2024_CBS_00098 - Omgevingsvergunning - OMV_2023108551. Oude Koornmarkt 17-19, Handschoenmarkt 14. District Antwerpen - Weigering

Er werd een aanvraag voor een omgevingsvergunning ingediend bij het college van burgemeester en schepenen, die behandeld wordt volgens de vereenvoudigde procedure van het Omgevingsvergunningendecreet.

Omschrijving stedenbouwkundige handelingen

Relevante voorgeschiedenis

-          24/04/2023: proces-verbaal (11002_2023_153162_VPV) voor het uitvoeren van   vergunningsplichtige werken zonder vergunning;

-          29/03/2019: vastgesteld bouwkundig erfgoed:

• https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/100364;
• https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/102913;
• https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/102911;

-          21/09/2016: vergunning (2016598) voor een open gevelterras;

-          20/04/2012: vergunning (3553#1174) voor een open gevelterras in een autovrije zone;

-          15/02/1988: vergunning (19881542) voor het verbouwen pui;

-          16/02/1973: vergunning (2134#6303) voor lichtreclame;

-          13/03/1936: toelating (18#4551) voor een gevelverandering;

-          13/04/1897: toelating (1897#406) voor een reclamebord;

-          02/09/1976: beschermd als monument: https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/6597.

Vergunde toestand

-          functie: restaurant;

-          bouwvolume:

• Oude Koornmarkt 17: 4 bouwlagen van 2 traveeën onder een zadeldak;
• Oude Koornmarkt 19: 3 bouwlagen van 4 traveeën onder een zadeldak;
• Handschoenmarkt 14: 4 bouwlagen van 3 traveeën onder een lessenaarsdak;

-          gevelafwerking:

• Oude Koornmarkt 17:

-          winkelpui met winkelraam in hout;

-          trapgevel in bak- en zandsteenbouw met speklagen;

-          buitenschrijnwerk in hout;

• Oude Koornmarkt 19:

-          in- en uitgezwenkte trapgevel in zandsteen;

-          decoraties, plint en elementen in blauwe harsteen;

-          buitenschrijnwerk in hout;

• Handschoenmarkt 14:

-          in wit bepleisterde lijstgevel;

-          winkelpui met buitenschrijnwerk in hout;

-          gevelbreed balkon op de eerste verdieping met gietijzeren borstwering;

-          inrichting:

• Oude Koornmarkt 17: open gevelterras met een lengte van 4 m en een diepte van 5,30 m;
• Oude Koornmarkt 19:

-          open gevelterras met een lengte van 6,10 m en een diepte van 4,70 m aan de rechter perceelgrens en 5,30 m aan de linker perceelsgrens;

-          terrasschermen met een diepte van 2,50 m;

• Handschoenmarkt 14:

-          open gevelterras met een lengte van 5,50 m en een diepte van 4,10 m;

-          terrasschermen met een diepte van 2,50 m.

Bestaande toestand

overeenkomstig met de vergunde toestand, uitgezonderd van:

-          gevelafwerking:

• buitenschrijnwerk in rood geschilderd hout;
• Oude Koornmarkt 17: winkelpui in rood geschilderd hout;
• Oude Koornmarkt 19: winkelpui in arduin;
• Handschoenmarkt 14: winkelpui in groen geschilderd hout;

-          inrichting:

• Oude Koornmarkt 17-19: terras + zonnetent met een lengte van 10,05 m en een diepte van 5,30 m aan de linker perceelsgrens en 4,70 m aan de rechter perceelsgrens;
• Handschoenmarkt 14: terras + zonnetent met een lengte van 6,20 m en een diepte van 4,10 m langs de linker perceelsgrens en 4,52 m langs de rechter perceelsgrens.

