De Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening voorziet verplicht op te richten adviesraden voor ruimtelijke ordening op elk bestuursniveau. Op gemeentelijk niveau is dit de gemeentelijke commissie voor ruimtelijke ordening (GECORO).
De GECORO-leden worden benoemd voor zes jaar, na installatie van een nieuwe gemeenteraad. De benoeming van de leden gebeurt door de gemeenteraad. Tot de nieuwe aantreding blijft de bestaande commissie in werking.
Opdracht GECORO
De GECORO brengt advies uit aan het stadsbestuur over het gemeentelijk beleid inzake ruimtelijke ordening vanuit een decretale opdracht en op eigen initiatief.
Decretale opdracht
Bij de opmaak van het gemeentelijk beleidsplan ruimte:
Bij de opmaak van gemeentelijke uitvoeringsplannen (RUP's):
Bij alle andere gemeentelijke vraagstukken van ruimtelijke ordening kan de GECORO adviseren, op verzoek van schepencollege of gemeenteraad.
Adviseren op eigen initiatief
De GECORO kan meewerken aan het ruimtelijk beleid van de gemeente als volwaardig en zinvol advies- en overlegorgaan en adviseren over bepaalde vergunningsvragen, geplande gemeentelijke projecten of bovenlokale plannen.
Draagwijdte advies
Het advies van de GECORO is decretaal verplicht doch niet bindend. Dit houdt in dat de eindbeslissing en -verantwoordelijkheid altijd bij het schepencollege of de gemeenteraad liggen.
Mits gemotiveerde beslissing kan het college of de gemeenteraad afwijken van het verleende advies.
Samenstelling Gecoro
Het is de bedoeling van het decreet een adviesorgaan te creëren waarin enerzijds deskundigheid en anderzijds maatschappelijke verweving samengaan.
Een GECORO voor een gemeente van meer dan 50.000 inwoners dient als volgt te worden samengesteld:
De samenstelling van de GECORO en de benoeming van de leden zijn verbonden met een gemeentelijke legislatuur. Zolang de benoeming van een nieuwe commissie door de gemeenteraad niet wordt goedgekeurd (na installatie nieuwe gemeenteraad), blijft de oude commissie aan.
De GECORO kan beroep doen op externe genodigden (zij kunnen echter niet deelnemen aan beraadslaging en stemming) en kan tevens college of gemeenteraad vragen contracten af te sluiten met externe deskundigen. Tevens kunnen, onder de voorwaarden, bepaald in het huishoudelijk reglement, werkgroepen worden opgericht.
De commissie nodigt voor iedere vergadering een vertegenwoordiger uit van elke politieke fractie in de gemeenteraad (zij kunnen eveneens niet deelnemen aan beraadslaging en stemming).
Huishoudelijk reglement
Artikel 1.1.3 §8 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening voorziet dat de GECORO een huishoudelijk reglement opstelt. Het betreft een "afsprakennota" in het belang van een goede samenwerking tussen de adviescommissie en de overheid waardoor ze werd opgericht.
Het huishoudelijk reglement wordt unaniem aangenomen door de GECORO en daarna door de gemeenteraad goedgekeurd.
Artikel 1.3.3 en 1.3.4 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke ordening dat de regels bepaalt tot oprichting en samenstelling van de gemeentelijke commissie voor ruimtelijke ordening.
Het besluit van de Vlaamse regering tot vaststelling van nadere regels voor de samenstelling, de organisatie en de werkwijze van de provinciale en gemeentelijke commissie voor ruimtelijke ordening van 19 mei 2000.
Artikel 304 §3 van het Decreet Lokaal Bestuur van 22 december 2017 houdende regelingen inzake evenwichtige vertegenwoordiging van vrouwen en mannen in gemeentelijke adviesraden en overlegstructuren.
Artikel 1.3.3 § 3 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening bepaalt dat de gemeenteraad de leden van de GECORO benoemt.
Voorstel samenstellingsprincipes:
Omwille van praktische en vergadertechnische redenen wordt geopteerd om de samenstelling van de Gecoro te beperken tot 17 leden.
De 17 leden (voorzitter inbegrepen) worden geselecteerd op basis van de principes van maatschappelijk evenwicht (maatschappelijke geledingen) en competenties (deskundigen).
De benoeming van de huidige leden is hernieuwbaar, deze leden moeten zich dan wel opnieuw kandidaat stellen.
Ten hoogste twee derde van de leden kan van hetzelfde geslacht zijn. Als dat niet het geval is, kan niet op rechtsgeldige wijze advies worden uitgebracht (artikel 304 §3 van het Decreet Lokaal Bestuur).
Maatschappelijke geledingen
Met de vertegenwoordiging uit verschillende maatschappelijke geledingen wordt een afspiegeling beoogd van de maatschappij en ruimtegebruikers.
De voorzitter (en en plaatsvervanger) en de secretaris (en plaatsvervanger) zullen door het college voorgedragen worden bij de goedkeuring van de nominatieve samenstelling.
| Stap | Datum |
| college: voorstel principe samenstelling | 10 januari 2025 |
| gemeenteraad: goedkeuring principe samenstelling | 27 januari 2025 |
| open oproep kandidaturen en jury |
februari - maart 2025 |
| college: voorstel nominatieve samenstelling | 11 april 2025 |
| gemeenteraad: benoeming leden | 28 april 2025 |
| installatievergadering GECORO |
juni 2025 |
| college: voorstel goedkeuring huishoudelijk reglement | juni 2025 |
| gemeenteraad: goedkeuring huishoudelijk reglement | juni 2025 |
| eerste inhoudelijke zitting GECORO | juli 2025 |
Data in vet en cursief zijn ramingen
Stemden ja: N-VA, Vooruit, VLAAMS BELANG en cd&v.
Stemden nee: PVDA en GROEN.
De gemeenteraad keurt de samenstellingsprincipes voor de GECORO goed.
Deskundigen
Er wordt voorgesteld om, door middel van een open oproep, een aantal personen als deskundige te rekruteren. Deze deskundigen hebben een expertise in ruimtelijke planning en stedenbouw of hebben competenties in andere domeinen zoals juridische aspecten, publieke ruimte en landschapsarchitectuur, mobiliteit, erfgoed, projectontwikkeling, economie, stadsgeografie/sociologie, klimaat en leefmilieu, wonen en dit met voldoende affiniteit voor ruimtelijke planning en stedenbouw.