2024_GR_00544 - Extern patrimonium. Kerkfabriek Sint-Carolus Borromeus. Hendrik Conscienceplein, 2000 Antwerpen - Projectvoorbereidingsfase. Samenwerkingsovereenkomst - Goedkeuring

Op 25 november 2019 (jaarnummer 652) keurde de gemeenteraad de beheerovereenkomst 2019-2024 tussen de stad Antwerpen en AG Vespa goed. Overeenkomstig artikel 7, punt 7.1 kan (binnen het kader van artikel 5 van de statuten van AG Vespa) het college van burgemeester en schepenen een beroep doen op AG Vespa inzonderheid voor:
- het begeleiden van bijzondere vastgoed/bouwprojecten die niet vallen binnen de overeenkomsten met specifieke klanten (zie hierboven punt 6) of onder een PPS constructie.
Overeenkomstig punt 7.3 wordt iedere opdrachtverlening schriftelijk vastgelegd met vermelding van het doel, de taakstelling van de betrokken partijen, de inspannings- of resultaatsverbintenissen die de betrokken partijen op zich nemen, de beschikbare middelen om de opdracht te kunnen uitvoeren en een kader voor de financiële verrekening voor de door AG Vespa geleverde prestaties.

De Sint-Carolus Borromeuskerk aan de Hendrik Conscienceplein, 2000 Antwerpen, werd aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed en is beschermd als monument sinds 1939.

De openbare instelling Kerkfabriek Sint-Carolus Borromeus (Kerkfabriek) en de stad Antwerpen lieten in 2020-2021, naar aanleiding van de wens van Kerkfabriek om een nieuw betalend museaal parcours op meerdere niveaus in te richten in de Sint-Carolus Borromeuskerk, een haalbaarheidsonderzoek uitvoeren via het projectbureau ‘herbestemming kerken’. Op basis hiervan en in het licht van de uitvoering van het beheersplan en de visienota van Kerkfabriek, werd op 1 februari 2023 een preselectiedossier ingediend bij het agentschap Onroerend Erfgoed voor de volgende oproepen: 

• kleine totaalprojecten: dakrestauraties en stabiliteitswerken;
• herbestemming, structurele nevenbestemming en meervoudig gebruik van parochiekerken, met het oog op inrichting van een museaal parcours op meerdere niveaus.

Op 28 juni 2021 (jaarnummer 348) keurde de gemeenteraad het ondersteuningsreglement voor investeringen aan eredienstgebouwen goed.

Bij ministeriële besluiten van 21 februari 2023 en 3 juni 2023 werd aan Kerkfabriek twee onderzoekspremies toegekend van telkens 20.000,00 euro (vooronderzoek glas-in-loodramen en vooronderzoek interieur).

Op 8 juni 2023 kreeg de kerkfabriek het bericht dat het dossier voor het thema nevenbestemming geselecteerd is voor definitieve indiening. Het dossier voor het thema kleine totaalprojecten werd niet geselecteerd. 

Na het doorlopen van de openbare procedure werd bij vergadering van de Kerkraad gehouden op 19 september 2023 de overheidsopdracht voor de aanstelling van een multidisciplinair ontwerpteam voor de restauratie en verbouwing van de Sint-Carolus Borromeuskerk te Antwerpen met het oog op een structurele nevenbestemming toegewezen aan Maatschap Studio Roma – Tom Thys architecten. 

Bij ministerieel besluit van 13 mei 2024 werd aan Kerkfabriek een erfgoedpremie van 1.341.635,23 euro toegekend, maar nog niet uitbetaald.

Op 10 juli 2024 (volgnummer 5941) heeft het college de toekenning en uitbetaling goedgekeurd van een bedrag van maximaal 366.025,02 euro voor erelonen verbonden aan het vooronderzoek met betrekking tot de opstart van het renovatiedossier en de structurele nevenbestemming van de Sint-Carolus Borromeuskerk als museale functie. Deze ondersteuning van het eredienstbestuur voldeed aan de voorwaarden van artikel 6.1 van het ondersteuningsreglement.

