Terug
Gepubliceerd op 14/06/2024

2024_CBS_04636 - Rozemaai budgethuren - Oproep en inbreng in AG Vespa - Goedkeuring

college van burgemeester en schepenen
vr 31/05/2024 - 09:00 Stadhuis
Goedgekeurd

Samenstelling

Aanwezig

Bart De Wever, burgemeester; Jinnih Beels, schepen; Annick De Ridder, schepen; Nabilla Ait Daoud, schepen; Karim Bachar, schepen; Peter Wouters, schepen; Elisabeth van Doesburg, schepen; Erica Caluwaerts, schepen; Tatjana Scheck, schepen; Sven Cauwelier, algemeen directeur

Verontschuldigd

Koen Kennis, schepen

Secretaris

Sven Cauwelier, algemeen directeur

Voorzitter

Bart De Wever, burgemeester
2024_CBS_04636 - Rozemaai budgethuren - Oproep en inbreng in AG Vespa - Goedkeuring 2024_CBS_04636 - Rozemaai budgethuren - Oproep en inbreng in AG Vespa - Goedkeuring

Motivering

Aanleiding en context

Op 22 juni 2012 (jaarnummer 6561) keurde het college het definitief ontwerp masterplan Rozemaai goed.

In zitting van 25 augustus 2017 (jaarnummer 7447) besliste het college tot herziening van het masterplan Rozemaai, en meer bepaald de dichtheid van de bouwvelden.

Het college keurde op 20 april 2018 (jaarnummer 3624) het principe goed dat de grondoverdracht tussen stad en Woonhaven binnen het goedgekeurde masterplan Rozemaai zal plaatsvinden zonder financiële gevolgen. 

De gemeenteraad keurde op 28 januari 2019 (jaarnummer 42) het bestuursakkoord 2019-2024 goed. In het bestuursakkoord wordt de visie op betaalbaar wonen toegelicht - Woonstad: De stad wil haar woningaanbod afstemmen op een evenwichtige en gevarieerde bevolkingssamenstelling om aan iedereen de kans te geven een succesvolle wooncarrière uit te bouwen. 

Het is de bedoeling dat Antwerpenaren kunnen doorstromen naar een gepaste woning naargelang hun behoefte en draagkracht. Eén van de verschillende woonmodellen in de wooncarrière is 'betaalbaar huren'. Betaalbaar huren wordt ontwikkeld voor de categorie Antwerpenaren die net geen recht (meer) heeft op een sociale woning maar het ook moeilijk heeft om een kwalitatieve woning te vinden op de private huurmarkt of nog geen toegang heeft naar de koopmarkt. 

De gemeenteraad keurde op 26 juni 2023 (jaarnummer 443) een aangepaste ondersteuningsreglement ‘Toewijzingsreglement betaalbaar huren' goed. Met dit besluit wordt het reglement van 26 april 2021 (jaarnummer 225) opgeheven en vervangen door een nieuw toewijzingsreglement betaalbaar huren. Dit reglement wordt ingezet voor het creëren van een betaalbaar huuraanbod in Antwerpen. 

Het decreet van 21 april 2023 ‘tot wijziging van diverse decreten met betrekking tot wonen’ voorziet in de Vlaamse Codex Wonen van 2021 in een stelsel van geconventioneerde huur. Ter uitvoering van die bepalingen keurde de Vlaamse Regering op 23 juni 2023 een besluit goed tot wijziging van het Besluit Vlaamse Codex Wonen, wat betreft de geconventioneerde huur.

Het systeem van geconventioneerde huur geeft de mogelijkheid aan private (en publieke) instanties om een huursubsidie te ontvangen bij het creëren van een bijkomend betaalbaar en sociaal huuraanbod. 

Op 8 maart 2024 bekrachtigde de Vlaamse Regering een decreet waarin wijzigingen staan voor geconventioneerde verhuur (of budgethuren). De Vlaamse Regering legde nu de verdere contouren vast in twee besluiten van de Vlaamse Regering die ze op 3 mei 2024 definitief goedkeurde.

