2024_CBS_02717 - Cultuur. Collectiebeleid - Kunst in de Stad - Aankoop en plaatsing kunstwerk Bernd Lohaus - Goedkeuring

Op 23 maart 2018 keurde het college het definitieve ontwerp van de herinrichting van de Gedempte Zuiderdokken goed (jaarnummer 2740). Dit ontwerp omvat de ambitie om kunst te integreren in de openbare ruimte. 

Uit de nota 'PARK DOK ZUID museumtuinen' opgemaakt in 2019 door Tractebel & Georges Descombes: "Kunstenaars kunnen een gevoeligheid toevoegen die sterk verschilt van wat er met architectuur mogelijk is. Kunst kan het project verrijken en dimensies blootleggen, tastbaar en niet tastbaar, die bijzonder relevant zijn om over te reflecteren en aanwezig te stellen op Dok Zuid."

Artikel 56 §3 1° van het Decreet over het lokaal bestuur bepaalt dat het college bevoegd is voor het beheer van gemeentelijke inrichtingen en eigendommen.

Het plaatsen van kunstwerken, monumenten of standbeelden in het openbaar domein is een bovenlokale aangelegenheid. Deze bevoegdheid werd niet overgedragen aan de districten volgens het collegebesluit van 12 mei 2017 (jaarnummer 4463).

Over het kunstwerk en de relatie tot Zuidpark:

• kunstenaar: Bernd Lohaus;
• titel: Untitled;
• jaar: 2007;
• materiaal: brons;
• afmetingen: ensemble van drie elementen, elk ca. 120 x 80 x 30 cm;
• oplage: drie exemplaren. Met de Bernd Lohaus Stichting wordt overeengekomen dat ensembles 2/3 en 3/3 niet verkocht zullen worden aan andere publieke kunstcollecties in België.

Het kunstwerk bestaat uit drie sculpturen: hyperrealistisch in brons gegoten transportpaletten beladen met gestileerde vormen (stenen, een houten balkje, staalplaten). Ze verwijzen naar de bedrijvigheid die bijna honderd jaar lang de site van het Zuidpark kenmerkte. Het grondplan van het park is gebaseerd op de drie historische dokken gelegen tussen de Waalse- en Vlaamsekaai. Deze kleine haven met omliggende depotgebouwen diende voornamelijk voor het transport van grondstoffen zoals steen, kool en zand.
Door het ensemble van sculpturen in het park op te stellen, herinneren ze aan de geschiedenis van de (haven)stad en dienen ze als betekenisgevend element in dit gloednieuwe stadsdeel. De beelden lijken achtergelaten in de tijd, een verstild memento mori van het verleden. Tegelijk roept het motief van het transportpallet ook dynamiek en beweging op, zoals ook bewoners en bezoekers vandaag het park doorkruisen of er even verpozen.

Lohaus maakte slechts enkele werken in brons. 'Untitled' neemt dan ook een bijzondere plaats in in het oeuvre van de kunstenaar, en vormt een belangrijke aanvulling op de werken van deze kunstenaar reeds aanwezig in de stedelijke en Antwerpse musea.

Over de kunstenaar:

Bernd Lohaus (1940, Dusseldorf - 2010, Antwerpen) woonde en werkte sinds 1966 in Antwerpen, in een historisch pand te Vlaamsekaai 46. De post-industriële Scheldekaaien van de jaren ’70 en ’80 waren voor hem een belangrijke inspiratiebron, waar hij ook zijn belangrijkste materiaal vond: houten balken, stenen, touw. Het oeuvre van Lohaus is rechtstreeks verbonden met Antwerpen (en het Zuid in het bijzonder) als havenstad waar goederen, mensen, talen en ideeën toestroomden. Vanuit dat idee runde hij samen met echtgenote Anny De Decker de avant-garde galerie Wide White Space (1966-1976) en toonden ze vaak als eerste werk van kunstenaars als Daniel Buren en Joseph Beuys.
Het werk van Lohaus behoort tot collecties van musea in binnen- en buitenland, onder andere M HKA, SMAK, Middelheimmuseum, Van Abbemuseum (NL) en Fonds national d’art contemporain (FR).

AG CIA/Erfgoed - Kunst in de Stad beschikt voor aankopen en restauraties van kunstwerken over een investeringsbudget waarvoor zij een dotatie krijgt van de stad Antwerpen.

De aankoop van het kunstobject 'Untitled' van Bernd Lohaus bedraagt 250.000,00 EUR inclusief btw. Het kunstwerk wordt te koop aangeboden door de erfgenamen van de kunstenaar en galerie Sofie Van de Velde. Naast de aankoopsom wordt nog een bedrag van 20.000,00 EUR inclusief btw voorzien voor transport, verankering, fundering en eventuele sokkel.