2024_CBS_01844 - Omgevingsvergunning. Advies hogere overheid. Voorwaardelijk gunstig advies - OMV_2023169969. Scheldelaan 410 - haven 503. District Antwerpen - Goedkeuring

Er werd bij de deputatie een verzoek tot bijstelling van vergunningsvoorwaarden ingediend. Het verzoek wordt behandeld volgens de gewone procedure van het Omgevingsvergunningendecreet.

De deputatie verzoekt het college of de gemeentelijke omgevingsambtenaar om:

- een openbaar onderzoek te houden;

- advies uit te brengen.

Omschrijving ingedeelde inrichtingen of activiteiten

Voorgeschiedenis

Op 5 januari 2023 werd door de deputatie van de provincie Antwerpen een omgevingsvergunning verleend voor het verder exploiteren na verandering van een op- en overslagbedrijf, voor een termijn van onbepaalde duur.

Op 4 juli 2023 werd door de Minister in beroep uitspraak gedaan over voorgaand besluit waarbij de vergunning werd verleend mits een aanpassing van enkele bijzondere milieuvoorwaarden.

Inhoud van de aanvraag

Het voorwerp van de aanvraag betreft een vraag voor een (tijdelijke) lozingsnorm voor PFAS.

Aangevraagde bijstelling bijzondere milieuvoorwaarden uit vergunning of meldingsakte

Vopak Chemical Terminals Belgium

Het decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning, het decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening en hun uitvoeringsbesluiten zijn van toepassing.

Conform artikel 24 en 42 van het Omgevingsvergunningsdecreet heeft het college of de gemeentelijke omgevingsambtenaar de bevoegdheid advies uit te brengen voor de vergunningsaanvragen op haar grondgebied waarvoor de deputatie, de Vlaamse regering of de gewestelijke omgevingsambtenaar de bevoegde overheid is, tenzij:

1. de aanvraag ingediend is door het betrokken college;
2. de aanvraag louter betrekking heeft op mobiele of verplaatsbare ingedeelde inrichtingen of activiteiten.

Het college heeft op 17 november 2017 (jaarnummer 2017_CBS_08858) beslist om de adviesbevoegdheid op te nemen.

Adviezen

Externe adviezen

Toetsing regelgeving en beleidsrichtlijnen

Plannen van aanleg, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkavelingen

Het goed is gelegen in het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) Afbakening zeehavengebied Antwerpen (Besluit van de Vlaamse regering van 30 april 2013), binnen de afbakeningslijn.

De gebieden binnen de afbakeningslijn behoren tot het zeehavengebied Antwerpen.

Met uitzondering van de deelgebieden waarvoor in dit plan voorschriften werden vastgelegd, blijven de op het ogenblik van de vaststelling van dit plan bestaande bestemmings- en inrichtingsvoorschriften onverminderd van toepassing.

Het goed is volgens voornoemd gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan bestemd als Gebied voor zeehaven- en watergebonden bedrijven.

Zulk gebied is bestemd om te functioneren als Vlaams havengebied als onderdeel van de haven van Antwerpen. Het is bestemd voor zeehavengebonden en zeehavengerelateerde industriële en logistieke activiteiten en distributie-, opslag- en overslagactiviteiten die gebruikmaken van en aangewezen zijn op de zeehaveninfrastructuur.

Alle handelingen die nodig of nuttig zijn voor de realisatie van de bestemming en voor de exploitatie van de haven en de bedrijven zijn toegelaten.

Daartoe worden ook de volgende werken, handelingen, voorzieningen, en wijzigingen gerekend:

- de aanleg en het onderhoud van infrastructuur die nodig is voor de toegankelijkheid of voor verbindingen langs de waterzijde en langs de landszijde;

- het laguneren of op een andere wijze bergen of verwerken van baggerspecie.

Daarnaast is de ontwikkeling, het herstel en de instandhouding van tijdelijke ecologische infrastructuur toegelaten.

In het gebied zijn eveneens gebouwen of lokalen voor bewakingspersoneel toegelaten.

In het gebied zijn kantoorgebouwen niet toegelaten, tenzij ze noodzakelijk zijn voor en een inherent onderdeel zijn van de exploitatie van haven en industriële activiteiten. De bestaande kantoorgebouwen kunnen behouden blijven binnen het bestaande bouwvolume op het moment van definitieve vaststelling van dit gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan. Uitbreidingen zijn niet toegelaten.

Over het goed, parallel met de Scheldelaan, loopt volgens voornoemd gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan een overdruk met als aanduiding Leidingstraat.

In het gebied, aangeduid met deze overdruk, zijn alle handelingen toegelaten voor de aanleg, de exploitatie en wijzigingen van transportleidingen en hun aanhorigheden. Nieuwe leidingen worden gerealiseerd in functie van het optimaal ruimtegebruik van de leidingstraat. De aanvragen voor vergunningen voor een transportleiding en aanhorigheden worden beoordeeld rekening houdend met de in grondkleur aangegeven bestemming.