Met deze wijzigingen werd onder meer de mogelijkheid gecreëerd voor gemeenten om een lokaal toewijzingskader te kunnen opstellen voor geconventioneerde huurwoningen door middel van een gemeentelijk reglement. De bepalingen inzake dit gemeentelijk reglement traden in werking op 13 mei 2024.

In het vooruitzicht van de mogelijkheid van het lokaal toewijzingskader voor geconventioneerde huurwoningen, keurde de gemeenteraad op 21 mei 2024 de opheffing van het bestaande reglement voor betaalbaar huren goed en besliste de gemeenteraad tot goedkeuring van de nieuwe versie van het reglement. Het nieuwe reglement maakt het mogelijk om het Vlaamse systeem voor geconventioneerd huren en de daaraan gekoppelde Vlaamse subsidies in te zetten voor budgethuurwoningen in de stad (toegewezen via het Antwerpse reglement).

Op 23 februari 2024 (jaarnummer 1443) keurde het college de inzet goed van bouwveld 14 van site Rozemaai in functie van budgethuur via zakelijk recht in samenwerking met een privaat consortium met opdracht aan AG Vespa om:

  • Een marktbevraging uit te werken en te lanceren;
  • Stappen te ondernemen om het project in te dienen binnen het Vlaams kader ‘geconventioneerde huur’.

Juridische grond

Artikel 2.2 Vlaamse Codex Wonen van 2021 wijst de gemeente aan als regisseur van het lokaal woonbeleid: “ §1. De gemeente is verantwoordelijk voor het uitwerken van haar woonbeleid op lokaal vlak waarbij aandacht uitgaat naar het stimuleren van sociale woonprojecten, het ondersteunen van woonbehoeftige gezinnen en alleenstaanden en het uitwerken van een bewaking van de kwaliteit van het woonpatrimonium en de woonomgeving.” 

Artikel 5 van de beheersovereenkomst Stad Antwerpen - AG Vespa stelt; AG Vespa staat mee in voor het (laten) realiseren van een gevarieerd en betaalbaar woonaanbod, onder meer door verwaarloosde, omgevingsverstorende en leegstaande panden te kopen, renoveren of herbouwen, door nieuwe woonvormen uit te werken en door het ontwikkelen van nieuwe vastgoedmodellen voor het vermarkten van woningen. 

Overeenkomstig artikel 2, 7°, a van de wet van 17 juni 2016 betreffende de concessieovereenkomsten definieert de concessie voor werken als een schriftelijke overeenkomst onder bezwarende titel waarbij een of meer aanbesteders werken laten uitvoeren door een of meer ondernemers, waarvoor de tegenprestatie bestaat hetzij uitsluitend in het recht het werk dat het voorwerp van de overeenkomst vormt te exploiteren, hetzij in dit recht en een betaling. 

Overeenkomstig artikel 38 van de wet van 17 juni 2016 betreffende de concessies organiseert de aanbesteder vrij de procedure die tot de keuze van de concessiehouder leidt, naar eigen goeddunken, mits de bepalingen van deze wet worden nageleefd. Dit betreft ook de regels opgenomen in het Koninklijk Besluit van 25 juni 2017 betreffende de plaatsing en de algemene uitvoeringsregels van de concessieovereenkomsten.

Regelgeving: bevoegdheid

Artikel 41, tweede lid, 11° van het Decreet van 22 december 2017 over het lokaal bestuur stelt dat de gemeenteraad bevoegd is voor daden van beschikking over onroerende goederen.

Argumentatie

Oproep en selectiedossier

Via een marktoproep, beogen de stad Antwerpen en AG Vespa de realisatie van een vijftigtal budgethuurwoningen op de site Rozemaai. 

Het project kwalificeert als een concessie voor werken in de zin van art. 2, 7°, a) van de Concessiewet. Onderliggend daaraan wordt een zelfstandig zakelijk gebruiksrecht toegekend aan de private partij gedurende 50 jaar (al dan niet verlengbaar). 

