De Grote Verbinding
Met ‘De Grote Verbinding’ bouwt de stad Antwerpen aan haar internationale reputatie als stad en regio waar het goed is om te wonen, te werken, te ondernemen en op bezoek te komen. De Oosterweelverbinding maakt de Antwerpse Ring rond en de overkapping stuurt de auto’s onder de grond. Zo zorgt de stad Antwerpen voor een betere mobiliteit voor Vlaanderen en wordt de stad weer één geheel met meer groen en schonere lucht.
De afgelopen jaren hebben de stad Antwerpen, het Havenbedrijf Antwerpen nv van publiek recht, de burgerbewegingen, Lantis en andere Vlaamse partners, samen met de intendant voor de Oosterweelverbinding, de plannen vormgegeven. Tijdens de uitvoering zetten zij samen zoveel mogelijk lokaal talent aan het werk.
Aanleiding
Datum | Orgaan | Jaarnummer | Omschrijving | ||||||
22 november 2016
| gemeenteraad | 749
| De gemeenteraad keurde de overeenkomst tussen het Vlaams Gewest, BAM (Lantis), het Havenbedrijf Antwerpen nv van publiek recht en de stad Antwerpen over de heroriëntering van de Oosterweelmiddelen naar flankerende maatregelen en stedelijke leefbaarheidsprojecten goed. | ||||||
29 juni 2018
| college | 6145
| Het college bekrachtigde de selectie van 18 projecten en vier reserveprojecten als eindresultaat van het proces “Over de Ring” onder leiding van intendant Alexander D’Hooghe. Naast deze Ringprojecten werd 10,5 miljoen euro voorzien voor verder studiewerk rond onder andere het verkeerskundig systeem op de zuidoostelijke ring, tunnelveiligheid, multimodale knopen en overkappingskansen voor de volgende fasen. | ||||||
17 december 2018
| gemeenteraad | 788
| De gemeenteraad keurde de samenwerkingsovereenkomst goed tussen de stad Antwerpen en AG Vespa voor vier projectclusters in het noorden die direct gerelateerd zijn aan de Oosterweelverbinding. Voor de projectcluster “Zuidoostelijk bermenlandschap” (huidige naam: "Ringpark Groene Vesten"), werd afgesproken om deze nog in onderling overleg toe te wijzen. | ||||||
6 september
2019 | college | 7156
| Het college keurde de projectdefinitie en het bestek van voor de deelopdracht 'Ringpark Groene Vesten' goed. Het college keurde goed dat AG Vespa op basis van het bestek de volledige plaatsingsprocedure van de deelopdracht 'Ringpark Groene Vesten' in eigen naam voor de vaste gedeelten en in naam van de stad Antwerpen (inclusief verzelfstandigde entiteiten) voor de voorwaardelijke gedeelten uitvoert. Het college keurde goed dat AG Vespa de uitvoering van de deelopdracht ‘Ringpark Groene Vesten’ in eigen naam en voor rekening van de stad Antwerpen zal aansturen en opvolgen tot en met de oplevering van de vaste gedeelten van de deelopdracht. | ||||||
10 januari 2020
| college | 268
| Het college keurde het projectbudget voor de eerste fase van het leefbaarheidsproject Ringpark Groene Vesten (gelijklopend met de vaste gedeelten van de ontwerpopdracht) voor een bedrag van 4.588.679,46 euro inclusief btw goed. Het projectbudget bestaat uit: ereloon ontwerpteam vaste gedeelten: 2.301.299,00 euro inclusief btw (op basis van offerte) en technische studies, in-situ proeven en coördinatie: 2.287.380,46 euro inclusief btw (geraamd bedrag). | ||||||
24 april 2020
| college
| 3629
