2024_CBS_03847 - Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen (M HKA) - Vastlegging financiële bijdrage aan onderzoeken - Goedkeuring

Op 23 december 2016 (jaarnummer 10522) besliste het college om de vier volgende locaties over te maken aan de Vlaamse gemeenschap als zoeklocaties voor de oprichting van een toekomstig Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen (M HKA): de huidige locatie van M HKA, Zuidersluis, kop Nieuw Zuid, Stuivenbergziekenhuis.

Op 18 mei 2017 werd de studieopdracht voor het onderzoek naar de infrastructurele noden van het toekomstig Vlaams Hedendaags Kunstenmuseum gepubliceerd.

Op 23 februari 2018 (jaarnummer 1701) adviseerde het college op basis van de resultaten van dit onderzoek aan de minister voor Jeugd, Cultuur en Media van de Vlaamse gemeenschap om de locatie “Zuidersluis” als voorkeursslocatie voor de inplanting van het nieuwe M HKA te adviseren.

Op 7 december 2018 (jaarnummer 10902) keurde het college de procesaanpak van de open oproep voor de selectie van en gunning aan een ontwerpbureau voor de vormgeving van het nieuwe museum goed.

Het college overwoog op dezelfde zitting dat de beslissing om het M HKA op de Zuidersluis te onderzoeken impliceert dat de grond, die nu eigendom van de stad Antwerpen is, dient overgedragen te worden aan de Vlaamse overheid. Deze overdracht vooronderstelt in de eerste plaats dat er een overeenkomst dient te worden gesloten met de huidige gebruiker van de opstallen, met name de Regie der Gebouwen. Op 20 juli 2018 gaf de Vlaamse regering de opdracht aan minister Gatz bevoegd voor Cultuur, Jeugd, Media en Brussel om deze overdracht verder uit te werken. In deze context dient ook een financieel kader te worden uitgewerkt voor de valorisatie van de huidige site van het M HKA. Het is de bedoeling dat dit financieel kader de modaliteiten van de overdracht vastlegt, waarbij de stad Antwerpen zal gecompenseerd worden voor de waarde van de grond van het huidige Hof van Beroep. In dat opzicht is het aangewezen dat AG Vespa een mandaat krijgt om de onderhandeling hieromtrent op te starten met zowel de Regie der Gebouwen als Vlaanderen.

Op 15 oktober 2021 (jaarnummer 8364) keurde het college principieel de opdracht tot opmaak van het RUP M HKA goed.

Op 14 januari 2022 (jaarnummer  245) keurde het college een samenwerkingsovereenkomst goed met de Vlaamse Gemeenschap en de Regie der Gebouwen over de realisatie van een nieuw museum op de locatie van het huidige Hof van Beroep.

Op 25 november 2022( jaarnummer 9377)  keurde het college bestek GAC_2021_01945 voor het afsluiten van een raamovereenkomst voor het aanstellen van een bodemsaneringsdeskundige type II en een deskundige infrastructuur sloopopvolgingsplannen goed  De stad treedt voor deze opdracht op als aankoopcentrale voor de aankoopgroep. Op 5 mei 2023 (jaarnummer 2949)  keurde het college de gunning voor het afsluiten van een raamovereenkomst met ABO nv goed.

Op 25 november 2019 (jaarnummer 652) keurde de gemeenteraad de beheersovereenkomst 2019-2024 tussen de stad Antwerpen en AG Vespa goed. Specifiek met betrekking tot het stedelijk patrimonium zijn onder andere volgende artikels van toepassing:

•    in artikel 6 §3 wordt de opdracht aan AG Vespa voor het patrimoniumbeheer van het stedelijk patrimonium omschreven;

•    in artikel 7, lastgeving stedelijk patrimonium, verleent de stad Antwerpen een volmacht aan AG Vespa om in het kader van de verhuur, concessieverlening of terbeschikkingstelling aan derden van stedelijk patrimonium, alle daden van beschikking en beheer te stellen in eigen naam en voor rekening van de stad Antwerpen (naamlening). In hetzelfde artikel geeft de stad volmacht aan AG Vespa om in het kader van de realisatie van bouw-, onderhouds- en publieke domein projecten alle daden van beschikking en beheer te stellen in eigen naam en voor rekening van de stad Antwerpen voor wat betreft het stedelijk patrimonium; onder deze lastgeving valt expliciet ook de bevoegdheid tot het nemen van alle beslissingen in het kader van overheidsopdrachten met betrekking tot het stedelijk patrimonium;

•    in artikel 11 §2 staat dat in uitvoering van de beheersovereenkomst, de stad Antwerpen alle kosten die AG Vespa opneemt, ten laste neemt.”

