De Grote Verbinding
Met ‘De Grote Verbinding’ bouwt Antwerpen aan haar internationale reputatie als stad en regio waar het goed is om te wonen, te werken, te ondernemen en op bezoek te komen. De Oosterweelverbinding maakt de Antwerpse Ring rond en de overkapping stuurt de auto’s onder de grond. Zo zorgt stad Antwerpen voor een betere mobiliteit voor Vlaanderen en wordt de stad weer één geheel met meer groen en schonere lucht.
De afgelopen jaren hebben stad Antwerpen, het Havenbedrijf Antwerpen nv van publiek recht, de burgerbewegingen, Lantis en andere Vlaamse partners, samen met de intendant voor de Oosterweelverbinding, de plannen vormgegeven. Tijdens de uitvoering zetten zij samen zoveel mogelijk lokaal talent aan het werk.
Aanleiding
Op 29 juni 2018 (jaarnummer 6145) bekrachtigde het college de selectie van 18 projecten en vier reserveprojecten als eindresultaat van het proces “Over de Ring” onder leiding van Intendant Alexander D’Hooghe. Deze leefbaarheidsprojecten werden geclusterd in zeven Ringparken en een Scheldeoeververbinding.
Op 4 september 2020 (jaarnummer 7402) keurde het college de gunning goed voor het afsluiten van een overeenkomst voor de ontwerpopdrachten (vaste en variabele delen) voor de Ringparken Noordkasteel, Groenendaal, Lobroekdok en het Schijn als deelopdrachten binnen de raamovereenkomst Ontwerpen Over de Ring (JD/A/015399).
Op 19 februari 2021 (jaarnummer 1479) keurde het college de vastlegging voor Ontwerpen over de Ring (bestek JD/A/015399), deelopdracht Ringpark Noordkasteel, door middel van bestelbon 4005437442, ten bedrage van 1.790.941,56 EUR (inclusief btw + 10% onvoorziene kosten) opgemaakt aan Studio Paola Viganò, goed.
Op 19 november 2021 (jaarnummer 9234) keurde het college het voorontwerp voor Ringpark Noordkasteel goed.
Op 20 december 2021 (jaarnummer 199) adviseerde de districtsraad van Antwerpen het voorontwerp voor Ringpark Noordkasteel gunstig onder voorwaarden.
Op 10 juni 2022 (jaarnummer 4844) keurde het college de adviezen en wijzigingen op het voorontwerp Ringpark Noordkasteel goed.
Op 29 juli 2022 (jaarnummer 6343) keurde het college de wijziging opdracht 2 van het Bestek JD/A/015399 Ontwerpen over de Ring - Deelopdracht Noordkasteel met betrekking tot de opdeling van de voorwaardelijke gedeelten, goed.
Op 17 mei 2023 (jaarnummer 3368) keurde het college de wijziging opdracht van het Bestek JD/A/015399 Ontwerpen over de Ring - Deelopdracht Noordkasteel (wijziging opdracht 4) met betrekking tot de procentuele afname van deelprojecten en -zones goed.
Op 29 september 2023 (jaarnummer 6728) keurde het college de twaalfde rapportering van de programmaregisseur 'De Grote Verbinding' goed.
De bedrijfseenheid Stadsontwikkeling (afdeling Mobiliteit) legt nu de unieke verantwoordingsnota en het definitief ontwerp deelzone 1 ‘Fietsbrug’ ter goedkeuring voor.
In het gemeenteraadsbesluit van 31 mei 2021 (jaarnummer 309) werden de bovenlokale locaties vastgesteld. Het projectgebied betreft bovenlokaal openbaar domein met een bovenlokale investering in het kader van het leefbaarheidsproject Ringpark Noordkasteel.
De werken aan de Oosterweelverbinding worden aangegrepen om ook het gebied ‘Noordkasteel’ her in te richten. Door het gedeeltelijk overkappen van het Oosterweelknooppunt wordt de authenticiteit van de plek bewaart en ontstaan er bijkomede kansen voor een natuurlijk park. Als poort tussen de haven, het landschap en de stad is het toekomstige Ringpark Noordkasteel een kruispunt van verschillende niveaus aan fietsstromen. Er wordt in dat kader de nodige fietsinfrastructuur aangelegd met o.a. de realisatie van een fietsbrug over de Oosterweelsteenweg.
De fietsbrug zal een onderdeel vormen van het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk (BFF) en een ongelijkvloerse kruising van een gewestweg mogelijk maken. Vanuit het noorden, via de Noordkasteelbruggen en de Boerinnenstraat, zal de functionele fietsroute over de brug lopen en aansluiten op de fietssnelweg FR10 ’Ringfietspad Antwerpen’. De fietsbrug bevindt zich deels op daken van dienstbouwwerken die behoren bij de snelwegtunnel.
