2024_CBS_02089 - Fondsen. Eurodesk - Internal Security Fund. Deelname projectvoorstel 'ISF-P georganiseerde criminaliteit' - Goedkeuring

Binnen het programma Internal Security Fund (ISF) staat de call "ISF-2023-TF2-AG-OC-Organised-Crime" open met als deadline 12 maart 2024. De oproep heeft tot doel rechtshandhavingsinstanties, internationale organisaties, maatschappelijke organisaties en andere publieke en private organen te ondersteunen bij het ontmantelen van criminele netwerken en hun bedrijfsmodellen. Daarnaast is de oproep gericht op twee specifieke misdrijven die bijzondere aandacht vereisen vanwege hun prevalentie en de schade die ze berokkenen aan burgers en de samenleving als geheel: drugshandel en mensenhandel. 

Het initiatief voor dit projectvoorstel komt van EFUS, het European Forum for Urban Security (vrij vertaald: Het Europees Forum voor Stedelijke Veiligheid) dat zich richt op het stimuleren van discussie, samenwerking en ondersteuning tussen lokale en regionale overheden op het gebied van misdaadpreventie en stedelijke veiligheid. 

Onder leiding van EFUS ligt de focus in dit projectvoorstel op twee aspecten van deze oproep: het aanmoedigen van preventie-initiatieven en de versterking van de capaciteit om drugshandel te bestrijden. De focus situeert zich voornamelijk op het voorkomen dat jongeren betrokken raken bij georganiseerde misdaad. Om deze doelstelling te bereiken wordt er enerzijds gekeken naar activiteiten die gericht zijn op het bevorderen van de administratieve bestuurlijke aanpak en het ontwikkelen van deze praktijk binnen lokale overheden. Anderzijds zullen activiteiten worden opgezet die gericht zijn op het versterken van de capaciteit van havensteden om georganiseerde misdaadactiviteiten op hun grondgebied te bestrijden. 

De afdeling Maatschappelijke Veiligheid/Sociale Interventie van de stad Antwerpen werd door EFUS gevraagd om deel te nemen aan het projectvoorstel. 

Naast hoofdpartner EFUS zijn dit de andere partners in dit project: de steden Rotterdam, Amsterdam, Montpellier, Ravenna, Berlijn, Luik, Mechelen en Antwerpen, Collectivité de Corse, GEFUS (German Forum for Urban Security), FISU (Italian Forum for Urban Security), KU Leuven en GI-TOC.

Daarnaast zijn er gesprekken lopende met een aantal Zuid-Amerikaanse steden, EUCPN (European Crime Prevention Network) en maatschappelijke middenveldorganisaties. 

Art. 8 van het besluit van de gemeenteraad van 25 maart 2019 (jaarnummer 154): het college is bevoegd om namens de stad Antwerpen in te tekenen op projectoproepen die worden georganiseerd door een hogere overheid en om met diezelfde overheid daarover overeenkomsten te sluiten.

Havens zijn kwetsbaar in drugshandel: 70% van alle inbeslagnames van drugs gebeuren in de haven. De EU erkent het feit dat er preventief gewerkt moet worden op lokaal niveau gezien daar een voedingsbodem tot criminele uitbuiting ligt. 

Het overkoepelende doel van het project is het bevorderen en aanmoedigen van preventie-initiatieven tegen georganiseerde misdaad op lokaal niveau, gebaseerd op uitwisseling van ervaring en expertise van lokale autoriteiten.

Dit wordt geconcretiseerd in twee subdoelstellingen:

1. ontwikkelen en implementeren van activiteiten die gericht zijn op het bevorderen van het gebruik van de bestuurlijke aanpak binnen lokale autoriteiten;
2. uitvoeren van andere activiteiten om de capaciteit van steden te versterken bij het bestrijden van georganiseerde misdaad door het voorkomen van rekrutering van jongeren in criminele netwerken.

De focus van de stad Antwerpen in dit samenwerkingsverband zal gelegd worden op subdoelstelling twee. Het Parket (sectie Jeugd en Drugs) is op de hoogte van de intenties van de stad Antwerpen om deel te nemen aan het projectvoorstel van EFUS en er zal met beide secties worden besproken wat de richting en hun eventuele concrete verwachtingen in het kader van de deelname van de stad Antwerpen aan dit projectvoorstel zijn.

