2024_CBS_01512 - Stedenbouwkundige verordening ‘Bouwcode’ - Herziening. Ontwerp definitieve Bouwcode en toelichtende nota - Kennisneming

De gemeenteraad stelde op 28 april 2014 (jaarnummer 377) de huidige Bouwcode definitief vast waarna op 9 oktober 2014 de deputatie van de provincie Antwerpen deze verordening goedkeurde. De goedkeuringsbeslissing van de verordening werd bij uittreksel bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad op 15 oktober 2014 en trad in werking op 25 oktober 2014.

Op 25 september 2017 (jaarnummer 556) stelde de gemeenteraad de herziening van de artikels 30 “Autostalplaatsen en autoparkeerplaatsen” en 27 “Open ruimte” van de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening ‘Bouwcode’ definitief vast. Beide artikels traden op 1 maart 2018 in werking.

Op 20 maart 2020 (jaarnummer 696) keurde het college de gunning goed voor het afsluiten van een raamovereenkomst voor het opmaken van ruimtelijke instrumenten, ruimtelijke veiligheidsrapporten ter uitvoering van de Seveso-richtlijn en milieueffectenrapporten, op basis van bestek GAC_2019_00696. 

Op 27 april 2023 (jaarnummer 2812) keurde het college het voorontwerp goed van de stedenbouwkundige verordening ‘Bouwcode’ en de bestelbon  4005547332 aan Antea Belgium nv, voor het ‘maken van een plan-MER voor de herziening van de Bouwcode’.

Op 16 juni 2023 (jaarnummer 4240) nam het college kennis van de kennisgevingsnota van het plan-MER voor de stedenbouwkundige verordening ‘Bouwcode’. Diezelfde dag keurde het college het eerste ontwerp van de stedenbouwkundige verordening ‘Bouwcode’ goed (jaarnummer 4212).

Op 13 oktober 2023 (jaarnummer 7163) keurde het college het tweede ontwerp ‘bouwcode’ goed en nam het college kennis van de toelichtende nota en de ontwerp plan-MER. 

Op 17 januari 2024 (jaarnummer 471) keurde het college de principes van de Transformatieleidraad goed.

Op 17 januari 2024 (jaarnummer 207) keurde het college het ontwerp van de stedenbouwkundige verordening ‘Stedenbouwkundige lasten’ goed.

Op 26 januari 2024 (jaarnummer 682) besliste het college de openbare onderzoeken over het ontwerp van stedenbouwkundige verordening 'Bouwcode' en bijhorende plan-MER, die plaats vonden van 13 november 2023 tot en met 12 januari 2024, af te sluiten.

De Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO), in het bijzonder de artikelen 2.3.2, 2.3.2. §2/1 en 2.3.2 § 2/2 leggen de procedure vast voor de opmaak van gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen.

Art. 2.3.2. §2 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) stelt dat het college van burgemeester en schepenen belast is met het opmaken van gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen en de nodige maatregelen tot opmaak neemt.

Resolutie 311 uit het bestuursakkoord De Grote Verbinding. Akkoord voor de bestuursperiode van 2019 tot 2024 voorziet in de de vereenvoudiging van de Bouwcode. Bij die vereenvoudiging worden de hoofdlijnen van de ruimtelijke kwaliteit bewaakt en worden verder de technische vereisten voor veiligheid, woonkwaliteit en mobiliteit gehandhaafd.

Dit resulteert in een Bouwcode die is opgebouwd uit zeven hoofdstukken. Naast de algemene bepalingen, komen Omgevingskwaliteit, Gebruikskwaliteit, Open ruimte, Wonen, Werken en Parkeren aan bod. De Bouwcode geldt voor het grondgebied van de stad Antwerpen, met uitzondering van het havengebied en de bevaarbare waterlopen en bijhorende infrastructuur.

De Bouwcode werd onderworpen aan een milieu-effectenonderzoek. Een plan-MER werd opgemaakt.

Tot slot is een toelichtende nota bij de Bouwcode opgemaakt waarvan het college kennis nam op 13 oktober 2023, samen met de goedkeuring van het 'tweede ontwerp van de Bouwcode'. De toelichtingsnota geeft verduidelijking en informatie bij de verordenende artikelen van de Bouwcode. De toelichting is niet verordenend maar is een informatieve leidraad voor de vergunningsaanvrager, de burger en de vergunningverlenende overheid. De toelichtende nota wordt niet bij de formele goedkeuringsprocedure gevoegd, maar een ontwerpversie was reeds beschikbaar bij de start van het openbaar onderzoek.

1. Fase voorontwerp tot eerste ontwerp Bouwcode en ontwerp plan-MER

Het voorontwerp van de Bouwcode werd op 27 april 2023 (jaarnummer 2812) goedgekeurd door het college. Na juridisch nazicht en een toetsing op gebruik en uitvoerbaarheid ervan werd op 16 juni 2023 het eerste ontwerp Bouwcode (jaarnummer 4212) goedgekeurd door het college. Het eerste ontwerp bevatte verduidelijkingen in de voorschriften ten opzichte van het voorontwerp, met het oog op een betere juridische uitwerking en uitvoerbaarheid. Er werden geen inhoudelijke wijzigingen aangebracht.

2. Fase eerste ontwerp-Bouwcode tot tweede ontwerp-Bouwcode

Externe adviesinstanties kregen een toelichting en kregen de mogelijkheid om informeel advies te geven over de eerste ontwerp- Bouwcode. Ook informele adviezen vanuit de stedelijke diensten werden ontvangen. 

