2024_GR_00203 - Politiezone Antwerpen. Cameratoezicht - Toestemmingsaanvraag plaatsing en gebruik vaste camera's op het grondgebied van de politiezone - Goedkeuring

De stad Antwerpen en PZA wensen het toezicht via camerabewaking op het openbaar domein uit te breiden. De eerste bewakingscamera's op het grondgebied werden geïnstalleerd in 2001. Inmiddels zijn er meer dan 500 bewakingscamera’s in gebruik. Tot 2018 was de stad Antwerpen, vertegenwoordigd door het college, juridisch de verantwoordelijke voor alle camera’s die geïnstalleerd en/of gebruikt werden voor bewaking en toezicht. Dit was zo geregeld in de wet van 21 maart 2007 tot regeling van de plaatsing en het gebruik van bewakingscamera’s (hierna: Camerawet). De bedrijfseenheid MV van de stad Antwerpen stond in voor de agendering van de gemeenteraadsbesluiten over bewakingscamera’s. Op 25 mei 2018 werd het politioneel cameragebruik uit het toepassingsgebied van de camerawet gehaald om dit gebruik in de wet op het politieambt (hierna: WPA) te regelen. Sindsdien agendeert PZA de gemeenteraadsbesluiten.

Aangezien de stad Antwerpen en PZA voor het gebruik van bewakingscamera’s onder een andere wetgeving vallen en aanzien worden als afzonderlijke juridische verantwoordelijken, is het aangewezen dat zij ook elk apart advies vragen aan de gemeenteraad conform de voorziene procedure in de regelgeving.

Hierbij vraagt de korpschef toestemming aan de gemeenteraad.

• Verordening van 27 april 2016 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens (AVG of GDPR);
• Wet van 5 augustus 1992 op het politieambt en latere wijzigingen (onder meer zoals gewijzigd door de wet van 21 maart 2018, in het bijzonder de bepalingen m.b.t. het zichtbaar gebruik van camera’s en de technische gegevensbank);
• Wet van 21 maart 2018 
  • tot wijziging van de wet op het politieambt om het gebruik van camera’s door de politiediensten te regelen
  • tot wijziging van de wet van 21 maart 2007 tot regeling van de plaatsing en het gebruik van bewakingscamera’s, 
  • tot wijziging van de wet van 30 november 1998 houdende regeling van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten en 
  • tot wijziging van de wet van 2 oktober 2017 tot regeling van de private en bijzondere veiligheid.
• Wet van 30 juli 2018 betreffende de bescherming van natuurlijke personen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens (Kaderwet)
• Gemeenschappelijke richtlijn MFO-3 van de Ministers van Justitie en van Binnenlandse Zaken betreffende het informatiebeheer inzake gerechtelijke en bestuurlijke politie;
• Gemeenschappelijke richtlijn van de Ministers van Justitie en van Binnenlandse Zaken met betrekking tot de bepaling van de nadere regels voor de toereikende, ter zake dienende en niet overmatige maatregelen met betrekking tot de koppeling of correlatie van de technische gegevensbanken ingevolge het gebruik van intelligente camera’s en systemen voor de automatische nummerplaatherkenning,?bedoeld in artikel 44/2, §3 WPA, met de gegevensbanken bedoeld in artikel 44/2, §§ 1 en 2 WPA, of met andere gegevensbanken waartoe de politiediensten toegang hebben door of krachtens de wet of internationale verdragen die België binden.

PZA maakt (zoals de stad) gebruik van een combinatie van vaste, mobiele en tijdelijk vaste camera’s. Voor deze laatste categorie wordt op sommige plaatsen waar zich vaak fenomenen voordoen, maar waar niet op permanente basis cameratoezicht nodig is, de nodige vaste infrastructuur voorzien (bevestigingsmogelijkheden, stroomvoorziening, dataverbinding, …) om het gemakkelijker te maken om op deze locaties een camera te plaatsen die flexibel en doelgericht ingezet kan worden. Dit in functie van een rationele inzet van de bewakingscamera als toezichtsmiddel en de operationele noden.

De korpschef vraagt met dit besluit toestemming aan de gemeenteraad voor de plaatsing en het zichtbaar (politioneel) gebruik van nieuwe vaste camera's in uitvoering van de WPA op het grondgebied.

De korpschef vraagt tevens toestemming voor de plaatsing van vaste intelligente camera’s van het type ANPR (automatic number plate recognition of automatische nummerplaatherkenning) en het zichtbaar politioneel gebruik in uitvoering van de WPA op het grondgebied.  

De politie is gebonden aan een strikt regelgevend kader bij de verwerking van informatie en persoonsgegevens door middel van camera’s. Daarom is het van belang om blijvend te waken over het evenwicht tussen de behoeften van de politiediensten en het recht op privacy van de betrokken. 

Periodiek zal een gegevensbeschermingseffectbeoordeling (DPIA) van het camerasysteem worden opgemaakt, zodat er rekening wordt gehouden met de bescherming van de privacy en de persoonlijke levenssfeer. Om de burgers en bezoekers van de Stad Antwerpen te informeren zullen er pictogrammen in de buurt worden aangebracht  en zal men via media het gebruik van de bewakingscamera’s communiceren.  

Een camera wordt voornamelijk gebruikt als een ondersteunings-en hulpmiddel en kan het algemeen politietoezicht niet vervangen. 

Het gebruik van camera’s zorgt voor: 

• een efficiënter, sneller en kwaliteitsvoller politietoezicht, bv. het kunnen reageren  op ANPR hits;
• een betere en correcte aansturing van ploegen op en naar het terrein;
• een verhoogde pakkans van daders;
• een verbetering van de politionele heterdaadkracht; 
• een objectieve waarneming, zodat er een permanente beeldvorming van overlastsites ontstaat;
• een vergrote veiligheidsbeleving; 

Door de installatie van nieuwe locaties wordt een zo groot mogelijke dekking via camerabewaking gegarandeerd en zal het cameragebied uitbreiden. Hierdoor worden blinde vlekken ingevuld en zal het nieuwe gebied via één of meerdere locaties aansluiting vinden bij het zicht vanuit het bestaande cameragebied.

Tot slot is de preventieve waarde van het instrument hoog. Er mag dan ook een ontradend effect verwacht worden van de plaatsing van deze camera’s. Zonder de inzet ervan, kunnen de beoogde resultaten helaas niet op dezelfde wijze of in dezelfde mate worden verwezenlijkt.

De korpschef vraagt hierom dat de gemeenteraad toestemming verleent voor de plaatsing en het gebruik van camera's, die in voorkomend geval intelligent zijn op de betrokken niet-besloten plaatsen.