| Het college keurde goed dat AG Vespa, als gedelegeerd bouwheer van de stad Antwerpen, het 'Voorwaardelijk Gedeelte 15. Bijkomend onderzoek en ondersteuning’ van de deelopdracht 'Ringpark Groene Vesten' kan lichten tijdens de aansturing van de vaste gedeelten en binnen het toegekende taakstellend budget en dat AG Vespa tevens bevoegd is om in uitvoering van het 'Voorwaardelijke Gedeelte 15' alle nodige handelingen te stellen binnen het toegekende taakstellend budget. | ||||||
9 oktober 2020
| college | 8337
| Het conceptontwerp van Ringpark Groene Vesten werd ter kennisname aan het stedelijk college voorgelegd. | ||||||
19 april 2021
| districtsraad Antwerpen | 66
| De districtsraad Antwerpen adviseerde voor het landschapsontwerp en faseringsplan van het project Ringpark Groene Vesten specifiek voor de onderdelen binnen district Antwerpen, tussen Kolonel Silvertopstraat en de as Gen. Lemanstraat-Floraliënlaan. | ||||||
2 juli 2021 | college | 5400 | Het college keurde het landschapsontwerp Ringpark Groene Vesten als kaderplan goed, rekening houdend met het advies van het coördinatieoverleg openbaar domein. Het college selecteerde de deelprojecten waarvoor nog verder onderzoek en afstemming vereist was- met name cluster Centraal, cluster Oost, geluidsmaatregel Tuinwijk in Borgerhout en geluidsmaatregel middenberm - en besloot om in afwachting van de resultaten van het verder onderzoek voor deze deelprojecten het nodige budget te reserveren. | ||||||
27 juni 2022 | districtscollege Antwerpen | 332 | Het districtscollege keurde het voorontwerp Pomppark Zuid goed, op voorwaarde dat:
| ||||||
10 november 2023 | college | 7476 | Het college keurde het aangepast faseringsplan van het landschapsontwerp Ringpark Groene Vesten goed. Het college selecteerde het realiseerbare deelproject ‘Cluster Centraal’ en beslist om dit deelproject te laten uitvoeren. Het college keurde het projectbudget van 50.260.478,59 euro inclusief btw goed, als taakstellend budget voor het realiseerbaar deelproject Cluster Centraal, vanaf voorontwerp tot en met uitvoering. Het college keurde goed dat AG Vespa, in opdrachthouderschap van de stad Antwerpen, de ‘Voorwaardelijke Gedeelten 4, 5, 6, 7 en 8’ met betrekking tot de ‘Realiseerbare Deelprojecten’ en het 'Voorwaardelijk Gedeelte 15. Bijkomend onderzoek en ondersteuning’ van de deelopdracht 'Ringpark Groene Vesten' kan lichten voor de aansturing van de opdracht ‘Cluster Centraal’. AG Vespa is tevens bevoegd om in uitvoering van het 'Voorwaardelijke Gedeelte 4 tot en met 8 en 15' alle nodige handelingen te stellen binnen het toegekende taakstellend budget voor ‘Cluster Centraal’. Het college gaf opdracht aan:
|
Ringpark Groene Vesten
Het Ringpark Groene Vesten bevat de volledige ringruimte van gevel tot gevel tussen de binnen- en de buitenstad. De uiteinden worden begrensd door de Kolonel Silvertopstraat in het westen en de Tuinwijk Borgerhout (inbegrepen) in het noorden. De ambitie voor het 'Ringpark Groene Vesten' is de realisatie van een ambitieus en verbindend grootstedelijk bermenpark in de ringzone dat:
Het toekomstbeeld voor de zuidelijke ringweg is een zo volledig mogelijke overkapping met daaronder een gescheiden verkeerssysteem van de E19 tot de E313. Het leefbaarheidsproject ‘Ringpark Groene Vesten’ heeft de bedoeling om in afwachting daarvan al belangrijke positieve leefbaarheidseffecten te genereren voor de naburige wijken door op de leefbaarheidsmaatregelen voor lucht- en geluid en door op de modal shift met het vernieuwde ringfietspad in te zetten. Bij voorkeur zijn deze maatregelen meteen een voorbereidend werk op een toekomstige grootschalige overkapping (hink-stap-sprong).
