Op 14 december 2017 sloten de provincie Antwerpen en het APB Arenbergschouwburg Provincie Antwerpen een overeenkomst van onbepaalde duur over het gebruik van het openluchttheater gelegen in het provinciale groendomein Rivierenhof te Deurne. De APB Arenbergschouwburg Provincie Antwerpen werd per 31 december 2017 ontbonden.
Op 15 september 2017 (jaarnummer 8096) nam het college van burgemeester en schepenen van stad Antwerpen kennis van de beleidsnota van minister van Cultuur, Media, Jeugd en Brussel van 27 juni 2017 waarin vermeld werd dat de Arenbergschouwburg werd overgeheveld naar stad Antwerpen. De taakstellingen van de provincies werden bij decreet van 18 november 2016 immers beperkt en een aantal bevoegdheden werden overgedragen naar andere bestuursniveaus. Het college keurde in dit besluit eveneens de overdracht van de Arenbergschouwburg naar stad Antwerpen principieel goed, en dit op basis van volgende vereiste voorwaarden:
“(…) behoud van de programmatie en de werking van het Openluchttheater Rivierenhof en ook de daar gegenereerde inkomsten onder de Arenbergschouwburg, zodat alle ontvangsten integraal ten goede blijven komen van de algemene werking van de Arenbergschouwburg.
Bij de overname zal de stad Antwerpen de bestaande werking van de Arenbergschouwburg behouden en de continuïteit (onder andere op inhoudelijk en artistiek vlak) verzekeren, inclusief de daarvoor noodzakelijke personele en financiële middelen.”
De inhoudelijke en artistieke werking van de Arenbergschouwburg werd ondergebracht bij vzw Antwerpen Kunstenstad.
Bij gemeenteraadsbesluit van 21 oktober 2019 (jaarnummer 619) werd AG Culturele Instellingen/Kunsten met statutair winstoogmerk opgericht en werd besloten dat alle rechten en verplichtingen van de vzw Antwerpen Kunstenstad onder meer. voor de Arenbergschouwburg (inclusief de programmatie OLT) per 1 januari 2020 door AG Culturele Instellingen Antwerpen/Kunsten zouden worden overgenomen.
De overeenkomst over het gebruik van het openluchttheater bleef in tussentijd ongewijzigd. Op heden organiseert AG Culturele Instellingen Antwerpen/Kunsten in het kader van deze overeenkomst activiteiten onder de noemer 'OLT Rivierenhof'.
Deze overeenkomst beantwoordt niet langer aan de initiële verhouding en de huidige verwachtingen tussen de partijen. De provincie staat sinds de inkanteling van Arenberg in stad Antwerpen nog steeds in voor het onderhoud, maar deelt niet in de opbrengsten van de werking. Het AG Culturele Instellingen Antwerpen/Kunsten betaalt geen vergoeding voor het gebruik van het openluchttheater. Gezien de omvang van onderhoudskosten is het dan ook de vraag van de provincie voor een billijke vergoeding voor gebruik van het openluchttheater.
Daarnaast vraagt de site ook om investeringen die enerzijds betrekking hebben op onderhoud en anderzijds op aanpassingen in functie van de werking van het OLT. Sommige van die werken zijn dringend omdat ze mogelijks op korte termijn het gebruik onder druk zetten. De onderhandelingen werden opgestart in 2022. De provincie wenst graag dit voorjaar duidelijkheid rond het engagement van het AG.
Op 15 maart 2024 (jaarnummer 1) nam de raad van bestuur van AG Culturele Instellingen Antwerpen/Kunsten kennis van de principes die het voorwerp zijn van de onderhandelingen van de gebruikersovereenkomst OLT.
De werking van het OLT is een essentieel onderdeel van de werking van het AG Culturele Instellingen Antwerpen/Kunsten. Voor zowel de provincie als voor het AG is het belangrijk een langdurige overeenkomst af te sluiten die de werking van het OLT garandeert.
Het OLT is niet enkel belangrijk voor het AG maar ook voor stad Antwerpen. Bovendien blijkt uit de stadsmonitor, een strategische beleidsmonitor om beslissingen te analyseren en te onderbouwen, dat het OLT sterk wordt gewaardeerd door de Antwerpenaar. Het OLT ontvangt jaarlijks 100.000 bezoekers en presenteert een internationaal aanbod in Antwerpen.