Nieuwe toestand

-          functie: restaurant;

-          bouwvolume: conform de vergunde toestand:

• Oude Koornmarkt 17: 4 bouwlagen van 2 traveeën onder een zadeldak;
• Oude Koornmarkt 19: 3 bouwlagen van 4 traveeën onder een zadeldak;
• Handschoenmarkt 14: 4 bouwlagen van 3 traveeën onder een lessenaarsdak;

-          gevelafwerking:

• Oude Koornmarkt 17;

-          winkelpui met winkelraam in rood geschilderd hout;

-          trapgevel in bak- en zandsteenbouw met speklagen;

-          buitenschrijnwerk in rood geschilderd hout;

• Oude Koornmarkt 19:

-          in- en uitgezwenkte trapgevel in zandsteen;

-          decoraties, plint en elementen in blauwe harsteen;

-          buitenschrijnwerk in hout en in rood geschilderd hout op het gelijkvloers;

• Handschoenmarkt 14:

-          wit bepleisterde lijstgevel;

-          winkelpui in groen geschilderd hout;

-          buitenschrijnwerk in rood geschilderd hout;

-          gevelbreed balkon op de eerste verdieping met gietijzeren borstwering;

-          inrichting:

• Oude Koornmarkt 17-19: conform de bestaande toestand: terras + zonnetent met een lengte van 10,05 m en een diepte van 5,30 m aan de linker perceelsgrens en 4,70 m aan de rechter perceelsgrens;
• Handschoenmarkt 14: conform de bestaande toestand: terras + zonnetent met een lengte van 6,20 m en een diepte van 4,10 m langs de linker perceelsgrens en 4,52 m langs de rechter perceelsgrens.

Inhoud van de aanvraag

-          wijzigen van de voorgevels;

-          plaatsen van gevelterrassen met zonnetenten.

Het decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning, het decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, het decreet betreffende het integraal handelsvestigingsbeleid, het decreet betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu en hun uitvoeringsbesluiten zijn van toepassing.

Conform artikel 15 van het Omgevingsvergunningsdecreet is het college van burgemeester en schepenen voor zijn ambtsgebied in eerste administratieve aanleg bevoegd voor volgende aanvragen van:

1. de gemeentelijke projecten;
2. andere gevallen dan deze waarvoor de Vlaamse regering of de deputatie bevoegd is.

Voorafgaand aan zijn beslissing neemt het college kennis van het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar.

Het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar luidt:

Adviezen

Externe adviezen

Interne adviezen

Toetsing regelgeving en beleidsrichtlijnen

Plannen van aanleg, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkavelingen

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen, goedgekeurd op 19 juni 2009.

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan RUP Binnenstad, goedgekeurd op 26 april 2012. Volgens dit plan ligt het eigendom in de volgende zones: artikel  1:   zone voor wonen - (wo1) en artikel  8:   zone voor publiek domein - (pu).

(Gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (GRUP's) kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/grup. Gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP's) kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘goedgekeurde BPA’s en RUP’s'.)

De aanvraag ligt niet in een verkaveling.

De aanvraag is in overeenstemming met de bepalingen van het ruimtelijk uitvoeringsplan.

Gewestelijke stedenbouwkundige verordeningen

-          Hemelwater: het besluit van de Vlaamse regering van 5 juli 2013 houdende vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater (verder genoemd verordening hemelwater).
(De verordening hemelwater kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Verordeningen > verordening hemelwater)
De verordening hemelwater is niet van toepassing op de aanvraag.
 

-          Toegankelijkheid: het besluit van de Vlaamse regering van 5 juni 2009 tot vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake toegankelijkheid (verder genoemd verordening toegankelijkheid).
(De verordening toegankelijkheid kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Verordeningen > verordening toegankelijkheid)
De aanvraag is in overeenstemming met de bepalingen van de verordening toegankelijkheid.

Algemene bouwverordeningen

-          Voetgangersverkeer: het besluit van de Vlaamse regering van 29 april 1997 houdende de vaststelling van algemene bouwverordeningen inzake wegen voor voetgangersverkeer (verder genoemd verordening voetgangersverkeer), en de omzendbrief RO/98/2 van 23 maart 1998 betreffende de algemene bouwverordening inzake wegen voor voetgangersverkeer.
(De verordening voetgangersverkeer kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Verordeningen > verordening wegen voor voetgangersverkeer)
De aanvraag is in overeenstemming met de bepalingen van de verordening voetgangersverkeer.
 

Gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen

-          Bouwcode: de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening (verder genoemd bouwcode), definitief vastgesteld door de gemeenteraad in zitting van 28 april 2014 en goedgekeurd bij besluit van de deputatie van de provincie Antwerpen van 9 oktober 2014.
(De bouwcode kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘regelgeving bouwen in Antwerpen’)
De aanvraag is in overeenstemming met de bepalingen van de bouwcode.
 

