA, district Antwerpen.
Het RUP met algplanid RUP_11002_214_10039_00001 bestaat uit een toelichtingsnota, de stedenbouwkundige voorschriften, een grafisch plan, een plan register en een plan van de bestaande toestand.