Ringpark Groene Vesten wil de impact van de snelweg (R1) zo goed als mogelijk beperken (in afwachting van een overkapping), door in te zetten op het verbeteren van de leefkwaliteit in de ringzone en het verkleinen van de barrière van de Ring tussen intra- en extra-muros. Naast de vijf ambities is de overkoepelende ambitie om nieuwe parkruimte te maken, door de bermen dicht tegen de ring te plaatsen en de restruimtes om te vormen tot volwaardige parkruimtes. Daarnaast is ruimtelijke identiteit belangrijk. Er is een grote verscheidenheid in het projectgebied: de historische vesten (zoals Brilschans en Mastvest) en nieuwere infrastructurele elementen zoals de pompgemalen aan de Desguinlei en Stenenbrug. Er is de ambitie om deze verschillende elementen mee te integreren in het park en om deze verscheidenheid te omarmen in het park. De ruimtelijke connectiviteit, samenhang en herkenbaarheid wordt gerealiseerd door een aantal continue elementen: het Ringpad, de (geluids)bermen en schermen, de Ringwadi en Singelwadi (watersysteem) en door de toegangen tot het park te voorzien van terugkerende parkelementen.
Op 31 mei 2021 (jaarnummer 309) heeft de gemeenteraad de gecoördineerde lijst met bovenlokale locaties goedgekeurd. Het projectgebied betreft lokaal openbaar domein met een bovenlokale investering in het kader van het leefbaarheidsproject Ringpark Groene Vesten.
Op 25 november 2019 (jaarnummer 652) keurde de gemeenteraad de beheersovereenkomst 2019-2024 tussen de stad Antwerpen en AG Vespa goed. Artikel 6 - 4.4 bepaalt dat AG Vespa publiek domein kan (laten) realiseren. De opdracht aan AG Vespa betreft het plaatsen en uitvoeren van de overheidsopdrachten in eigen naam en voor rekening van de stad Antwerpen. De beleidsbeslissing omtrent het realiseren van het publiek domein ligt bij de stad Antwerpen. De stad Antwerpen legt hierbij tevens het projectbudget vast.
Cluster Centraal is de zone extra-muros langs de R1-zuid tussen de Floraliënlaan/ tunnelmond Craybeckxtunnel in het zuiden en de Zurenborgbrug in het noorden. Intra-muros maken ook de geluidsmuur ter hoogte van Wolvenberg tussen de R1-zuid en het ringspoor onderdeel van dit voorontwerp.
Het ontwerp voor Cluster Centraal is een aaneenschakeling van verschillende plekken langs de Ring en strekt zich uit over 2.7km en is om en bij de 20ha groot en wordt gerealiseerd door de ambities van het landschapsontwerp Ringpark Groene Vesten verder uit werken.
Het voorliggende voorontwerp is het resultaat van de besprekingen tijdens verschillende werkbanken, werksessies, werkateliers en Ringdagen. Het voorontwerp voor het deelproject Cluster Centraal volgt het concept van het landschapsontwerp voor de Groene Vesten.
Het nieuwe park kent volgende hoofdambities:
Het ringpad (fiets- en voetpad) vormt samen met de muur, de ruggengraat van het nieuwe park. Deze muur vormt langs ring- en parkzijde een imposante façade. Die het park zal afscheiden van de R1-zuid. Hierdoor zal het achterliggende park in de geluidsluwte vertoeven. De geluidsmuur heeft ook een positieve impact op de luchtkwaliteit achter de muur.
Door het ringpad, waar het ruimtelijk kan, los te koppelen van de muur, maakt het ringpad onderdeel uit van het park en worden er plekken gecreëerd waar doormiddel van grondophogingen groenbermen worden gevormd die de hoogte van de muur zullen breken.
Het ringpad gaat telkens onder de radialen (bruggen) onderdoor waardoor we vlotte en veilige verbindingen maken tussen de verschillende parkdelen. In deze onderdoorgangen zullen, naast de geluidsmuur en het ringpad, ook ecologische corridors worden aangelegd die de connectie leggen tussen de verschillende groenstructuren en de migratie van verschillende soorten langs de ring mogelijk zal maken.