Naast de mobiliteitsgerelateerde aspecten wordt de fietsbrug ook ingezet vanwege het landschappelijke aspect. Meer specifiek zal door de fietsbrug een reconstructie van de historische fortificatie worden gemaakt. Dit is één van de redenen waarom de geplande locatie in het voorlopige ontwerp van 2022, goedgekeurd door het college, is gewijzigd ten opzichte van de oorspronkelijke omgevingsvergunning (OMV_2020034861) die in 2020 door Lantis is aangevraagd. Een aanvullende reden voor de huidige locatie is het gebruiksgemak. Door de gewijzigde inplanting hoeft de fietsbrug niet ook het meer noordelijk gelegen spoorwegklassement te overbruggen. De brug kan lager uitgevoerd worden met kortere aanlandingen met minder steile hellingspercentages.
Planning
In samenspraak met Lantis verder te bekijken. De fietsbrug wordt binnen de werken voor aanleg van de Oosterweelknooppunt binnen de projectcontour van Ringpark Noordkasteel gerealiseerd, vermoedelijk vanaf 2028.
Omgevingsvergunning
Voor deze werken is een omgevingsvergunning vereist.
Het ontwerpproces wordt in het kader van De Grote Verbinding en in samenwerking met de partner overheid Lantis en het team Intendant gevoerd. Het voorontwerp is het resultaat van een co-creatief en participatief proces aan de hand van ‘werkbanken’ waarbij diverse stakeholders en actoren betrokken zijn en waar de ontwerpstappen met de diverse stakeholders worden afgestemd en naar consensus gezocht.
In de Werkbanken zijn diverse stakeholders vertegenwoordigd: opdrachtgever, ontwerpteam, team Intendant, partners overheid, diverse stadsdiensten, burgerbewegingen en belanghebbenden (onder andere Agentschap Wegen en Verkeer, Provincie, burgerbewegingen, private actoren, Aquafin, Natuurpunt, ANB, vervoerregio Antwerpen, De Lijn, Woonhaven, NMBS, district Antwerpen).
Tijdens de fase van het definitief ontwerp van de fietsbrug is er, naast een toelichting op de werkbank 12 van 26 oktober 2023, onder andere volgend bijkomend informatiemoment gehouden:
Met betrekking tot de leefbaarheidsprojecten in kader van het Toekomstverbond, engageerde de stad Antwerpen zich voor het eerste pakket aan leefbaarheidsprojecten tot een bijdrage van 107,5 miljoen euro door stad Antwerpen (prijspeil 2017).
In het meerjarenplan 2020-2025 van stad Antwerpen werd voor deze leefbaarheidsprojecten 'over de Ring' reeds een totaal aan uitgavekrediet voorzien van 46 miljoen euro.
Dit krediet wordt - gespreid over de verschillende budgetjaren - beschikbaar gesteld in 2LMS010102 - Over de Ring. Uiterlijk op moment van effectieve bestelling worden de kredieten vanuit de budgettaire voorzieningen in het meerjarenplan toegewezen aan het concrete project (M-nummer: M01787).
Er wordt gerekend op subsidies voor de fietsbrug, gezien de nieuwe fietsbrug deel uitmaakt van het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk (BFF) boven een gewestweg. De unieke verantwoordingsnota werd hiervoor op 15 november 2023 goedgekeurd door de Projectstuurgroep.
Adviezen welke reeds onderzocht en verwerkt zijn:
Adviezen welke reeds onderzocht zijn en niet verwerkt worden:
Alternatief wordt op het vlak van veiligheidsbeleving:
Adviezen welke betrekking hebben tot objecten buiten de projectcontour van de fietsbrug worden hernomen bij opmaak van het definitief ontwerp van deze objecten en ter goedkeuring voorgelegd:
In de vervolgfase zal het toekomstig beheer en onderhoud van de verschillende brugdelen transparant in beeld worden gebracht.
Adviezen welke reeds verwerkt zijn:
Adviezen welke betrekking hebben tot objecten buiten de projectcontour van de fietsbrug zullen hernomen worden bij opmaak van het definitief ontwerp van deze objecten en ter goedkeuring worden voorgelegd:
Het overleg over een mogelijke impact van het tracé op de concessie 'Kaolin' wordt verdergezet binnen het ontwerpproces.
Het college keurt de “Unieke Verantwoordingsnota Antwerpen Ringpark Noordkasteel fietsbrug Oosterweelsteenweg” en bijhorend definitief ontwerp goed.
Het college geeft opdracht aan:
| dienst | taak |
| SW/MOB | De “Unieke Verantwoordingsnota Antwerpen Ringpark Noordkasteel fietsbrug Oosterweelsteenweg” en bijhorend definitief ontwerp ter kennisname voorleggen aan het districtscollege van district Antwerpen. |
| SW/MOB/IP | Bewaken dat de adviezen welke nog niet verwerkt werden in de vervolgfase (definitief ontwerp overige deelgebieden en/of aanvraag omgevingsvergunning) onderzocht en mogelijks geïntegreerd worden. |