Sectorale regelgeving

-          MER-screening:
Rekening houdend met de kenmerken van de aanvraag en zijn omgeving wordt geoordeeld dat de mogelijke milieueffecten van het project niet aanzienlijk zijn.
 

-          Watertoets: overeenkomstig artikel 1.3.1.1 van het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid, gecoördineerd op 15 juni 2018 (verder genoemd Waterwetboek), dient een vergunningsaanvraag onderworpen te worden aan de zogenaamde watertoets. Deze wordt uitgevoerd overeenkomstig het besluit van de Vlaamse Regering van 20 juli 2006 tot vaststelling van nadere regels voor de toepassing van de watertoets, tot aanwijzing van de adviesinstanties en tot vaststelling van nadere regels voor de adviesprocedure bij de watertoets, vermeld in artikel 1.3.1.1 van het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid, gecoördineerd op 15 juni 2018 (verder genoemd Watertoetsbesluit).
Het voorliggende project is geheel gelegen in een zone waarvoor De Vlaamse Waterweg aangewezen is als adviesinstantie.

Voor het project is geen pluviale overstromingskans gemodelleerd (score A).

Het project is gelegen in een zone met een kleine fluviale overstromingskans (T1000) onder huidig klimaat (score D).

Het project is gelegen in een signaalgebied.

Na onderzoek blijkt dat het project waarschijnlijk geen schadelijke effecten op het watersysteem veroorzaakt.

-          Vlaamse codex Wonen van 2021: Gecodificeerde decreten over het Vlaamse woonbeleid, gecodificeerd op 17 juli 2020.
(De kwaliteitsnormen voor woningen, die in uitvoering van de Vlaamse codex Wonen van 2021 zijn opgemaakt, kan u raadplegen via www.wonenvlaanderen.be, zoek op “besluit Vlaamse codex van 2021”)
De aanvraag valt niet onder het toepassingsgebied van de Vlaamse codex Wonen van 2021.

-          Rooilijn: artikel 4.3.8 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) van 15 mei 2009.
(De VCRO kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO))
Artikel 4.3.8 is niet van toepassing op de aanvraag.

Omgevingstoets

Toetsing van de verenigbaarheid van het aangevraagde met de omgeving en de goede ruimtelijke ordening

Functionele inpasbaarheid

De aanvraag omvat het plaatsen/regulariseren van een zonnetent aan de zijde Oude Koornmarkt en aan de zijde Handschoenmarkt van een horecapand gelegen in het afgebakende strategische horecagebied Historisch Centrum. De stedelijke dienst Business en innovatie adviseert hiervoor gunstig op voorwaarde dat de voorziene zonnetent(constructie) voldoet aan de voorwaarden uit het terrasreglement en de bouwcode. Het is geenszins de bedoeling om een volledig gesloten horecaconstructie uit te bouwen op deze locatie; het doel moet hier zijn om de zonnetent(constructie) als open horecaterras te voorzien die niet volledig wordt afgesloten.

Schaal – ruimtegebruik – bouwdichtheid

Er werden in 2013 en 2023 toelatingen verleend voor het plaatsen van open gevelterrassen. De terrassen moeten voldoen aan het Algemeen reglement privatieve inname openbaar domein open horecaterrassen, of kortweg terrasreglement. Dit reglement bepaalt onder meer dat terraselementen wegneembaar moeten zijn en de vrije inkijk op het terras en de achterliggende horecazaak niet mogen belemmeren. Afbakeningen zijn enkel toegestaan aan de zijkanten van het terras, haaks op de gevel en met een maximale hoogte van 1,60 meter. Zijflappen bevestigd aan de overkapping zijn niet toegestaan. Constructies die volledig gesloten zijn, door bijvoorbeeld andere afbakeningen en overkappingen te combineren, zijn niet toegestaan. De aanvraag is op meerdere vlakken in strijd met deze bepalingen.

Visueel-vormelijke elementen en cultuurhistorische aspecten

De aanvraag heeft betrekking op drie panden die zijn opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed, vastgesteld bij besluit van de Vlaamse minister van Buitenlands Beleid en Onroerend Erfgoed, G. Bourgeois van 29 maart 2019. De vaststelling van de inventaris van het bouwkundig erfgoed zorgt ervoor dat er een éénduidige en overzichtelijke lijst van het gebouwd patrimonium in Vlaanderen bepaald is. Opname in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed betekent voor elk van de erfgoedobjecten dat zij een vorm van vrijwaring voor de toekomst genieten.

