2024_CBS_04634 - OCMW patrimonium. Plan Stuivenberg. Lange Beeldekensstraat 267, 2060 Antwerpen - Opmaak haalbaarheidsstudie en vastlegging krediet - Goedkeuring

Stuivenberg ziekenhuis ZNA/AZ heeft in het najaar van 2023 haar Algemene Ziekenhuisactiviteit (AZ) stopgezet op de Stuivenbergsite en is verhuisd naar Cadix op het Eilandje. De psychiatrische ziekenhuisactiviteit (PZ) Stuivenberg blijft wel op de site behouden zodat ZNA erfpachter blijft van dit gedeelte. De erfpacht met OCMW werd gedeeltelijk beëindigd op datum van 1 maart 2024 waarna AG Vespa het beheer en onderhoud van de site heeft overgenomen en volledige toegang heeft tot alle delen. Dit stelt in staat om alle voorgaande planmatige studies te toetsen aan de werkelijkheid, een concreet financieel kader te scheppen en weloverwogen beslissingen te nemen. Hiertoe wordt een fase haalbaarheidsstudie opgestart.

Op 7 juli 2017 (jaarnummer 6132) gaf het college opdracht aan AG Vespa voor de project- en procesregie van de ontwikkeling van de Stuivenbergsite, en het opzetten van een overlegstructuur.

Op 25 november 2019 (jaarnummer 652) keurde de gemeenteraad de beheersovereenkomst 2019-2024 tussen de stad Antwerpen en AG Vespa goed.

Op 25 november 2019 (jaarnummer 99) keurde de raad voor maatschappelijk welzijn de overeenkomst 2019-2024 tussen het OCMW Antwerpen en AG Vespa goed om een geïntegreerd vastgoedbeleid te kunnen voeren voor zowel het stedelijk als het OCMW patrimonium. Deze specifieke overeenkomst volgt het stramien zoals bepaald in de beheersovereenkomst tussen de stad Antwerpen en AG Vespa.

Op 3 april 2020 (jaarnummer 3083) keurde het college, in overeenstemming met de beheersovereenkomst, de opdracht aan AG Vespa voor de begeleiding van de Stuivenbergsite goed.

Op 11 december 2020 (jaarnummer 348) keurde het vast bureau het algemene kader en opdrachthouderschap AG Vespa stadsproject 'Plan Stuivenberg' goed.

Op 17 december 2021 (jaarnummer 10233) keurde het college de vastlegging van het budget en de opdracht aan AG Vespa goed, dit voor de vaste delen van de ontwerpopdracht en het ontwerpen en onderzoeken van fase 1. De vaste delen omvatten: de opmaak van het stedenbouwkundig inrichtingsplan, de opmaak van het landschapsontwerp met uitvoering van de prioritaire werken, de prioritaire ontmantelingswerken, de vier stedelijke functies (regie KOP, Huis van het Kind, sociale tandartspraktijk, Jeugd) en het uitwerken tot en met voorontwerp van de casco renovatie van de ongekende invullingen.

Op 1 juli 2022 (jaarnummer 5441) keurde het college principieel, het inrichtingsplan Stuivenbergsite en het schetsontwerp publieke ruimte met betrekking tot de tuinen en het hekwerk goed. Het college nam kennis van het stappenplan voor de startfase (2023/2024/2025): technische afkoppeling, inrichting tijdelijke tuinen, sloop van het jaren '80 gebouw en realisatie ondergrondse parking en gaf de opdracht aan AG Vespa om de startfase voor te bereiden en mee te nemen in de 6de aanpassing van het meerjarenplan 2020-2025 van de stad Antwerpen.

Op 26 mei 2023 (jaarnummer 3484) keurde het college de vastlegging van het krediet 2023 voor de startfase Plan Stuivenberg goed. Dit besluit behandelt de gemaakte kosten voor 2023 binnen de opdracht van AG Vespa en de studiekosten voor de uitwerking van een technisch en financieel haalbaar definitief ontwikkelingsscenario waarna een eventuele overdracht en daaruit voortvloeiende financiële gevolgen ter goedkeuring aan het college kunnen worden voorgelegd.

Op 17 november 2023 (jaarnummer 8046) keurde het college het definitief ontwikkelingsmodel voor de herbestemming goed alsook het plan van aanpak en het projectbudget voor de overname en het beheer en de tijdelijk inrichting van het deel van de Stuivenbergsite dat door ZNA werd verlaten.

Op 26 februari 2024 (jaarnummer 10) keurde de raad voor maatschappelijk welzijn de wijziging van de erfpacht, afsprakennota en gebruiksovereenkomst goed.

Artikel 30, §1 van de wet van 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten bepaalt met betrekking tot inhouse opdrachten, dat deze buiten de toepassing van de wet vallen, indien aan elk van de volgende voorwaarden is voldaan:

1° de aanbestedende overheid oefent op die rechtspersoon toezicht uit zoals op haar eigen diensten;

2° meer dan 80 % van de activiteiten van de gecontroleerde rechtspersoon behelst de uitvoering van taken die hem zijn toegewezen door de controlerende aanbestedende overheid of door andere, door diezelfde aanbestedende overheid gecontroleerde rechtspersonen; en

3° er is geen directe participatie van privékapitaal in de gecontroleerde rechtspersoon, met uitzondering van geen controle of blokkerende macht opleverende vormen van participatie van privékapitaal, vereist krachtens de nationale wetgeving, in overeenstemming met de verdragen, die geen beslissende invloed uitoefenen op de gecontroleerde rechtspersoon.