Als richtkader voor het bouwveld waarop het project mogelijk kan worden gerealiseerd, wordt aan de kandidaten een hiertoe bestemde indicatieve concessiezone voorgesteld. Deze zone is bouwveld 14 van de site Rozemaai (in totaal ongeveer 5.450m²) en is ten kadaster bekend onder Antwerpen, afdeling 17, sectie F, deel van nummer 0591/00H000. Dit wordt slechts indicatief meegedeeld. De uiteindelijke afbakening van het bouwveld zal definitief vastgelegd worden in onderling overleg met de geselecteerde kandidaat en vervolgens het voorwerp moeten uitmaken van een omgevingsvergunning voor het verkavelen van gronden, alvorens een zakelijk gebruiksrecht kan worden aangeboden.

De (private) partij aan wie de opdracht wordt gegund, ontwerpt, bouwt en financiert budgethuurwoningen en biedt deze aan binnen het kader van geconventioneerd wonen (Vlaamse Codex Wonen). De toewijzing gebeurt via het stedelijke reglement voor budgethuren. De (private) partij is eigenaar van de gebouwen en onderhoudt deze gedurende de looptijd van het zakelijk gebruiksrecht. Gedurende de eerste 27 jaar biedt de private partij de woningen aan via budgethuren (met mogelijkheid van Vlaamse subsidie als ‘geconventioneerd huren’). Daarna heeft de (private) partij de optie om de woningen aan marktconforme huurprijzen aan te bieden voor de resterende looptijd. Het is evenwel een vereiste dat de woningen tot het einde van de looptijd van de overeenkomst ingezet worden als huurwoning.

Verloop van de procedure

De procedure verloopt overeenkomstig de principes opgenomen in de Concessiewet van 17 juni 2016 en het Koninklijk besluit van 25 juni 2017 betreffende de plaatsing en de algemene uitvoeringsregels van de concessieovereenkomsten. Met het oog op een publieke marktbevraging en het maximaal eerbiedigen van het principe van de gelijke mededinging, wordt voor deze oproep een bijzondere plaatsingsprocedure ontworpen. Er wordt gewerkt met een onderhandelingsprocedure met bekendmaking in meerdere fasen. 

De huidige timing voorziet de lancering van de selectieleidraad na de zomer van 2024. 

Rol AG Vespa

De terreinen zijn eigendom van de stad Antwerpen. Er wordt geargumenteerd om het principe te hanteren dat gronden die ingezet worden in functie van de uitvoering van het stedelijk beleid voor betaalbaar wonen, ingebracht worden in AG Vespa. AG Vespa zal in de procedure optreden als aanbestedende overheid.

De effectieve eigendomsoverdracht van de stad Antwerpen aan AG Vespa zal plaatsvinden zodra een overeenkomst wordt bereikt met een kandidaat omtrent de realisatie en exploitatie van de woningen en de financiële voorwaarden die hieraan verbonden zijn. Hiertoe zal nog de nodige besluitvorming voorgelegd worden.

Beleidsdoelstellingen

5 - Woonstad
2WNS01 - Wonen
2WNS0102 - Gevarieerd en betaalbaar woonaanbod
2WNS010204 - Betaalbare huur- en betaalbare koopwoningen

Besluit

Het college van burgemeester en schepenen legt het volgende voor aan de gemeenteraad:

Artikel 1

De gemeenteraad keurt goed dat een oproep gelanceerd wordt voor de realisatie en exploitatie van budgethuurwoningen (conform Vlaamse Codex Wonen) op de site Rozemaai, waarbij AG Vespa zal optreden als aanbestedende overheid.

Artikel 2

De gemeenteraad keurt principieel de inbreng goed van het bouwveld in AG Vespa. De inbreng zal pas gebeuren wanneer een overeenkomst bereikt wordt met een (private) partij over de realisatie en exploitatie van de budgethuurwoningen op de site. De concrete voorwaarden voor de inbreng van de stad Antwerpen in AG Vespa zullen op dat moment vastgelegd worden.

Artikel 3

Dit besluit heeft in principe geen financiële gevolgen.

Artikel 4

De gemeenteraad geeft opdracht aan:

DienstTaak
AG VespaUitwerken en uitvoeren van procedure tot concessie voor werken.