De bovengevels en bedaking van de panden Oude Koornmarkt 17 en 19 zijn bijkomend beschermd als monument.

Bovendien ligt het pand Handschoenmarkt 14 pal tegenover de Onze-Lieve-Vrouwe-Kathedraal, opgenomen op de lijst van werelderfgoed van UNESCO.

De stedelijke dienst Monumentenzorg geeft een ongunstig advies over de aanvraag:

“Men wenst twee zonnetenten (zijde Oude Koornmarkt) die met staven bovenaan de zonnetenten werden bevestigd in de gevels en afsteunen op het openbaar domein, te regulariseren. De aansluiting van de zonnetenten tegen de gevels werd afgewerkt met een zwarte plastieken bache zoals op de foto’s zichtbaar.

Langs de zijde van de Handschoenmarkt werd er een gelijkaardige zonnetent afsteunend op het openbaar domein geplaatst, de bevestigingen langs de bovenzijde zijn bevestigd aan het hekwerk van het balkon op de eerste verdieping.

De zonnetenten werden geplaatst zonder omgevingsvergunning, er werd een PV opgemaakt.

Door het plaatsen van de huidige zonnetenten en constructies zijn de gevels niet meer als geheel afleesbaar. Vanuit erfgoedoogpunt zijn de huidige zonnetenten met bijhorende constructies (de bevestigingen langs de bovenzijde van de zonnetenten en de steunpunten op het openbaar domein) niet regulariseerbaar. Er is op geen enkele manier rekening gehouden met de erfgoedwaarde van de panden noch met de erfgoedwaarde van de omgeving. Dergelijke constructies tasten de straatbeeldkwaliteit van deze waardevolle historische context sterk aan. Een regularisatie is dus vanuit erfgoedoogpunt niet aanvaardbaar.

Principieel is er geen bezwaar tegen het plaatsen van zonnetenten die voldoen aan het terrasreglement, er dient bij de plaatsing wel rekening gehouden te worden met de erfgoedwaarde van de panden.

Bijkomend wordt ook verwezen naar het terrasreglement waarin duidelijk gesteld wordt dat een zonnetent een oprolbaar, inklapbaar of inschuifbaar scherm is boven raam- en/of deuropeningen dat bescherming tegen zon en regen biedt, al dan niet over de volledige breedte van de gevel zonder steunpunt op de grond.

De huidige zonnetenten voldoen hier niet aan en zijn bijgevolg niet regulariseerbaar.

Er wordt ook opgemerkt dat de huidige reclamepanelen zeer beeldverstorend zijn en de verrommeling van het straatbeeld enkel nog versterken. In het zicht van werelderfgoed zou je meer kwaliteit mogen verwachten.”

Ook de stedelijke dienst Publieke Ruimte adviseert ongunstig over de huidige aanvraag:

“De dienst Publieke ruimte stelt vast dat de zonnetent niet voldoet aan het terrasreglement en het gemeenteraadbesluit betreft winterterrassen op de Handschoenmarkt. De overkapping lijkt in overtreding te zijn met artikels 14, 15 als 17 van het terrasreglement.”

De ongunstige adviezen van de diensten Monumentenzorg en Publieke Ruimte worden integraal bijgetreden. Er wordt geadviseerd om vooraleer een nieuwe aanvraag in te dienen op deze plek in het zicht van werelderfgoed, een aangepast ontwerp dat rekening houdt met de uiterst waardevolle cultuurhistorische context, voor te leggen aan de stedelijke diensten Vergunningen en Monumentenzorg.

Hinderaspecten – gezondheid – gebruiksgenot – veiligheid in het algemeen

De brandweer gaf een voorwaardelijk gunstig advies dat strikt moet worden opgevolgd.

Advies aan het college

Advies over de stedenbouwkundige handelingen

Aan het college wordt voorgesteld om voor de stedenbouwkundige handelingen de omgevingsvergunning te weigeren, omwille van onverenigbaarheden met de geldende voorschriften en een goede ruimtelijke ordening.

Er zijn geen aanpalende eigenaars waarvan de scheidingsmuren met het project zouden worden opgericht, uitgebreid of afgebroken, die om hun standpunt gevraagd moesten worden.