De overeenkomst
De overeenkomst vertrekt van de volgende uitgangspunten:
een duurtijd van 33 jaar, met een eenmalige opzegmogelijkheid na 16 jaar;
exclusief gebruik door het AG Culturele Instellingen Antwerpen/Kunsten van het OLT in de maanden juni, juli, augustus en september en gemengd gebruik in de maand mei;
een jaarlijkse gebruiksvergoeding van 103.500,00 euro (exclusief btw), begroot door een onafhankelijk studiebureau;
De provincie staat in voor het eigenaarsonderhoud en het structureel en planmatig gebruiksonderhoud. AG Culturele Instellingen Antwerpen/Kunsten staat in voor het ad hoc en gebruikseigen gebruiksonderhoud.
In hoofde van AG Culturele Instellingen Antwerpen/Kunsten en stad Antwerpen wordt een investeringsambitie ten aanzien van het openluchttheater aangegaan. Dit door afwijking van bovenvermelde onderhoudsverplichtingen in een investeringsplan. De partijen leggen twee jaar voor elke nieuwe bestuursperiode in onderling overleg een investeringsplan vast, waarin telkens investeringen die rechtstreeks gelieerd zijn aan de uitbating van de infrastructuur door AG Culturele Instellingen Antwerpen/Kunsten zijn opgenomen. Hierbij wordt er uitgegaan van investeringen met als richtinggevend bedrag 150.000,00 tot 200.000,00 euro op jaarbasis, rekening houdend met de reële investeringsnoden die zich van tijd tot tijd manifesteren in functie van een optimale exploitatie van OLT Rivierenhof.
In de mate dat de overeenkomst vroegtijdig beëindigd zou worden omwille van een fout van de provincie of bij de eenmalige opzegmogelijkheid na 16 jaar, zal de provincie aan het AG Culturele Instellingen Antwerpen/Kunsten de niet-afgeschreven investeringen vergoeden.
De btw
De partijen gaan ervan uit dat:
de overeenkomst voor btw-doeleinden correct gekwalificeerd wordt als een langdurige onroerende verhuur en dus is vrijgesteld van btw;
er met name geen reden is om de overeenkomst te kwalificeren als een kortdurende (<6 maanden) onroerende verhuur die is onderworpen aan btw;
zelfs als de kwalificatie van btw-belaste kortdurende onroerende verhuur weerhouden wordt, er geen reden is om na elke jaarlijkse exclusieve gebruiksperiode een btw-herziening door te voeren op de investeringen die door AG Culturele Instellingen Antwerpen/Kunsten worden uitgevoerd.
Om alle twijfel op dit punt uit te sluiten, wensen AG Culturele Instellingen Antwerpen/Kunsten en de stad het standpunt van de btw-administratie in te winnen.
De partijen zijn akkoord om, mocht de btw-administratie van oordeel zijn dat het toch om een btw-belaste kortdurende verhuur gaat, en dat er bovendien wel degelijk reden is om na elke jaarlijkse exclusieve gebruiksperiode een btw-herziening door te voeren op de investeringen die door AG Culturele Instellingen Antwerpen/Kunsten worden uitgevoerd, zodat met andere woorden het recht op btw-aftrek op die investeringen voor AG Culturele Instellingen Antwerpen/Kunsten in het gedrang komt (en enkel in dat specifieke geval), in toepassing van artikel 17, 5e lid, de overeenkomst te goeder trouw te heronderhandelen, zodat deze negatieve fiscale gevolgen in hoofde van AG Culturele Instellingen Antwerpen/Kunsten vermeden of gemitigeerd worden.
De goedkeuring van de fiscus is – zoals eerder uiteengezet – voor de stad en AG Culturele Instellingen Antwerpen/Kunsten essentieel om de verbintenissen opgenomen in de overeenkomst uit te voeren. In de mate dat de fiscus een andere zienswijze hierop zou nahouden, zullen partijen te goeder trouw deze overeenkomst heronderhandelen en dit bij addendum.
Deze overeenkomst wordt ook ter goedkeuring aan de raad van bestuur AG Culturele Instellingen Antwerpen/Kunsten voorgelegd.
Stad Antwerpen en AG Culturele Instellingen Antwerpen/Kunsten nemen conform de gebruiksovereenkomst een investeringsverbintenis op zich.
Voor de periode tot 2030 omhelst deze intentie volgende werkzaamheden:
Voormelde investeringsverbintenis zal in de komende periode worden uitgewerkt, waarbij de verhouding tussen stad en AG Culturele Instellingen Antwerpen/Kunsten zal worden bepaald. Hiernavolgend zal - indien vereist - deze verhouding zich reflecteren in de respectievelijke meerjarenplannen en/of andere relevante documenten.
Twee jaar voor aanvang van elke nieuwe bestuursperiode zullen de partijen opnieuw een investeringsplan uitwerken, conform de bepalingen van de gebruiksovereenkomst.
De gemeenteraad keurt de gebruiksovereenkomst Openluchttheater met de Provincie Antwerpen en AG Culturele Instellingen Antwerpen/Kunsten goed.