De adviezen en het tweede juridisch nazicht leidden tot redactionele aanpassingen welke op hun beurt resulteerden in een tweede en finale versie van het ontwerp van de Bouwcode. Inhoudelijk werden er geen aanpassingen doorgevoerd ten opzichte van het eerste ontwerp van de Bouwcode, waardoor er geen impact was op de inhoud van de ontwerp-plan-MER. De inhoudelijke aanbevelingen die in de ontwerp-plan-MER werden geformuleerd zullen samen met de reacties uit het openbaar onderzoek worden verwerkt in de definitieve bouwcode.

3. Fase ontwerp-Bouwcode tot definitieve Bouwcode en plan-MER

De openbare onderzoeken van de ontwerp-Bouwcode en van de ontwerp plan-MER liepen gelijktijdig van 13 november 2023 tot en met 12 januari 2024. Gedurende deze 60 dagen werden ook de formele adviezen gevraagd over beide documenten.

Er werden 141 bezwaren ontvangen en 8 adviezen over de Bouwcode.

Er werden 61 bezwaren ontvangen en 9 adviezen over de plan-MER.

De Bouwcode en de toelichtingsnota werden op een aantal elementen aangepast op basis van de behandeling van de adviezen en bezwaren. Heel wat bezwaren zijn het gevolg van een andere interpretatie van de bouwcode dan wat in het artikel bedoeld wordt. Op basis van deze bezwaren werden verdere verduidelijkingen aangebracht.  

De definitieve versie van de plan-MER zal worden opgeleverd o.b.v. de definitieve versie van de Bouwcode en moet vervolgens ter goedkeuring worden voorgelegd aan het team Omgevingseffecten van de Vlaamse overheid. De beslissing over de goedkeuring van de plan-MER wordt verwacht op 18 maart 2024.

Het college zal de definitieve vaststelling van de Bouwcode voorleggen aan de gemeenteraad van 25 maart 2024, met inbegrip van een overzicht van de behandeling van de bezwaren en de adviezen. 

4. Uitgevoerde, lopende en nieuwe opdrachten 

De opdrachten gegeven gedurende goedkeuringsprocedure van de Bouwcode werden als volgt uitgevoerd en/of zijn in uitvoering:

• De opmaak van een blauwgroene-tabel, op te nemen door de dienst Klimaat & Leefmilieu. (collegebesluit met jaarnummer 2812). Deze tabel is in de toelichtende nota van de Bouwcode opgenomen (collegebesluit met jaarnummer 7163);
• Het uitwerken van een ruimtelijke argumentatie in aanvulling op het Politiereglement uitbatingsvergunning, op te nemen door Maatschappelijk Veiligheid (collegebesluit met jaarnummer 2812). Deze opdracht is in uitvoering en wordt niet in de Bouwcode zelf verwerkt.
• Het begeleiden van de opmaak van een plan-MER loopt parallel met de procedure van goedkeuring van de Bouwcode. (collegebesluit met jaarnummer 2812). Deze begeleiding gebeurt door SW/Omgeving;
• De algemene methodiek, het toetsingskader en de interne operationele (samen)werking van de Transformatieleidraad verder uit te werken in samenwerking met de betrokken stedelijke diensten, en dit samen te laten lopen met de verdere besluitvorming rond SRA en nieuwe Bouwcode (collegebesluit met jaarnummer 471). De Transformatieleidraad wordt een belangrijk instrument dat stad Antwerpen moet toelaten om de kansen en randvoorwaarden van de transformatieprojecten te identificeren en af te wegen. Deze transformatieprojecten in het bestaand stedelijk weefsel vormen een hefboom voor vernieuwing en vergroening van de stad waarvan ook de huidige bewoners, eigenaars en bedrijven mee profiteren van het principe om méér te doen met dezelfde ruimte. Daar waar mogelijk, gaat de transformatie gepaard met de reductie van de bebouwde footprint (door ontpitting en ontharding) en ontstaat ruimte voor buurtgroen, ten voordele van de nieuwe én de bestaande woningen. Dit zal tot een belangrijke kwaliteitssprong leiden. Deze opdracht is, voor wat betreft de verdichting in de randen van de bouwblokken, uitgewerkt in de toelichtende nota bij de Bouwcode, m.n. hoofdstuk 6 'Ruimtelijke draagkracht' en hoofdstuk 7 'Programmatorische draagkracht'. De visie op de transformatie van de binnengebieden en de operationele uitwerking van de Transformatieleidraad zal gebeuren in een richtinggevend document dat wordt gekoppeld aan het goedkeuringstraject van het SRA.
• De opmaak van de stedenbouwkundige verordening 'Stedenbouwkundige lasten' als inhoudelijke verruiming van de Stedelijke OntwikkelingsKosten (SOK) naar aanleiding van de opmaak van de Transformatieleidraad en de oprichting van een stadsgroenfonds. De goedkeuringsprocedure van dit instrument is lopende (collegebesluit met jaarnummer 207). Momenteel loopt het openbaar onderzoek (van 9 februari tot en met 10 maart 2024).  

Nieuwe opdracht: 

• Onderzoek naar de implementatie van de algemene principes met betrekking tot hoogbouw in het SRA en de uitwerking van een methodologie voor de integratie van locatie- en architecturale geschiktheidscriteria van hoogbouw en atypische verdichtingsprojecten in een pragmatisch plan van aanpak voor de inhoudelijke samenstelling van plan-MERs, project-MERs, MER-screenings, ... bij stadsontwikkelingsprojecten.