De meerwaarde voor de stad Antwerpen van deelname aan dit project zit onder andere  in volgende punten: 

• Steden zullen hun kennis en bewustzijn vergroten door te profiteren van een overzicht van de huidige beschikbare kennis en praktijken uit diverse landen/steden en kunnen eigen behoeften te kennen geven met betrekking tot de bestrijding van georganiseerde misdaad in Europese steden.
• Steden kunnen initiatieven ontwikkelen en stimuleren om rekrutering in criminele netwerken te voorkomen, met name voor jongeren, en een aanpak die lokale partnerschappen mobiliseert. Elk van de partnersteden zal een initiatief implementeren op basis van de lokale behoefte, gedefinieerd binnen een van de twee subdoelstellingen met behulp van ervaren steden op dit gebied. Verder lokaal overleg (met beleid, parket Antwerpen, Politiezone Antwerpen en betrokken stakeholders) moet resulteren in een concreet initiatief voor de stad Antwerpen. De basis voor een concreet Antwerps voorstel wordt gevonden in de resultaten van de bevraging 'Jonge Aanwas' die momenteel gehouden wordt in tal van scholen. Resultaten en conclusies van de bevraging worden in de tweede helft van 2024 verwacht. Aangezien het Europees samenwerkingsverband pas in 2025 van start gaat, sluit de uitgezette timing op elkaar aan.
• Het startpunt is  een lokale beoordeling om een beeld te krijgen van de stedelijke situatie. De methode voor behoeftebeoordeling heeft als doel:
  • samenwerking bevorderen met lokale belanghebbenden;
  • relevante kwantitatieve en kwalitatieve gegevens verzamelen om een gedetailleerde analyse van de problemen te bieden.
• Doelstellingen van de lokale beoordeling:
  1. het fenomeen meten en de impact ervan op de sociale cohesie in het gebied vaststellen;
  2. een inventaris opstellen van bestaande middelen en de manier waarop het partnerschap opereert (mapping). Deze stap helpt de stad Antwerpen bij het identificeren van haar sterke punten en behoeften;
  3. een dynamisch partnerschap bevorderen;
  4. alle betrokkenen aanmoedigen om hun middelen te mobiliseren en hun toezeggingen te delen voor de nieuwe partnerschapsroutebeschrijving.

In deze fase zijn  de eerste ideeën voor de concrete inhoud van de werkpakketten (alle gerelateerde coördinatie en financiële administratie gebeurt door EFUS) als volgt samen te vatten:

1. werkpakket projectmanagement en -coördinatie:
   • kick-off vergadering; 
   • vier coördinatievergaderingen.
2. werkpakket lokaal assessment:
   • wetenschappelijk onderzoek (KU Leuven, EFUS, ...);
   • lokale audit.
3. werkpakket cities help cities - kennisdeling
   • op basis van een audit: mentoringsysteem tussen steden;
   • vier webinars over georganiseerde criminaliteit, belang van preventie, …;
   • drie plaatsbezoeken (Amsterdam, Rotterdam en Ravenna).
4. werkpakket ontwikkeling van lokaal initiatief:
   • implementatie goede praktijkvoorbeelden;
   • online training over bestuurlijke aanpak;
   • evaluatie van de implementatie door KU Leuven;
   • feedback workshop.
5. werkpakket communicatie en disseminatie:
   • strategieën om kennis verder te verspreiden (communicatieplan);
   • slotevenement, ook voor niet partners van het consortium.

Het college wordt gevraagd om de deelname aan dit projectvoorstel goed te keuren. Als het projectvoorstel wordt goedgekeurd, zal het project in januari 2025 starten en 24 maanden duren.

Het projectbudget bedraagt tussen de 1 en 3 miljoen euro.  Het aandeel voor de stad Antwerpen wordt geschat op ongeveer drie dagen per maand personeelsinzet, gedurende de gehele projectperiode. Horizon Europe financiert 90%; er moet 10% stedelijke cofinanciering worden voorzien. 

Als het project wordt geselecteerd voor subsidiëring door de Europese Commissie, zal de deelname aan het project met het goedgekeurde projectbudget opnieuw worden voorgelegd aan het college, samen met de subsidie- en consortiumovereenkomst. Op dat moment zullen ook de boekingsadressen voor de verrekening van de uitgaven en ontvangsten en de subsidiefiche voor dit project worden opgenomen.