Verder wordt verwezen naar de principiële samenwerkingsovereenkomst met Vlaamse Gemeenschap en Regie der Gebouwen met betrekking tot de locatie van het nieuwe M HKA en de waardering van de gronden en gebouwen zoals goedgekeurd door het college op 14 januari 2022 en ondertekend op 25 juli 2022.

In de samenwerkingsovereenkomst erkennen partijen in artikel 5 dat nog een aantal voorafgaande taken dienen uitgevoerd te worden in functie van het geplande eindresultaat: 

Met betrekking tot het huidige Hof van Beroep Antwerpen:

• de waardering van de (rest-)waardes van het gebouw;
• de begroting van de afbraakkost van het gebouw;
• de waardering van het perceel waarop het gebouw zich bevindt;
• het onderzoek omtrent de noodzaak en de eventuele begroting van de sanering van het perceel.

Met betrekking tot de huidige site van M HKA:

• de waardering van het gebouw;
• de waardering van het perceel waarop het gebouw zich bevindt;
• het onderzoek omtrent de noodzaak en de eventuele begroting van de sanering van het perceel.

Nu er duidelijkheid is over het programma van eisen van M HKA en de realiseerbare vloeroppervlakte op de site van het Hof van Beroep is het noodzakelijk om deze onderzoeken te starten.

Opzet is om ten laatste begin september 2024 resultaat te hebben van de onderzoeken zodat de onderhandelingen over grondoverdrachten kunnen aanvangen.

In de samenwerkingsovereenkomst werd bepaald dat deze taken worden opgenomen via een gezamenlijke overheidsopdracht of door een bestelling te plaatsen op een raamovereenkomst van één van de partijen. In de samenwerkingsovereenkomst werd nog geen verdeelsleutel voor de kosten van deze taken opgenomen.

De kosten worden verdeeld over de partijen. Hiervoor werden door de administraties drie principes afgesproken:

1. Verdeling kosten van de studies afhankelijk van gebouw. Gezien voor Hof van Beroep de drie partijen betrokken zijn, is het logisch dat de kosten op deze site gelijk verdeeld worden onder de drie partijen. Voor het M HKA zijn enkel de stad Antwerpen en Vlaamse Gemeenschap betrokken partij. Dit resulteert in volgende verdeling:

• voor het Hof van Beroep worden de kosten gelijkmatig verdeeld tussen de drie partijen (Regie der Gebouwen, Vlaamse Gemeenschap en de stad Antwerpen);
• voor het M HKA worden de kosten enkel verdeeld tussen Vlaamse Gemeenschap en de stad Antwerpen voor elk de helft.

2. De leveranciers maken een gesplitste factuur op.

De Regie der Gebouwen maakt gebruik van zijn raamcontract (bestek nr. 2021SVB001 bij beslissing van 2 december 2022) voor de waardering van de sites. Het bedrag ligt onder de Europese drempel. Het is voorzien dat de stad Anwerpen kan instappen in dit raamcontract.

De stad Antwerpen en Vlaamse Gemeenschap doen conform artikel 7 van de samenwerkingsovereenkomst een gezamenlijke overheidsopdracht naar  de studiekost naar de afbraak van het Hof van Beroep. Het bedrag ligt onder de Europese drempel.

Dit brengt de bruto kost voor de stad Antwerpen op 25.603,91 euro inclusief btw. Hiervan kan de stad Antwerpen 9.016,90 euro doorfactureren aan de Regie der Gebouwen. Daarenboven valt het aan te bevelen een werkingsbudget van 6.050,00 euro inclusief btw te reserveren om eventuele extra opdrachten binnen de uitvoering van de overeenkomst vlot te laten aanvangen. Dit brengt het totaal op 31.653,91 euro inclusief btw.

Het werkingsbudget is hier zinvol te voorzien. Het is noodzakelijk om in het najaar uitsluitsel te krijgen over de eventuele modaliteiten van de te onderzoeken piste nl. Regie der Gebouwen verlaat Hof van Beroep waarna de stad Antwerpen deze site ter beschikking stelt aan de Vlaamse Gemeenschap voor de realisatie van een nieuw M HKA en de huidige site van M HKA ter beschikking krijgt van de Vlaamse Gemeenschap. Deze piste is evenwel complex op vlak van betrokkenheid aantal partijen en financiële gevolgen. Het valt dus niet uit te sluiten dat de onderzoeksbureaus bijkomende toelichtingen zullen moeten geven aan de partijen, dat bij het onderzoek naar de studiekost van sanering of afbraak kleine bijkomende onderzoeksvragen moeten gesteld worden.