2024_CBS_03956 - Schoonselhof - Erfgoedbeheerplan - Goedkeuring

Het domein Schoonselhof werd in 2007 beschermd als monument omwille de artistieke, historische en sociaal-culturele waarden.

Op 29 oktober 2010 keurde het college (jaarnummer 13107) het door Kristoffel Boghaert Architects en Fondu Landscapes opgemaakte masterplan Schoonselhof goed. Dit globale plan beoogde de parkbegraafplaats vanuit een historisch perspectief te ontwikkelen. Vervolgens werd in 2012 door Arcadis een landschapsbeheerplan opgemaakt dat de ontwikkeling en het beheer van het landschap naar een projectmatig niveau vertaalde.

Met betrekking tot de opwaardering van de historische gebouwen werden er voor het kasteel Schoonselhof en de aanpalende neerhoeve restauratiedossiers goedgekeurd door de Vlaamse overheid.

Om de visie en beheermethodieken voor het als landschap en monument beschermde Schoonselhof te borgen, werd een geïntegreerd beheerplan opgemaakt met als doel de kwaliteit van het landschap te bewaken in relatie tot de verschillende functies: van rouw- tot natuurlandschap en funerair erfgoed.

Het college keurde op 12 maart 2021 (jaarnummer 2047) de gunning goed voor Opmaak geïntegreerd beheerplan voor de begraafplaats Schoonselhof, op basis van bestek GAC_2020_01359, aan het bureau Intro Cultuur en Media, Schrieksesteenweg 113 te 2580 Putte, met ondernemingsnummer 0820.134.109, voor een bedrag van 62.726,40  EUR inclusief BTW.

Het domein Schoonselhof met oranjerie en omgeving, werd op 30 december 1942 beschermd als cultuurhistorisch landschap. Het kasteel en neerhoeve werden beschermde monumenten op 18 november 1991.

Op 16 juli 2007 werd het het domein definitief beschermd als monument bij Ministerieel besluit.

Het besluit van de Vlaamse Regering van 26 mei 2014 betreffende de uitvoering van het decreet betreffende Onroerend Erfgoed van 1 januari 2015.

Artikel 56 §3, 1° van het Decreet Lokaal Bestuur van 22 december 2017 bepaalt dat het college van burgemeester en schepenen de daden van beheer over gemeentelijke inrichtingen en eigendommen binnen de gemeenteraad vastgestelde algemene regels dient uit te voeren.

Het Schoonselhof is een levende begraafplaats, die haar verleden meeneemt naar een  beloftevolle toekomst door:

• ruimte voor te behouden voor innovatie en de implementatie van vernieuwende gedenkplaatsen en rituelen rond overlijden die aansluiten bij de rouwverwerking van nabestaanden;
• een rol op te nemen als educatieve spiegel rond omgaan met overlijden in een superdiverse samenleving;
• te fungeren als geheugen van Antwerpen;
• waardevolle, natuurlijk beheerde landschappen aan te bieden als verbindende zone in de zuidelijke groene gordel van Antwerpen;
• de waterbufferende functies van het domein te versterken zodat het Schoonselhof meervoudige functies kan opnemen die bijdragen tegen de effecten van klimaatwijziging.

Het beheerplan omvat een breed pakket aan maatregelen die het dagelijkse erfgoed- en landschapsbeheer omvatten. Volgende hefboomprojecten concretiseren een sterke toekomst van de begraafplaats:

1. De restauratie van het kasteel Schoonselhof en de neerhoeve zorgen ervoor dat het bouwkundige erfgoed ingezet wordt in de primaire functie van de begraafplaats: de finaliteit van de restauraties stelt het belangrijkste vastgoed van de begraafplaats terug ter beschikking aan de Antwerpenaar en draagt bij aan de opwaardering van de beleving van het domein.
2. Het natuurlijk beheren van groen, met monitoring van natuurlijk waardevolle landschappen in symbiose met funerair erfgoed en het vastleggen van natuurstreefbeelden.
3. Het optimaliseren van de waterhuishouding en waterbuffering zodat verdroging van het domein wordt tegengegaan.
4. Continuering van monitoring en gefaseerde werking rond conservatie in de meest waardevolle historische erfgoedzones: van de Kielbegraafplaats, de joodse perken, de militaire perken en de perken van de verdwenen polderdorpen.
5. Monitoring en conservatie van monumenten in burgerlijke ereperken, aanleg en ingebruikname van nieuwe burgerlijke ereperken die mee het funeraire erfgoed van de toekomst zullen genereren.
6. De creatie van ontmoetingsplekken met vernieuwende rituelen om rouw te ondersteunen.
7. Het verder uitwerken van een sterke secundaire werking en ontsluiting.
8. Uitwerken van nieuwe erfgoedwandelingen in het kader van funerair toerisme in samenwerking met externe partners en verenigingen die actief zijn op het Schoonselhof.
9. De planmatige en over verschillende legislaturen en boskwadranten gespreide omvorming van het sterrenbos.
10. Aansluiting bij de internationale Association for Significant Cemeteries Europe (ASCE) om de begraafplaats ook internationaal op de kaart te zetten als waardevol Europees funerair erfgoed.