De in grondkleur aangegeven bestemming is van toepassing voor zover de aanleg, de exploitatie en wijzigingen van de leidingen en hun aanhorigheden niet in het gedrang worden gebracht

Omgevingstoets

Toetsing van aanvaardbaarheid van de ingedeelde inrichtingen en activiteiten op het vlak van hinder en risico's voor de mens en het milieu

VOPAK is een op- en overslagbedrijf van petrochemische of chemische producten.

De aanvraag betreft een vraag tot afwijking op de algemene en sectorale voorwaarden van VLAREM II, meer bepaald een vraag voor het bepalen van lozingsnormen voor enkele PFAS-verbindingen, voor een periode van 1,5 jaar.

- PFBA: 100 ng/l;

- PFHxA: 100 ng/l;

- PFPeA: 100 ng/l;

- PFOS: 100 ng/l;

- 6:2 FTS: 100 ng/l.

Deze aanvraag komt na een vaststelling van de Afdeling Handhaving, waarbij enkele PFAS-verbindingen werden aangetroffen in het afvalwater. Deze vaststelling gebeurde op 9 maart 2023 en werd via aanmaning overgemaakt aan VOPAK op 28 april 2023.

De aanvrager stelt zelf geen PFAS-houdende stoffen geproduceerd te hebben of chemicaliën met PFAS te hebben opgeslagen voor derden, maar er worden wel degelijk concentraties hoger dan de rapportagegrens bekomen voor enkele PFAS-verbindingen. Daaropvolgend is de aanvrager een bronnenonderzoek gestart. Hieruit blijkt dat de meest waarschijnlijke bron van contaminatie een historische vervuiling is door manipulaties met PFAS-houdend blusschuim. Ze stellen volgende maatregelen in het kader van de bronaanpak voor:

• Het aanbrengen van liners in de riolering en API-putten;
• Het reinigen van API-putten om verspreiding van historische verontreiniging afgezet op het beton, te verspreiden.

VOPAK stelt dat het verderzetten van dit bronnenonderzoek, meer specifiek ook naar het identificeren van de bronnen met de hoogste impact, nog een tijd zal duren. Samen met het uitvoeren van bovengestelde maatregelen zal duidelijk worden of deze maatregelen effectief zijn. VOPAK zal ook een initiatief opstarten waarbij onderzocht wordt welke techniek kan zorgen voor een maximale verwijdering van PFAS uit het afvalwater.

Op 5 februari 2024 verleende de Haven van Antwerpen-Brugge een gunstig advies. 

Wat betreft de bijstelling aangaande de perfluorverbindingen houdt het Wezer-stappenplan geen rekening met de gemeenschappelijke druk van alle PFAS-verbindingen, maar kan enkel berekenen wat de individuele bijdrage van de lozing is op de concentratie van één stof in het ontvangende oppervlaktewater. Daarom is het voor deze groep van stoffen niet aangewezen het Wezer-stappenplan te gebruiken. Momenteel is PFOS de enige PFAS-verbinding die aangeduid is als Prioritair Gevaarlijke Stof (conform de kaderrichtlijn Water) waarvoor op Europees niveau een milieukwaliteitsnorm werd vastgelegd en waarvoor de verplichting geldt dat de lozing ervan moet stopgezet of geleidelijk beëindigd worden. Bij de Europese Commissie is momenteel wel een ontwerpvoorstel waarbij 24 extra PFAS-stoffen zouden opgenomen worden als Prioritair Gevaarlijke Stoffen en er bijhorende Milieukwaliteitsnormen zullen worden vastgelegd.

Gelet op de onaanvaardbare bijkomende druk moeten PFAS allemaal zo ver als mogelijk gezuiverd worden. De huidige rapportagegrens van 20 ng/l (of voor een aantal 50 ng/l) per individuele component geldt hierbij als richtwaarde. Zuivering die verdergaat dan de BBT dringt zich dan ook op voor deze stoffen. Het is dan ook aangewezen de aangevraagde lozingsparameters van PFAS-verbindingen te beperken in tijd, zodanig dat de zuiveringstechnieken verder geëvalueerd kunnen worden op basis van nieuwe inzichten. De aangevraagde periode van 1,5 jaar lijkt voldoende om het bronnenonderzoek verder te zetten, de maatregelen uit te voeren en een gepaste zuiveringstechniek te selecteren. De stad dringt er dan ook op aan dat er een pilootproject in deze tijd wordt opgezet om een geschikte zuiveringstechniek te selecteren.

Het is finaal aan de Vlaamse Milieumaatschappij om een gemotiveerd advies te leveren op het schrappen van deze bijzondere voorwaarden.

Het is aan de vergunningverlenende overheid om, op basis van alle onafhankelijk uitgebrachte deskundige adviezen, tot een gemotiveerde en integrale beslissing te komen.

Advies van het college

Gunstig advies te verlenen voor de aanvraag tot omgevingsvergunning onder voorwaarden.

Geadviseerde bijzondere milieuvoorwaarden

Het verzoek werd onderworpen aan 1 openbaar onderzoek.

Ingediende bezwaarschriften en petitielijsten

Informatievergadering

Een informatievergadering was niet vereist en werd niet gehouden.