De parkpaden maken verbindingen met aangrenzende stedelijke gebied en het parkprogramma. Ze vormen een uitnodiging om te genieten van de groene ruimtes.
Cluster Centraal wil als spons dienen voor de aanliggende wijken. Hiervoor worden er wadi's gecreëerd die het water uit de wijken buffert en laat infiltreren. In de laagste delen van deze wadi's wordt een kleilaag voorzien waardoor hier het water permanent zal blijven staan. Zo wordt natte natuur gecreëerd die bijdraagt aan de biodiversiteit van het park. Alle wadi's worden gravitair met elkaar gekoppeld, zodat 1 systeem ontstaat.
Het bestaande programma blijft behouden in het nieuwe ontwerp. Er worden optimalisaties gezocht naar inrichting waardoor er ruimte wordt gewonnen ten voordele van het park, groen en water.
Er worden diverse weelderige en gevarieerde randzones ontwikkeld ter versterking van de zogenaamde mantelzones, met overgangen naar weidegebieden en in afwisseling met de intensief gebruikte delen van het park.
Binnen de projectcontour zijn een aantal niet obstakvrije zones waarvoor nog moet bekeken worden of deze gelicht kunnen worden.
Interferentie met lopende of op te starten projecten
Het ontwerpproces wordt in het kader van De Grote Verbinding en in samenwerking met de partner overheid Agentschap Wegen en Verkeer - afdeling Antwerpen en het team intendant gevoerd. Het landschapsontwerp is het resultaat van een co-creatief en participatief proces waarbij diverse stakeholders en actoren betrokken zijn.
In de werkbanken zijn diverse stakeholders vertegenwoordigd: opdrachtgever, ontwerpteam, team intendant, partner overheid, diverse stadsdiensten, burgerbewegingen en belanghebbenden (onder andere Agentschap Natuur en Bos, Provincie Antwerpen, Vervoersregio Antwerpen, Natuurpunt, NMBS en Infrabel), alsook enkele vertegenwoordigers uit de werkateliers. Tijdens een co-creatief proces worden in de schoot van de Werkbank de ontwerpstappen met de diverse stakeholders afgestemd en naar consensus gezocht.
Het voorontwerp voor Ringpark Groene Vesten Cluster Centraal werd voorgelegd aan de 'Werkbank Groene Vesten', het 'Projectteam Groene Vesten' en de Stuurgroep Over de Ring en besproken.
Tijdens de fase van het voorontwerp zijn er, naast de werkbanken, onder andere volgende bijkomende informatie- en participatiemomenten gehouden:
Het projectbudget voor het deelproject Cluster Centraal vanaf voorontwerp tot en met uitvoering wordt geraamd op 50.260.478,59 euro inclusief btw. Dit is het taakstellend budget voor het realiseerbaar deelproject Cluster Centraal.
De middelen voor de opmaak van het voorontwerp voor het deelproject Cluster Centraal zijn in het meerjarenplan 2020-2025 voorzien op SUB_NR/INTERN/2000-2100-2200-2300-2400-2500-2600/5291630000/224/2LMS010102M01459/2SA020200 (Ringpark Groene Vesten). Om na het voorontwerp een verdere doorstart te maken deze legislatuur is er voor het deelproject Cluster Centraal een deel van het taakstellend budget nodig, zijnde 964.369,13 euro inclusief btw en 15% onvoorziene kosten voor ereloon ontwerpteam voorwaardelijk gedeelte 'definitief ontwerp', technische studies en coördinatie. Deze middelen zullen bij een volgende aanpassing meerjarenplan worden opgenomen.
De ontwerpopdracht tot en met voorontwerp (vaste gedeelten) en de toegewezen deelopdrachten tot en met uitvoering (variabele gedeelten) worden door AG Vespa in eigen naam en voor rekening van de stad Antwerpen uitgevoerd.
Het coördinatieoverleg openbaar domein geeft gunstig advies op het voorontwerp van Ringpark Groene Vesten – Cluster Centraal op voorwaarden dat:
|
Het college keurt het Voorontwerp Cluster Centraal goed.