Op 25 november 2019 (jaarnummer 652) keurde de gemeenteraad de beheersovereenkomst 2019-2024 tussen de stad Antwerpen en AG Vespa goed. Specifiek met betrekking tot realisatie van bouw- en onderhoudsprojecten van het stedelijk patrimonium zijn onder andere volgende artikels van toepassing:

• in artikel 6 §3 wordt de opdracht aan AG Vespa voor het patrimoniumbeheer van het stedelijk patrimonium omschreven. De beleidsbeslissing tot het realiseren van bouw- en onderhoudsprojecten ligt bij de stad Antwerpen. De stad legt tevens het projectbudget vast.
• artikel 6 §3.4 bepaalt dat AG Vespa instaat voor de realisatie van bouw- en onderhoudsprojecten van het stedelijk patrimonium en dat deze opdracht de beslissingsbevoegdheid inzake het plaatsen en uitvoeren van overheidsopdrachten omvat, in eigen naam en voor rekening van de stad. De stad dient hiervoor de beleidsbeslissing tot realisatie van het project te nemen en het projectbudget vast te leggen.
• in artikel 7, Lastgeving stedelijk patrimonium, verleent de stad een volmacht aan AG Vespa om in de realisatie van bouw-, onderhouds- en publieke domein projecten alle daden van beschikking en beheer te stellen in eigen naam en voor rekening van de stad voor wat betreft het stedelijk patrimonium. Onder deze lastgeving valt expliciet ook de bevoegdheid tot het nemen van alle beslissingen in het kader van overheidsopdrachten met betrekking tot het stedelijk patrimonium;
• in artikel 11 §2 staat dat in uitvoering van de beheersovereenkomst, de stad alle kosten die AG Vespa opneemt, ten laste neemt.

De haalbaarheidsstudie heeft als doel het bestaande gebouw technisch (bouwkundig, bouwfysisch en structureel) te evalueren, verschillende programmatorische scenario’s te verzamelen en hieraan af te toetsen en de financiële haalbaarheid te onderzoeken. De studie concludeert welke stedelijke invullingen een plaats kunnen krijgen in Stuivenberg en doet voorstellen om het project uit te voeren binnen de stad of een oproep naar een externe partner voor te bereiden. 

In het project Plan Stuivenberg wordt gewerkt met twaalf deelprojecten waarvan de eerste zes de overname en de tijdelijke situatie omvatten en de volgende zes de definitieve ontwikkeling. De aanpak van de definitieve ontwikkeling is verder op te splitsen in onderstaande deelprojecten, chronologisch van deelproject zeven tot elf. Deelproject twaalf is overkoepelend. De haalbaarheidsstudie kadert binnen deelproject 10 en 12 en zal in die zin ook de andere deelprojecten bekijken voor het financiële en programmatorische luik. 

• 7 Circulariteit: circulair ontmantelen van de te slopen gebouwen
• 8 Sloop jaren ’80 gebouw 
• 9 Parking 
• 10 Bouwproject 
• 11 Publieke ruimte 
• 12 Programma en financieel model

De haalbaarheidsstudie bestaat uit drie luiken:

• een technisch luik waarvoor opdracht wordt gegeven aan het ontwerpteam;
• een programmatorisch luik, opgenomen binnen AG Vespa;
• een financieel luik, opgenomen binnen AG Vespa met ondersteuning van een externe bouwkostenmanager.

De verschillende onderdelen van de studie worden getoetst aan het inrichtingsplan zoals opgeleverd in juni 2023. Dit inrichtingsplan onderzocht verschillende thema’s op site en gebouw niveau. Het doet uitspraken over verkeersstromen, toegangen, tuinen en toegankelijkheid maar bevat ook een ontwerpmatige analyse van het gebouw dat resulteerde in een vlekkenplan zonder gekende programmatorische invullingen. De uitgangspunten zijn een doordachte afweging tussen functionaliteit, erfgoedwaarde en kwaliteit, maar laten nog de ruimte om optimalisaties aan te brengen. Deze uitgangspunten blijven de basis vormen voor het huidige te voeren onderzoek.

In de haalbaarheidsstudie zullen onder andere de volgende onderzoeken en studies opgenomen worden:

• vrijleggen van de structuur, funderingen, gebouwschil,...;
• digitale scan en opmeting;
• aanstellen bouwkostenmanager;
• aanstellen veiligheidscoördinator;
• aanvullen asbestinventaris met destructief onderzoek;
• aanstellen sonderingsstudie en bodemonderzoeken;
• opvolging en opmaak haalbaarheidsstudie;
• opmaak haalbaarheidsstudie door ontwerpbureau:
  • stabiliteitsonderzoek bestaande vloervelden, dakstructuur en fundering (brandveiligheid, bepaling aanwezige draagkracht,..);
  • stabiliteitsonderzoek in functie van nieuwbouw gebouwen en ondergrondse parking; 
  • stabiliteitsonderzoek bestaande wanden (scheurvorming, vocht en zoutconcentraties, brandveiligheid,...);
  • analyse voegmortel en vorstbestendigheid baksteen per bouwfase; 
  • onderzoek aantasting houtstructuren en houtcontaminatie;
  • energieaudit gebouwschil (mogelijkheden tot isoleren,...).
• ...

De geraamde uitgaven voor de haalbaarheidsstudie in 2024-2025 bedragen 1.086.287,78 euro inclusief btw.