2024_CBS_02584 - Advies aan team Omgevingseffecten in het kader van een aanvraag voor een omgevingsvergunning. Voorwaardelijk gunstig advies - OMV_2023007092. Luchthavenlei zonder nummer (zn). District Deurne - Goedkeuring

Het team Omgevingseffecten van het departement Omgeving vraagt advies aan het college over een milieueffectrapport in het kader van een aanvraag voor een omgevingsvergunning.

Besluit van de Vlaamse Regering van 17 februari 2017 betreffende nadere regels voor de milieueffectenrapportage over projecten en voor de omgevingsveiligheidsrapportage.

Artikel 12 van het Besluit van de Vlaamse Regering van 17 februari 2017 bepaalt dat het team Omgevingseffecten van het departement Omgeving het college om advies vraagt.

Onderwerp MER
 De huidige vergunning voor de activiteiten van de Luchthaven in Antwerpen verstrijkt op 17/06/2024. LEM Antwerpen (Luchthaven exploitatiemaatschappij Antwerpen nv) wil zijn activiteiten in Antwerpen verderzetten en wenst een nieuwe omgevingsvergunning te bekomen. Om tot de hervergunning van de luchthaven te komen, nam LEM Antwerpen het initiatief om een project-MER op te stellen. Deze project-MER maakt deel uit van de aanvraag tot hernieuwing van de vergunning. Hiertoe werd een omgevingsvergunningsaanvraag ingediend bij de Vlaamse Overheid. Het project-milieueffectrapport heeft tot doel om de mogelijke milieu impact van de actuele en geplande activiteiten objectief in kaart te brengen. 

Advies
In de geplande situatie wordt ingezet op de verdere ontwikkeling van lijndiensten en zakenvluchten. De regionale luchthaven wil bovendien voldoende capaciteit ter beschikking stellen voor trainingsvluchten. In die context werd in het verleden een maatschappelijke kosten-baten analyse uitgewerkt op basis van de scenario’s A2 en A3 (zie onderstaande tabel). Aangezien op vraag van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken (MOW) het aantal trainingsvluchten, conform de huidige omgevingsvergunning, op 16.000 behouden wordt, werden de onderstaande bis-scenario’s opgemaakt. Daarnaast wordt een toename van het aantal passagiers voorzien. Dit wordt voornamelijk gerealiseerd door de nieuwe generatie toestellen waarmee meer passagiers vervoerd kunnen worden per vlucht.

LEM weerhoudt scenario A2-bis omdat het past binnen de huidige vergunde geluidsruimte. Een toename van het aantal vluchten binnen een gelijkblijvende geluidsruimte is mogelijk door de introductie van een nieuwe generatie toestellen. Scenario A3-bis overschrijdt de huidige geluidsruimte en wordt derhalve niet weerhouden. 

Een toename van het aantal vluchten met 25% à 30% resulteert in het gebruik van 75% van de totale hoeveelheid geluid (THG) wanneer gewerkt wordt met nieuwe generatie toestellen. Als vergelijkingsbasis wordt het jaar 2019 gebruikt (pre-corona). Dit betekent dat binnen de geluidsruimte van de vergunning uit 2004 het aantal vluchten in de toekomst kan toenemen t.o.v. het jaar 2019. 

Om tot de hervergunning van de luchthaven te komen, wordt voorliggend project-MER opgemaakt om zodoende de impact van mogelijk aanzienlijke effecten van de geplande toestand objectief in kaart te brengen. 

Stad Antwerpen adviseert gunstig op voorwaarde dat met onderstaande opmerkingen rekening wordt gehouden.  
Alle onderzochte scenario’s gaan uit van de vergunde geluidsruimte, die hoger ligt dan de actuele geluidsbelasting (referentiejaar 2019). Dit maakt een toename van het aantal vluchten mogelijk, wat gepaard gaat met een stijging van het aantal ernstig gehinderden (zie figuur IX-1 en figuur IX-182). Stad Antwerpen vraagt om aan te vullen via welke milderende maatregelen hinder in de toekomst beperkt kan worden.

Milderende maatregelen die nodig zijn om effecten veroorzaakt door de luchthaven te reduceren zijn eerder beleidsmatig beschreven en missen concrete mijlpalen. Het is dan ook aangewezen de relevante milderende maatregelen concreet te maken en te monitoren.

Dit is van belang om de verdere economische ontwikkeling van de luchthaven te verzoenen met de nodige inspanningen om de overlast naar de buurt zoveel mogelijk te beperken. 

Hieronder wordt een meer gedetailleerd advies geformuleerd op de ingreep-effect-analyse voor wat betreft de disciplines geluid, mobiliteit en energie/duurzaamheid.

INGREEP-EFFECT ANALYSE / MILIEUDISCIPLINES 

De ingreep-effect analyse geeft per discipline een overzicht van de potentiële ingreep-effectrelaties. Deze analyse bepaalt in welke mate een discipline nader onderzoek vereist in het project-MER. Het advies van stad Antwerpen beperkt zich tot de disciplines geluid, mobiliteit en energie. 

Geluid

LEM geeft aan dat het ontwikkelingsscenario A2-bis uitgevoerd kan worden zonder de geluidsruimte te overschrijden. Hierbij dienen enkele belangrijke kanttekeningen gemaakt te worden:

• De berekening van het aantal sterk gehinderden en slaapverstoorden (figuur IX-1 en figuur IX.182), tonen het belang aan van de vooropgestelde geluidsniveaus.. De voorgestelde nieuwe drempelwaarden in het project-MER gaan uit van een status quo met betrekking tot de geluidsruimte die momenteel is vergund. Drempelwaarden en scenario’s die resulteren in een verbetering van de omgevingsgeluidskwaliteit of verminderde blootstelling van de bevolking tegen 2040 zijn aangewezen. 
  
• Er worden een aantal cijfermatige onduidelijkheden vastgesteld in het project-MER. Onder meer wat betreft het aantal potentieel ernstig gehinderden en slaapverstoorden: voor scenario A2bis wordt in de niet-technische samenvatting (NTS) gesteld dat het aantal ernstig gehinderden op het niveau blijft van 2019. Het aantal slaapverstoorden daalt met meer dan 50%. Dit blijkt echter niet uit de figuur IX-182. Stad Antwerpen vraagt om dit te verduidelijken.

Mobiliteit

Stad Antwerpen vraagt om te verduidelijken welke inspanningen de Luchthaven autonoom, op eigen terrein, kan doen om een betere modal split te bekomen bij reizigers/bezoekers/werknemers. 

Energie en duurzaamheid

Er gaat veel aandacht naar milderende maatregelen om emissies eigen aan de concessiehouders en stakeholders (vliegbewegingen en dergelijke), zogenaamde scope 3 emissies, terug te dringen. De bijdrage van zogenaamde scope 1 en 2 emissies (energiegeneratie, voertuigen op de site, energie aangekocht,…) zijn beperkt. LEM heeft een jaarlijks energieverbruik van circa 0.012 PJ wat kleiner is dan 0.1 PJ per jaar. De inrichting wordt met andere woorden niet beschouwd als een energie-intensieve inrichting. In het project-MER wordt als milderende maatregelen voorgesteld om de scope 1 en 2 emissie naar nul te herleiden over een tijdsas van 10 jaar. Het is aangewezen te bekijken hoe de eigen terreinen ingezet kunnen worden voor de productie van hernieuwbare energie.