2024_CBS_04963 - District Antwerpen. Havanastraat, Noorderlaan (Havanasite). SWOU11563 - Projectdefinitie - Goedkeuring

De ambitie van het uitvoeren van het masterplan van de Havanasite is het realiseren van een kwalitatieve verbinding voor traag verkeer tussen Park & Ride Luchtbal (P&R) en station Noorderdokken waarbij de open ruimte wordt benut voor waterbuffering en sportgelegenheid. 

Met de collegebeslissing van 12 mei 2017 (jaarnummer 4463) werden de bevoegdheden van de districtscolleges vastgelegd. Artikel 3 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor de aanleg, heraanleg en onderhoud van lokale pleinen met sportaccommodatie.  Artikel 11 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor lokale straten en pleinen. Artikel 12 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor lokale parken en groenaanplanting. In het gemeenteraadsbesluit van 31 mei 2021 (jaarnummer 309) werden de bovenlokale locaties vastgesteld. De Havanastraat is een bovenlokale straat en een site met een lokaal park met lokale sportaccommodatie.

Het college is bevoegd voor bovenlokale projecten/budget.

Het project “Havana” omvat het ontwerp en de aanleg van het oostelijke deel van de Havanasite tussen de Singaporestraat en de spoorwegen. Verder wordt de toekomstige corridor tussen de huidige kazerne en de nieuwe technische cluster noord mee opgenomen.

Voorgeschiedenis

Op 7 oktober 2011 (jaarnummer 14301) keurde het college het masterplan Havanastraat goed. De opmaak van het masterplan omvatte zowel onderzoek naar de mogelijke programma’s die in het gebied ontwikkeld kunnen worden, als naar de inrichtingsmogelijkheden. Op lange termijn voorzag het masterplan uitvoering te geven aan het strategisch Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen (s-RSA). Het plangebied vormt het noordelijke eindpunt van de Harde Ruggengraat. De ontwikkelingsperspectieven die het s-RSA hier vooropstelt, zijn bovenlokale stedelijke activiteiten, verdicht bouwen en kwaliteitsvolle publieke ruimte. De Havanasite wordt in het s-RSA gezien als strategisch gebied en poort tot de metropool.

Op 26 september 2016 (jaarnummer 577) stelde de gemeenteraad het RUP Havanastraat definitief vast. Dit RUP verankert de krachtlijnen van het masterplan Havanastraat.

Doelstelling

De visie en ambitie op de groenzone en corridor worden bepaald door de ruimtelijke concepten en visie op de verschillende zones zoals bepaald door het masterplan en overgenomen en verankerd via de stedenbouwkundige voorschriften in het RUP Havana. Deze worden getoetst aan de verschillende lopende projecten op de Havanasite en in zijn omgeving en de onderzoeken die in de omgeving lopende zijn. Met de realisatie van de Havanasite wil de stad Antwerpen een klimaatrobuuste groenzone creëren die ruimte biedt voor groen, sporten, verblijven en een connectie creëert tussen de het station Noorderdokken en de mobiliteitshub aan de P&R. 

Analyse

De Havanasite wordt gekarakteriseerd door een gefragmenteerd beeld van verschillende gebouwen en functies. De Housmanskazerne is hierbij een belangrijk historisch element dat het beeld van de site mee vorm geeft. Daarnaast zal het nieuwe gebouw van Technische Cluster Noord ook beeldbepalend worden.

De verschillende aanwezige functies zijn eveneens gefragmenteerd ontsloten. Er zijn verschillende wegen, en er is geen duidelijke structuur voor zowel voetgangers, fietsers als gemotoriseerd verkeer. Voor de fietsers is er een missing link in de fietsostrade tussen de Argentiniëlaan en Vlierveld.

Een deel van de site bevindt zich in overstromingsgevoelig gebied. Dit wordt onder meer veroorzaakt door de grote oppervlakte verharding die vandaag aanwezig is. Wel zijn er 160 bomen aanwezig binnen de projectzone, waarvan vele grote.

Programmapunten

De verschillende principes uit het masterplan en het RUP dienen vertaald te worden in het ontwerp. Hierbij worden volgende programmapunten mee opgenomen.

• Stationsomgeving

Op de gronden van NMBS wordt in het ontwerp gezocht naar een optimalisering van de stationsomgeving. Hierbij wordt de circulatie herbekeken, wordt onderzocht hoe de verharding geminimaliseerd kan worden, wordt de missing link van de fietsostrade en het openbaar vervoer op een veilige manier vormgegeven en worden conflicten maximaal vermeden. Daarnaast wordt er een link gecreëerd met de oost-westcorridor.

• Oost-West corridor

De centrale oost-west corridor wordt ingezet in functie van de verbinding van station Noorderdokken met de mobiliteitshub ter hoogte van de P&R. Deze route wordt ontworpen vanuit de trage weggebruiker. Langsheen de corridor worden verblijfsruimtes gecreëerd en de as wordt maximaal vergroend. De oost-west corridor zal sporadisch laden en lossen mogelijk maken, en zorgt voor een veilige kruising voor het verkeer van de Technische Cluster Noord en het recyclagepark. Er wordt bijkomend ontwerpend onderzoek gedaan om ervoor te zorgen dat slechts één kruising nodig is van het verkeer met de corridor.

• Sport

In het zuidelijk deel van de groenzone worden sportvelden voorzien. Vanwege de tekorten in de omgeving met betrekking tot voetbalvelden, zal er één groot voetbalveld en één duivelsveld worden geïntegreerd in de groenzone.

• Water & groen

Er wordt een grote wadi voorzien in het noordelijke deel van de groenzone. Deze zal het water van de omgeving vasthouden en infiltreren. Het geheel wordt landschappelijk ontworpen. Via een grachtenstructuur zal het water van de Technische Cluster Noord, en mogelijks in de toekomst de Housmanskazerne, kunnen afwateren richting de wadi. Zowel ter hoogte van de corridor als in de groenzone wordt ingezet op het maximaal behoud van de bomen, en het bijkomend vergroenen rekening houdende met de biodiversiteit en de complementariteit ten opzichte van het natuurreservaat Oude Landen.

•  Warmtenet

Voorafgaand aan het uitvoeren van het masterplan wordt een warmtenet door Fluvius aangelegd die de site kruist. Het gebouw van de politie, dat gebruikt wordt al schietstand, wordt in functie van de aanleg van het warmtenet al in 2024 afgebroken. Zoals bepaald werd in het RUP en masterplan zal deze zone na de afbraak mee ingericht met focus op het creëren van waterbuffering en groen.

Hemelwaterplan

Op 19 januari 2018 (jaarnummer 501) keurde het college het hemelwaterplan goed. De Vlaamse wetgeving en het hemelwaterplan van de stad Antwerpen stellen dat maximaal moet worden gestreefd naar bronmaatregelen om hemelwater op te vangen en te verwerken.

De Havanasite ligt in een zone waar het rioleringsstelsel gescheiden aangelegd moet worden. Voor deze zone wordt een gescheiden systeem met waar mogelijk bronmaatregelen (hergebruik, infiltratie, buffering ) voorgesteld. Zo wordt er onder meer ingezet op het creëren van een grote wadi.

Het voor deze opdracht vereist budget is voorzien op SUB_NR/INTERN/2500 en 2600/5153000000/224/2WNS020201M00549/2SA050610.