De Nieuwe Gemeentewet geeft steden en gemeenten de bevoegdheid om op te treden in het kader van openbare overlast. De gemeenteraad kan een politiereglement opmaken. Overtredingen kunnen gesanctioneerd worden met gemeentelijke administratieve sancties, op basis van de wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties.
Bij de provincie Antwerpen werden bijzondere veldwachters aangesteld om toezicht te houden op de provinciale parken en domeinen namelijk het Hof van Leysen en Rivierenhof.
De bijzondere veldwachter is een officier van gerechtelijke politie met beperkte bevoegdheid. De beperking heeft betrekking op twee elementen:
De bevoegdheden van de bijzondere veldwachter zijn voornamelijk geregeld via:
De wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties voorziet dat een bijzondere veldwachter ook bevoegd is om administratieve gemeentelijke sancties uit te schrijven als hij is aangesteld door de gemeenteraad van het lokaal bestuur.
De gemeenteraad stelde reeds provinciale vaststellers aan die in aanmerking komen als vaststeller gemeentelijke administratieve sancties met het oog op de sanctionering via een gemeentelijke administratieve sanctie, van overtredingen op bepalingen van de gemeentelijke reglementering die binnen hun welomschreven bevoegdheid te situeren zijn.
Op 17 mei 2005 (jaarnummer 1231) keurde de gemeenteraad het algemeen reglement op de administratieve sancties goed. Wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties (Belgisch Staatsblad 1 juli 2013).
Omzendbrief van 22 juli 2014 waarbij uitleg verschaft wordt bij de nieuwe regelgeving aangaande de gemeentelijke administratieve sancties.
Koninklijk besluit van 10 september 2017 tot regeling van het statuut van de bijzondere veldwachters.
Ministerieel besluit op 10 Juli 2019 tot uitvoering van het Koninklijk Besluit van 10 september 2017 tot regeling van het statuut van de bijzondere veldwachters.
Artikel 20 van de Wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties (Belgische Staatsblad 1 juli 2013) en punt 15 van de omzendbrief van 22 juli 2014 waarbij uitleg verschaft wordt bij de nieuwe regelgeving aangaande de gemeentelijke administratieve sancties stelt dat de inbreuken die het voorwerp van administratieve sancties kunnen uitmaken, kunnen worden vastgesteld door een politieambtenaar, een agent van politie of een bijzondere veldwachter in het kader van zijn bevoegdheden. In dit laatste geval gaat het dan wel om de veldwachters aangesteld door publiekrechtelijke rechtspersonen en hun bevoegdheid is in ieder geval beperkt tot het grondgebied waarvoor zij beëdigd zijn op verzoek van de gemeente of de openbare instelling.
De provincie Antwerpen wordt aangesteld als provinciale vaststeller, waarbij de bijzondere veldwachters aangeduid door de leidende ambtenaar van deze entiteit, een vaststellingsbevoegdheid krijgen voor overtredingen op het politiereglement van de stad Antwerpen, bestrafbaar met een gemeentelijke administratieve sanctie. Deze bevoegdheid is geldig in de domeinen die publiek toegankelijk en in eigendom zijn van de provincie Antwerpen met uitbreiding van de aanpalende straten.
De gemeenteraad stelt provincie Antwerpen aan als provinciale vaststeller, waarbij de bijzondere veldwachters aangeduid door de leidende ambtenaar van deze entiteit, een vaststellingsbevoegdheid krijgen voor overtredingen op het politiereglement van de stad Antwerpen, bestrafbaar met een gemeentelijke administratieve sanctie. Deze bevoegdheid is geldig in de domeinen die publiek toegankelijk en in eigendom zijn van de provincie Antwerpen met uitbreiding van de aanpalende straten.