2024_GR_00088 - Investeringen eredienstgebouwen. Kerkenbeleidsplan - Basislijst voor valorisatie, neven- of herbestemming van eredienstgebouwen - Goedkeuring

De Vlaamse subsidiërende overheid wil bij de beoordeling van investeringsaanvragen van rooms-katholieke eredienstgebouwen kunnen terugvallen op een lokale langetermijnvisie op deze gebouwen van de eredienst. Zij vraagt daarom een schriftelijk document waarin een gedragen langetermijnvisie voor alle parochiekerken op het grondgebied van de gemeente wordt vastgelegd. Deze beleidsnota, het kerkenbeleidsplan, moet voortaan bij de aanvang van elke nieuwe, lokale bestuursperiode geactualiseerd worden.  

Op 24 oktober 2016 (jaarnummer 672) keurde de gemeenteraad een eerste Parochiekerkenplan Antwerpen 2016 goed. Het plan bevat een langetermijnvisie, met inventarisatie van toekomstvisies voor de 69 rooms-katholieke parochiekerken.  Daarin werd onder meer een beschrijving opgenomen van de cultuurhistorische en de architecturale waarde, het beschermingsstatuut en de bouwfysische toestand. Per kerk werd een onderbouwde visie gegeven op het toekomstig gebruik en de functie van de betrokken kerken.

In afwachting van de goedkeuring van een nieuw kerkenbeleidsplan, vraagt de Vlaamse overheid bij de behandeling van lopende investeringsdossiers in 2024 om een advies van het erkend representatief orgaan van de eredienst (het bisdom) en van de gemeenteraad waaruit blijkt dat het gebouw waarvoor de subsidie wordt aangevraagd, op de langere termijn een gebouw van de eredienst blijft. Om tegemoet te komen aan die vraag werd in overleg met het bisdom Antwerpen, de pastorale eenheden en de centrale kerkbesturen een basislijst opgemaakt van de huidige 64 parochiekerken in Antwerpen.

Op 10 januari 2024 werd de basislijst op de vicariale raad van het bisdom Antwerpen in aanwezigheid van de bisschop goedgekeurd. Op het Open Antwerps Centraal Kerkbestuur van 16 januari 2024 werd de basislijst ter kennisgeving voorgelegd aan de Antwerpse kerkbesturen.  Op 17 januari 2024 bevestigde de bisschop van Antwerpen de finale basislijst.

Decreet van 7 mei 2004 betreffende de materiële organisatie en werking van de erkende erediensten ('het Eredienstendecreet').

Decreet van 12 juli 2013 betreffende het onroerend erfgoed van 12 juli 2013 (het 'Onroerenderfgoeddecreet').

Decreet van 12 juli 2013 houdende toekenning van subsidies voor gebouwen van de eredienst, gebouwen voor de openbare uitoefening van de niet-confessionele morele dienstverlening en crematoria en het besluit van 20 december 2013 van de Vlaamse regering betreffende de toekenning van subsidies voor gebouwen van de eredienst, gebouwen voor de openbare uitoefening van de niet-confessionele morele dienstverlening en crematoria.

In de aanloop naar het kerkenbeleidsplan 2025 werd met de partners een basislijst opgesteld (in bijlage) van 64 parochiekerken, die elk een label (A, B of C) toegekend krijgen:

• 25 kerken krijgen een A-label en worden gevaloriseerd: op de langere termijn zullen ze als parochiekerk behouden blijven.
• 19 kerken krijgen een B-label en zullen op korte termijn (binnen de 5 jaar) een neven- of herbestemming krijgen.
• 20 kerken krijgen een C-label: valorisatie, neven- of herbestemming wordt op de langere termijn (10 tot 15 jaar) bekeken.