Artikel 40, §1 van het Decreet Lokaal Bestuur bepaalt dat de gemeenteraad beschikt over volheid van bevoegdheid voor aangelegenheden van gemeentelijk belang.

Kerkfabriek heeft aan de stad Antwerpen gevraagd of zij het bouwheerschap van het project voor de restauratie en structurele nevenbestemming van de Sint-Carolus Borromeuskerk op zich wil nemen. Gelet op het monumentaal belang en de architecturale waarde van de kerk, alsook de mogelijke verbinding van het project met de toeristische diensten, is de stad Antwerpen hiertoe bereid en wil zij hiervoor beroep doen op haar vastgoeddochter AG Vespa die de nodige expertise heeft voor het begeleiden van dit project. Het project past in de realisatie van de doelstelling van de stad Antwerpen als toeristische aantrekkingspool voor het binnen- en buitenland, wat de lokale economie en beeldvorming van de stad Antwerpen versterkt.

Zoals voorzien in de beheersovereenkomst tussen de stad Antwerpen en AG Vespa (artikel 7, §7.3) dient voor dergelijke bijzondere opdracht een samenwerkingsovereenkomst te worden opgemaakt met vermelding van het doel, de taakstelling van de betrokken partijen, de inspannings- of resultaatsverbintenissen die de betrokken partijen op zich nemen, de beschikbare middelen om de opdracht te kunnen uitvoeren en een kader voor de financiële verrekening voor de door AG Vespa geleverde prestaties. Dergelijke samenwerkingsovereenkomst voor de restauratie en nevenbestemming van de Sint-Carolus Borromeuskerk maakt het voorwerp uit van dit besluit, waarvan het ontwerp is opgenomen in bijlage.

Hiermee wordt goedkeuring gevraagd om het voorbereidend studiewerk verder te zetten. AG Vespa bekijkt hoe zij de samenwerking met Maatschap Studio Roma – Tom Thys architecten zal overnemen.

De toegekende erfgoedpremie van 1.341.635,23 euro zal uitbetaald worden aan de stad Antwerpen tijdens de uitvoeringsfase. 

De samenwerkingsovereenkomst tussen Kerkfabriek, de stad Antwerpen en AG Vespa wordt ook ter goedkeuring voorgelegd aan de raad van bestuur van AG Vespa.

Er wordt een gefaseerd opdrachthouderschap voorgesteld waarbij in een eerste fase het opdrachthouderschap wordt aangevraagd voor de studiefase van het project.

Alvorens door te gaan naar de volgende fase (van projectuitvoering) zal een nieuwe samenwerkingsovereenkomst nodig zijn. Partijen zullen onderzoeken op welke manier AG Vespa de uitvoering van het project ook kan overnemen .

De totale investeringskost van het project wordt berekend op basis van de raming van de bouwkost van het studiebureau Maatschap Studio Roma – Tom Thys architecten. Het ereloon wordt op basis van de bepalingen van de architectuuropdracht geraamd.

Dit besluit betreft de goedkeuring van de samenwerkingsovereenkomst voor de studiefase, voor een totaal bedrag van 290.000,00 EUR, inclusief begeleidingskosten, 10% marge voor onvoorziene omstandigheden en btw. 

AG Vespa zal na de studiefase onderzoeken hoe het bouwproject verder in opdracht opgenomen kan worden voor een maximumbedrag van 8.690.000,00 EUR inclusief begeleidingskosten, prijsherzieningen, 10% marge voor onvoorziene omstandigheden en btw, en onder de voorwaarde dat het totale projectbudget is opgenomen in het meerjarenplan 2025-2030.

Alle kosten (inclusief belastingen) die in de studiefase worden gemaakt, zijn ten laste van de stad Antwerpen.

Toekomstige vastleggingen zullen later voorgelegd worden aan het college.